LESSON 13 JUNE 22 - 28
HUN NUNUNGAH KIKHELNA
Sabbath Nitak
Tu Kaal Sung Sim Ding: Mal. 4: 5, 6; Matt. 11:14, 15;
17:10; 3:2; 1Kum. 16: 29, 17: 24; 18: 20-45.
KAMNGAH: “Ahi zongin tua a lauhuai lian mahmah TOPA ni hong tun
ma-in note kiangah kamsang Elijah kong paisak ding hi. Amah in pate le tate
lemtuahin a kilemsakkik ding hi. Tua bang hi keileh keimah hong pai-in na gam
khempeuh uh ka susiagawp ding hi,” ci hi, a ci hi” (Mal. 4: 5,6).
Neu tung a kipan a hun, i
kum zui-in i nunzia kikhel toto hi. Khat veivei nuntak nuam a, khat veivei
ciangin gimna kithuak hi. Khat veivei ciangin innkuan sung nuam a, khat veivei
ciangin kitapkhapna, buai-na i tuak hi. Bang bang hi taleh nuam taleng, lunggim taleng Pasian kamciamte
mitsuanin, lungsim khempeuh, ngaihsutna khempeuh leh thaneih zah khempeuh tawh
Ama tungah kinngak ding thupi hi. Bang hang hiam cihleh Topa bek mah eite lamet
hi. Tua lametna lian mahmah hi. Pasian
kammal in mimal ading, innkuan ading, pawlpi ading kamciamte tawh kidim hi.
Tu quarter adingin nipi
nunung penin Lai Siangtho kamciamte, thute leh Pasian mite tuahkhak tuamtuam
pawl khat i kikum ding hi. Amau tuah thute tuhunin zong i phut khak om hi. Tua
thute tungtawnin i nuntakpih ding thu tampi om hi. Koi koi-ah i om a, u lian,
nautang na hi a, bang bang nasem zongin lau-na, lunggimna, lunghimawhna tawh na
kipelh kei hi. Ahi zongin i tuah thute a thei khol, a mu khol vanglian Pasian a bia mi ihih manin
a hampha mi ihi hi.
SUNDAY JUNE 23
Lungsim Kikhel Ding
Genkholhna
Elijah hong pai ding
genkholhna leh Thuciam Thak enkak in. Mal. 4:5, 6; Matt. 11: 14, 15; 17:10;
Mk. 6: 15; Lk. 1:17. ______________________________________________________________________________________________________________
Malachi hun a mite tungah
Ama kiang zuan dingin Pasian in amaute sam hi. “Ka kiangah hong pai un,” ci-in
sapna kiphatna tawh hih bangin dawngkik uh hi, “Bang lampi tawh hong ciah ding
ka hi uh hiam? (Mal. 3:7). Cih nading thei nawn lo kamsangpa in kikhel theihna
hun pha khat vei pulaak kik hi. Elijah hunlai a kikhelna phawk kikin (1Kum. 18:
37), Malachi in “pa le ta kikaal kilem hun hong tung ding hi,” ci-in genkhol hi
(Mal. 4:6).
Jew khanglui upna ah Messiah hong pai
ding hi, ci-in a tangko dingin Elijah mah hong pai kik ding hi, ci-in lamen uh
hi (Matt. 17:10; Mk. 6:15 tawh enkik).
Ahi zongin hih genkholhna in Tuiphum John tungtawnin tangtung hi, ci-in
i thei hi (Matt. 11: 14, 15; Lk. 1:17).
“Lungsim kikhel” cih kammal akhiatna bang hiam? ______________________________________________________________________________________________________________
A khiatna tuamtuam nei
kha ding hi. Lungsim kikhel cih ciangin Israel mite in Topa tawh kilemna pulaak
hi. Pasian in amaute pa hi-in (Isa. 63: 16), amaute tung pan Ama hehna
kihemkhia ahih manin (Micah 7:18, 19) Ama kiang zuan ding uh hi (Isa. 44:22;
Mal. 3:7). Lungsim kikhel cih thu in
khangthak mite in thuciam thak tungtawnin a pu-pate upna tawh kizopna nei thei
uh hi. Pasian mite in Abraham, Jacoh
cihte upna a zui dingun kamsangte sapna Thuciam Lui sungah tampi kimu thei hi.
Thuciamna tungah a cihtak uh ciangin a teenna uh leitang in thupha ngah hi
(Thkna. 4: 29-31). Innkuan sung kizopna
thak nei dingin sapna ngah hi. Ta le pa kizopna in Pasian tawh thuciam limcing
hi. Tua hi-in tate in pate tungah a bawl ding uh thu le la a kipan, pate in
tate tungah a bawl ding uh thute in leitang leh Pasian thupha cihte in kizopna
nei hi (Pau. 2:21).
Mihing in Pasian tawh a
thak kizopna leh innkuan sung khatlekhat a thak kizopna in bangci bangin
kizopna nei hiam? Bang hangin Pasian tawh kizopna in mi tawh kizopna sangin
masa zaw ding hiam?
MONDAY JUNE 24
Innkuan Kimuhkhopna
Sidon minam Kumpi Ahab zi
Jezebel in Israel gam sungah Baal biakna a patkhiat manin gam mite gamtat, zia
le tong in kisiatna lam manawh semsem hi. Kiteenna, innkuan, numei pasal
lupkhop a siantho-na a susia numei pasal thaangtatna, numei kizuak, pasal kizuak
mi tampi om a, numei pasal siatna hong khang mahmah hi. Tua bang lakah Elijah in Baal biakna langpan
kipan hi. Elijah a khiatna in Jehovah in Pasian hi, cihna hi.
Bang thupiang in
Elijah in milim biakna panin kipuahphatna kipansak a, tua in innkuan sungah
kipuahphatna hong tungsak hi lo hiam? 1Kum. 16:29, 17: 24 leh Lk. 4: 25, 26
enkak in.
______________________________________________________________________________________________________________
Elijah in kialpi tun ding
a genkholh a kipan thah ding kisawm hi. Kuama ngaihsut khak lohna mun, Sidon
gam Jezebel pianna khua gei Zarephath meigongnu kiangah pai dingin Pasian in
sawl hi. Elijah in meigongnu hopih masa hi. Sathau leh mangbuhnel bawlin hong
pia in, ci-in Pasian a muan nadingin zia-et hi. Meigongnu upna tuni dongin
etteh hong suak hi. Jesuh mahmah in zong Zarephath meigongnu phawk dingin hong
hilh hi (Lk. 4: 26). Meigongnu in ni tampi sung sathau leh mangbuhneh tawh
kilawi lo hi. Meigongnu in Jehovah Pasian theihtelna nei semsem hi. Tua leh,
meigongnu in dahna hong thuak hi. A tapa neihsun cina-in sihsan hi. Elijah tungah a dahna a pulaak in a kimlepaam
mite biakna kilangsak hi. Upna maan lo-in Israel mite ukcip hi. Ta tawh biakna
in gam sung zel hi (1Kum. 17:18 leh Jer. 19:5; Micah 6:7).
Phoenician
meigongnu in a tapa tawh a kigawm kik uh ciangin a upna hong kikhel hilo hiam?
1Kum. 17:24. Meigongnu pulaak thu panin bang na mu hiam?
Nupi nu pulaak thu in Elijah thugen in huzaap lianpi nei ahihna
kilangsak hi. Ama vangliatna tawh meigongnu in Pasian leh Pasian kammal upna
kiptak nei-in, a tapa si in nunna ngah kikin innkuan kigawm kik thei uh hi.
Tu-in mi tampi in upna thu gengen napi-in amau nunzia in lum lah lum lo, sa lah
sa lo-in om uh hi. Ahi zongin mimal in Pasian kammal thuman thutak a nuntakpih
ciangin innkuan sungah kikhelna leh kipuahphatna, kikhelna lianpi om hi.
Innkuan kimuhkhop
kikna ding hun hoih ngah dingin lametna na nei hiam? Pasian kamciam bang in tua
bang lametna hong guan hiam?
TUESDAY JUNE 25
Biakna Tau-Ah Kikhelna
1Kum. 18: 20-45 sim
in. Bang thupiang hong hilh hiam? Koi bangin innkuan tawh kisai thu guipi kimu
thei hiam? _______________________________________________________
_______________________________________________________
Gam sung kipuahphat
nadingin Elijah in Carmel Mual tungah Pasian tawh kiciam kikna nei-in gam sung,
innkuan sung cidam nading, thupha tawh a kidim nadingin pa-te uh upna zui kik
dingin a thak ki-apna nei uh hi. Ni taklam biakpiakna hun hong hita hi. Baal
siampite cimawh uh hi. Elijah hun hong tung hi. Elijah in upna leh muanna tak
tawh damdamin biakpiakna hong kipan hi. Tua in Pasian hong hotkhiatna pulaak
biakbuk biakpiaknate hong phawksak hi (Pai. 29:41). “ Ka kiangah hong pai un,” ci-in sapna in
(1Kum. 18:30) Honpa in mawhnei mite a hong sapna hong phawksak hi ( Matt.
11:28).
Pasian in Israel mite a
it bangin tate hangin gim thuak nu le pa in Pasian in tate it hi, cih
lungmuanna kisam hi. Siatna sung a nungta tate in Ama kiang zuan dingin Pasian
in tatsat lo-in nasem hi. Elijah hun a Jehovah biakna-tau in tuhun adingin
innkuan sungah Jesuh le Ama hehpih hotkhiatna lapsangna tawh kibang hi. Elijah
in hih mah thupi belin koih hi. Innkuanin hunbawlna in thungetkhopna hun, khat
le khat tungah Topa hong itna thute gen a, a hong piakkhong hotkhiatna a thakin
ngahna leh a hong hilh thute lungngaihna hun ahi hi.
Elijah in Baal kamsangte
a dawnkikna thu in Elijah in a thunget ngah hi, cih Pasian in a lahtelna hi. “Hih
mite in nang mah a nungta Pasian in amaute lungsim na hei kik lam a thei ding
uh hi (1Kum. 18: 37). Mihing in a
lungsim Pasian tungah a hei thei kei hi.
Mihing sep theih in a hong piakkhong hehpihna a kithuk kik ihi bek hi. A
kaangtum biakpiakna tuu in Jesuh limcing hi; Eite in Ama sungah Pasian dikna i
ngah nadingin Amah in eite mawhna
pua-khia hi (2Kor. 5:21).
Mihing muk le kam
panin mawhthumna leh Pasian phatna: Baal
kamsangte in Pasian bia ding sapna nial ahih manun thahna thuak uh hi. Tua khit ciangin hamsiatna thuak leitang a
nosuahsak ding guahzu hi. Na inn sungah na lamkik ding biaknatau” in bang hi
ding hiam?
WEDNESDAY JUNE 26
Jordan-Ah Kikhelna
Gabriel genkholh mah
bangin (Lk. 1:17) a hong pai ding Elijah in keimah ka hi, ci-in Jesuh pulaakna
(Matt. 11: 14; 17: 12, 13) Gospel gelhte in Topa pai nading lampi sialkhol Tuiphum
John hi, ci-in pulaak uh hi (Matt. 11:10; Mk. 1:2; Lk. 7: 27 leh Mal. 3:1 enkak
in).
John thuhilhna sungah
a thu guipi-te ciamteh in. Bangci bangin a thuhilh in kikhelna thu hiam? Matt.
3:2,8; 14:4; Mk. 1:4; Lk. 3:3, 8, 9, 11, 13, 14.
__________________________________________________
________________________________________________
Lokho mi khat in khaici
tuh nading leitang a hahsiang bangin John in zong mawhna nusia-in, Pasian
tungah kisik dingin thuum ngenngun hi. Mihing in i nunzia ei le ei in sittelna
a om keileh i dinmun kitel lo-in midik mahin i kingaihsun hi. John in Pasian siantho-na leh tua siantho-na i
kitangsapna thute mite tungah a pulaak ciangin amaute in a mawhnate uh kisikin
Pasian kiang zuan uh hi. Kisikna maan in hong kiniamkhiatsakin, nunzia kikhel
nadingin Pasian huhna lamen tawntungsak hi. Abraham suanlekhak ka hi uh hi, a
kici mite tungah John in amaute puatham upna, huaiham angsung zonna tawh kidim
amaute nunzia pulaakin upna maan a zon nadingun hilh hi.
Koi bangin Tuiphum
John thuhilh in Jesuh pai nading lampi sialkhol hiam? Jn. 1:35 37; 3: 27 -30.
__________________________________________________ ________________________________________________
Jesuh in Pasian Tuuno hi,
ci-in John in pulaak hi. Tua bangin mite
tungah Jesuh a pulaak ciangin (Jn. 1:29, 36), amaute in Jesuh nungzui pah uh
hi. Andrew leh John nungzui khat, Gospel gelh John in Tuiphumpa nusia-in Jesuh
nungzui uh hi. Elijah thugen in mawh kisik ding kitangsapna bek hi lo-in,
mawhna sung pan hong honkhia MIPA pulaakin, mite tungah Ama thute tangko hi.
Tuiphum John in na inn
sung hong lut ding hileh bang hong genin na um hiam?
THURSDAY JUNE 27
Hun Nunungah Kikhelna
Lam khat panin ei
Adventist thu-um mite in Tuiphum John nasep a sem mite i hi hi. Jesuh in
mihingin a hong pai nading lampi kisialsak a, kikhelna leh mawhna kisik
kitangsapna thu kitangko hi. Tua mah
bangin Jesuh in a Nihvei-na a hong pai kik dingin kikhelna leh mawh kisikna
kisam hi.
Lk. 1:17 sim in. Koi
bangin i thupuak pulaak hiam? _______________________________________________________
_______________________________________________________
Vantung Pa in Ama tate
khempeuh Ama kiang zuan dingin hong sam hi. Khrih singlamteh mitsuanin a nungta
ding a tate thu hong pia hi. Elijah thupuak in innkuan in a lamdang hotkhiat
lungdamna thu um ding leh Kha Siangtho tawh kidimin itna gah nei ding uh
hi(2Kor.5:18 -21; Eph. 2:11- 18).
Leitung in huaiham lo
itna, a kip tawntung cihtakna leh lunghiang lo-in Pasian biak ding kisam hi.
Pasian hehpihna tawh Khristian innkuan in tua bangin nungta thei hi. John
thuhilh in vangliatna tawh kidimin nunzia a khel mahbangin eite in zong kikhel
dingin i khentatleh Pasian hehpihna in hong khel ding hi.
Eite in Jesuh tungtawnin
vantung innkuan sungah i kihel hi (Eph.
3:15). Tua hi-in innkuan tam taleh, tawm taleh ama na i sep Pasian ading teci
pangin hotkhiat vangliatna in muibun takin nunna khel ding hi.
Na innkuanpihte hi
taleh sanggam tanau, beh le phungte, mite in amaute na itna, na deihsakna
bangci muhtheih ding uh hiam?
FRIDAY JUNE
28
Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White, “Carmel,”143-154, in
Prophets and Kings; “ The Voice in the Wilderness,” 97-108, in The Desire of
Ages.
“John in a tangko thu
tawh kibangin eite in a tangko ding i hi hi. John in kumpite siatna taihilh hi.
A nuntakna lauhuai dinmun phamawhsa lo-in thuman thutak pulaak hi. Tuhunin zong
cihtakna tawh thuman tangko dingte i hi hi.” Ellen G. White, The SDA Bible
Commentary, vol. 4., 1184.
KIKUP DING DOTNATE
1. Na lawmte
tawh Elijah thupuak in tuhun tawh kituak thupuak ahihna kikum in. Bangci bangin
pawlpi in tua thupuak theihtelin, pawlpi in tua thu a tangko-nate ah huh ding
hiam?
2. Nunzia
kikhelna thu teci pang nuam a omleh pulaak sak in. Bang kikhelna piang hiam?
Amau nunna in bangci bangin a innkuan sungah huzaap hiam?
3. Tuiphum
John dinmunah aom hi lecin bang thupiang dingin na lamen ding hiam? A gen thu in bang pulaak hiam?
4. “A Kipulaak
Khia Innkuan Nunzia Ding Thu Guipite” in Lai Siangtho honghilh innkuan
kalsuanzia ding hong hilh thute hi. Innkuan nunzia hoih nading bang kisam hiam?
Tu quarter sung thusinnate in hong huh thei ding hiam?
5. Lampial
tate adingin nu le pa in bang kamciam tungah kinga ding hiam?