MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, December 13, 2018

LESSON 12 March 16- 22 BABYLON TUNGAH THUKHENNA



LESSON 12                      March 16- 22

BABYLON TUNGAH THUKHENNA


Sabbath Nitak: 

Tu Kaal Sung Sim Ding; Mang. 17: 1-18; 13: 1-10; Pai. 28; 2: 20 – 23; 13: 5 – 8; Jer. 51: 13.

KAMNGAH: “ Tua ciangin vantung panin aw dang khat ka za a, “Keima mite aw, a mawh gamtatna-ah kihel kha-in a gimthuakna thuakpih kha ding na hih manun hong paikhia un. Ama mawhna in van ban a, a gamtat hoih lohnate Pasian in phawk gige hi.” Mang. 18: 4, 5.


          Gimna gukna in Euphrates guntui kangsak in, hun nunung a Babylon panpih mi khempeuh in panpih nawn lo-in Babylon kisiat ding limcing hi. Ahi zongin Babylon kisiatma-in dawi nasep a lamdang tuamtuam hong piang ding hi. Pasian ka hi, ci-in van panin meikuang kia-sak ding hi.Khanlawhna man lo piangsak ding hi (Mang. 13: 13). Armageddon gal do dingin minam khempeuh kaikhawm ding a, Pasian tungah a cianlai mi citakte langpan in bawlsia ding uh hi.
          Armageddon kipat ding ciangin gimna sagih tawh kizomin a lian mahmah zinling ding hi. Tua zinling in Babylon leh a pawlte kipumkhatna susia ding a, khen thumin kisuah ding uh hi (Mang. 16: 18, 19).  Hun nunung a Babylon in khuapi khat bangin vangliatna nei thumte kipawlna – gulpi, sapi leh leitung sapi hi ding a, Pasian’ mite langpanin bawlsia ding uh hi. Hih thum kipawlna kisia ding a, hun nunung a Babylon beimang ding hi.
          Mang. 16: 19 in hun nunung a Babylon kisiat nading, Mang. 17 – 18 in Babylon kisiatna zia ding pulaak hi. Babylon kisiatna zia leh kisiatna a piangsak thute a pulaak ma-in (Mang. 17: 12 – 18: 24), Mang. 17 in hun nunung a lampial biakna, sapi tung a tuang numei kizuak nu leh ama tate in, Pasian langpang dingin leitung mite khemin a zolna thu pulaak hi.



SUNDAY                                  March 17
A PAKTAT BABYLON NUMEI

          Mang. 17: 1; Jer. 51: 13 in Babylon kingakna ‘tui tung in’ Euphrate hi. “ Tui tampi in” bang limcing hi ding hiam? Mang. 17: 15.
______________________________________________________________          ____________________________________________________________
          Lai Siangtho sungah numei in Pasian’ mite limcing hi. Mang. 14 sungah gamtat hoih numei in Pasian’ pawlpi man limcing hi (Mang. 12: 1; 22: 17). A kizuak numei in Pasian tung a citak lo, thuman lo mite limcing hi. Mang. 17:5 in a pulaak a kizuak numei in a Lian Babylon limcing hi. Nidang Babylon in Euphrate tungah a kingak mah bangin, hun nunung a Babylon in minamte panpihna tawh nasem hi.
          Mang. 17:2; 14: 8; 18: 2, 3 sim in. Mi khennihte in kua hi ding a, bangci bangin khat le khat mawhna bawl dingun hun nunung Babylon in  zol hiam?
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
          Khen khatna-a mite in, leitung ukna nei kumpite in a paktat Babylon tawh mawhna bawl uh hi. Thuciam Lui sungah numei pasal paktatna in Pasian nunghei-in milim biakna limcing hi (Isa.1:21; Jer. 3: 1-10). Leitung kumpite leh hun nunung a paktat Babylon in numei pasal paktatna tawh gamta uh hi.
          Khen nihna-a mite in a paktat Babylon in leitung mi honpi tawh paktatna bawl uh hi.  Tua mite in numei pasal mawhna a khangsak ding Babylon’zu dawn uh hi. Amaute in Babylon zuau-khemna zui-in, siatna pan Babylon in honkhia dingin lamen uh hi. Zukhaam mite in hoihtakin thungaihsun thei lo, amau pumpi ki-uk zo lo uh hi (Isa. 28:7). Thuman tawh a nungta mi tawmno khat simloh mi khempeuh in  Babylon khemna sung tung ding uh hi.

          Tuhun bangin hun bei ding ciangin mi honpi in lampial ding hi. Hih in mi honpi, mi tam thei thei nungzuih a lauhuai-na bang hong hilh hiam?



MONDAY                         March 18   
Sapi Tung a Tuang Paktat Numei

          Mang. 17:3 sim in.  Tua a paktat numei in tui tampi tungah omin, sapi tungah tuang hi. Koi bangin limciinna tui leh sapi in Babylon panpih mite pulaak hiam?
__________________________________________________________
______________________________________________________________
          John in a mangmuh laitakin gamlakah kipaipih hi. Numei khat sisan dim sapi tungah tuang mu hi. Tui tungah hi lo hi. Paktat numei in biakna kipawlna limcing hi. Sapi in gam ki-ukna limcing hi. A kigawm thei lo ding biakna leh gam vai tuamkoih hi napi, hun nunung ciangin biakna leh gam vai kigawm ding hi. Sapi tungah tuang cih in nengcipna limcing hi. Hun nunung ciangin tua biakna leitung thu-ah vanglian mahmah ding hi.
          Paktat numei sung pan bang thu in gulpi, tui sapi leh leitung pan sapi pulaak hiam? Mang. 12, 13.
__________________________________________________________
______________________________________________________________
          Paktat numei in kiliansakin kham, suangmanpha tuamtuam tawh kibawl a san leh a dumsan puan silh hi. Tua bangin kizepna tawh mi lungsim huup zo thei hi (Jer. 4: 10). Sisan, puangsan cihte in mi nengniam biakna kipawl ki-ukna limcing hi. Tua banah tua numei ii silh puan in Thuciam Lui  a siampi puan hong phawksak hi (Pai. 28: 5, 6). Siampi tal tungah kigelh bangin tua numei tal tungah zong “Topa aa ding siangtho” ci-in kigelh hi (Pai. 28: 36 – 38). A khut a hai in biakbukah lenggahtui tawh biakpiakna tawh kibang hi (Pai. 30:9). Mihing in Pasian kiang pan a paikhia dingin Satan in thuman siksanin mihingte hong khem hi. Numei paktat kizem taleh, ama limciin biakna kisia ding hi. Paktat Babylon numei in mi siangtho-te’ sisan dawn hi. Mi siangthote in Khrih aa ding teci ahihna hangun thahna thuak uh hi. Hun nunung Babylon in Europe gam nitumna lam Khristian lampial biakna kipawlnate leh papacy tawh kizom uh hi. Hun nunung a Babylon in hotkhiatna thu-ah a citak Khristian tampi beimangsak hi.
          Paktat Babylon numei in Thyatir pawlpi sungah Jezebel omzia pulaak hi (Mang. 2: 20 – 23). Koi bangin Jezebel leh paktat numei in hun nunung Babylon gamtatna zia pulaak hiam?



TUESDAY                    March 19
Sapi Kipulaakna

          John in a paktat numei a muhteh lamdangsa hi (Mang. 17: 6,7). Bang hang hiam cihleh tua numei in tui sung pan sapi tawh (Mang. 13) kisuun hi. Hih sapi in Pasian mite tawh kido-in Pasian’ mi tampi in sihna thuak uh hi (Mang. 13: 5-7).  Bawlsiatna hangin numei in gam sungah kum 1260 (Middle Ages) sung tawntung va bu hi (Mang. 12: 13, 14).  Pawlpi kipawlkhopna-ah  Protestant thu-um mite in a beisa hunin a thuak uh bawlsiatnate mangngilh lo uh hi. Bang hang hiam cihleh a beisa bawlsiatna sangin a lian zaw bawlsiatna hong om ding hi.
          Mang. 17: 8 sim in. Mang. 13:8 sung thute tawh enkak in. Koi bangin Mang. 13:3 in sapi uk hun leh a gamtatna khempeuh pulaak hiam?
____________________________________________________________          ____________________________________________________________
          A san melpua sapi in vanglian Yahweh kineihtawm ding hi. Sapi in a beisa hunin nasemin, tawlkhat sung a vangliatna bei-in, tua khit ciangin bul nei lo guam sung pan hong pusuak khia-in, tawntung kisiatna sung tung ding hi. Yahweh in a omsa,tu laitakin om, a om lai ding ahih mah bangin (Mang. 1:4; 4:8). Sapi in zong a nasep khen thumin kimu thei hi.

          (1). Sapi in a beisa hunin nasem hi. Ni 1260 sung tawntung Pasian mite bawlsia hi (Mang. 13:5).
          (2). Sapi a vangliatna tawlkhat sung bei hi. Sapi in liamna hong ngah           ciangin, AD 1798, (Mang. 13:3), bang mah sem thei nawn lo hi. Ahi                  zongin tawl khat khit ciangin a vangliatna hong hingkik hi.
          (3).  Sapi in a liamna hong damin siatna lianpi piangsak ding hi.
          Mang. 13: 1-8 in a pulaak liamna ngah sapi in damna ngahin a nasepte Mang.  17 in pulaak hi.  Damna ngah sapi tungah a paktat Babylon numei tu hi. Tawl khat sung biakna leh gam ki-ukna gawmin nasem ding a, Middle Ages hun lai bangin Pasian’ mite bawlsia kik ding hi.
          “Langpanna, bawlsiatna, kimuhdahna hong khang semsem ding a,  upna kip nei lo mi, a lunghiang mi in a upna taisan ding hi. Ahi zongin Khrih sungah a kip mi in nidang a nopsak hunlaite sangin a upna kip semsemin, a upna hat zaw semsem ding hi.” Ellen G. White, The Great Controversy, 602.
         
          Hih thute in tu-in bang hong hilh hiam? Koi bangin gimna hong tunma-in kigingkhol ding na hiam?



WEDNESDAY                      March 20         
Lu Sagih Nei Sapi

          Mang. 17: 9-11; 13: 18 sim in. Lutang sagihte i tel nadingin pilna kisam hi. Tua pilna in bangci bang pilna hi ding hiam? Koi bangin vantung pilna ngah thei ding i hiam? James 1:5.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
          Vantungmi in tua lutang sagihte in mual sagih limcing hi, ci-in pulaak hi. Tua mual sagihte in Rome khuapi omna mualneu hi, ci-in a pulaak zong om hi. Greek laimal ‘oroi’ (mual) pen mualneu ci-in a khiatna pulaak uh hi. Hih mual sagihte in kumpi sagihte limcing hi. Tua mualte in a kizomsuak hi lo hi. Mual sagihte in kumpi sagih limcing hi lo-in, ki-ukna limcing hi zaw hi. Lai Siangtho sungah mual in leitung ki-uknate (empires), vangliatnate limcing hi ( Jer. 51: 25; Ezek. 35: 2, 3). Genkholhna sungah ‘kumpi’ in gam tuamtuamte (kingdoms) limcing hi (Dan.2: 37 – 39; 7: 17). Tua hi-in mual sagihte in leitung a uk gam lianpi (empire) tuamtuamte limcing hi. Satan in hih gam lianpite (empires) tungtawnin Pasian langpangin, a bawlsia hi.
          John ii muhna panin tua gam lianpi nga-te in beimang khin uh hi. Empire nih om lai hi.  A beikhin gam lianpi nga-te in Thuciam Lui hun lai-in bei khin uh hi. Tua gam lianpi nga-te in: Egypt, Assyria, Babylon, Persia leh Greece hi; hihte in Pasian’ mite bawlsia uh hi. Empire a lian khat in Roman Empire hi; John’ hunin hong khangkhia empire hi. A sagihna empire hong khangkhia ding hi. Mang. 13 sung a sapi in a hong khangkhia ding empire limcing a, tua empire in a sagihna empire hi ding hi. Hih empire in tuma kum 600, 700 lai-a papacy ii makaih pawlpi  hi. Hih empire in John leh pagan Roman Empire khitteh hong khangkhia-in, Pasian’mite bawlsia hi. Leitung tangthu piangte tungtawnin hih thu kimu thei hi. Hih thute a pianma kum za tampi ma-in kigenkhol hi.
          John in a pulaakbehin-ah sisan tawh kidim sapi tung a lutang sagihte lak pan lutang khat tung panin  a giatna lutang ding khat hong khangkhia hi.  Tua a giatna lutangin lutang sagihte tawh kipawlkhawm hi mahta leh, koi lutang panin a giatna lutang hong khang khia hi ding hiam? Tua lutangte in a banbanin hong khangkhia hi-in, a giatna lutangin liamna nei lutang sagihna panin khangkhia hi. Hih a giatna lutang hong khansungin sisan dim sapi in paktat Babylon numei pua hi. Tuhun in a liamna pan a damkik lutang in nasem hi.  A giatna lutang in leitung bei madeuhin hong khangkhia ding a, tawntung kisiatna sung tung ding hi.



THURSDAY                     March  21
Babylon Kisiatna

          Mang. 17: 12- 15; 16: 12 – 16 sim  in. “Kumpi sawmte” tung pan bang thu na mu khia hiam?
_____________________________________________________________-
_____________________________________________________________
          Kumpi sawmte tawh kisai muhzia tuamtuam om hi. Ahi zongin Mangmuhna Bu in kumpi sawmte in kua hi, cih hong hilh lo hi. Lai Siangtho siksanin kumpi sawmte in kua hi ding hiam cih kimu thei hi. Amaute in paktat numei hong khankhiatma  deuhin a khangkhia kumpite hi, paktat numei panpih kumpite hi. Amaute in leitung kumpite hi-in, sapi tungah a citak kumpite hi.
          Mang. 17: 13, 14 in Mang. 12: 12- 17 sung a Armageddon thu pulaak kik hi. Satan tawh kipawl vangliatna nei kumpite tawh kipawlin TUUNO tawh kido ding uh hi  Tua hi-in a nunung pen kido-na lianpi in Middle East gamah gam khat leh gam khat kido-na hi lo-in, Satan leh a pawlte in Khrih’ pawlpi leh Ama tungah a citak mite a do-na uh hi ding hi.
          Mang. 17: 16 – 18 sim in. Mang. 16: 2- 12 sung a thute  mah bangin bang thu in kumpi sawmte in Babylon tawh kizopna uh kikhelsak hiam? Kua hangin Babylon in gim thuak hiam?
______________________________________________________________          _____________________________________________________________
          Kumpi sawmte thu in Euphrates guntui kanna pulaak hi (Mang. 16:12). Kii sawmte in hehna tawh kidim uh a, paktak Babylon tungah thakhatin heh uh hi. Babylon guaktangin omsak uh a, ama sa ne-in a tawpkhakna-ah mei sungah kihaltumna thuak ding hi. Tua thupiang dingte a pulaakin-ah John in Thuciam Lui sunga a paktat Jerusalem gamtatna kilanghsak kammalte siksanin pulaak hi (Jer. 4: 30).  Siampi khat ii tanu in a pumpi zuakin paktat gamtatna hangin mei tawh kihaltumna thuak hi (Siam. 21:9). Mang. 16: 10 – 12 sung a bangmahin Babylon thuak ding gimnate panin kumpite in honkhia zo lo hi. Amaute in khemthuak ahihlam uh kiphawk uh a, paktat Babylon numei mudahin langpan  uh hi. Hun nunung a khangkhia lampi pawlpi a kipan amah tawh kipawl mi khempeuh in Pasian’ thukhenna thuak ding uh hi.
         
          Hun nunung a hong piang ding thute tawh kisai i tel zawh loh thu tampi om hi. Mi tampi in tua thute hangin lungmang uh hi. Mang. 17: 14 sung a kamciam kitakin a hong pia, nang le kei aa tungah bang hong hilh hiam?



FRIDAY            March 22
Ngaihsut beh Ding:Babylon kisiatma-in vantung pan awging khat in, “Ka mite aw, Babylon panin hong paikhia un,” ci-in hong sam hi (Mang. 18:4).  Tu-in Babylon sungah Pasian bia mi tampi om lai hi. Hun nunung a hong khang khia pawlpi in lampial biakna leh amau mawhna sung a om mite samkhia dingin sapna ngah hi. Amaute thuak ding siatna tawh kipelh dingin hong sam hi. Pasian in Babylon sungah kisia dingin kuamah phal lo hi. Babylon sung a om Pasian a kihta mi tampi in, Babylon pan hong pai khia un, cih sapna aw za-in hong paikhia uh hi (Mang. 19: 1-10).  Tua hi-in a cianlai pawlpi in a mai-ah na lianpi sep ding nei hi. Hih in Pasian’ompihna kitangsam ihihlam hong hilh hi lo hiam?

Kikup Ding Dotnate

1.      Mang. 18: 4 in hong hilh mah bangin Babylon sungah Pasian kihta mi tampi, ka mite aw, ci-in sapna ngah om hi.  “Babylon panin hong pai khia un,” cih thu mikim in a zak ding kisam hi. Ahi zongin hih thu i tangko ciangin nang le kei thuman i theih bangin a thei nai lo mite in tawntung kisiatna thuak ding hi, ci-in ngaihsuh khak ding kidop kul hi. Catholics thu-um mite, siatna thuak ding mite cih bangin ngaihsut ding hi lo hi. Catholic pawlpi sungah Pasian’ piak thuman a muhzah zah, anuntakpih mi honkhat om a, Pasian in amaute suahtakna ding lampi honsak ding hi. upna man lo sungah om uh a midang tungah thupha a bawl tawntung mite’ thuakna sangin,  hamphatna, hun hoih hun pha tampi ngah napi, pumpi, lungsim,  upna  picing ding a awlmawh lo mite in Pasian’ thukhenna thuak zaw ding a, gimna lianpi thuak zaw ding uh hi.” Ellen G. White, Evangelism, 575.

2.      Mang. 17 in sisan dim sapi tungah tu numei kizuak, Pasian a langpan pawlpi limcing hi.  Mang. 12 sung a numei in Pasian tungah a citak pawlpi limcing hi. Hih numei nihte kibatna leh kilamdanna na mu hiam? Hih thu tung panin thuman bang na mu hiam?

3.      Tu kaal sungin zawhna tawh Khrih a hong pai ma-in leitung ki-ukna leh biakna omzia thute i sin hi. Bang hangin Pasian’ thuman sungah citak, kiptakin om ding thupi hiam? Mang. 16:15 in leitung in Pasian langpan taleh Pasian tungah cihtak ding thu hong pia hi lo hiam? Koibangin tu-in tua hilhna nuntakpih ding na hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<