Patmos Panin Lungdamna
Thu
Tuma
kum 2000 val hunlai-in sawltak John in a up thu-ah cihtak ahih manin Aegean
Tuipi-ah om tuikulh neu khatah hawlkhiat thuak hi. Uham khit nungah Roman kumpi
bawlsiatna thuak hi. Sabbath nipi khat Jesuh Khrih tung pan mangmu hi. Jesuh
Khrih in gimna thuak Ama nasem Johan thaguan hi. Pasian in John tungah,
Mangmuhna khat khit khat, a piak thute
in pawlpi omzia leh Topa hong pai ding a ngak a mite thuak ding thute pulaak
khol hi.
John in ama tungah a kilaak thute laizial khatah “Jesuh Khrih in a pulaak thute” ci-in ciapteh
hi. Tua thute in Jesuh in van a kahtoh a
kipan vantungah a sep thute leh a hong pai kik ciangin a sep ding thute hi.
Khang khat khit khang khat a Khristiante in nisimin a thuak gimnate panin
Khrih’ ompihna leh Ama vangliatna sungah lungmuangin a om ding uh hong hilh hi.
Tu quarter sungin Mangmuhna Bu sung thute i sin ding hi. A neng a tawngin i en
zo kei ding a, ahi zongin a thuguipite leh a bulpi zaw deuhteng i en ding hi.
Mangmuhna Bu in a mite aa dingin Jesuh a
nunna, a nasep, a sihna pulaak ahih manin limtak i sim ding kisam hi. A nuai a
thute siksanin i sin ding hi.
1. Lai Siangtho in Pasian humopna tawh kigelh hi. A kigelh a thute
in Pasiankiang pan hong pai thu hi-in, mihing in ama kammal tawh tua
thute pulaak hi. Thuciam Lui hunlai-in Pasian in a mite tungah limciinna
tuamtuam tawh a thuhilh mah bangin John tungah zong tua bangin hilh hi.
2. Mangmuhna Bu sunga genkholhnate in leitung pian a kipan leitung
bei dongin a piang dingte hi. Mihing
ngaihsutna siksan lo-in, a kammal zat, limciinnate, a thupiangte
siksanin Lai Siangtho in bang thu gen hiam cih siksan thusinna hi ding hi.
3. Mangmuhna Bu a thuzuanna zia in genkholhnate i tel nadingin
hong huh hi. Khenthum siksanin i sin ding hi.
( a). Mang. 1: 9 – 3:22, John hunlai-a pawlpite thu in
tuhun pawlpi omzia pulaak hi.
( b). Mang. 4: 1- 11: 8, John hun a kipan leitung bei hun
dong pawlpi omzia
( c). Mang. 11: 19 – 22: 5, hun bei ding a thupiang dingte
hi.
4. Mangmuhna Bu sunga genkholhnate in Khrih mitsuanin kigelh ahi
hi. Khrih
bulphuhna bek in limciinna, gentehnate hong theitelsak ding hi. “Hih laibu a sim
mite mi hampha hi a, hih thu kigente ngai-in, hih laibu sungah a kigelh thu a zuite zong mi
hampha mah ahi uh hi. Banghang
hiam cihleh hih thu kigente a tun ding hun hong naita hi” (Mang 1:3). Topa hong pai ding a
ngak mite aa dingin Mangmuhna Bu in theihding,
zuihding thute pulaak hi.
Translated by Dr. Mungpi
LESSON 1 Dec. 29 – Jan. 4
Tu Kaal
Sung Sim Ding: Mang. 1: 1-8; Jn. 14:
1-3, 29; Thkna. 29: 29; Rom. 1:7; Phil. 3:20; Dan. 7: 13, 14.
KAMNGAH: “Hih laibu a sim
mite mi hampha hi a, hih kigente ngai-in, hih laibu sungah a kigelh thu a zuite
zong mi hampha mah ahi uh hi. Bang hang hiam cihleh hih thu a kigente a tun
ding hun hong naita hi” (Mang. 1:3).
Mangmuhna Bu sung a hilhkholhna thute in, Aegean Tuipi-a om
suang tawh kidim tuikulh Patmos -ah tuma kum zalom 19 vallai-in nungzui John
tungah Pasian in a lahkhiat thute hi ( Mang. 1:9). Biakpiakna munte-ah a gingin simkhia
un,”ci-in Mangmuhna Bu sungah sawlna om
hi (Mang. 1:3). Tua bangin a simkhia mi hi taleh a thungai mi tungah thupha om
ding hi. Tua banah Mangmuhna Bu sung
thute a zui khempeuh tungah thupha om hi (Mang. 22:7). Mangmuhna Bu in Pasian in a mite itna thu
pulaak hi. Tua thute in nuntak hun tomin, mitphiat kalin a bei mang thei
mihing’ nunna banah Jesuh sungah hotkhiatna leh hotkhiatna thu kizelhsak ding
sapna ngah ihihlam hong hilh hi.
Lai Siangtho genkholhnate in khuamial sungah meivak tawh
kibang hi (2Pet. 1:19). Tua thute in i nuntakna hong makaihin lametna hong guan
hi. Tawntung Pasian’ gam hong tunpih Khrih hong pai mateng tua thute i kisam
hi.
SUNDAY Dec. 30
A THULU
Mang. 1: 1, 2 sim in. Mangmuhna Bu ii thulu in thupitna
bang nei hiam? A thulu in Mangmuhna Bu kua thu kigelh hi, cih pulaak hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Mangmuhna Bu in “Khrih A Hong Kipulaakna” kici hi (Mang.
1:1). “Apocalypse” cih kammal a khiatna in “kilangkhia’ ‘pulaakkhia’ cih
khiatna nei hi. Mangmuhna i cih in Jesuh Khrist a hong kipulaakna hi; Amah mah
a hong kilaakna leh Ama thu hong genkhiatna hi.
Mangmuhna Bu in Pasian in Jesuh Khrih tungtawnin a hong pulaakkhiat thu
hi-in, Jesuh thu bek a pulaak thu bulpi hi (Mang. 22: 16). A mite tungah Amah
mah a hong kipulaakna leh a mite a hong itna hong hilh hi. Mangmuhna Bu sung
thu bulpi in Jesuh hi. A thupatna-ah
Khrih pulaak masa-in (Mang. 1: 5-8), a pulaak nunung pen zong Khrih thu mah hi
(Mang. 22: 12- 16). Daniel a kipan
Mangmuhna Bu in thuman pulaak hi. I gen khempeuh a kipan eite lamet khempeuh in
Jesuh hi. Amah in David Suan, David
Tapa, Zingsol hi.” Ellen G. White, Testimonies to Ministers and Gospel Workers,
118.
Mangmuhna Bu in Lungdamna Thubu 4 sunga thute mah pulaak
hi. Gospel Bu sunga Khrih nunna, a mite aa dingin a nasep a pulaak thute tawh
kizomin Mangmuhna Bu in zong pulaak hi. Mangmuhna Bu in Jesuh nunna zia leh a
nasep a thakin pulaak hi. Gospel Bu in Jesuh sihna pan a thawhkikna leh
vankahna thu pulaak nunung pen hi. Hebrew Laikhak sung a mah bangin Mangmuhna
Bu in, Jesuh in vantung biakbukah Kumpi, Siampi nasep kipatna thu pulaak hi.
Mangmuhna Bu leh Hebrew om kei leh, a mite aa dingin vantungah Jesuh nasep i
thei kei ding hi. Hebrew leh Mangmuhna Bu in ei aa dingin Jesuh’nasep hong hilh
hi.
John 14: 1-3 sim in. Koi bangin tu laitak Jesuh vantungah a
nasep leh a hong kamciamte hong telthei zaw-sak hiam? Tua kamciamte in lametna
bang hong guan hiam?
MONDAY Dec. 31
A HONG HILH THU BULPI
Mangmuhna Bu a kigelh a kipan thute leh a hong pai-lai ding
thute pulaak hi (Mang. 1: 1). Genkholhna
kimkhat tangtung khin a, a tangtunglai ding zong om hi. Mangmuhna Bu 1- 11 in
kum zalom khat pan leitung hun bei ciang huamin a piang dingte bulphuh hi. A
lian 12 – 22 kikaal sunga a gen thute in Khrih a hong pai kik ding thute
bulphuh hi. Genkholhna khempeuh in bang bang a piang zongin Pasian in na
khempeuh uk hi, cih hong hilh hi. Lauhuai thu piangte lakah Jesuh Khrih in a
mite tawh hong om khawm hi. Genkholhna thute in i nunzia ding leh Khrih hong pai ding kiginkholh nading deihna
bulpi hi.
Thkna. 29: 29 sim
in. Bang hangin thuthuk pawlkhat
hong kihilh lo hi, ci-in hong telsak hiam? A hong kihilh thute in bang deihna
nei hiam? Bang hangin tua thute hong kihilh hiam? Mang. 22: 7, 8.
____________________________________________________________________ ____________________________________________________________________
Mailam thu ding theihnopna lungkim ngah nadingin genkholhna
hong kipia hi lo hi. Mangmuhna Bu in theih dingin a thupi mailam thute hong
hilhkhol hi. A hong piang ding thute thupi-sim ding kisam a kigenkholhna thute
in Pasian tungah kinga-in, a thupiak bangin a nungta dingin hong hilh hi. Kum
zalom tampi sung mihing in upmawh thu leh thutak kihel lo lawp upna siksanin
Khrih hong pai ding hi, ci-in tangko hi. Leitung bei-ta ding hi, ci-in um ahih
manun a neihsate uh zuakin Pasian nasemin mun khat pan mun khatah zin kawikawi
uh hi. Ahi zongin amau lamet bangin leitung bei hun hong tung nai lo ahih manin
tua mite in lungkia, thaneem uh a, lungmang uh hi. Pasian in a piang ding thute
a hong hilhkholh pen eite aa dingin thupha hi. Ahi zongin genkholhna umkhial,
kizangkhial kha thei hi.
John 14: 29 sim in. Genkholhna ii ngimna tawh kisai-in bang
thu laigil pulaak hiam?
TUESDAY Jan. 1
Limciinna Nei Kammal
Mang. 13: 1; Dan. 7: 1-3; Eze. 1: 1-14 sim in. Hih mun
thumteng in bang pulaak ciat uh hiam?
___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________
“Khrih in ama vantungmi sawl a, a nasempa John kiangah hih
thute a kilangsak hi” (Mang. 1:1). Greek tawh kigelh Lai Siangtho in ‘lak’
cihna munah ‘limciinna zangin lak’ cih khiatna nei hi. Greek tawh kigelh
Thuciam Lui (Septuagint) sungah zong Daniel in Kumpi Nebuchadnezzar tungah a
piang ding thute sumngo, ngun leh sik tawh kibawl milimpi tungtawnin pulaak hi
(Dan. 2: 45). John in zong limciinna kammal mah zangin a piang ding thute
pulaak hi. Kha Siangtho in makaihin, John in a muh tua limciinnate limtak
ciamteh hi (Mang. 1:2).
Tua ahih manin Mangmuhna Bu
in limciinna tuamtuam zangin a pulaak thute a kammal bang lianlian a, a
khiatna gen ding hi lo hi. Lai Siangtho i sim ciangin i sim kammal in khiatna
dang nei lo-in, tua bang mahin san ding hi mah taleh, genkholhnate ahihleh tua
bang hi lo-in, limciinna nei ahih manin a khiatna nei ciat uh hi. Limciinna
kammal zangin kigenkholte tangtung takpi hi.
Mangmuhna Bu sunga limciinna tawh kipulaak genkholna
thute in thuman i theih nadingin hong
huh hi.Tua limciinnate a khiatna i pulaak ciangin kidop ding kisam hi.
Deihkaihna, mihing ngaihsutna siksan lo-in tua limciinnate i tel na dingin Lai
Siangtho mah siksan ding kisam hi.
Mangmuhna sunga limciinnate in Thuciam Lui sung panin kila
hi. A bei-sa hun a thupiang pulaak kammalte zangin mailam thu piang ding hong
hilh hi. Pasian in a beisa hunin a mite a hotkhiat mah bangin mailamah zong a
mite hong honkhia ding hi. A mite aa ding a sep ngei bangin mailamah zong hong
sem ding hi. Mangmuhna Bu sunga limciinnate i tel nadingin Thuciam Lui sunga
kigen thute limtak i kankhiat ding kisam hi.
WEDNESDAY Jan. 2
THUMGAWM PASIAN
Paul laikhakte sungah hopihna kammal a masak mah bangin
Mangmuhna Bu sungah zong hopihna kammal kimu masa hi. Mangmuhna Bu in John in
ama nuntaklai Asia Minor gamhuam sunga om pawlpi sagihte a laikhak hi
(Mang. 1:11). Ahi zongin Mangmuhna Bu in
tua mite aa ding bekin a kigelh hi lo-in
Khritian khempeuh aa dingin a kigelh ahi hi.
Mang. 1: 4, 5; Rom. 1:7 sim in. Hopihna kammal a kibangte
leh kua in kua tungah hopihna kammal hi,
cih kimu hiam?
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________
“Dikna leh nopsakna note tungah om ta hen” cih hopihna
kammal in Greek laimal ‘charis’(hehpihna) leh Hebrew pau-in ‘shalom’
(lungnopna) kizang kammal hi. Hehpihna leh lungnopna hong PIA PA in thumgawm
Pasian khat hi, ci-in limciinna tuamtuamte in thumgawm Pasian khat pulaak uh
hi.
Pa Pasian in ‘a beisa hun, tuhun, leh mailam hunah zong a
om tawntung ding a Vanglian Topa Pasian hi’ (Mang. 1:8; 4:8). Hih in Yahweh “Keimah in Keimah,” a khiatna
in a tawntungin a om ka hi hi (Pai. 3:14)cih pulaak hi.
Meivak 7 in Kha Siangtho limcing hi (Mang. 4:5; 5:6). Sagih in kicing hi, cih limla hi. Meivak
sagih in pawlpi 7 sunga nasem Kha Siangtho limcing hi. Meivak sagih in, mun khempeuh a om Pasian’
mite in amau nasep a zawh nadingun amaute lakah nasem Kha Siangtho limcing
hi. Jesuh Khrih ahihleh min thum tawh
kipulaak hi: Tuate in “Thuman takin teci pang,’ ‘ sihna pan a thokik Tapa upa,’
leh ‘leitung kumpite tungah ukna aana nei’ ci-in kipulaak hi (Mang. 1:5). Hih
kammalte in Jesuh in singlamteh tunga a hong sihna, sihna pan a thawhkikna leh
vantungah minthanna tawh a omna thu hong hilh hi. Tua khit ciangin John in
Jesuh nasepte hih bangin gen hi.
“Eite hong it a, ama sihna tawh i mawhna panin eite hong
suaktasak a, Ama Pa Pasian’ na a sem dingin siampi leh kumpi za-ah a hong koih
hi (Mang. 1: 5, 6). Greek kammalin “Eite hong it” cih kammal in a tawntungin
Khrih hong itna – a beisa, tuhun leh mailam
thu pulaak hi. Jesuh in singlamteh tungah a nunna hong pia-in, tawntung
sihna panin eite hong honkhia hi.
Eph. 2:6; Phil. 3:20 in sihna pan thokikin Jesuh tawh a
nungtakhawm ding mite hong hilh hi. Koi bangin siatna dim hih leitungah, Khrih
sungah vangliatna tawh kidim tua nunna, kumpi leh siampi hihna sungah nopna na
ngah hiam? Koi bangin hih thu in i nunna zia hong huzaap hiam?
THURSDAY Jan. 3
Mangmuhna Bu Thupatna
Mangmuhna Bu thupatna in THUBU mungtup pupaak hi: Tua in
Jesuh in vangliatna leh zawhna tawh hong pai ding hi. A thukhupna-ah zong a
hong pai kik ding Khrih’ kamciam pulaak kik hi (Mang. 22: 7, 12, 20).
Mang. 1: 7, 8 sim in.
Hih sunga thute in Dan. 7: 13, 14; Zechariah 12;10; Matt. 24: 30 sunga
genkholhnate bulphuh hi. Jesuh hong pai kikna bang pulaak uh hiam?
__________________________________________________________________________________________________________________________
Na khempeuh, thu khempeuh in Khrih Nihvei-na a hong pai ding manawh hi. Tua in leitung siatna bei nading, tawntung vangliatna dim leitung a hong kipat nading, siatna, gimna leh sihna pan suahtak hun hi ding hi.
Thuciam Thak Lai Siangtho’ pulaak mah bangin Mang. 1: 7
in Khrih in Ama pumpi, vangliatna,
minthanna tawh hong pai takpi ding hi, cih pulaak hi. Amah a thah mite a kipan
mi khempeuh in Ama hong pai mu ding hi.
Khrih hong pai ding ciangin a tuam vilvel thawhkikna om ding a, tua sungah Amah
a thah mite hong tho ding uh hi. Amah a ngak mite la dingin hong pai ding a,
vantung hehpihna, itna a nial mite tungah thukhenna hong tung ding hi.
“Amen, Hi takpi ding hi” (Mang. 1:7) cih thu in Khrih hong
pai takpi ding hi, cih pulaak hi. Greek laimal ‘nai’ leh Hebrew pau-in Amen a
khiatna kibang hi. Hih kammal nihte in a hi taktak thu pulaak hi. Mihing Tapa
in meii tung tuangin a hong pai ding hun nai mah mah hi, cih thu upna in nisim
nunna zia awlmawh lo-in hong omsak lo ding hi. I sepna khempeuhah thumanna,
cihtakna leh lungsim siantho-na tawh hong
kidimsak hi. Ellen G. White, 4T., 309.
Mi
khat in a kamciam a tangtunsak ciangin a thumanna kimu hi. A tangtung khin
kamciamte hangin Pasian in Ama kamciam Nihveina tangtung takpi ding hi, ci-in
lungmuanna na nei hiam?
FRIDAY Jan. 4
Ngaihsutbeh Ding: Ellen
G. White, “The Study of the Books of Daniel and the Revelation,” 112 – 119
in Testimonies to Ministers and Gospel
Workers.
Pasian in a pawlpi a makaih ding leh hamsatna a om ciangin
tha guan dingin Amah mah hong kilaak hi. Topa in Amah mah Daniel Bu sung leh
Mangmuhna Bu sungah hong kilang hi. Mi khempeuh in tua thuthukte a theih dingun
hong kilak hi. Tua thuthukte in John hunlai-a mite aa ding hi taleh tuhun mite
aa dingin a hong kipia thuman thu hi.
Genkholhna kimkhat tangtung khin a, kim khat in tu laitakin tangtung laitak hi.
Kim khat in a hihleh leitungbei nadinga a hong piang ding thute hi-in, leitung
ukpa Satan in vantung Pasian a langdo-na khempeuh beisiangin, tatna ngah mite
in leithakah nopna tawh nungta tawntung ding thute zong hong lak hi.
Mangmuhna Bu sim kul lo hi. Bang hang hiamcih leh telhak
lua hi,” kuamah in ci kei hen. Thuman theihnopna lungsim tawh Mangmuhna Bu a sim mite tungah, John tungah
thuthuk a lak Pasian in vantung nopna pia ding hi. Tua thuthuk theinuamin a kan
mite tungah Pasian in a thuman hilh ding hi. Pasian in a kamciamsa om bangin,
Mangmuhna limtak a simin, tua thuman a nuntakpih mite tungah thupha om ding
hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, 583 – 585.
Kikup Ding Dotnate
1. Mangmuhna Bu in Jesuh Khrih a hong kilaakna ahih leh bang hangin
tuhunin mi tampi in thupi ngaihsut lo uh hi ding hiam? Khristian biakna sungah
Mangmuhna Bu mite’ sanzia bang kimu thei hiam?Bang hangin Mangmuhna Bu sung
genkholhnate in lau-na tawh kizom hiam?
2. Kamsang zuau-te gen hun bei ding a thupiang ding a kigenkholh thute
Jesuh hong pai ding cih a kipan a tuamtuam a tangtung lo genkholhnate ngaihsun
in. Upna takpi tawh tua bangin gen uh hi mah taleh, a tangtung lo tua bang
genkholhnate in bang siatna piangsak hiam? Koi bangin mite in tua thute um hi
ding hiam? Tua thute hangin mite’n Khristian bangci muh hiam? Genkholhnate
um-in, hun bei nadingin a piang thute
koi bangin genkholhnate mi tungah hilh ding i hiam?