MUC

Print Friendly and PDF

Saturday, September 8, 2018

LESSON 12 Dec. 15 – 21 Pawlpi Kiphawlna le Kipumkhatna

LESSON     12       Dec. 15 – 21
 Pawlpi Kiphawlna le Kipumkhatna




Sabbath Nitak

Tu Kaal Sung Sim Ding: Eph. 5: 23 – 27; Matt. 20: 25 – 28; 16:19; 28: 18 – 20; Titus 1:9; Gal. 6:1, 2.

KAMNGAH: “ Ahi zongin note lakah tua bang hi lo ding hi. Note lakah a liana hi dingte note’ nasem hi ding a, note’lakah a lianpen a hi dingte note’sila hi ding hi” (Matt. 20: 26, 27).
          Seventh-day Adventistte in Jesuh in mite aa ding nasep khempeuh upna tawh i san ciangin hotkhiatna kingah hi, ci-in a um Protestant Khristiante i hi hi. Jesuh tung pan hotkhiatna kingah nadingin pawlpi, ahih kei leh pawlpi kipawlna kisam lo hi. Amah tawh mimal kizopna tungtawnin hong pia hi. Jesuh in eite thuak ding khempeuh singlamteh tungah hong thuak hi; ei tangin hong si hi. Ei aa ding vantung biakbukah Siampi Lian sem hi.
          Ahi zongin pawlpi in mihing aa dingin Pasian’ piansak hi. Hotkhiatna ngah nading hi lo-in, pawlpi tungtawnin leitungah hotkhiatna kipulaak nading hi zaw hi. Pawlpi nasep a kipkho nadingin pawlpi kipawlna thupi hi. Pawlpi kipawlna om kei leh Jesuh hong hotkhiatna tangko-na in muibun zo lo ding hi. Pawlpi makaite kisam hi. Makaite in Jesuh ettehin thu-um mite kipumkhatna ding mapang uh hi.
          Tu kaal sung kikup ding thu in  nasepna-ah bang hangin pawlpi kipawlna kisam hiam, koi bangin kipumkhatna kip ding hiam, cihte hi ding hi.
  
SUNDAY  Dec. 16
Khrih, Pawlpi Lutang

          I gensa bangin Thuciam Thak sung pawlpi pen pumpi tawh kigenteh hi. Pawlpi in Khrih’ pumpi hi.  Hih limciinna in pawlpi thu, Khrih le a mite kizopna thu tampi pulaak hi. Khrih’ pumpi ahih mah bangin pawlpi in Khrih tungah kinga hi. Khrih in pawlpi’ lutang (Kol. 1: 18; Eph. 1:22), Nunna bulpi hi. Khrih lo-in pawlpi om lo hi. Pawlpi in pawlpi khat ahih theihna Khrih tung pan ngah hi. Pawlpi in a thuhilh, a bulpi, a upna khempeuh Khrih kiang pan hi. Ahi zongin pawlpi in tua sangin thuk zaw, tangzai zaw hi.  Khrih le Lai Siangtho siksanin pawlpi i cih in bang hiam, sittel ding kisam hi. Tua hi-in pawlpi a thupitna, a pawlpi ahihtheihna Khrih kiang pan hong pai hi.
          Eph. 5: 23 – 27 sim in. Paul in  Khrih le Ama pawlpi kizopna nupa thugentehna tawh pulaak hi. Bang thu bulphuhin Khrih le pawlpi in kizopna nei hiam?
  _________________________________________________________________
__________________________________________________________________
A beisa-in makaite in nungzuite tungah ukna zangkhial ahih manun uk cih kammal kitelkhial hi mah taleh pawlpi in ama lutang Khrih ukna nuai-ah om hi. Pawlpi in Khrih’ thuneihna a  zuih kul hi. Pawlpi ii lutang in Khrih hi, cih thu i theihna in kua tungah citak thuman ding cih theihtelna hong guan hi. Tua in kuamah dang hi lo-in Jesuh tung bekah citakin thuman ding ahi hi. Thu-um mite in kipawlna kisam hi. Pawlpi kipawlna in Khrih’ thuneihna nuai-ah om hamtang hi. Jesuh in pawlpi makai hi. “ Pawlpi in Jesuh tungah kinga hi. A lutang Khrih’ sawl bangin gamtang hi. Mihing tungah kinga lo hi; mihing in ama khut nuai-ah pawlpi a koih ding hi lo hi. Mi tampi in pawlpi tungah kinga-in pawlpi cih bangbang zui uh a, pawlpi cih bangbang um uh hi. Pawlpi in tua bangin a gamta dingin Pasian in thupia lo hi. Jesuh Honpa in “ note khempeuh in sanggam u le nau na hi uh hi,” ci hi.
          Ze-etna tawh kipelh thei kuama i om kei hi. A khial thei lo i om kei hi. Ciangtan nei mihing tungah kinga-in a hong makaih ding i hi kei hi. I up Jesuh Suangpi tungah a kinga mi in a thaneem hangin thahat pen hi thei hi. Jesuh tungah kinga lo-in amah le amah thahat a kisak hangin a thanem pen mi hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, 414.

Koi bangin mihing tungah kinga hi lo-in Jesuh  tungah kinga ding na hiam?


MONDAY                    Dec. 17
A Kiniamkhiat Makai

          Jesuh in a Nungzuite tawh a nasepna-ah Nungzuite in zaliatna a lunggulhlam uh Jesuh in thei hi.Nungzuite in Jesuh Kumpi Gam sungah makai lianpi suak dingin lamen uh hi (Mk. 9:33, 34; Lk. 9: 46). Nungzuite in Jesuh tawh Nitak An a nekkhop laitakin zong khatlekhat kiliatsaknopna lungsim tawh kidim uh hi (Lk. 22: 24).  Tua bang lungsim tawh kidim Nungzuite tungah Jesuh in  amaute neih ding a kilawm lungsim puak pulaak hi.
          Makaihna tawh kisai Jesuh in bang thu bulpi hong hilh hiam? Matt. 20: 25 – 28. Koi bangin tua thu bulpite i nuntakna sung hi taleh pawl sungah kimu thei ding hiam?
  _________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Jesuh in thuneihna tawh kisai thu nih pulaak hi.  Romam kumpi zat thuneihna sungah khatlekhat kideidanna tawh ki-uk uh hi. U lian, mi liante nuai-ah gam mite om hi. Amau khut nuai-a om mite ukcipin, makaite tungah kipumpiak dingin lamen uh hi. Jesuh in hih bang thuneihnate nial hi. Jesuh in tua bangin uk lo-in, mite’ lamet tawh kilehbulhin hilh hi. Makai a hi nuam khat in mite nasem masa  ding hi, ci-in pulaak hi. Nawlkhinna, langpanna a thuak khit uhteh thuneihna thak nei thei ding uh hi.’ Darius Jankiewics, “ Serving Like Jesus: Authority in God’s Church,” Adventist Review, March 13, 2014, 18.
          Jesuh in mite tungah ukna tawh kisai a genna-ah kammal nih bulphuh hi. Nasem (diakonos) le sila (doulos) siksanin thuhilh hi.  Mun khatkhatte-ah ‘diakonos’ kammal in ‘makai ulian’ cih khiatna nei hi.  Jesuh in makai semin ukna, thuneihna a langpan hi lo-in, a pulaak thupi bel in makai khat pen Pasian’ sila, nasem khat hi, cih pulaak hi. Makai khat in ama dinmun tawh mite uk-in, mite tungah thunei ding hi lo hi.
          Jesuh in thuman guipi tuamtuam siksan in a kumpi gam phut hi. Jesuh in Ama nungzui dingin a hong sapna-ah ukna nei dingin hong sam hi lo hi; thanem mite huh ding le nasem dingin hong sam hi zaw hi. Za-liatna, minthanna, siamna, pilna, thuneihnate mite tungah thupha a hi dingin zat ding ahi hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, 550.

John 13: 1-20 sim in. Jesuh in a Nungzuite etteh dingin makaihna tawh kisai bang nusiat hiam? Jesuh in bang hong hilh hiam? Koi bangin tua thute mi tawh kizopna hi taleh pawl sungah hi taleh zangkhia thei ding i hiam?


Tuesday              Dec. 18
Pawlpi Kipumkhatna Phungvuh

          2Tim. 2:15; Titus 1:9 sim in.  Paul in Timothy le Titus tungah pawlpi makai khat, upa khat ii nasep bang hilh hiam?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Paul in upna thuguite le thuhilhna thupi takin ngaihsun hi.  Tua in kipumkhatna dingin kisam mahmah hi. Tua dangdangte sangin pawlpi’ thuhilh in thu-um mite hong kipumkhatsak hi. Adventist pawlpi in ngei-na, nunzia, minam tuamtuam hi mah taleh Khrih hong piak thuman thutak in pawlpi hong kipumkhatsak hi. Pawlpi hong hilh thute nial hi lehang pawl sungah buai-na hong tung ding hi.
          “ Pasian’ mai, le a hingte hitaleh a site hitaleh mi khempeuh’ thu a khen ding Khrih Jesuh’ mai-ah nakpitakin ka hong hanthawn hi. Amah Kumpi-in hong paikikin ukna hong kipan ding ahih manin, hunhoih hunsia cih khen tuan lo-in Pasian’ thu hilh ding na kin ngaihsut nading, lungduaina tawh mite’ lungsim zo-in, mite taii-in, hanthawnin na hilh nadingin thu a hong pia ka hi hi. Mite in thuman a ngaih nop loh hun, amaute’ deihna bek a zuihnop hun, amaute’ zaknop thute bek a gen ding sia a cial thuahthuah hun hong tung ding hi. Amaute in thuman thutak ngainuam nawn lo-in tangthu phuahtawm peuh ngaihsutpi-in nei ding uh hi” (2Tim. 4: 1-4).
          Paul in Jesuh hong pai kik ding thu le a thukhen ding lim gen mahmah hi. Pasian’ sawlna bangin Paul in Timothy tungah thuman pulaak dingin hanthawn hi ( 1Tim. 1:1).  Hun nunungah  zuau thuhilhna le mihing pumpi a sih ciangin a si thei lo kha nei hi, cih upna hong hat semsem ding hi. Tua ahih manin Timothy in Pasian’ thuman a hilh ding thupi mahmah hi. Tua ding mahin Pasian’sapna ngah hi. Timothy a nasep  in thuman thutak hilh,  a khialte taii-in, a man lote a manin puah hi (2Tim. 3: 16).  Tua bangin thuhilhna-ah lungduai-na, thuakzawhna kisam hi. Kamkhuah, hehpau tawh thuhilhna in kuamah Khrih kiang tun lo hi. Paul hong hilh bangin Kha Siangtho’makaihna le kiniamkhiatna tawh a nasep ciangin Timothy in pawlpi makai lianpi khat suak hi.

Pawlpi makaite in bangci bangin pawlpi kipumkhatna kemcing ding hiam? Kithutuah lohna tuamtuam om taleh bang in pawlpi kipumkhatsak hiam?


Wednesday                   Dec. 19
Pawlpi Kikhalna

          Pawlpi kipawlnate nasep tuamtuamte lakah khat in pawlpi kikhalna hi. Pawlpi kipumkhatna kepcing nadingin kikhalna a om ciangin khat veivei ciangin kitelkhial zel hi. A buai-huai hun zong kituak kha zel hi. Ahi zongin Lai Siangtho hong hilhnate siksan lehang pawlpi kikhalna  in thunih tungah kinga hi. Khatna-ah pawlpi upna thuguipite kepcingna le pawlpi a siantho-na le a nasepte kepcingna hi.
          I sinsa bangin Thuciam Thak pawlpi in Lai Siangtho thuman thutak limtak kemcing uh hi. Bang hang hiam cihleh hun nunung ahih mah bangin thuman pam lampial, thuman langpanna, thuman lo hilhna khangsemsem hi.  Tua bang mahin kimlepaamte’ muhna-ah pawlpi in a siantho ding kisam hi. Pawlpi kikhalna in siatna, thuman lohna, lampialna cihte panin hong dal thei hi. Tua hangin Lai Siangtho in thuman thutak hong hilh,  a khialte taii nading, a man lote a manin puah hi (2Tim. 3: 16).
          Matt. 16:19; 18: 15 – 20 sim in. Jesuh in pawlpi kikhalna, a khialte puahphatna tawh kisai-in zuih ding bang thuguipi pulaak hiam?
  _________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Lai Siangtho in kikhal ding limgen mahmah hi. Khatlekhat tungah i kibawl bangin thaman i ngah ciat ding hi. Pawlpi a kiciaptehna khat in siantho-na, leitung tawh kikhenna in pawlpi kiciaptehna khat hi. Pawl sungah siatna lianpi hong tun ciangin tua bang siatna a siangsak pawlpi etteh ding Lai Siangtho sungah kimu thei hi. Pawlpi in nunzia hoih, gamtat hoih thupi takin a ngaihsut kul hi.
          Matt. 7: 1-5; Gal. 6: 1, 2  in pawl sungah buai-na hong tun ciangin zuih ding bang hong hilh hiam?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Pawlpi kikhalna kitangsam ahihna thu kuama nial  theih hi lo hi. Kikhalna lo-in Lai Siangtho thuman sungah cihtakna om thei lo hi.  Ahi zongin tua kikhalnate nuntakzia kipuahphat nading hi zaw hi. Eite khempeuh in mawhnei mi i hi hi. I vekin hehpihna kisam i hi hi. Tua ahih manin khalna i piak ciangin kiniamkhiatin, ei mahmah mawhmi i hihlam phawk ding kisam hi.

Koi bangin a khial mi khat gimpia hi lo-in kipuahphatna dingin khalna pia hi ding na hiam?


Thursday             Dec. 20
Nasem Dingin Kipawlna

          Tu quarter sung thusinna om bang mahin  pawlpi in kipawlna nei-in, nasem dingin pawlpi in kipumkhat hi. Leitung kipawlna bang hi lo-in lungsim kikhat, upna kikhat i hi hi. Thuman thutak nasem dingin pawlpi kipawl ding kisam hi. 
          Matt. 28: 18 – 20 sim in. Jesuh in a Nungzuite sep ding hilh hi. Jesuh’ thupiakna bulpi ngaihsun in.  Tuhun pawlpi aa dingin bang deihna nei hiam?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Jesuh in Nungzuite tungah a piak thu sungah thu lianpi 4 kimu thei hi. Pai un. Mite nungzui suaksak un. Mite tuiphum un. Hilh un. Hih thu 4 lakah mite nungzui suaksak ding cih thupiak in a bulpi hi. Tua lo a dang 3 in mite nungzui suahsakdan ding hong hilh hi.  Thu-um mite in mun tuamtuamah pai-in hotkhiatna thugenin, mite tuiphumin, Jesuh hong hilh thute hilhin, tua thute a zuih uh ciangin nungzui mi suak uh hi.
          Pawlpi in Jesuh thupiak om bangin na a sep ciangin Pasian’ gam in tangzai semsem ding a, mi namcin in Jesuh, amau Honpa dingin sang ding uh hi. Jesuh hong thupiak zui-in tui kiphumin, a thupiakte a zuih uh ciangin mi namcin kigawmna innkuan khat hong suak thei hi. Nungzui mi thakte in nisim Jesuh ompihna phawk uh a, midangte zong nungzuih suaksak uh hi. Jesuh in ka hong ompih ding hi, cih kamciam in Pasian in hong ompih ding hi, cih kamciam hi.
          Matthew in hotkhiatna thu a pulaakna-ah  Jesuh hong suahna thu pulaak masa hi. Jesuh a hong suahna thu pulaak ciangin “ Pasian in eite tawh hong omkhawm hi,”  (Matt. 1:23) ci-in kamciam om a,  Jesuh a hong pai kik dong Pasian in eite tawh hong omkhawm ding hi.
          Jesuh in a Nungzuite’ nasep in olno nasep hi ding hi, ci lo hi….. Amaute a ompih dingin Jesuh in pulaak hi. Amaute in upna tawh a kalsuan uh leh na khempeuh a sem thei Pasian hatna sungah om ding uh hi. Jesuh in amaute lau lo-in, hangsan takin mainawt dingin thupia hi. Bang hang hiam cihleh vantungmite sangin a hat zaw Pa, vantungmi khempeuhte’ Makai Lianbel Pa in amaute tawh om khawm hi. Nasep kizawh nadingin kisam khempeuh amaute tungah kipia ding a, Amah in amaute nasep zawhpih ding hi. Ama thupiak zui-in Amah tawh kizopna a neih laisiah amaute in gallel ngei lo ding uh hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, 29.

Jesuh in a hong pai kik mateng Ama nungzuite tawh hong omkhawm ding kamciam ngaihsun in. Koi bangin tua kamciam in Jesuh hong piak nasep zawh nadingin hong huh hiam?

Friday                  Dec. 21
Ngaihsutbeh Ding: Ellen G. White, “ Individual Responsibility and Christian Unity,” 485 – 505, in Testimonies to Ministers and Gospel Workers; “Unity in Diversity,” 483 – 485, and “ Church Disciple,” 498 – 503, in Gospel Workers. “Church,” 707 – 710, and  “ Church Organization,” 712 – 714, in The Ellen G. White Encyclopedia.

          A hoihin kimakaihzia-te in pawl sung kimakaihna banah khua sung, gam sung kimakaihnate ah zong kizang hi. Ahi zongin pawl sung a makai khat pen makai khat sangin  thu thuk zaw hi.Pawl sung makai khat pen mite’ nasem (servant) hi ding hi. Makai khatin omna le nasem (servant) khatin omna kibang lo hi. Bangci bangin makai khat in mi a makaihkawmin nasem (servant) thuah thei ding hiam? Makai khat in pahtawi-na tokhom ngah hi lo hiam? Thupia-in a thupiak bangin mite in zui ding hi lo hiam? Za-neu phial taleh bangci-in a nasep zo zo thei hiam?
          Makai khat hi napi sila cih thu i tel nadingin Jesuh nunzia etteh ding kisam hi. Jesuh in makaihna tawh kisai thuguipi hong hilh hi.  Ama nunzia mahmah etteh ding kisam hi. Jesuh in leitungah a lian penpen makai pa hi.”  G. Arthur Keough, Our Church Today: What it is and can be (Washington DC: Review and Herald, 1980), 106.

Kikup Ding Dotnate

1.    Sila Makai cih thu ngaihsun in. Leitungah tua bang makai etteh ding a om hiam?
2.    Matt. 20: 25 – 28 sim in.  Pasian in milian a cihte (Matt. 20: 26) le leitung in milian a cihte enkak in.
3.    Pawlpi makai khat in pawlpi kipumkhat ding a hanciam kul hi. Ahi zongin leitung siatnate hangin makai khat hangin kilemlohna hong omteh bang sem ding na hiam?
4.    Bang hangin pawl sungah khalna i zat ciangin khalna ngah mi tungah hehpihna, itna neih ding kisam hiam? Bang hangin Matt. 7: 12  sung hong gen bulphuh ding kisam hiam?

Tomkaihna


          Pawlpi nasepna le pawlpi kipumkhat nadingin pawlpi kipawlna hoih kisam mahmah hi. Khrih in pawlpi’ lutang hi. Pawlpi makaite in pawlpi mite a makaihna-ah Jesuh etteh ding kisam hi. Pasian’ kammal hoihtakin hilhin, Ama hong hilh bangin cihtakna in pawlpi kipumkhatna kipsak hi.

To get the latest update of me and my works

>> <<