MUC

Print Friendly and PDF

Sunday, June 17, 2018

LESSON 12 Sep. 15 – 21 (2018) Caesarea-ah Thongkiatna



LESSON 12                 Sep. 15 – 21


SABBATH NITAK

Tu Kaal Sung Sim Ding: Sawl. 24,25; 1Kor. 1: 23.

KAMNGAH: “Paul in, ‘Nangmah a kipan tuni-a ka thugen a za mi khempeuh hun tomno sung ahi a, hunsau sungin ahi zongin, hih bangin sikkhau hong kikhihna simloh, keimah nong batkim nadingun Pasian kiangah thu ka ngen hi,” a ci hi (Sawl. 26:31).

Paul in kolbulh thuakin Caesarea khua kum 2 sung om hi (Sawl. 23: 35) Roman gam ukpi Herod omna sungah ki-omsak hi kha ding hi (Sawl. 24: 27). Tua hun sungin Roman ukpi Felix, Festus leh Agrippa II cihte thusitna thuak hi. Sep dingin Pasian in a piak nasep a khin zo hong suak hi (Sawl. 9: 15).
          Tua bangin thusitna a thuakteh Paul in a mawhlohna pulaak hi. Thusit mangpite in zong Paul a mawhsak theihna ding uh mu lo uh hi. Mat leh hen thuak dingin Paul in bangmah siatna nei lo hi. Tua hi-in Caesar thusit kul lo-in khahkhia thei uh hi (Sawl. 26: 32). Tua bangin thu kisitna munte-ah Jesuh thu, sihna pan thawhkik lametna kamciamte pulaak theihna hun pha ngah hi.  Tua bangin lungkham, genthei-in a om laitakin Jerusalem pawlpi in panpihna nei lo hi. Paul in a thuak ding mahin kilawm hi, ci-in makaite’ thuman lohna khempeuh ama tungah kisuan hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, 403.


SUNDAY           Sep. 16
Felix Mai-ah

          Caesarea-ah a tun zawh ni 5 khit ciangin mi thupi Jew makai honkhat, siampi, Sanhedrin mi kimkhat leh sitni Tertullus cihte in Jerusalem pan vapai suk uh a, Paul a langpanna uh Felix kiangah va pulaak uh hi (Sawl. 24: 1-9).  Sawltak Bu sungah sitni kihelna hih mun bek om hi.  Tertullus in gam ukpi pa maipha ngah nopna tawh thu sung hi. Felix uk hun sungin Jew mite in nuamsa uh hi, cih pen man lo hi. Felix bangin gam uk kuamah Roman ukna nial Jew mite tungah gamhtat lo hi. Gam thukhun tawh kizui-in kumpi langpang peuhmah gimpiakna bek in gam sung daihna piangsak ding hi, ci-in Felix maipha ngah ding hanciam uh hi. Tua bangin Tertullus in a gen khitteh Paul mawhsakna thu hih bangin pulaak hi.(1). Roman gam sung Jew mite lakah buai-na piangsak pa hi (Sawl. 24:5). (2).  Nazarenes khua mipa nungzui-in Khristian biakna hangin buai-na piangsak pa hi ( 3).  Jerusalem biakinnpi niinsak mipa hi (Sawl. 24: 6).
          Sawl. 24: 10-19 sim in. Koi bangin amah kimawhsaknate Paul in dawng kik hiam?
          ________________________________________________________________
          ________________________________________________________________
Amah a langpangte hehna piangsak thu nih Paul in pulaakbeh hi. (1) Asia gam pan teci om lo-in thusitna in thuman lo hi (Sawl. 24: 18, 19).  ( 2). Tu-ma kaal nih lai-in Jew makaite in Sanhedren ulian kiangah thawhkikna thu genpa hi, ci-in a hong mawhsak uh simloh a hong mawhsakna ding thudang mu lo uh hi (Sawl. 23: 6; 24: 20).
          Ama langpang mite’ mawhsakna Paul in a pulaak ciangin, Felix in Khristian biakna thei ahih manin Paul in mawhna nei lo hi, cih mu hi. Felix’ zi in Jew mi Drusilla hi-in Jew biakna thu honkhat thei hi. Thukhenna bang mah nei lo-in zaksak kikna a om mateng thusitna kisot hi, ci-in kikhen uh hi (Sawl. 24:22). Felix’ dawnkikna in (Sawl. 24: 24 – 27) a gamtatzia pulaak hi. Sep ding khat peuh sem lo-in a khinkhin kumpi khat hi. Golhgu pia nuam hi leh Paul in hun ngah ih.  Felix in ngah ding bek thei hi. Paul bangin hoihtak thudotna ngah thongkia tam lo hi.
          Sawl. 24: 16 sim in. Pasian leh mite mai-ah ka kisuanna om lo hi, ci-in a pulaak ciangin, bang a cihna hi ding hiam? Pasian leh mite mai-ah kisuanna nei lo dingin na kikhel ding a om hiam?


MONDAY                   Sep. 17
Festus Mai-ah

Jew mite’ maipha ngah nadingin thong sungah Paul kum 2 a koih khitteh Judea gam uk dingin Felix munah Porcius Festus kikoih hi (Sawl. 24: 27). Felix in AD 60 – 62 sung kumpi sem hi.
          Sawl. 25: 1-5 sim in. Koi bangin thuman deihloh thugenna hangin a um lo mite tungah bang piangsak thei hiam?
          _____________________________________________________________________
          _____________________________________________________________________
Paul a mawhsakna thu Felix  tungah a pulaak uh taksuak zo lo hi. Makaite in Paul mawhsakna thu pulaak nuam nawn lo uh hi. Festus in Jerusalem a vaphak masak pen in Jew makaite in Paul kisitna mun khel ding ngen uh hi. Jew thukhun siksanin Paul thusit dingin Sanhedrin-ah a paipih dingun ngen uh hi. A taktakin Paul a suamlup ding geelna uh a, tua ding kithei lo dingin thusitna mun khel sawm uh hi zaw hi.  Fetus in Paul thusitna a patpan kipan kik dingin ngaihsun a, Jerusalem-ah hi lo-in Caesarea-ah thusit dingin pulaak zaw hi. Tua hi leh Roman thukhun tawh Paul kisit ding hi.
          Festus in Caesarea a tun kik phetleh thusit kipan pah hi. Paul langpangte in Paul a mawhsaknate pulaak masa uh hi (Sawl. 25: 8). Hih thu  Luke in pulaak kik nawn lo hi. Ahi zongin Paul’ dawnkikna (Sawl. 25:8) en lehang tua-ma kum 2 lai-a Paul a mawhsak uh – gam langpang thuhilhpa hi, gam aa ding lauhuai hi, ci-in mawhsakna dang pulaak thei tuan lo uh hi.
          Sawl. 25: 9-12 sim in. Festus in a kumpi za a kip nadingin bang sem thei a, koi bangin Paul in Festus dawngkik hiam?
          _______________________________________________________________
          ______________________________________________________________
A tawpkhakna-ah ama kumpi za tawh kisai-in  Festus in Felix tawh kilamdang lo hi (Sawl. 24: 27). Paul in mawhna nei lo hi, ci-in pulaak khia leh Jew mite panpih nawn loh khak ding a lau-na hangin  a ngetna-sa om bangin Jerusalem Sanhedrin in  thusit dingin sawl hi.
Tua ding Paul ut lo hi. Bang hang hiam cihleh Sanhedrin in thuman lo-in ama tungah thukhen ding  hi, cih Paul in thei ahih manin Jerusalem ah a kipuak kik ding ut lo hi.  Tua ahih manin Roman gam mi hihna siksanin Roman thukhun mah zang a, Roman emperor Festus mahmah in thuman tawh a thu a khensak ding lunggulh hi.


TUESDAY                  Sep. 18
Agrippa Mai-ah

          Paul in Rome ah a kipuak ding a nget bangin Festus thukim hi (Sawl. 25: 12).  Herod Agrippa II a hawh laitak tawh kituak ahih manin Festus in Paul’ vai kuppih hi.  Paul tawh kisai  mite mawhsakna thute a gam mite tungah a pulaak ding thute kikum uh hi.  Festus in Jew tawh kisai thu theihna tam nei nai lo ahih manin Agrippa in a kuppih dingin ngen hi (Sawl. 26: 2, 3).
          Sawl. 25: 13 – 22 sim in. Festus in Agrippa tungah Paul’ thu bang pulaak hiam? Koi bangin Agrippi in dawng kik hiam?
          ____________________________________________________________________
          ____________________________________________________________________
Herodian nunung pen Agrippa II in a sanggamnu Bernice tawh kumpi thakpa muak dingin Caesarea kiangah hong pai uh hi.  Paul langah kigen mawhsakna thute Festus in a et ciangin sih daan piak zah dingin Paul in kumpi langpanna hi taleh mawhna khat peuh mu lo hi. Jesuh in sihna pan thokik hi, (Sawl. 25:19), ci-in a pulaak thu in Jew biakna langpan hi, cih ding simloh thudang om lo hi. Jesuh’ thokikna um-in a tangko manin Paul in Sanhedrin ukna nei mite mai-ah thusitna thuak khin hi. Tu-in Festus in Paul mawhsak theihna ding tua simloh thudang mu zo lo hi.
          Sawl. 25: 23 – 27 sim in. Koi bangin Luke in Agrippa mai-ah Paul a kigendan pulaak hiam?
          ______________________________________________________________
          ______________________________________________________________
Tu-in Paul in kolbulhsa-in mite mai-ah ding hi. Agrippa leh Bernice in ulian ahih manun vang leh za nei ahih manun mi honpi in pakta uh hi. Ahi zongin amaute in Pasian mai-ah hehpih huai uh hi. Bang hang hiam cihleh Pasian’ deih zia le tong nei lo uh hi. Amaute in Pasian thukham palsatin siatna tawh kidim mite hi. A lungsim, a nunzia khempeuh un siatna tawh kidim hi. Pasian muhna-ah a gamtatna khempeuh uh kihhuai-na vive hi.


I gen thute tungtawnin a kimu thei pualam etlawm, deih huai phial taleh khemna hi thei ahihlam na phawk hiam? Nang mahmah tua bangin na  om hiam? Koi bangin a taktak leh a puatham kilamdang hiam?



WEDNESDAY           Sep. 19
Paul’ Dawnkikna
Agrippa leh Festus in tutna hong la uh a, amaute mai-ah thongki Paul in ama gen nop bang bang pulaak hi (Sawl. 25: 8-11).
          Sawl. 26: 1-13 sim in. Agrippa mai-ah thu a genma-in Paul in bang hih hiam?
          _____________________________________________________________
          ______________________________________________________________
Paul in a kikhelma a nunzia leh a kikhel khit a nunzia khempeuh pulaak hi. A thugen in Sawl. 22: 1-21 sung thute, Jerusalem mipi mai-ah a gen thute mah pulaak kik hi. Paul in Agrippa’khahkhiat ding hanciam hi. Kumpi Agrippa mai-ah thugen theih hun a ngah manin a lungdamna thu gen masa hi. Agrippa in Jew biakna tawh kisai, Jew ngei-na thute a thei mahmah kumpi khat hi. Tua hangin Agrippa in thuman lopi Paul a mawhsakna tawh kisai thute Roman ukpi pa kiangah genpih thei dingin Paul in lamen hi.
          Agripp mai-ah Paul thugen khen thumin kisuah thei hi.
Khen khatna (Sawl. 26: 4-11). Paul in nidangin Pharisee thukhun ngat takin a zui mi ahihna pulaak hi.  Tua hunin ama nunzia Jerusalem leh a kim khuate-ah mite’ theih mahmah khat hi. Pharisee ahih manin misi thawhkikna um hi. Thawhkikna thu in Israel mite’ lametna bulpi khat hi. Tua hi-in Jew mite in Paul a langpanna uh hih thu siksanin langpan uh hi, ci-in pulaak ding om lo hi. Jew upna thute mah Paul in pulaak hi.  Paul in amah a langpang mite bangin hun khat lai-in sihna pan Jesuh thokik hi, ci-in a gen mite langpanin bawlsia ngei ahih manin, tu-in thawhkikna thu a gen ciangin a mipihte langpanna theitel hi.
          Khennihna (Sawl. 26: 12 -18). Paul in Damascus pai-na lampi-ah Jesuh tawh a kimuh a kipan a nunzia kikhelin, Gentile mite tungah hotkhiatna thu puak dingin sapna a ngahna thu pulaak hi.
          Khen thumna (Sawl. 26: 19- 23). Paul in a thukhupna-ah a phut khak thute in hotkhiatna thu gen ding simloh nadang sem dingin ngaihsun thei nawn lo hi. Hotkhiatna thu a gen manin mat leh hen a thuakna pulaak hi. A thongkiatna a hang taktakin Jew thukhun tawh kituak lo-in a gamtat man hi lo hi. Jerusalem biakinnpi a thusimloh man zong hi lo hi. Jesuh sihna leh sihna pan a thawhkikna thu a gen manin bawlsiatna thuak hi zaw hi. Jesuh in sihna pan thokik ahih manin Gentile mite in hotkhiat sungah kihel thei uh hi.
          Sawl. 26:18 sim in. Khrih sungah hotna ngah mite tungah bang thupiang hiam??
_______________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Paul’ thudot in Agripp ngaihsutna hamsa-sak hi. Agrippa in Jew mi khat ahih manin Lai Siangtho nial lo hil Ahi zongin a thukimpih hi leh Jesuh in Messiah hi, ci-in a san ding simloh thudang om lo hi. Amah thu kidong a dawnkikna in thaangawk ding panin suakta hi. “Hun tomno sungin Khristian suaksak zo dingin um na hiam? (Sawl. 26:28). Lai Siangtho (New King James Version) pawl khatah “Nang in Khristian thu zui dingin na hong zol hi” kici hi. Paul in a dawn kikna-ah lungdamna thu sungah kiptakin om ahihna kimu hi: “Nangmah a kipan tuni-a ka thugen a za mi khempeuh hun tomno sung ahi a, hunsau sungin ahi zongin, hih bangin sikkhau hong kikhihna simloh, keimah nong batkim nadingun Pasian kiangah thu ka ngen hi,” a ci hi (Sawl. 26:29). Paul in a tawp nadingin a thugen in thongkiatna pan suahtak ding ngen lo-in, ama thugen a za mite bangin a suakta mi ahihna pulaak hi. A thugen a za mite in amah bangin hotkhiatna thu um-a a tangko ding lunggulh hi. Lauhuai dinmunah omin a lau-na lungsim sangin Paul in hotkhiatna thugen ding a ngaihsutna khuah zaw hi.
          Sawl. 26: 30 – 32 sim in.  Koi bangin Agrippa in Paul in mawhpeng ahihlam pulaak hiam?
          ________________________________________________________________
          _________________________________________________________________

Festus in Paul tawh kisai a pulaak dingin Agrippa’ huhna kisam hi (Sawl. 25: 25 – 27). Paul in Caesar kiangah kipaipih ding a nget kipia hi (Sawl. 25:12). Paul in Agrippa’ ukna sungah om nawn lo hi.
          Sawl. 26: 24 – 28 sim in. Paul in a tawpkhakna-ah bang ngen hiam? Upna thu-ah bang  thunei pen hisak ding i hiam?


THURSDAY            Sep. 20  
Makaite Mai-ah Paul

Paul in Agrippa tungah thu a gen hangin amah thudong masa ding pen

Fetus hi (Sawl.26: 24).Paul in pumpi sih ciangin a si lo khat om hi, ci-in thugen hi leh Fetus in thusit nawn lo ding hi. Greco-Roman sungah sihna pan thawhkikna le pumpi sih ciangin a si lo khat om hi, cih thu tonkhawm thei lo hi, cih a um mi tampi om hi. Tua hangin pumpi sih ciangin a si lo khat om hi, cih um uh a, sihna pan thawn kikna nial uh hi. Hih thu hangin Paul in hotkhiatna in Gentile mite aa dingin hai-na hi, ci-in pulaak hi (1Kor. 1:23).

Paul in ama up thute in thuman thutak ahihna, Jew mi khat in ama gen thute tel thei ding thu ahihna, a gen thute in kamsangte’ pulaak thute mah gen ahihna pulaak hi (Sawl. 26: 25, 26).


Sawl. 26: 27, 28 sim in. Paul gen thute Agrippa in bangci dawn hiam?

___________________________________________________________

___________________________________________________________

Paul' thudot in Agrippa lungbuai-sak hi. Jew ahihna tawh Agrippa in Lai Siangtho um hi. Ahi zongin Paul’ thugen um hi leh Jesuh in Messiah hi, cih a um mi suak ding hi. A pulaak tungtawnin mawhsakna tawh kipelh hi."Hun tomno sungin Khristian suaksak zo dingin um na hiam? (Sawl. 26:28). Lai Siangtho (New King James Version) pawl khatah "Nang in Khristian thu zui dingin na hong zol hi," kici hi. Paul in a dawn kikna-ah lungdamna thu sungah kiptakin om ahihna kimu hi: " Nangmah a kipan tuni-a ka thugen a za mi khempeuh hun tomno sung ahi a, hunsau sungin ahi zongin, hih bangin sikkhau hong kikhihna simloh, keimah nong batkim nadingun Pasian kiangah thu ka ngen hi," a ci hi (Sawl. 26:29). Paul in a tawpna-ah ama thugen a ngai mite bangin a suakta dingin ngen lo hi; amah bangin a om ding uh Paul in deih zaw hi. A thugen a za mite in amah bangin hotkhiatna thu um-a a tangko ding lunggulh hi. Lauhuai dinmunah omin a lau-na lungsim sangin Paul in hotkhiatna thugen ding a ngaihsutna khuah zaw hi.

Sawl. 26: 30-32 sim in.Koi bangin Agrippa in Paul a mawhlohlam pulaak hiam?

________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Festus in Paul’ thu kicingin a theih nadingin Agrippa' huhna kisam hi (Sawl.

25: 25 - 27). Paul in Caesar kiangah kipaipih ding a ngetna ngah hi (Sawl.

25:12). Paul in Agrippa' ukna sungah om nawn lo hi.

Sawl. 26: 24 - 28 sim in. Paul in a tawpkhakna-ah bang ngen hiam? Upna thu-ah bang thunei pen hisak ding i hiam?


FRIDAY             Sep. 21
Ngaihsutbeh Ding: Agrippa in a beisa hunte ngaihsunin, amaute langpan Jesuh Khrih Paul in a tangko a mawkna suak a hiam? A pu Herod vangliatna Bethlehem naupang khempeuh a thahsakna thu ngaihsun a  hiam?  Tuiphum John ngawng a tan a pusawn Antipas ngaihsun a hiam? Sawltak James a thah ama pianna pa ngaihsun hiam? Ama nasem mite langpanin a bawlsiat mite tungah Pasian in ama hehna tungsak hi, cih a mu thei hiam? Vanglianin, kumpi puankang silhin mipi in pasian  hi, ci-in a pahtawi uh Agrippa ngaihsun a hiam?

Kikup Ding Dotnate
1.     Caesar in a thu a khensak dingin Paul in nget ding a khensatna ngaihsun in. A hi mah ding hiam? Sawl. 25: 25; 26:31, 32 tawh enkak in. Pasian hong kepna bek muang a om ding sangin ei le ei kihut theih nading khat geel huai mah ahi diam?
2.     Agrippa tungah Paul in a pulaak thute ngaihsun in. Kumpi Agrippa aw, vantung pan a hong pai ka mangmuhna sung a hong pai pa’ thu ka mang hi. (Sawl. 26: 19). Hih in Paul nunzia bang pulaak hiam? Khristian kici Topa aa ding nasem mite Topa tungah i citak hiam? (1Pet. 2: 9,10).
3.      Paul in mi aa ding deihsakna tawh nasem hi. Minphat nadingin nasem lo hi. Mi aa dingin nasem hi. A nunung pen thusitna Caesarea-ah amah bangin ama mai-a om mi honpi khempeuh in hehpihna tawh hotkhiatna ngah hi dingin a lunggulhna pulaak hi (Sawl. 26:29).  Ama suahtak nading, thuman thutak tawh thu a kikhen nading a lunggulhna sangin amah a langpan mite in Pasian tawh zopna a neih ding uh deih zaw hi. Ama nunzia panin i nuntakpih ding bang om hiam? Hotkhiatna thu kizelh nadingin na kipiakna, na deihsakna bangci ciang hiam?
4.      Paul thugen tungtawnin Agrippa in hotkhiatna thu za hi. Tua hi mah taleh Agrippa in tua hotkhiatna thu nial hi.  Hotkhiatna thu pulaak ding hun hoih khat a khahsuah lo dingin koi bangin kidawm ding i hiam? Koi bangin mite in hotkhiatna thu a zaknoplam uh theithei ding i hiam?

To get the latest update of me and my works

>> <<