MUC

Print Friendly and PDF

Sunday, June 17, 2018

LESSON 1 JUNE 30 – July 6 (2018) NOTE IN KEIMA TECI NA HI DING UH HI


LESSON 1    JUNE 30 – July 6
NOTE IN KEIMA TECI NA HI DING UH HI

SABBATH NITAK

TU KAAL SUNG SIM DING: Sawl. 1: 6-8, 9 – 26; Pau. 16: 33; Lk. 24: 25, 44- 48; Thkna. 19: 15.

KAMNGAH: “Ahi zongin note tungah Kha Siangtho hong tun ciangin vangliatna tawh na kidim ding uh a, Jerusalem khuasung, Judea gamsung, Samaria gamsung, le leimong dongin note in keima thu na gen ding uh hi,” ci-in a dawng hi (Sawl. 1:8).

          Jesuh in leitungah a nasep zo khin hi. Pasian in Kha Siangtho hong paisakin leitung mun khempeuhah lungdamna thu a kizelh nadingin na lamdang tuamtuam tawh nungzuite makaih hi. Jesuh in amaute tawh maitang kimu-in om thei nawn lo hi. Leitung mun khempeuhah hotkhiatna thu pulaak dingin Jesuh a mihing hihna in ciangtan nei hi. Tua nasep a makaih dingin Kha Siangtho a hong pai kul a, tua dingin Khrih in vangliatna tawh vankah kul hi.
          Sihna pan Jesuh a thawkik mateng Nungzuite in hih thute theitel lo uh hi. Ni khat niteh Romans khut sung pan suahtak ngahin David’ kumpi tokhom ngah dingin lamen uh a,  Israel in vanglian kik dingin ngaihsun uh hi. Tua lo thu dang ngaihsun kha lo uh hi. Hih thu hangin Jesuh in a nungzuite limtak thu vaikhak hi (Sawl. 1).  Tua thu hangin Kha Siangtho hong kumsuk hi. Sawltak 1 in Jesuh van kahna le Pentecost aa dingin pawlpi kiginkholhna thute pulaak hi.


SUNDAY            July 1
Israel Kipuahkikna

          Thuciam Lui sungah Messiah tawh kisai genkholhna thunih kimu thei hi.  Messiah in a tawntung kumpi ukna nei ding hi (Late 89:3, 4, 35 – 37; Isa. 9: 6, 7; Eze. 37: 25; Dan. 2: 44; 7: 13, 14). Messiah in mawhnei mite aa dingin hong si ding hi (Isa. 52: 13- 53; Dan. 9: 26). Kum zalom khat sungin Jew mite in Messiah tawh kisai telkhial kha uh hi. Messiah in kumpi semin leitung suahtakna pia bekin ngaihsun uh hi. Messiah in gimna thuain si dingin lamen lo uh hi. Nungzuipite in tua bangin ngaihsun ngei uh hi. Jesuh in Messiah hi, cih um uh hi (Matt. 16: 16, 20). Tua hang mahin Jesuh in kumpi tokhom tungah a tut ciangin a vei le takah a tu ding kituh uh hi (Mk. 10: 35 – 37; Lk. 9: 46). Jesuh in a thuak ding gimnate amaute tungah pulaak khol hi mah taleh nungzuite in telthei lo uh hi. Messiah in sihna thuak ding cih pen lamdangsa uh a, lungkia uh hi. Bang hang hiam cihleh “Messiah in amaute honkhia dingin lametna nei uh hi” (Lk. 24: 21).
          Sawl. 1:6 sim in.  Amaute dot thu in a telloh thu bang pulaak hiam? Jesuh in amaute bangci dawn kik hiam? Sawl. 1:7.
          ____________________________________________________________________
          ____________________________________________________________________
Jesuh sihna in nungzuite lametna beisak ahih leh, sihna pan a thawhkik khit ciangin nungzuite  in lametna lianpi nei kik thei uh hi. Sihna pan thawhkikna in Messiah in a kumpi gam phut taktak ding hi, cih pulaak hi.
          Jesuh in nungzuite thudot pen dawngpah lian lo hi. Nungzuite lamet kumpi gam kipan ding cih pen Jesuh in a nial lo hi; amau lamet bangin kumpi gam kipsak pah lo hi.Amaute lungbuai-na hepkhiatsak pah lo hi. Messiah in a kumpi gam hong phut ding hi; mihingte khut sung hi lo, Pasian tawh kisai hi-in a hun a tun ciangin Pasian in hong sem ding hi, ci-in amaute hilh hi.

Lk. 24: 25 sim in. Nungzuite khialhna bang hiam?  Lai Siangtho tawh kituak lo hi taleh bang hangin i ut bang bang ki-um hiam? Koi bangin tua bang thu tawh kipelh ding na hiam?


MONDAY                    July 2
Nungzuipite Nasep

          Sawl. 1:8 sim in. Genkholhnate upmawh bangin pulaak sangin bang thute lamen zaw ding kisam hiam?
          ___________________________________________________________________
          ___________________________________________________________________
Nungzuite nasep tawh kisai-in thupaipi 4 kipulaak hi.
(1).  Kha Siangtho hong piak siamna: Kha Siangtho in Pasian mite lakah nasem tawntung hi. Ahi zongin Kha Siangtho in Pasian mite lakah a tuam vilvelin nasem ding hi, ci-in kamsangte in genkhol hi (Isa. 44: 3; Joel 2: 28, 29).  Jesuh mahmah zong Kha Siangtho tawh kidimin a sepna khempeuh Kha Siangtho in ompih hi (Lk.  4: 18 -21). Ahi zongin Jesuh in vangliatna tawh kidim vantung tokhom a tunkik khit ciangin Kha Siangtho nasepna lianpi hong kilang hi. (John 7: 39; Sawl. 2: 33).
(2). Teci Nasep. Teci in a piang thute theihpih hi. Nungzuite in  Jesuh tawh maitang kimu mite ahih manun a gen thute in leitung mite aa dingin teci kician mahmah hong suak hi (Sawl. 1:21, 22; 4: 20 cihte John 1: 1-3 enkak in.
(3). Nasepdan ding geelkholhna: Nungzuite in a masa-in Jerusalem khua sungah nasem ding uh a, tua khitteh Judea gam, Samaria gam a kipan leitung mun khempeuhah teci hi ding uh hi. Tatsat lo-in a kizom toto suak ding nasep hi. Jerusalem in Jew mite biakna bulpi hi. Hih mun mahah Jesuh in mawhsak a thuakna leh a sihna mun hi. Judea leh Samaria in Jesuh nasepna mun hi. Ahi zongin nungzuite in amau muntek bekah nasem ding hi lo hi. Mun khempeuhah nasem ding uh hi.
(4). Nasep hong kipatna:  Thuciam Lui hun lai-in minamte in Pasian kiang va zuan uh hi (Isa. 2: 1-5). Jonah simloh namdangte kiangah Pasian thu va puak lo hi. Ahi zongin nasepdan kikhel hi. Jerusalem in nasepna phualpi hi-in, hih mun panin leitung mun tuamtuamah nasem dingin kuankhia dingin kisawl hi.

          Lk. 24: 44- 48 sim in. Nungzuite in bang thu gen kawikawi ding uh hiam?
          ______________________________________________________________________
        _______________________________________________________________________

Sihna pan a thawh khitteh Khrih in Nungzuite tawh ni 40 sung hun zang hi (Sawl. 1:3).  Tua hun sungin  Khrih in Nungzuite vantung gam ki-ukna thu hilh hi. Ahi zongin amaute’n Jesuh thuhilh telthei lo uh hi (Sawl. 1:6). Genkholhnate za ngei uh hi napi, tu-in Singlamteh leh thawhkikna siksanin a mainawt ding uh kisam  hi (Sawl. 3:17 – 19).



TUESDAY                   July 3
Jesuh Hong Pai Kik Ding

          Sawl. 1: 9-11 sim in. Koi bangin Luke in Jesuh vankahna pulaak hiam?Vantungmi nihte pulaak thu in bang manphatna nei hiam? Thkna. 19: 15.
          ___________________________________________________________________
          ___________________________________________________________________
Luke in Jesuh vankahna tomkimcingin pulaak hi. Jesuh in Nungzuite tawh Olives mualtungah thupha pia hi (Lk. 24: 51). Jesuh in Olives Mual panin vanah laktohna ngah hi. Jesuh a vankahna thu mihingte teldingin hong kipulaak hi-in, Ama vangliatna taktak mihing in mu thei lo hi.  Jesuh in ama pumpi mahmah vantungah a kahtoh mihing in a muh ding longa, tua lo lampi dang om lo hi. Jesuh vankahna in Pasian nasepnate lakah nalamdang khat hi. Luke in “eperthe” kammal zangin a khiatna in “Amah in laktohna ngah hi” (Sawl. 1:9).  Thuciam Thak sungah hih kammal hih bek mah kizang hi. Greek pau tawh kigelh Thuciam Lui Septuagint sungah hih kammal mun tampi-ah kimu thei hi. Tua kammal in Pasian nasepna pulaak kammal hi-in, vantungah Jesuh a la to in Pasian hi, sihna pan a thokiksak Pasian hi (Sawl. 2:24, 32; Rom. 6:4; 10: 9).
          Meiipi in Jesuh a liah khit ciangin puankaang silh mi nihte in Nungzuite gei-ah va kilaak uh hi, ci-in Luke in Sawltak Thubu sungah pulaak hi.  Tua mi nihte in vantungmi tawh kibang uh hi (Sawl. 10:30; John 20: 12). Tua vantungmi nihte in Jesuh, vantungah a kilaktoh a muh uh bangin Jesuh mahmah leitungah hong kumsuk kik ding hi, ci-in pulaak uh hi. Hih genkholhna Sawltak Thubu sung bekah kigelh hi (Sawl. 1:9).
          Tua ahih manin Jesuh vankah mittang in a muh bangin meii tung tuangin vangliatna tawh a hong pai kik ciangin zong mittang khempeuh in mu ding hi, cih kiciantakin hong hilhkhol hi (Lk. 21: 27; Mang. 1:7). Mi khat le nih bek in mu ding hi lo hi. A simthamin hong pai ding hi lo hi. Jesuh amah kia bek hong pai ding hi lo hi (Lk. 9: 26; 2Thess. 1:7). Khrih Nihvei-na hong pai ciangin leitung panin van a kahtohlai hun sangin vanglian zaw ding hi.

Koi bangin Nihvei Kumkikna kamciam mitsuanin nungta ding i hiam? Koi bangin hih lametna in i nunzia khempeuh, sumlepaai, gamtat luheek huzaapin, masak ding leh nunun ding hong hilh hiam?


WEDNESDAY            July 4
Pentecost aa Ding Kigingkhol

Jesuh in Nungzuite dotna a dawnkikna (Sawl. 1:7, 8) ah Ama hong pai kik ding hun tawh kisai bang mah pulaak lo hi. Ahi zongin Kha Siangtho hong kumsukin nungzuite in nasep a zawh khit uh ciangin Jesuh hong pai ding hi (Matt. 24:14).  Vantungmite in zong Jesuh hong pai hun ding pulaak lo uh hi (Sawl. 1:11). Ahi zognin tua kamciam hangin nungzuite in lungnuamin Jerusalemah ciah kik uh hi (Lk. 24: 52).  Jesuh Nihvei-na hong pai kik ding kamciam in hun pulaak lo hi. Ahi zongin Jesuh a hong pai ding hun naita ahih manin lamen, lawpin a kigingkhol dingin hong hilh hi. Sawltak Thubu in hih thu limtak hong hilh hi.
          Sawl. 1: 12 – 14 sim in.  Tua Innkhan Tungah kua-teng om hiam? Koi bangin Kha Siangtho hong pai ding kiging dingin hong hilh hiam?
          _________________________________________________________________
          _________________________________________________________________
Olives Mual pan hong paikhiat khit uhteh Nungzuite in Jerusalem khua, inn tungnung khatah va om uh hi. Numei kimkhat (Lk. 8: 1-7; 23: 49; 24: 1-12) banah Jesuh nu leh Jesu sanggamte zong va kihel uh hi. Jesuh sanggamte in Jesuh suahma-a Joseph in a neih a ta-te hi ding hi. Joseph in Mary tawh a kitenun a si khin a zi masa tawh ta nei hi ding hi. Tua bangin Jesuh sanggamte zong hong kihel uh ciangin Nungzuite in lamdangsa-in Jesuh a muhzia uh kilamdang hi (Mk. 3:21; John 7:5).  Ahih hang sihna pan a thawhkikna leh James tungah a kipulaakna hangin Jesuh a muhdan uh hong kikhel kik hi (1Kor. 15:7).  A nungciangin James in Peter munah omin pawlpi makaipi khat hong suak hi (Sawl. 12: 17; 15:13; 21:18; Gal. 2:9, 12).
          Biakinnah tatsat lo-in thungenin Pasian min uh a (Lk. 24: 53) mawhthuumna nei-in mawhna kisik uh a, siatna khempeuh nusia uh hi. Kha Siangtho amaute lakah hong om ciangin Jesuh hong pai ding ngaklah uh a, thungenin Kha Siangtho tawh kidim uh hi.

Kha Siangtho in na nuntakna-ah na a septheih nadingin bangci bangin nungta ding na hiam?


THURSDAY               July 5
Nungzui Sawm le nihna

          Pawlpi masa sungah thu-um mi 120 val bang om uh a, Judah munah sawltak ding khat teelkhia uh hi (Sawl. 1:15).
          Sawl. 1:21, 22 sim in. Judah munah a om ding sawltak in bangteng kisam hiam? Bang hang in tua bang nunzia in thupi mahmah hiam?
          ______________________________________________________________
          __________________________________________________________
Jesuh in sihna pan thokik hi, ci-in teci pang mi hi ding hi (Sawl. 4:33) Hih pen a kisam mahmah thu hi. Bang hang hiam cihleh sihna pan a thawhkikna in Jesuh in Messiah a hihna leh Khristian upna bulpi pulaak hi. Ahi zongin Jesuh tawh kikhawlin nasemkhawm nungzuite lak panin Judah a laih ding kiteel ding hi. Paul in Jesuh tawh maitang kimu-in kikhawl kha ngei lo ahih hangin  pawlpi makai ding sawltakpi dingin kicing hi. Bang hang hiam cihleh Jesuh sihna pan a thawhkikna thu teci dingin Damascus pai-na lampi-ah Jesuh tawh kituak hi (1Kor. 9: 1).  Sawtnai lo khatin kikhel mi ahih hangin Paul in sawltak dangte sangin kiniammuh zaw tuan lo hi (Sawl. 15:8; 9:2; Gal. 2: 6-9). Nungzui sawm le nihte leh Paul bek mah pawlpi phuankhia, thunei ‘sawltak’ hi, ci-in kiciamteh hi. A huamin sawltak cih kammal in hotkhiat nasem mi khempeuh zong sawltak kici hi (Sawl. 14: 4, 14; Gal. 1:19)
          Sawl. 1: 23 – 26 sim in. Koi bangin Matthias kiteel hiam?
          ___________________________________________________________________
          ____________________________________________________________________
Matthias a teelzia tuamdangpian  hi; aisanna tawh thukhensat a kizat sawt khin hi (Siam. 16: 5-10; Gam. 26:55). Pawlpi makai a teelna uhah zong aisanna zang uh hi. Thu-um mite in tua bang khentat ding a om ciangin thungen uh a, Pasian makaihna ngak uh hi (Pau. 16:33). A khentatnate uh kikhel lo hi. Pentecost khit ciangin aisanna tawh thukhenna kisam nawn lo hi. Bang hang hiam cihleh Kha Siangtho in pawlpi hong makaih hi (Sawl. 5:3; 11: 15 – 18; 13: 2; 16: 6-9).


          Mi khat in “koi bangin ka nuntakna-ah Pasian deihna tel thei ding ka hiam,ci-in hong dong hi leh, koi bangin na dawng ding hiam? Bang hangin tua bangin dawng ding na hiam?


FRIDAY             July 6
Ngaihsutbeh Ding: Pentecost leh  Nihvei Kumkikna (Parousia) kikal sungin Kha Siangtho tawh kidimin pawlpi in mun khempeuhah hotkhiatna thu pulaak ding kisam hi. Jesuh hong pai hak ci-in a ngaihsun mi a om bangin hong pai pak nai lo ding hi, ci-in a lamen zong mi ki-om hi. Khrih nungzui khempeuh in khat vei a hong pai ding genkholhna a tangtun khitna thu i pulaak bangin  mawhna kisikin Nihvei Kumkikna aa dingin a kigingkhol dingina tangko i hi hi. Leitung a bei dongin tua thu a pulaak ding i hi hi. Leitung mun khempeuhah i pulaak ding thu hi (Sawl. 1:8). Khrih a hong pai kik mateng leitung mun khempeuhah Ama teci mite i hi ding hi.” John R.W. Stott, The Message of Acts: The Spirit, the Church & the World (Downers Grove: InterVarsity, 1990), 44.
          Nungzuipite tungah Honpa hong thupiak in Amah a um mi khempeuh tungah thupiak ahi hi. Amah a um mi khempeuh in hun bei dongin  i sep ding ahi hi. Hotkhiatna thu gen ding pen pastor-te bek sep ding hi, ci-in ngaihsutna in khialhna lianpi hi. Kha Siangtho tawh a kidim mi in hotkhiatna thu pulaak dingin muanna tawh kisawl hi. “Khrih nunna a ngah mi in midangte tungah hotkhiatna thu gen ding sawlna ngah hi. Tua dingin pawlpi kikoih hi. Tua bang mi in Khrih tawh nasemkhawm dingin kamciam a pia mi hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, 822.

Kikup Ding Dotnate

1.     Sawl. 1:7 in Mark 13:32 sunga thute pulaak kik hi. Mihing Tapa hong pai ding a ni, a nai kuamah in thei lo hi. Vantungmite in zong thei lo uh hi. Pa bek in thei hi.” “Khrih hong pai ding a hun kithei khol lo ahih manin kuama tungah kigen khol lo hi. Kha Siangtho hong kibuak hun ding hi taleh Khrih a hong pai kik ding hun eite theih kul lo hi.” 1SM. 188. “Khrih hong pai ding a ni, a hun, kum cihte genkhol mi in amah le amah gim kipia hi-in, Topa in tua bangin pulaak dingin thupia lo hi.” Advent Review and Sabbath Herald,  Sept. 12, 1893.  Tuhunin zong tua mah hi lo hiam?
2.     Mi khat in hih bangin pulaak hi: “Pasian in sitte sangin teci kisam zaw hi.” Hih thu bang na ci ngaihsut hiam?
3.     Pawlpi masa-lai-in thungetna in bang dinmun nei hiam? Hamsatna khat na tuahkhak ciang bekin thungen mi na hiam? (Sawl. 1: 24; 8: 14 – 17; 9:11, 12; 10:4,9, 30; 13:2, 3). Thungetna in nunna-ah bang dinmun nei hiam?




To get the latest update of me and my works

>> <<