Lesson 2 April 7 – 13
Daniel
le Hun Bei-na
TU
KAAL SUNG SIM DING: Lk. 16: 10; Dan. 1, 2; 3: 1-6; 4, 6; Mang. 13: 11 – 15; John 3:7.
KAMNGAH: “Kumpipa in Daniel kiangah, “Na Pasian, pasiante’ Pasian
hitakpi-in kumpite’Topa hi a, thuthuk a laakkhiapa ahi hi; bang hang hiam
cihleh note in hih thuthuk nong laakkhia thei tazen uh hi,” a ci hi (Daniel 2:
47).
Pasian in nidang Israel
mite aa dingin geelkholhna lianpi nei hi. ‘Note in siampi nam khat le a teltuam
minam na hi ding uh hi” ci-in genkhol hi (Pai. 19:6). Namdangte tungah a nungta
Yahweh Pasian pulaak dingin siampi gam, teltuam minamin kikoih hi (Isa. 43: 10,
12). Ahi zongin Pasian’ sapna bangin amaute nungta lo uh hi. A tawpna-ah
Babylon gamah saltang uh hi. Tua bang hi taleh khuvak tangsak ding, Ama teci
dingin Pasian in Judah minamte zang veve hi. Israel minam buppi in a tangtun
zawh loh uh, Pasian in Daniel le a lawmte tungtawnin tangtun hi. Lamkhat panin
Daniel le a lawmte’nuntak bangin Israelte a nuntak ding uh hong phawksak hi.
Daniel le a lawmte in
hun nununga mite tawh kum tampi hong hal, mun le mual zong kibang lo hi mah
taleh amau nunzia in Pasian’ mite nunzia ding le eite’ nunzia ding hong lak hi.
Babylon gam a pasian tuamtuamte lakah a nungta Pasian aa dingin a nuntak mah
bangun tu-in zong tua bangin a nungta
ding i hi hi. Nidang Israel mite a kipan Daniel le a lawmte tung panin bang thu
nuntakpih ding na hiam?
Sunday April
8
A
Tawmno-ah Cihtakna
“A tawmno-ah a diktatte pen a tamah zong diktat uh a, a tawmno-ah
a citak lote pen a tamah zong citak lo uh hi” (Luke 16:10). Hih Khrih’ kammalte
ngaihsun pha in. Tawmno-ah zulhtak ding baih hi lo hiam? Tampi-ah thumanna a
thupit bangin tawmno-ah cihtakna zong thupi hi. Tua bangin tawmno khatah citak
lohna panin citak lohna hong kizom toto-in a sawt ciangin tampi-ah citak lohna
in zomsuak hi. Daniel le a lawmte in Babylon gamah saltangin a om sungun
thuneu-te ah a cihtak manun thu lianpite ah zong citak uh hi.
Daniel 1 sim in. Daniel, Hananiah, Mishael le Azariah in
Israel mite cihzawhloh thute bangci bangin cinzo uh hiam? Thkna. 4: 6 – 8;
Zech. 8: 23. _____________________________________________________________ _____________________________________________________________
Daniel le a lawmte annekna in midangte sangin thutheihna,
pilna-ah midangte sangin a zah sawmin a pilzawkna uh kizom hi, cih Lai Siangtho
in a gen loh hangin annekna le lungsim ngaihsutna kizom ahihlam kilang hi. Pasian in amaute tungah pilna le thutheihna
guan hi, ci-in Daniel 10 in hong hilh hi. Pasian in amaute tungtawnin nasem hi.
Bang hang hiam cihleh amaute in Pasian tungah citak uh ahih manun Babylon mite’
an siang lote nekpih lo uh hi. Pasian’ thupiak bangin nungta uh a, Pasian in
amaute thupha pia hi. Pasian in Daniel
le a lawmte thupha a piak bangin Israel mite zong Topa tungah a na citak uh hi
leh Pasian in amaute thupha pia ding hi. Tua bang mahin tu-in zong Ama tungah
citak hi lehang thupha hong pia lo-in om ding hiam?
Thuman le khuavak tampi hong kipia khin ahih manin i pawlpi in a
ngaihsut dingin ah: “Topa tungah i citak hiam? A hong thupiak bangin i nungta
hiam? Koi bangin mimal khat ciat in Pasian’ min phatna nei-in Ama aa ding a
vanglian teci hi thei ding na hiam?
Monday
April 9
Daniel A Kiniamkhiatna
Kum tul tampi sungin
Daniel 2 sunga thute hangin mi tampi in a nungta Pasian uptheihna nei uh hi.
Daniel 2 sunga thute in Pasian om takpi ahihlam a pulaak banah a piang ding
thute zong a theikhol Pasian hi, ci-in pulaak hi. A piang ding thute theikholin
a pulaak kholh bang tangtung ahih manin Pasian om takpi hi, cih kilang hi.
Daniel 2 sim in. Pasian om takpi hi, ci-in koi bangin pulaak
hiam? Tuhun Europe gam sung omzia ngaihsun in (Dan. 2: 40 – 43). Pasian sim loh midang khat in a piang ding
thu khat a pianma kum 2600 mapakin a genkhol thei diam?
_______________________________________________________
_________________________________________________________________
Daniel in ama pilna le
theihna khempeuh Pasian kiang pan hong pai hi, ci-in pulaak hi. Kumpi pa’ mang
le a mangkhiatna a pulaak theihna le pilna pen ama pilna, theihna bangin
kipulaak nuam hi leh pulaak thei hi. Ahi zongin Daniel in tua bangin kiphatsak
ding sangin a hoih zaw thei hi. Pasian tungah kinga-in thungen uh ahih manin
Pasian in pilna guan hi kei leh amaute zong Babylon mipilte tawh kibangin
beimang ding uh hi.
Mihing’pilna in kumpi
pa’ mangmat le a khiatna a pulaak thei ding hi lo hi. Babylon gam sunga om
mitphial siam, aisan siam khempeuh zong sam hi mah taleh khat beekbeek in mang
le a khiatna pulaak khiathei lo uh hi. Ahi zongin vantung a om Pasian in tua
thuthukte pulaak hi; bang hang hiam cihleh Amah bek mah a man Pasian hi. Daniel
in Pasian tungah kinga ahih manin Pasian aa dingin a vanglian teci hong suak
hi. Tua hun lai-in kiniamkhiat Daniel mah bangin tu-in zong Pasian’ mai-ah
kiniamkhiat ding kisam mahmah hi lo hiam? Daniel tungah a kipulaak lo thuman
thute, tu-in hong kipulaak khinta hi. Singlamteh tungah Khrih sihna in hong
kiniamkhiatsak ding hi lo hiam?
Singlamteh in
kiniamkhiatna bang hong hilh hiam? Mawhna tawh kidim ihihlam a pulaak banah
hotkhiat ngah dingin Topa tungah kingak ding thupi mahmah hi lo hiam?
Singlamteh lo-in teci na pang ngei hiam? Singlamteh lo buang kisialh ding bang
om hiam? Gal. 6: 14
Tuesday April 10
Kham Milim
Dura zangkuam a Hebrews
mi thumte kibawlsiatna (Dan. 3) le Mang. 13 sung a genkholhnate in kizopna nei
hi. Pasian’ mite in bawlsiat thuak ngei khin a, mailam ah zong bawlsiatna thuak
ding hi.
Dan. 3: 1-6 le Mang.
13: 11- 15 sung a thute enkak in. A kibang thu a om hiam? ____________________________________________________
________________________________________________________________
Biakpiakna thubulpi
penin pulaak uh a, kumpite in amau thuneihna tawh biakna thukhun bawl ding hi.
Topa bek in thuneihna leitung kumpite in lakkhiat ding hun hong tung ding hi.
Dan. 3: 13- 18 sim
in. A hong tung ding thute in tu-in bang hong hilh uh a, koi bangin mainawt
thei ding i hiam?
_________________________________________________________
__________________________________________________________________
Kumpi minthang
Nebuchadnezzar in Daniel le a lawmte bek hi lo, a biak uh Pasian zong zahpih
hi. “Tua ciangin kumpipa in, “Shadrak, Meshak, le Abednego-te’ Pasian phat un.
Amah in vantung mite sawl a, amah a mang ama nasem hih mite a honkhia hi.
Amaute in ka thupiakna mang lo-in, amau’ Pasian longal pasian dang’ mai-ah kun
nuam lo, bia nuam lo uh ahih manin mei phualpi sungah khul ding a ut zaw uh ahi
hi,” a ci hi (Dan. 3: 28).
Na lamdang a muh khitteh
Nebuchadnezzar in Daniel le a lawmte’ biak Pasian in a nungta Pasian hi, cih
upna nei hi. A zenzenin Daniel le a lawmte in meilipi sung pan Pasian in
honkhia lo ding hi mah leh zong kumpipa’ thupiak mang tuan lo ding uh hi (Dan.
3: 18). Kihaltumna thuakin kumpipa’ thupiak a nial uh hoih mah hi, na ci hiam?
Bang bang piang taleh, bang bang thuak mah taleh upna-ah a cihtakna, a upna uh
nuntakpih ngam uh hi, cih kilang hi.
Hun nunung ciangin
biakna tawh kisai bang thu hong piang ding hiam? Khrih sungah na upna a kip
ding hiam? Tu-in thuneu khatah citak lo mi khat in gimna lian hong tunteh a kip
dingin kipuahphat kul hi lo hiam?
Wednesday April 11
Gentile mite’ kikhelna
Nebuchadnezzar in nungta
Pasian thei-in bia hi (Dan.3). Ahi zongin a vanglian le a nungta Pasian theihna
in Jesuh hong hilh hotkhiat ngah nadingin suahthakna hi nai lo hi (Jn.
3:7). Nebuchadnezzar in a nungta Pasian
thei hi bek lo-in kikhel takpi hi (Dan. 4: 30).
Dan. 4: 30 sim in.
Nebuchadnezzar in bang kisam hiam? John 15:5; Sawl. 17: 28; Dan. 5: 23.
______________________________________________________________
______________________________________________________________
A nununglam ciangin
Nebuchadnezzar in hamsatna tampi a thuak khitteh vanglian Pasian om takpi hi;
Amah lo-in bang mah hi lo ahihlam phawk hi. “Hun khat lai-in a kiliansak mahmah
mipa tu-in a kiniamkhiat Pasian’ ta hong suak hi. Hehpihna nei, thuakzawhna nei
a pil kumpi hong suak hi. Vantung Pasian a langdo, a gensia kumpi tu-in Jehovah
Pasian pahtawi-in Amah bek mah liatsak ding thupia hi. A gilo kumpi tu-in a
mite hehpih kumpi hong suak hi. Kumpite’ Kumpi, topa-te’ Topa in a thuhilhna
tungtawnin Nebuchadnezzar in kumpi khempeuh ii theih ding thu – liatna taktak
in hoihna tawh kidim hi. A nungta Pasian a theihna hih bangin pulaak hi:
“Keimah Nebuchadnezzar in vantung Kumpi ka pahtawi hi; amin ka liansak hi. A
thukhenna, a sepna khempeuhah thuman hi. Topa in a kiliansak mite niamkoih hi.” Ellen G. White,
Prophets and Kings, 521.
Dan. 4: 35 sim in.
Nebuchadnezzar in a thuman Pasian bang pulaak hiam?
_______________________________________________________
________________________________________________________________
A tawpna-ah Gentile mi
Nebuchadnezzar in ukna khempeuh, vangliatna khempeuh, hatna khempeuh a nei
Hebrew Pasian bia hi (Dan. 4). Hih thu in pawlpi masate sunga thupiang dingte
pulaakkhol hi. Jew mite’n mun tuamtuamah hotkhiatna thu puak kawikawi uh a
Gentile tampi in a nungta Pasian bia uh hi.
John 3:7 sim in.
Jesuh hong genkholh bawlsiatna, sihna ding thute hangin kiginkholh ding bang
pulaak hiam?
Thursday April 12
Daniel A Cihtakna
Daniel 6 sim inla, a
nuai-a dotnate dong in.
1. Dan. 6: 4, 5 in
Daniel’ nunzia bang pulaak hiam? I nunzia ding bang hong hilh hiam?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2. Hun nunungah hong
piang ding thu Mang. 13: 4, 8, 11- 17 sunga thute tawh kibatpih a om hiam?
_________________________________________________________________
3. Daniel dingin
kingaihsun in.Thungen lo dingin paulap tuamtuam a om thei diam? Daniel in
paulap khat nei-in bawlsiatna tawh kipelh thei ding hi lo hiam?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
4. Thungen nawn kei in, a
kicih khitteh a thunget khawl leh zong hi thei napi, bang hangin Daniel in a
thunget khawl tuan lo hi ding hiam?
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
5. Humpikua sungah Daniel
a khiatsukma-in kumpi Darius’ genkhiat bang kammalte in, kumpipa in Daniel’
Pasian in vanglian Pasian hi, cih thei hi, ci-in pulaak hiam? Daniel nunzia
tungtawnin kumpipa in Pasian
theihna nei hi, ci-in hong lak kumpipa’ kampaute ngaihsun in. Bang kammal in
pulaak hiam?
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Friday April
13
Ngaihsutbeh ding: Hun nununga a nungta eite in
Daniel’ genkholh thute limtak ngaihsut ding kisam hi. Mangmuhna sunga
genkholhna tawh a kizopnate zong phawk ding kisam hi. Daniel’ genkholh thute
telnop a, ahi zongin Mangmuhna’ sunga genkholh nate kua-ma theih zawh ding hi
lo hi, ci-in Satan in mi tampi hong khem hi. Mangmuhna sunga genkholh a um mite
tungah thupha om ding hi, ci-in kamciam om hi. “Hih laibu a sim mite mi hampha
hi a, hih thu kigente ngai-in hih laibu sungah a kigelh thu a zuite zong mi
hampha mah ahi uh hi” (Mang. 1:3).
Daniel’ genkholh mah
bangin kumpi khat khit kumpi khat hong khangto a, thukhenna (Dan. 7: 22, 26; 8:
14) gimna sung pan Pasian’ mite suahtakna (Dan. 12: 1) cih thute in a hong tung
ding bawlsiatna le gimnate a kantan zo dingin mimal kiginkholh ding hong hilh
hi. Lai Siangtho in hun nununga Pasian’ mite phutkhak ding thute hong hilhkhol
hi. Sapi ciaptehna, gimna, bawlsiatna cihte i thei zongin Pasian tawh kizopna
nei kei lehang tua theihna in hong honkhia lo ding hi. Daniel le Nebuchadnezzar
mah bangin hun nununga a nungta eite’ kitangsap lianpen in ‘suakkik’ nading ahi
hi.
Kikup Ding Dotnate
1. Daniel’ thunget Daniel 9:
3-19 sim in. Koi bangin Daniel in mihing
gamtat hoihna in Pasian in hong honkhia hi lo-in a hong hehpihna, a hong itna
hang hi zaw hi, cih thu theitel hiam? Bang hangin athu bekin theih ding thupi
banah nuntakpih ding kisam hiam?
2. Dan. 3 le 6 sungah Daniel
le a lawmte’n lauhuai-na tuak mah leh upna kip tawh a nunzia uh ngaihsun in. A
kibang hi taleh a kibang lo thupiang na mu hiam? Hih thute in a cihtakna le
thuman teci hihna bang hong hilh hiam?
3. “Suakkik” cih in bang
hiam? Bang hangin Jesuh in ‘suahkikna’ kisam hi, ci hiam? John 3: 7.