LESSON 11 MARCH 10 – 16
LEIBA: NISIM KHENTATNA
TU
KAAL SUNG SIM DING: Late 37: 21; Matt. 4: 3-10; 6: 33;
Thkna. 28: 12; Pau. 13:11; 21: 5; 2Kor. 4:18.
KAMNGAH:
“Tua ahih manin mi khempeuh amaute ngah dinga kilawm bangin na pia un. Siah
ngah dinga kilawmte siah na pia unla, mangmu ngah dinga kilawmte mangmu na pia
un. Kihtak dingte kihta unla, pahtawi dingte pahtawi un. Khat le khat ki-etna
longal kuamah lei na kibasak kei un. Bang hang hiam cihleh midang a itte in
thukham a zui khin ahi hi” Rome 13: 7, 8.
Khat veivei ciangin sumleitawi hong pia nuam
om thei hi. Sum hamsa na hihteh lungsim takpi tawh hong huh nuam hi thei hi.
Ahi zongin tampi in tua bang lungsim nei lo hi. Amau hamphatna ding, ngah beh
ding ngimna tawh sum leitawi pia uh hi.
A hih theihlaiteng leiba pelh in. Ahi zongin
khat veivei leitawi laklohin bangmah kisep theihloh hun om thei hi. Tua bang
hunteh limtak ngaihsut kul hi. A manlang theithei-a leiba loh ding geel kul hi.
Sum leitawi tawh nakhat sep ding kidop mahmah kul hi. Deihgawhna, leitung nate
itna a khangsak ding nate-ah sum zang kei in. Tua bang hi leh hehpihna,
hotkhiatna lampi tawh kigamla ding hi.” Ellen G. White, Early Writings, 267.
Leiba lo thei dingin kisek kul hi. Siamna,
septheihnate khansak kul hi. Tu kaal sungin leibat tawh kisai Lai Siangtho hong
hilhte i gen ding hi.
SUNDAY
MARCH 11
LEITAWI-IN SUMZANG
Kamsangte le Elisha in
Jordan gungei-ah sing a tom laitakun tui sungah heitang kiatsuah uh hi. “ O,
topa, a kikawm geitang tui sungah kia hi,” ci-in kamsangte khat kiko hi (2Kum.
6:5). “kawm” cih kammal in mi khat ii van phalna tawh zang cihna hi. A kikawm
van khat peuh i zatteh dop kul hi. Tua bang mahin sum leitawi zong zangkhial
kha lehang siatna lianpi piang ding hi. Sum leitawi pen zat ding simloh thudang
om lo hi. Lohkik ding cih ngaihsutna tawh leitawi kila hi. Ahi zongin kuamah in
mailamah bang thupiang ding thei khol lo hi (Thuhilhsia 8:7). Tua hi-in sum
leitawi lak pen lauhuai hi.
Thuhilhsia 5:5; Thkna.
28: 44, 45 in leiba tawh kisai bang hong hilh hiam?
____________________________________________________________
_____________________________________________________________
Hoihtak geelkholhna tawh sum
leitawi i la zongin hamsatna kituak thei hi. Loh kik zawh loh ding leitawi-in
sum kizang kha thei hi. Sum hau hi taleh, nektawm zong mi khat hi taleh
leitawi-in sum zat ding ze-etna sung hong tunthei hi. Tua bang ze-etna na
tuahciangin Pasian’ makaihna zong in (1Kor. 10: 13). Bang hang hiam cihleh
leiba pen siatna hi thei hi ( Thkna. 28: 43 – 45). Sum leitawi zongsatna hoihlo
pankha vet kei in. Leiba nei na hihleh a manlang theithei-in lohkik in. Sum
zatsiam ding kisin in. Sum ki-uk sak kei inla, nang man uk zaw in. I gen samah
bangin leitawi kipelh theihloh hun om kha thei ding hi. Tua bang hunteh a
manlangin lohkik ding geelkholhna tawh leitawi in.
Leibat neih in upna thu kiamsak thei
hi lo hiam?
MONDAY
MARCH 12
NEIHSA KEPSIAMNA LE
GAWLTANLAHNA
“Tua ciangin Jacob in an le bemeh Esau a pia
hi. Esau in zong an ne-in tui a dawn khit ciangin a pai nading a zuan hi. Tua
ahih manin Esau in a innluahza tua ciang bang bekin a ngaihsun ahi hi” (Pian.
25: 34). Esau in a vakkhia khia, a pumpi deihna a zui mi khat hi. A sanggampa’
meh gimnamtui a dik khakteh a si ding bangin anduh pah hi. A ngaihsutna le ama
deihna in ukcip ahih manin bang mah ngaihsun thei nawn lo-a, gawltanlahna tawh
a innluahza khek hi. A innluahza deihin khitui tawh a nget hangin ngah lo hi
(Heb. 12: 17).
Eite etteh dingin Jesuh in gawlduhna zo hi.
Ni 40 sung anngawl khitteh anduh mahmah laitak Satan in thumvei ze-et hi (Matt.
4: 3-10). Jesuh in tua ze-et in bang manawh cih tel ahih manin gilkialin a om
hangin gawlduhna nial zo hi. Jesuh in a nuntak sungin pumpi deihna khempeuh
nial zo hi.
Amah in eite etteh dingin hong nungta hi. Jesuh in a
innluahza gawltanlahna tawh zuak lo hi. Amah tawh innluahza luah khawm dingin
eite hong sam hi (Rom. 8: 17; Titus 3:7). Jesuh etteh a innluahza kepcing ding
kisam hi (1Kor. 10:13). Leitungin a hong piak theih na hoih penpen tu-in i ngah
thei hi. Tuate in tawntung kimang lo hi. Angsung nopsak nading nuntakna in
Pasian
tawh kituak lo hi.
Pian. 3:6; 2Sam. 11: 2-4;
Phil. 3: 19; 1John 2:16; Rom. 8:8 sim in.
Citak
mi hi taleh gawltan lah manin bang siatna thuak uh hiam?
__________________________________________________________________
____________________________________________________________
Gawlduhna bangbang a zui mi in lungsim
ngaihsutna a uk lo mi hi. Lungduai-na tawh kilangneih mi hi. Thu sau ngaihsun
lo mi hi. Bangmah thu don lo hi. A nasep ding kin lo hi. Gawl duhna kidek
dingin kisin kul hi. Nunzia hoih tawh nuntaktheihna in siamna khat hi. Leitung
ze-etna, sum le paai deihluatnate nial kul hi. Tuhunteh a noplam a manawh, na
khat peuhpeuh ngak ngak cih om lo, a kingah theih pahpah hunin, pumpi deihna
nial ding cih thu pen mi tampi in zaknopsa lo hi. Taksa deihsa va zui kha phot
lehang zongsatna in hong zui pah ding a, tawmvei sung kimang bek ding nate in
hong huzaap ding hi. Pasian hong piak neihsa kepsiamna in tua siatna tawh
kipelh hi.
TUESDAY MARCH 13
NA NGAHNA TAWH KITUAKIN
NUNGTA IN
“Mipil pa’ inn sungah
neihlelam a dimin om a,ahi zongin mihai pa in a ngahzahzah zangkhia pah hi”
(Pau. 21: 20). Hih thu in leitung noptatna, kimanna nei lo sumzatnate deih lo
hi. Mihai in a ngah zah tawh kituakin sum zat ding geelna nei lo hi. Nate
deihna bek tawh nungta a, leitawi liangin van lei hi. Sumcil ding, zatsiam ding
cihte haivai-sa hi. Leitawi kipelh theih loh hunteh zong hoihtak ngaihsun phot
kul hi. I ngahna tawh kizui-in sumzek ding thupi mahmah hi.
Sumhaute in a hauhna uh tawh
kizui-in sum a zat ding uh hi mah hi. Amau hamsatna ahihleh a neihsate uh koici
kep ding cihte buaipih uh hi. Tawm bek a neite’n nektawm ding, silhtawm ding
tawh buai uh hi. Lai Siangtho in i neihzah, i ngahzah tawh a nungta dingin hong
hilh hi. Khengval i sa phial zongin Paul in i nunzia ding a hongin ah “Tua ahih
manin annek tuidawn, nikten puansilh i neih nakleh a phazo ahi hi” ci-in hong
hilh hi ( 1Tim. 6:8). Paul in leitung hauhna thupi sa lo hi. Bang hang hiam
cihleh Khrih sungah nuntakna mah thupi penin ngaihsun hi ( Phil. 1: 21).
Na khempeuhte sangin bang
thuguipi phawk ding kisam hiam? Matt. 6:33. Koi bangin tua thuman na nuntakpi
hiam?
________________________________________________________________
________________________________________________________________
I neihsate hoihtak zek ding
kisam hi. Zatkhiat ding bek a ngahna bangin ngaihsun kei inla, hoih tak
geelkholhna (budget) tawh na khat peuhpeuh sep nadingin zat ding kisam hi. Zat
nading geelkholhna (budget) in a kisin thei pilna khat hi. Hanciamna, pumpi deihna
uk zawh ding kisam hi (Pau. 14: 15). Sumkepna, ngahna tawh kisai-in hoih tak
geelkholin, tua bangin nungta hi lehang sum tawh kisai buai-na tawh i kipelh
thei ding hi.
Sum kisam pahpah na hihleh
geelkholhna (budget) nei in. Olno takin bawl in. Kha khat sunga na sumzatna
khempeuh ciamteh in. Kha khat sunga na ngahzah ciamteh in. Bang bang hi taleh
na ngahna sangin tam na zat zawk leh, hamsatna na tuak ding hi. Leiba nei ding
a thupi pen hisak in.
Luke 14: 27 – 30 sim
in. Jesuh in nungzui suahna le innpi khat lam nadinga kisam ngaihsut masak ding
a hong hilhna ah innpi khat a lam ding mi pa in a beizah ding ngaihsun masa
phot hen. Sum kisamin a matun zo kei leh mite’n tua mi pa bangci ngaihsut ding
uh hiam? Jesuh in nungzui mi suah nadingin a kisam ngaihsun masak ding hong
hilh hi. Neihsa kepna tawh kisai bang thu hong hilh hiam?
WEDNESDAY
MARCH 14
LEIBAT NEIH DING NIAL IN
Thkna. 28: 12 sim in. Leiba tawh kisai bang hong hilh hiam?
Bang
thuguipi hong hilh hiam?
_____________________________________________________________
______________________________________________________________
Ahih theih laiteng kuamah in leiba deih masa
lo hi. Midangte’ leiba lohsak ding kamciam pia kei in, ci-in Lai Siangtho in
zong hong hilh hi (Pau. 17:18;
22: 26). Leiba in hong suakta sak thei lo hi. Nuntak
hoihsak thei lo hi. Leiba neihna in gamtatsiatna hi pah sam lo napi, leiba in
upna thanemsak hi. “ Sumcilzat lehang leiba tampi kiam ding hi. Na ngahzah tawh
kituakin sum zang in. Phaknatna pelh bangin leiba pel in.” Ellen G. White, Counsels
on
Stewardship,
272.
Mi tampi in leiba neih pen ngei-na khat
bangin ngaihsun uh hi. A hoih mah kisa hi. Leiba nei lo gam (kumpi) om lo hi.
Mimal in i neih mah ding hi, ci-in ngaihsut khialhna hong lut hi. “Pasian hong
piak na neihlelamte tawh leiba loh dingin Ama tungah thuciam bawl in. Buhcim
bek tawh na nungta phial ahi zongin mitungah bangmah bat nei ken. Sumnente
cihtak kei ci-in thudon lo-in om kei inla, khol in. Cihtham lo nasak hangin, na
zat khempeuh hong kigawmteh tampi hongcing ding hi. Leibat na neih ciangin
nangma deihna nial in. Lungkia kei in. Na gawl kidek in. Na deih na khat lei
pah kei in. Leiba lohna-in zang in. A manglang theithei-in na leiba loh in.
Kuama tungah leiba nei kei lecin, a suakta mi na hi hi. Na lianpi sem zo mi na suak
ding hi.” Ellen G. White, Counsels on Stewardship, 23.
Leibat neihna in siatna hong tunthei hi. Upna
thanemsakin Pasian’na sepna-ah a kilawm bangin na kihel zo kei ding hi. Mihuh
ding hong thanemsak ding a, Pasian’ thupha guksak ding lampi a hong na suak
ding hi.
Tu-in leiba nei lo dingin bang khensat na
kisam hiam? Leiba tawh na kipelh nading nangma deih bang na nial ding hiam?
THURSDAY
MARCH 15
CIILTATNA LE A MEET NGAH DING
SUMKHOLNA
Miksi-te in phalbi sung nek
ding an khol uh hi (Pau. 6: 6-8). A gamtatzia uh ettehin mailamah a kisapna
khatah sum a khol mi in pil gamtat hi. Kitangsapna munah zat ding sum kholkholh
kul hi. Sum zatna-ah zeeksiam, kisek, geelkholh kul hi. Angsung ding bekin sum
zang lehang neihsa kemsiam hi lo-in, Pasian’ neihsa damdamin a guksak i suak
ding hi.
“Kisam lo pi-in sum zatna in
a zah nihin supna hi. Neihsa bei-sak banah ngah kik nading a sumh i hi ding hi.
Pasian aa dingin tuamkoih hi lehang piakkhiatna tawh vantungah sumkhol i hi
ding hi. Sumkhol theih nading ciiltat kul hi. Sum ki-uk sak lo-in i ngaihsutna
in sum uk zaw ding hi.” Randy C.Alcorn, Money, Possesions, and Eternity
(Illinois:Tyndale House Publishers, 2003),328.
Pau.31:11; 21:5; 13:
18 sim in.Sum hamsatna tuamtuamte tawh kisai nuntakpih ding thu hoih bang hong
hilh hiam?
_______________________________________________________________
______________________________________________________________
Neihsa zeeksiam mi in a
innkuanpihte kitangsapna-ah zat ding sumkhol hi. Pasian’neihsate hoihtak kemin
vantungah sumkhol hi. Bang zah neihlelamh nei cih hi masa lo-in na neihsate na
zatzia, Lai Siangtho hong hilh bangin sumkhol maw, ahih kei leh hamsat hun aa
dingin na kigingkhol cihte thupi zaw hi. Mailam hunah innkuan aa ding pilna
tawh sumkhol kul hi.
Supna a tawm thei ding,
lauhuai-na tuamtuamte tawh kipelh thei dingin geel kul hi (Thna.11: 1,2). I
deih na tuamtuamte sangin mailam hun a ding sumkhol ding kisam hi(Pau. 24:27).
Tua dingin hong makaih thei ding, hong hilh thei ding mite tawh kikum in (Pau.
15: 22). Kitangsapna-ah zat ding sum om a, neihlelamh hong khan ciangin Topa
Pasian mangngilh kei in. Bang hang hiam cihleh na hauhna in Topa Pasian kiang pan
hi(Thkna. 8:18).
A muanhuai penpen sumkholna
mun in vantung Pasian gamah sumkholna hi. Vantung sumkholna munah sum khiam
ngei lo hi. Guta in gu thei lo hi. A bei ngeilo sumbawm tawh kibang hi (Lk. 12:
33). Sawma khat, sumpite Khrih kiangah hong paipih in. A meet a phung na ngahna
mun Amah hisak in. Nisim kitangsap tuamtuamte lei nadingin sangin tawntung
sumkholna masak zawk ding kisam hi.
2Kor. 4:18 sim in. Koi
bangin tua thuman nuntakpihin tua kawm mahin neihsa zeeksiam ding na hiam?
FRIDAY MARCH 16
NGAIHSUTBEH DING: Pianpih
hi taleh, sinna tuamtuam pan hi taleh siamna, hihtheihna khempeuh Pasian
kiang pan hong pai hi. Tua siamna, hihtheihnate tawh bang sem cih thu in thupi
hi. Pasian in siamna, hihtheihnate a zang dingin hong lamen hi (Thna. 10:10).
Bezalel in Pasian Kha Siangtho tawh kidimin
pilna, theihna, siamna le khutsiam nasep khempeuh nei hi” (Pai. 35: 31). Amah
le Aholiab zong khutsiamna nei hi (Pai. 34: 34). Hauh kidemna leitungah leiba
loh nadingin siamna tuamtuam sin ding kisam hi. Laisimna, seminar ah kihelna,
sangkahna cihte pan theihnate zangkhia lehang siamna khang semsem ding hi.
Siamna, hihtheihnate a hoih penin Pasian aa dingin zangsiamin neihsa zeeksiam
mi na hi thei hi.
Talent thugentehna-ah amau hihtheihna zui-in
siamna kipia hi (Matt. 25:
15). Nasem mi nih in a talent uh a zahnih pha-sak hi.
Talent khat ngah pa in a talent lei-ah selcip hi. Siamna, hihtheihnate a hoih
thei penin zat ding hi. Siamna zat lohna in siasak ding a, talent a selcip mah
hi veve hi. Hoih takin sum zatna, batlak nei lo, leiba neihlohna, ei le ei
kisekna, septheihna cihte in Pasian’ thupha hi. Na khat peuhpeuh sepna ah
lawhcin nadingin tatsat lo-in manawt ding kisam hi. Lai Siangtho hong hilh
thute nisimin nuntakpih lecin tawntung kimang ding gamtat zia le tong hoih na
nei ding hi. Timothy in zong tua bangin nungta hi. A lamdang siamna nei ahih
loh hangin a nasep in manpha hi. Bang hang hiam cihleh Pasian’ piak siamnate a
Topa aa dingin zang hi” (Ellen G. White, The Acts of the Apostles, 205).
KIKUP
DING DOTNATE
1. Pumpi
ki-uk zawhna thupi mahmah hi. Bang hang hiam cihleh pumpi ki-uk zo lo mi in
siatna, sum hamsatna tuak ding hi. Mi khat in pumpi ki-uk zawhloh na hangin
hamsatna a thuak mi bang huh thei ding hiam?
2. Romans
13: 7, 8 sim in. Koi bangin nisimin mi tawh kizopna-ah nuntakpih ding na hiam?
3. Mi
kimkhat in, Jesuh hong pai baih ta ding ahihteh leiba neih lunghimawh ding
kisam lo hi, ci uh hi. Hih thu bang na cimuh hiam?