LESSON 2 OCT. 7 – 13
SABBATH NITAK
TU KAAL SUNG SIM DING: Heb. 8:6; Matt. 19: 17; Mang. 12: 17; Siam. 23;
Sawl. 15: 1-29; Gal. 1: 1-12.
KAMNGAH: “Bang hang
hiam cihleh Moses tungtawn in thukham hong kipia a, ahih hangin Zeisu Khazih
tungtawnin hehpihna le thuman thutak hong pia hi. John 1: 17.
Pawlpi masate sungah Jew tampi kihel uh a Zeisu in Messiah hi, ci-in um
uh hi. Zeisu in Messiah hi, cih upna in a pu a pate uh upna nusia,
Pasian in A mite tungah a thuciam le a kamciamte panin lampialna hi,
ci-in ngaihsun lo uh hi. Hih pen ahi mah hi. Jewte buaipih thu in mi khat in
Jesuh a up nadingun Khristian suah masak kul hi. Gentile mi khat in Khrih nung
a zuihma-in Jew mi a suah masak kul hi, ci uh hi. Hun khat khitteh Jerusalem
Council panin Gentile mite’n Zeisu nungzui a hih nadingun Jew mi suah masak kul
lo hi, ci-in kipsakna nei hi. Tua bangin khensatna om khin hi napi mi kim khat
in Gentile mite’n hotkhiatna a ngah nadingun vun at a kipan Jew thukhamte a
zuih uh kul hi, ci teitei uh hi. Gentile mite’n thuciam le kamciam a ngah
nadingun Israel mite mah bangin biakpiakna le thukham a zuih uh kisam hi cih
thu koi bangin lemtuah uh hiam?
SUNDAY OCT.8
A HOIH
ZAW THUCIAM
Heb. 8:6
sim in. Bang hong hilh hiam? Koi bangin “A hoih zaw thuciam” na telthei hiam?
____________________________________________________________
______________________________________________________________
Nazareth
khua mi Zeisu kici Messiah a pianna thu in Thuciam Lui sunga biakpiaknate le
Thuciam Thak sung a biakna kilamdangsak hi. Amah pen Honpa dingin Pasian hong
sawl ahi hi. Amah a nial peuh mah in hotkhiatna ngah ding lam et om lo hi. Ama
hong sihna hang bekin tawntung nunna ngah dingin mawhmai-na ngah thei i hi hi.
A hong silhsak Ama dikna bek in Pasian mai-ah mawhnei lo-in hong omsak hi.
Zeisu' dikna bek in eite hong honkhia hi. Tua lo hong hon ding om lo hi.
Moses le
kamsangte’ hun lai-a mi siangthote in Messiah hong pai ding lamen tawntung uh
hi; hotkhiat kamciam mitsuanin nungta uh hi. Sawltakte hunlai-in Nazareth
khua-mi Zeisu in Pasian hong sawl Messiah, amaute Honpa dingin a sang takpi uh
hi diam, ci-in mi tampi in dong uh hi. Amah a um mi khempeuh, Amah tawh a
nungta khawm khempeuh, Ama tungah kipia khempeuh in a hong piakkhong dikna
hangin hotkhiatna ngah ding uh hi. Tua hi-in Ama hong hotkhiatna ngah mi
khempeuh in Thukham 10 zui uh hi. Bang hang hiam cihleh Thukham 10 in Pasian’
zia le tong, Khrih’ nunzia hong lak ahih manin Thukham 10 kip tawntung hi.
Matt. 19: 17; Mang. 12: 17; 14: 12; James 2: 10, 11 sim in. Thuciam
Thak in Pasian Thupiak 10 tawh kisai bang hong hilh
hiam?
____________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Biakpiakna
tawh kisai thukhamte, thukhunte in Thuciam Lui thupiakte'n Israel minam hihna
pulaak hi mah hi. Zeisu hong sihna le Siampi a hongsepna limcingkholh
biakpiakna tawh kisai thukhamte kisam nawn lo hi taleh, biakpiakna thukhamte
sangin a hoih zaw kamciam siksanin thupiak thak a zui i hi hi.
Paul in
ngimna bulpi tuamtuam siksanin Roman a gelh hi-in, Jew le Gentile mite’n
Judaism panin Khristian biakna hong piankhiatna a tel nading uh ngimna zong
kihel hi. Jew tampi in Zeisu sang taleh kikhelna om dingin kiging nai lo uh hi.
Lai
Siangtho kamciam teng pan na deih deuh a om hiam? Koi bangin tua kamciamte na
nuntakpih hiam? Na nuntakna ah tua kamciamte a tangtun nadingin bang khensatna
nei na hiam?
MONDAY OCT. 9
JEW TAWH KISAI THUKHAMTE LE THUKHUNTE
Siampi Laibu sim in. A lian 12, 16, 23 cihte limtak sim in. Biakpiakna
thukhamte'n bang hong phawksak hiam? Bang hangin Zeisu hong sihkhit ah biakna
thukhunte kisam nawn lo hiam?
_____________________________________________________________
__________________________________________________________________
Thuciam Lui sunga thukhamte hih bangin kikhen thei hi: ( 1) Thukham 10
(nunzia hong hilh thukham) (2). Biakpiakna thukham ( 3) Gam ki-ukna thukham
(4). Thukhenna tawh kisai thukham (5). Cidamna thukham
Thukham tawh kisai i tel nadingin hih bangin kikhen hi a, a taktakin khat
le khat kizom bilbial uh hi. Nidanglai-in tua bangin khen lo uh hi. Thukham 10
in nunzia ding khempeuh hong hilh hi. Tua thupiak 10 i tel nadingin Piancil pan
Thuhilhkikna sungah thupiak tuamtuam tawh hong kihilh kikkik hi. Hih thukham 10
in na khempeuh huamkhin hi. Gam ki-ukna tawh kisai thukhunte zong hih thukham
10 tungah kinga hi. Khat le khat kizopzia ding, ukna nei-te tawh kizopzia ding
cihte zong hong hilh hi. Tua thukhun a palsatte thuak ding gimnate zong
kipulaak hi.
Biakpiakna thukhamte in meihal biakpiakzia ding, biakpiakna tuamtuam
piakzia ding le mimal sep ding thute pulaak hi. Biakna pawite le pawi bawlzia
ding zong pulaak hi. Biakpiakna pawi bawl ni dingte zong kipulaak hi. Tua ni
ciangin sep ding le sep loh dingte zong kigelh hi.
Cidamna
thukhamte in biakpiakna thukhamte tawh kibatna tampi nei hi.
Biakpiakna ah kihel lo ding a sianglo tawh kisai-in zuih ding thukhun
zong om hi. Ahi zongin cidamna thukham, siantho-na thukhamte in cidamna le
siantho-nate sangin thu thuk zaw hi. Sa siang le sa sianglo thukhunte in pumpi
taksa cidam nading bulphuhin a hong kipia ahi hi.Hih thukhamte in Pasian
thupiak hi-in, Jew mite’n tua thukhamte lomkhat sakhat bangin ngaihsun uh hi.
Pasian in Thukham 10 mi khempeuh tungah a piak hi. Biakpiakna thukhunte
in, biakbuk a om laiteng kizang hi. Gam thukhunte ahih leh Jew mite in
namdangte’ khut sungah om in, saltangin a om uh a kipan, kizang thei nawn lo
hi. Biakbuk a suksiat a kipan biakpiakna pia thei nawn lo uh ahih manun
biakpiakna thupiakte a maimangsuak hi. Tua banah Messiah hong pai ciangin tua
biakpiakna thukhamte kul nawn lo hi.
TUESDAY OCT. 10
MOSES THUPIAK BANGIN
Sawl.
15:1 sim in. Bang in kipawlna susia hiam? Bang hangin mi kim khat in tua
thupiak in Jew mite aa ding bek hi lo hi, ci-in pulaak uh hiam? Pian. 17:10.
___________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Sawltakte
in Antioch pawlpi makaite le thu-um mite tawh khut kilenin na a sepkhop uhteh
mi tampi in thu-um mi suak uh a, Judea gam pan Jew mi Pharisee kimkhat in pawl
sungah buai-na hong tun uh hi; Gentile mite’ zaknop thu hi lo hi. Tua
Pharisee-te’n a hong hotkhiat ngah nadingin vun at kul a, biakpiakna thukham
khempeuh zuih kul hi, ci uh hi. Biakna makai dingin Pasian’ teltuam Jew mite’n,
a minam hihna uh siksanin Pasian' maipha ngah dingin kingaihsun uh a, tua mah
kisak theihpih uh hi. Khrih Honpa-in a sankhit uh hangin Jew kimkhat in tua
bang lungsim pomlai veve uh hi. Pasian in tua bangin a thupiaksa cihmah hunin
khel lo ding hi, ci-in ngaihsun uh hi.
Jew
biakpiakna tawh kisai thukhun tuamtuamte Khristian biakna sungah kizang dingin
hanciam uh hi. Biakpiakna thukhunte in Khrih hong sih ding limcing khol ahih
manin Khrih a hong sihkhitteh tua thukhamte kisam nawn lo hi, cih thu thei thei
lo uh hi.
Sawl. 15: 2- 12 sim in. Koi bangin tua buai-na lemtuah uh hiam?
_____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Pawlpi
tungah kipia thuneihna a phawk mah bangin Paul in a nasepnate-ah Pasian’
makaihna lamen tawntung hi. Vai thupi khat peuh a om ciangin makaihna kisam
tawntung ahihlam phawk ahih manin tua bang ciangin pawlpi tungah pulaakin,
thu-um mite kipum khatin Pasian kiang pan pilna le khensatna hoih ngenkhawm uh
hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, 200.
Paul in
tatkhiatna thu tangko dingin Zeisu’ sapna ngah a, a masuan dingte a kipan mun
tuamtuam a om pawlpite tawh na a sepkhopnopna pulaak hi. Minamte kiangah nasem
dingin sapna a ngahlam kitel hi. Tua dingin zong a hih theihzahin sem hi.
Koi
bangin pawlpi kimakaihzia na mu hiam? Bangci bangin makaite na panpih hiam?Bang
hangin mapankhop thupi hiam? I ut bang tekin gamta lehang pawlpi nasep a mazang
diam?
WEDNESDAY OCT. 11
GENTILE THU-UM MITE
Sawl. 15: 5 – 29 sim in. Jerusalem council in bang khensat hiam? Bang
siksan uh hiam?
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Jerusalem Council in Judah biakna makaite’ ngaihsutna tawh a kilehbulhin
thukhen uh hi. Judah makaite'n “Gentile thu-um mite’n vun-at uh hen; biakna
thukhamte, Jew thukhamte zui uh hen,” ci uh hi. Ellen G. White, The Acts of the
Apostles, 189.
Peter in biakna thukhamte puakzawh loh vangik tawh genteh hi (Sawl.
15:10). Topa in tua thukham vangik dingin a mite a piak ahi diam? Vangik ding a
kipia hi lo hi. Thupha a hi dingin kipia hi napi biakna makaite’n vangikpi suah
uh hi. Jerusalem biakna makaite’n hih vangik panin Gentile mite suaktasak
dingin ngaihsun uh hi. Gentile mite’n Thukham 10 zuih kul lo hi, cihna om lo
hi. Sisan nek ding kiphal lo ahih leh mithahna, numei pasal paktatna cihte zong
kiphal ding hiam?
Gentile thu-um mite zuih ding bang thu kipia hiam? Bang hangin kipia
hiam? (Sawl. 15: 20, 29).
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Jew thu-um mite’n amau ngeina le thukhunte Gentile-te’n zong zui ding a
sawlloh uh hangin Zeisu sungah Gentile mite tawh pumkhat ahihna-uh a susia thei
khempeuh a pelh ding uh kisam hi. Gentile thu-um mite’n milim biakna-ah kizang
an ne lo ding, numei pasal paktatnate pelh ding, sisan ne lo dingin sawltakte
le upa-te’n hilh uh hi. Mi kimkhat in Sabbath thupiak kihel lo ahihteh Gentile
thu-um mite’n Sabbath kul nawn lo hi,ci uh hi. Tua bang hi leh, mi thahna, a
manlo teci pang lo ding cih thupiakte kihel lo ahihteh mi thah thei, zuau puak
thei cihna pah lo hi.
Pasian’thupiak hilo, pupa ngeinate vangik i suaksak hiam? Koi bangin
Pasian thukham 10 vangik suaksak i hiam?
THURSDAY OCT. 12
PAUL LE GALATIA PAWLPI MITE
Galatia
pawlpite thuman hoihtak kihilh hi napi, mi pawl khat in amau hoihsak bangin
gamta veve uh hi; Gentile mite’n Jew ngeina le thukhunte zui dingin gen
tawntung uh hi. Paul in hih thu nakpi-in nial hi. Tua bang thu in upna tawh
kisai thu hi-in Khrih hong’ piak Lungdamna thu zong a nial suak hi.
Gal. 1:
1-12 sim in. Koi bangin Paul in Galatia pawlpi buai-nate lemtuah hiam? Tua thu
in bang zahin thupi hiam?
________________________________________________________________
__________________________________________________________________
I gensa
mah bangin Galatia pawlpi buaipih thute Rome pawlpi in zong buaipih hi. Paul in
Rome a laikhak bang mahin Galatia pawlpi zong laikhak hi. Jew mi kimkhat in
“Moses tungtawnin Pasian in a piak Ama thukhamte thupi mahmah hi; Gentile
mite’n zong a zuih ding uh kisam hi,” ci uh hi. Paul in Jew mite tungah
thukham’ dinmun le a sep thute pulaak hi. Paul in Jew makaite in Galatia pawlpi
a huzaap bangun Rome pawlpi zong a huzaap ding deih lo hi. Galatia le Rome sung
a kigen thukham in Thukham 10 ahih kei leh biakpiakna thukham hiam koizaw hiam
cih thu in Paul’ gen thute nawlkhinna hi.
A
taktakin a kibuaipih thu in Gentile mite’n vunat hiam, Moses thukham kisam hiam
cih thu hi lo hi. Jeresalem council in hih buai-na siangsak khin hi. Ahi zongin
makai kim khat in Jerusalem’ khensatna nial uh hi. Biakna makai kimkhat in
Khritiante aa dingin Pasian Thukham 10 – a diakdiakin Thukham li-na kisam nawn
lo hi, ci-in hilh uh hi. Ahih hang tua mite in Paul' hilhnop thu bang thu piang
siksanin Paul in thu hilh hi, cih ngaihsutin nei lo uh hi.
Upna bek
tawh dikna kingah hi. Gamtatna, thukham zuihna tawh hotkhiat kingah hi lo hi.
Tua bang i cih ciangin Thukham 10 kul nawn lo hi, a ci hi lo hi. Paul in
Thukham 10 tawh kisai thubuai a hong hilh hi lo hi. Paul in tua hunlai pawlpi
makai kimkhatte telkhialh hilhcian hi zaw hi.
Mi khat
in "Sabbath kisam nawn lo hi,” hong ci hi leh koi bangin na dawng diam?
Koi bangin Sabbath in hotkhiatna thu tawh kilehbulh hi lo hi, ci-in na thei
hiam?
FRIDAY
OCT. 13
NGAIHSUTBEH
DING: Sim ding Ellen G. White, “Jew and Gentile” pp. 188
– 192, 194 – 197; “ Apostasy in Galatia,” pp. 383 – 388 in The Acts of
the
Apostles;
“ The Law Given to Israel,” 310- 312; “ The Law and the Covenant,”
370 – 373 in Patriachs
and Prophets; The Chosen People,” 27 – 30, in The Desire of Ages.
Pawlpi
in buai-na tuak den hi. Hih pen lamdang lo hi. Satan in tawlnga lo-in pawlpi do
hi. Pawlpi masate zong buai-na tuamtuam tawh kidim uh hi.
Pawlpi
masate in buai-nate hemkhia zo lo uh hi leh pawlpi kip zo lo ding hi.
Zuau thuhilhsiate
hangin Galatia pawlpi sungah minam kideidanna, khat le khat kilangneihna, pawl
kikhenna cihte hong lut hi. Hih zuau hilhsiate in Jew ngeina le hotkhiatna thu
helhzau-in thugen uh hi. Amaute'n Jerusalem council’ kipsak thute thudon lo
ahih manun Gentile mite’n Jew ngeina thukhamte a zuih uh kul hi, ci uh hi.”
Ellen G. White, The Acts of the Apostles, 383.
KIKUP DING DOTNATE:
1.
Wednesday ni-a dotnate kikum un. Mi tungah vangik a
suan na hiam?
Pawlpi a buai-sak mi
na hiam? Na nunzia na kitel hiam? Na nunzia in
Khrih sungah a nungta mi’ nunzia a hi hiam?
Thukham10 kisam nawn lo hi, a ci mite’n bang siksan uh hiam? Koi bangin tua
thute na hilhcian diam? Bang hangin tua bang ngaihsutna khial hiam? Bang hangin
Thukham 10 kul nawn lo hi, kici hiam?
2.
Gal. 1: 1-12 sim in. Koi bangin Paul in Lungdamna
Thuman lenkip hiam?
Koi bangin tuhun
thuzuihna tuamtuam om taleh Paul bangin thuman ah kip ding i hiam? Thuman
thutak in kikhel ngei lo hi, cih thu na ngaihsun thei hiam?
3.
Bang
thute in Protestant Reformation ( biakna kiphatna lianpi) piangsak hiam? Tuni
dongin tua thute a kimu thei hiam?