I
Khang.20:15
By: Sia Kap Do
Thang
Mawhna huzapna hangin mihingte i piankhiat a kipan kimeidawi-in launa kinei pah hi. Launa ding munah kilaulo-in, laulohna ding munah kilau thei hi. Kihtak ding munah kikihta lo thei-in kihtak lohnading munah kikihta thei hi.Christian khualzinna ah Pasian in a nunghei lo ding, kihtak a neilo dingin, lau a neilo dingin “thu hong pia” hi. Lai Siangtho siamte in, “ Lau Kei In” cih kammal Lai Siangtho sungah mun 365 ah om hi, ci hi. Kum khat sungah ni 365 om a, Pasian in ni khatin khatvei ta, “ Lau Kei In” cih“ thupiakna” tawh ong hopih lam i phawk tawntung ding ka deih hi.Izipt gam sungah Israel mite kum 430 sung haksatna khuk sungah sila in om hi.A tawpna ah Pasian in a mite kahna, haksatna, kikona za in hotkhiatna lampi Moses tungtawnin sialsak hi.Canaan gam nuam zuan dingin mi mak 2 vaal Moses in Izipt panin paikhiat pih hi. Lampi ah Izipt galkapte lau tawh, amai ngat uh San tuipi lau tawh numei naupang tampi om uh hi.Mihing hihna tawh beidong, lamet bei-in, Pasian na leng om ken teh ci-in i thanem pen hun nagawnin Pasian in Myanmar Union Conferencete ading nalamdang thulianpi hong sepsak thei lua hi cih Israel mite tangthu tungpanin kimu thei hi. Bangbang piang taleh a tawp dongin Topa a muangte tungah Pasian in nalamdang bawl hi. Pasian takpi ahihna kilangsak hi. Pasian nalamdang na mu nuam hiam?
Lai Siangtho in Israel mite Izipt pan a
paikhiat limlim pen numei naupang a kisim lo, pasal tingteng galsim thei ding mi
600000 pha ci hi. SDA Lai Siangtho lampilna nei, Michael G.Hasel in Izipt pan a
paikhia khempeuh mak 2 val ding hi, ci hi. Mi Mak 2 val a lampai dan ding
ngaihsun masa sin! Nak baih loh ding hi ven. Motor lam hoih, lamzikpi ah pai
ding hilo uhhi.Izipt galkapte in a nung pan sakol leng tawh delh uhhi. A mai
vuah San tuipi in khak lai hi. Pasian a muanglote in “lamkal ah Izipt galkapte
in hong thah sangin a sila un va om kik ni”, I mailam manawt phial leng zong
san tuipi in hong tai-in si mang veve ding hihang a ci Israel mite om uhhi.Amau
lakah Pasian muangte in Pasian in na lamdang hong sem ding hi cih muanna tawh
mainawt uh hi. Launa, meidawina pen mihing hihna hi-a, bangbang piang taleh
Pasian muan teiteina pen Christian diktak hihna ahi hi. Conference kum 15 sung
i kalsuanna ah Izipt gamah a ciahkik nuam a om bangin lungkiatna tuamtuam tawh
Misision ah a ciahkik nuamna lawmte a om kha hiam?A ciahkik a om leh Pasian
sangin “buaina” pimuh zaw uh hikha ding hi. Pasian na lamdang sepna a muanglote
hikha ding uhhi.
Kilehkik uh leh Izipt galkapte a nung
uah om zel, mainawt ding cilelah a khang
vanvan Santuipi-in a lampi uh dal hi.Buaina sangin Israel mite’n Pasian muang
zaw uh ahih manin San tuipi hong kan uhhi. Leon Wood in Israel mite in San
tuipi a kan uh ciangin, mihing 10 a makimin pai ding, gual khat leh gual khat
pi 5 bang kihal dingin ngaihsun lehang, a tawm pen tai 190 sau ding hi, ci hi.
Paikhiatna 14:24 i sim ciangin zan khat thu in San tuipi a kantan zawhna uh
kimu hi. Tai 1 bang a kihong dingin ngaihsun in, mi 1000 a kimakim-a pai dingin
ngaihsun lehang, mi khat in pi 5.28 la leh, pi 10000 tai 2 phial sau ding hi.
Michael G. Hasel in, Israel mite khenpi 5 in kikhen hen la, khenpi khat ah mi 400000 ta,a kima kimin mi
600 ta in kipai leh, mun tai 4 sung la dinga, a ganhingte un tai 1 tang mun la
ding hi. Hih bang danin a pai uh ciangin
minutes 30 sungin tai 1 pai zo uhhi.Nai 5 ahih keileh nai 6 sungin, San
tuipi laizang tai 10 a sau zan khat sungin kantan zo uhhi, cihi.
Mipil pawl khatte in Santuipi pen
“pumpeng tuipi” hilel dinga, tuipi taktak hilo ding hi, ci uhhi. Tuipi taktak
hilo ahih leh Izipt galkapte in a phak loh pen lamdang zaw kan ding hi.Izipt
galkapte in a nung uh pan delh uh hi. Lungtang natna nei tuan ta kei leh uh a
lauhuai, a dipkuat huai, a kihtak huai thu ahi hi. Pasian amuanna bek tawh
mainawt ngam uhhi. Izipt galkapte pen galvan hoih theithei tawh Israel mite
nungdelh uhhi. Pawlkhatte in Izipt galkapte leh Santuipi a lau manun, Izipt gam
ciahkik zaw uhhi. Conference kum 15 sungah i sanggam pawlkhatte in Conference
thupi kei, bansam hilel, mipil makai om kei cih tawh hong neu muhin Izipt ah a
ciahkikte bangin Mission ah hong kilehkiksan uhhi. Pasian in hih theihloh sep
theihloh neilo hi ( Luke 1:31). Lungkialo-in a tawp dong Pasian muangin i
mainawt ngam nak leh Pasian in nalamdang ong bawl dinga, eite adingin zawhna laan
hong khaipih ding hi. Nunghei neilo-in, a mainawt dingin Pasian thu hong pia
hi.A nungheilo, a kilehkiklo, a mainawt ngamte bekin Pasian’ na lamdang mu pan
hi. Myanmar Union Conference zong tulaitak pen Israel mite dinmun ah i omlaitak
hi. Mission ah ciahkik zaw ding maw? Conference ah mainawt zaw ding? Cih mimal
tungah dotna ahihi. Moses leh Israel mite bangin i mai-ah haksatna san tuipi
hong khak thei-a, i nungah alauhuai sem ze-etna in hong nungzuih thei hi.
Pasian i muannak leh aman hong sepsak ding hi. Pasian in semnuam peuh leh zan khat
sungin na sem thei hi, nai 5 nai 6
sungin San tuipi a kantanpih pa’n Conferencete lampi ding hong honsak thei lua
hi. Topa bek mah muangin i vai khempeuh Topa ap ni. Mailam ding kihta kei-un, lau kei-un Pasian in
hong ompih ding hing ci-in hong kham khin hi ( Isaiah 41:13).
Kum 40 ciangin Canaan gam Israel mite
galmuh ta uhhi.Canaan lut ma deuhin a kikal vuah Jordan gun khangin khak tan
leuleu hi. Tuipek siam ommah taleh,
peektan zawh ding hilo hi. Gunkuang tawh lah kantan zawh ding hilo hi. Tua hunin
Jordan gunpi nak lam a om tuikhalte tuimang ahih manin tui khang mahmahin
mihing kantan zawh ding hilo hi (Tuikhang lo hi leh Israelte' kantanna mun pen
pi 100 (100 feet) bek hi a, anlaak hunin tuikhang lua ahih manin a zaina
taikhat ( 1 mile) bang pha hi.Tua ahih manin anlaak hun in Jordan gun a zah
sawmnga val bangin lian zaw hi. Khuavaak kuan in khua a zintektek bangin
gualzawhna i ngah kuanin haksatektek, khuazingtektek tawh kibang se hi.Myanmar
Union Conference zong gualzawhna i ngah ma-in haksatna a zah 50 sangin a haksa
zaw lamet bei huai zaw hong om thei ding hi. Hih bang hun ah, gualzawhna
khuavaak hong nai mahmah ahih lam phawk ding kisam hi.Myamamr Union Conference
zong mimal i hanciam nading hong om dinga, Pasian nasemte leh makaite hong
thasanna zong om ding hi.Paul in “ ka
zawh dong ka tai hi” a cih mah bangin “gualzawhna lan” i khai dong hanciam a
kul ahihi ( 2 Timothy 4:7).
Joshua 3 sunga Jordan gun kantanin
Canaan gam nuam a lutna theihna uhpen Pasian sawlna aman uh hang ahi hi. Pasian
muangin ama hong sawlna mang leng, San tuipi bang haksatna, Jordan Gun bangin
ze-etnate huihpi tuihualte Zeisu in a
daihsak mah bangin hong dai ding hi. Mikangte in, “ Kipum khatna in thahatna”
hi a cih mah bangin Myanmar Union Conference kipumkhat kul hi. Pasian masak in
kipumkhat ding hihang. A tawpna ah gualzawhna laan Topan hong phuhpih ding
hi.Esther Bu sunga Haman laigelh leh Modekai laigelh tung panin thathak lak ding
thu om kasa hi. Haman in Judah mi khempeuh thahmai mang nadingin kumpipa min
tawh laigelh a, kumpipa minthuhna zungbuh tawh a thuh khit ciangin gam khempeuhah pau namkim tawh laihawmkhia
hi.
Kumpipa zungbuh tawh minthuh sa
kihawmkhia lai pen kumpipa in zong dokkik thei nawnlo hi. Tua mah bangin Judah
mi Modekai in zong Judah mite a suahtak theih nading uh kumpipa min mah tawh
lai khat gelh kik a, kumpipa minthuhna zungbuh mah tawh seal tum hi. Hih lai
kigelh tegel pen a thuneihna leh a nuntak dan kibang hi. Ahi zongin Haman lai
pen Modekai lai in zo ahih manin thunei
zolo hi. Haman in kumpipa maipha zong ahih manin kumpipa maipha ngah a, kumpipa
phalna tawh laigelh theihna dingin zungbuh ngah hi. Modekai in ahihleh Pasian
maipha zong ahih manin kumpipa maipha ngah hi. A ngah uh kibang napi a ngah dan
uh kibang lo hi.Tua ahih manin Haman in kumpipa banah a koh ding nei nawnlo a,
Modekai in ahihleh kumpipa banah koh ding Topa khat nei lai hi.
A tawpna ah Haman in Judah mite a thah
maimang nading Modekai in a theih ciangin, puan hampi silhin leiah boksuk in
Topa tungah a vai teng ap hi (Late 37:5). Kumpipa in a sealtup sa na leng a dokkik
theih loh pen Modekai leh a minambup Topa tungah kiko na hangin Esther tungtawn
in Pasian in na lamdang hong bawl hi. Judah mi khempeuh hong suakta a, sih
nading a vaikhawmpa peuh sihna hong thuak zawsop hi.Myanmar Union Conference
leh Mission kumpi zumah thu i neih zawh kum 15 bang paikhin ta hi. Thukhente in
golhguk tampipi a apiazote thumaanlopi-in a zawhsak hangin hunkhat ciang Pasian
in thumaan bangin thu hong khen hun omding hi.Bangbang hileh Pasian maipha zong
ni. Haman leh Modekai in kumpi zumah a laiphahziate uh ngaihsun in Topa zong
masa leng, Topa in Modekai, Esther leh Judahmite a ompih mah bangin Myanmar
Union Conferencete Topa’n hong zawhpih ding hi.I mai-ah lam bing tawh a kibat
hangin E.White in, “ mihingte lam khat ah lamet bei-in a omlaitakin Pasian
adingin lam 1000 bang omlai hi”, cihi. Tu khang hun sungin nalamdang Topa in
Myanmar Union Conference sungah hong sepna dingin Topa zong masa ni. Topa in
hong zawhpih ding hi.
Santuipi bangin dipkuat huai, lungkham huai, i mai-ah hong
om in, Jordan gun bangin lungkiat huai, haksatna in hong tuam in, dahna kahna, lungkhamna meiipi-in Modekai leh Judah
mite tuah bangin hong tuam mah taleh, “Kihta kei un la, Lau kei un” ci-in nisimin
“ thu hong pia den”, a nungta tawntung Pasian i muan ding kisam hi. Christian
nuntakna i cihpen nungheilo-a, mainawt den ding ahihi.Pasian ading apiang lah
omlo hi. Uplah muanlah dingin Pasian zawngkhallo hi. Topa muangin amah i vai
teng ap leng aman hong sepsak ding hi. Topa'n Myanmar Union Conferencete zawhna
laan hong khaipih hen cih ka thungetna ahi hi.