MUC

Print Friendly and PDF

Wednesday, June 14, 2017

LESSON 1 JUNE 24 – 30 PAUL: GENTILES KIANGAH KISAWL SAWLTAK





























LESSON 1    JUNE 24 – 30

PAUL: GENTILES KIANGAH KISAWL SAWLTAK



SABBATH NITAK: TU KAAL SUNG SIM DING: Sawl. 6: 9 – 15, 9: 1-9, 11:

19 – 21, 15: 1-5; 1Sam. 16:7, Matt. 7: 1.


KAMNGAH: Amaute in hih thute a zak uh ciangin bangmah gen nawnlo in Pasian phat uh a, “ Tua ahih leh Pasian in Gentile-te tungah zong nuntakna ngah nadingin mawhna kisik kikin thu a pia zo hi,” a ci uh hi.” Sawl. 11: 18.


Tarsus khua mi Saul, a kikhel khitteh Sawltak Paul in bang hangin

Lungdamna thu tangko hiam cih thu i telthei hi. Ngat takin thukham a zui mi khat ahih banah Israel mite a honkhia ding Messiah in sihna a hong thuak manin Lungdamna thu tangko-in Thukham tawh dikna kingah hi, cih thu langpan hi.

Khrih nungzuite in Moses Thukham tungah citak lo ahih manun Israel mite aa ding Pasian in a geelkholhsak thute tawh kigamla uh hi. Sihna pan a nungta kik Khrih Messian a um mite’n langpanna thuak uh hi. Kuamah in hih thu a tangko loh nadingun kikhaam hi. Saul in amah le amah Pasian’ sawltak khatin kingaihsun a, tua bang upna langpang mahmah hi. Tua hi-in ama thu kigennate ah Jesuh in Messiah hi, ci-in a um a mipih Jew mite a bawlsia pa-in kiciamteh hi. Ahi zongin Pasian in ama nasem dingin Saul telkhia hi. Saul in a ngaihsut khak ngeiloh thute hong mu hi. Jesuh in Messiah hi, ci-in a mipih Jew mite kiang banah Gentiles mite kiangah zong tangko dingin sawlna ngah hi.

SUNDAY       JUNE 25

KHRISTIANTE A BAWLSIA MIPA

Tarsus khua mi Saul i theih masak penna mun in Sawl. 7: 58 ah “Stephen suang tawh kidenlupna ah Saul zong kihel hi. Tua tawh kizomin Jerusalema om thu-um mite’n bawlsiatna thuak uh hi (Sawl. 8: 1-5). Peter, Stephen, Philip le Paul cihte thu Sawltak Thubu in lim gen mahmah hi. Bang hang hiam cihleh amaute’n Jew mite kiang banah namdangte kiangah zong Lungdamna thu va hilh uh hi. A upna hangin kithahna thuak Stephen nunzia in Tarsus khua Saul huzaap hi.

Stephen in Greek kampau Jew mi khat hi. Tua banah pawlpi upa sagihte lakah zong kihel hi (Sawl.6: 3-6). Philistine gama Jew pawl khat Jerusalem ah hong pai-te tawh (Sawl. 6:9), hotkhiatna thugen Stephen tawh kisai kinial uh hi. Hih kinialna ah Tarsus khua Saul zong kihel hi.

Sawl. 6: 9-15 sim in. Bang thute siksanin Stephen mawhsak uh hiam? Bang thu hong hilh hiam? (Matt. 26: 59 – 61).

____________________________________________________________

____________________________________________________________

Thu nih siksanin Stephen mawhsak uh hi. Thukham, biakbuk cihte in Jew minam kiciaptehna le biakna limcing hi-in manpha mahmah hi. Ahi zongin Stephen in tuate sangin thahna thuakin sihna a zo Jesuh, Messiah, Jew mite’ upna laigil hi, ci-in pulaak hi. Tua thu hangin Khristian biakna a langpang mahmah, Pharisee Saul heh mahmah hi (Phil. 3: 3-6).


MONDAY     JUNE 26

SAUL KIKHELNA

“Tua ciangin Amah in, “Topa aw, nang kua na hi hiam? a ci hi. Topa in, “ Na hong bawlsiat Zeisu ka hi hi. Ciangzum sui lecin nang

aa          dingin na mahmah ding hi,” a ci hi (Sawl. 9: 5).


Saul in ama khut tawh pawlpi masate bawlsia ahih loh hangin

Stephen a that mite tawh kipawl hi, cih kilang hi. Bang hang hiam cihleh Stephen’ puan kem hi (Sawl. 8: 1-3; 9:1, 2, 13, 14, 21; 22: 3-5). Luke in zong Saul pen gamtatsia migilo khatin ciamteh hi (Sawl. 8:3). Sa gilote le galkap gilote tawh kibang hi ci-in pulaak hi. “Kaikhia” cih kammal in gamsa gilote gamtatzia pulaak hi (Sawl. 8:3; Late 80: 13). Saul in Khristian thu-um mi khempeuh beimang dingin nasem hi.

(Sawl. 9: 1-8; 22: 6-21; 26: 12- 19). Saul’ kikhelzia pulaak thu thum ngaihsun in. Koi bangin Pasian hehpihna in nasem hiam? Saul in Pasian hoihna bang zah ngah dingin kilawmna nei hiam?

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

Kha Siangtho nasepna om kei leh Saul kikhelna in a piangthei ding hi lo hi. Saul in gimthuak ding bekin kilawm hi. Ahi zongin Pasian’ hehpihna in Saul khel hi. Saul in ama thu thu tawh kikhel hi lo hi. Saul in Pasian um lo hi lo hi. Pasian’ hehpihna a phawk loh hangin Saul in biakna hahkat mahmah mi khat hi. Khrih in Paul kiangah “ Ciangzui sui lecin na khe na ding hi” (Sawl. 26: 14), cih thu in Kha Siangtho in Saul khel hi, cih kimu thei hi. Ciangzui pen nasem ganhing lee-te hawlna-a kizang khat hi. Saul in zong Pasian thu mang lo-in lehtat hi. A tawpkhakna ah Damascus a pai-na lampi-ah sihna pan a thokik Jesuh in hopih a, tua a kipan Jesuh langpan nawnlo hi.

Na pianthakzia ngaihsun in. Paul kikhelzia tawh kibang lo kha ding hi. Ahi zongin Paul mah bangin Pasian hehpihna i ngah ciat hi. Bang hangin Khrih sungah hong kipia hehpihna mangngilh lo ding thupi hiam?

TUESDAY      JUNE 27

DAMASCUS AH SAUL


Saul in Jesuh tawh a kimuhna pan mittaw hi. Judah min nei mipa kiangah pai-in tua lai munah Annias kici mipa ngak dingin kisawl hi. Saul in thuman mu theilo-in Jesuh nungzui-te a bawlsiatna in a pumpi taksa mittawtna sangin sia zaw hi. Damascus lampi ah Jesuh tawh kimuh manin na khempeuh kikhel hi. Hun khat lai-in thupha bawl hi, ci-in a ngaihsutte thusia bawl ahihlam tu-in kitel hi. Kiliansak Pharisee bang nawnlo-in kikhelsa-in Saul in Damascus khua hong tung hi. Anne tuidawnin a om sangin a beisa a nunzia kisittelna dingin ni thum sung antangin thungen hi.

Sawl. 9: 10- 14 sim in. Ananias in bang a ngaihsun diam? Mi bawlsia Saul tu-in Jesuh a um khat hong suakin, Gentile-te kiangah Lungdamna thupuak dingin Pasian’ tel Paul hong suak hi (Sawl. 26: 16- 18). Ananias in a thupiangte lamdangsa ding hi. Saul kikhel zawh kum thum val khin napi Jerusalem pawlpi in Sawltak dingin Paul muangngam nai lo uh hi. Saul kikhel khit deuh a thu-um mite’n Paul muang taktak lo ding uh hi.

Ananias in Tarsus khua mi Saul tawh kimun dingin mangmu hi. Tua bangin a mang tungtawnin Pasian in hilhkhol lo hi leh Jew thu-um mite langpang pa tawh kipawl thei lo ding uh hi. Saul in Jerusalem khua uk makaite le siampite’ phalna tawh Khristian khempeuh susia dingin Jerusalem pan paikhia hi (Sawl. 26: 12). Ahi zongin tua sangin a vanglian zaw Pasian in Saul aa dingin geelna khat nei khin hi. Saul in Gentiles mite kiangah Lungdamna Thu puak dingin sapna ngah hi. Saul mahmah sangin Ananias le Jew thu-um mite in tua sapna thu lamdangsa ding uh hi. Saul in Khristian khaktan a sawm hangin tu-in Pasian in tua upna thu tangko dingin Saul mahmah zang hi. Hih thu Jew thu-um mite’n ngaihsun kha het lo ding uh hi.

1Sam. 16:7; Matt. 7:1 le 1Kor. 4:5 sim in. Bang hangin mi khat ii thuak khak thute i ngaihsutsak ciangin kidop ding kisam hiam? Tua bangin ngaihsutna i pulaak ciangin bang thute khial kha thei i hiam? Tua khialhna panin bang pilna na ngah hiam?

WEDNESDAY       JUNE 28

GENTILE MITE KIANGAH LUNGDAMNA THU.


Koi-ah ah Gentile pawlpi kiphut masa pen hiam? Bang thu hangin thu-um mite tua mun ah va pai uh hiam (Sawl. 11: 19 – 21, 26). Thuciam Lui thute bang hong phawksak hiam? (Daniel 2:1).

______________________________________________________

_____________________________________________________________

Stephen in deplupna a thuak khitteh Jerusalem ah thu-um mite bawlsiatna hong om a, Saklam tai 300 bang a gamlatna Antioch khua ah va bu uh hi. Syria gam Roman khuapi khat ahih manin Antioch in Rome le Alexandria khitteh khuapi lian mahmah khat hi. Tua hun lai-in Antioch ah mi 500,000 val teng ding uh hi. Gentile thu-um mite om nadinga hoih banah pawlpi masate’n Lungdamna Thu tangko na mun phualpi lian khat hong suak hi.

Antioch khua-ah bang thu hangin Barnabas vapai-in Paul sam hiam? Tua pawlpi omzia bang pulaak hiam? Sawl. 11: 20 – 26).

_______________________________________________________

________________________________________________________________

Paul’nunzia a banbanin pulaak ding hamsa hi. Ahi zongin Damascus lampi pan a kikhel zawh kum 5 khitteh Jerusalem ah vapai dingin Barnabas in Paul sawl hi (Sawl. 9: 26 – 30). Paul in tua kum 5 sung bang sem hi ding hiam? A sep kuaman thei lo hi. Ahi zongin Gal. 1: 21 en lehang Paul in Syria le Cilicia gamte ah Lungdamna Thu tangko-in zin kawikawi hi. Hih hun sung mahin a innkuanpihte kiang pan paikhia hi kha ding hi (Phil. 3:8). Bawlsiatna zong thuakkha ding hi (2Kor. 11: 23- 28). Kha Siangtho’ makaihna nuai-ah Antioch pawlpi in khangto hi. Antioch in khuapi lian khat ahih mah bangin thu-um mite zong minam le ngei-na tuamtuam kigawm hi. Barnabas in Cyprus pan, Lucius in Cyrene pan, Paul in Cilicia pan, Simon in Africa gam pan hi kha ding hi. Gentile tampi in thu-um mi hong suak uh hi. Antioch bulphuhin Kha Siangtho vangliatna Syria le Judea gam banah Gentile mite lakah Lungdamna Thu kizel hi.

Sawl. 11: 19 – 26 sim in. Ngeina tuamtuam, minam tampi kihelkhopna Antioch pawlpi in tuhun pawlpi bang hong hilh hiam?

THURSDAY     JUNE 29 
PAWL SUNG THUBUAI


Mihing in kicinna nei lo hi. Pawlpi masate zong buai-na tawh kipelh lo uh hi. Buai-na hong kipatna thu in Gentile mite pawl sung hong lut uh a deih omlo hi. Gentile-te lakah Lungdamna Thu puak ding nial lo napi, Gentile-te pawl sung hong lut deih lo uh hi. Kim khat in upna bek kicing lo, upna banah vunatna le Moses thukham zui lo-in dikna kingah lo hi. Khristian taktak suah nadingin vunat kul hi, ci uh hi. Peter le Cornelius kizopzia in Jew le Gentile kikal buai-na kilangsak hi (Sawl. 10: 1-11:18). Philip’ nasep a sittel Jerusalem panin makaite le Antioch khua-a Gentiles mite lakah nasepzia cihte in Jew mi lo thu-um tampi om hi, cih pulaak hi.

Peter in a tuiphum Rome galkap Cornelius tunga thupiangte in Gentile mite tawh kisai thu-um mite lakah buai-na om hi, cih kimu hi. Gentile mi Cornelius in pawl sung hong lut takteh a deih lo om hi. Tua banah Gentile mite lakah Lungdamna Thu pulaak Paul’nasep thupi-in ngaihsun lo uh hi.

Koi bangin Judea gam pan thu-um kimkhat in Antioch khua-a Gentile Khristiante lakah Paul’ nasep langdo uh hiam? Sawl. 15: 1 – 5.

_________________________________________________________

___________________________________________________________________

Jerusalem Council in vuntatna tawh kisai Paul a koppih hangin ama nasep langpan veve hi (Sawl. 15). Kum 7 khit, Paul in Jerusalem a hawh nunung penin zong Paul muangzo nai lo uh hi. Paul in biakinnpi ah a vapai leh a nuntakna nangawn beilawh dektak hi. Asia gam pana Jew mite’n “Israel mite aw, hong huh un. i minam, i thukham, i gam i lei a langpang mipa hihteng ah om hi,” ci-in kiko uh hi (Sawl. 21: 28; 21: 20, 21).

Paul’ thugen a lunghimawh Jew thu-um mite’ dinmunah om dingin kingaihsun in. Bang hangin tua bangin a langpan mah ding uh hi, kici diam? Ngeina, biakna, i ngaihsutnate in lam hong pialpih thei hi, cih thu na phawk hiam? Ngimna hoih hi mah taleh, koi bangin amaute khialhna sungah a tung lo dingin kidal ding na hiam?

FRIDAY    JUNE 30

NGAIHSUTBEH DING:


Ellen G. White, “Individual Independence,” pp. 430 – 434, in 3T. SDA Bible Commentary, vol. 6., pp. 226 – 234.

Paul in Jew mite’ biakna a langdo peuhmah langpang ngei hi. Tua banah Jesuh nungzui mite bawlsia hi. Paul in hangsanin, lawp a, amah le amah kimuang, mainawtngam, siamna nei ahih manin na khat peuh sep ding hamsa sa lo hi. Ama langah thugen kuamah om lo phial hi. Jew makaite’n hih bangin Paul in lauhet lo-in Jesuh thu a gen takteh lamdangsa uh hi.

“Galkap makai khat galphual ah a sihleh a lawmte aa dingin supna lianpi hi-in a galte aa dingin galzawhna hi lo hi. Ahi zongin galkapsiam khat in galte tawh va kipawl mawk leh a taisan a galkappihte aa dingin supna lianpi suak ding a, a va belh galkapte’n galzawh nading lampi a honsak suak hi. Tarsus khua-mi Saul in Damascus zuanin a pai-na ah vantung pan khuavak hangin a nuntakna beilawh dinmun hi. Ahi zongin Topa in Saul nuntakna hutsakin, a nuntakna khel a, Khrih a langpang kimlai Khrih hong pawlin, Ama galkap muanhuai, thuhilhsiam, zuau thugente langdo, hangsan takin nasem khat hong suak hi. Pawlpi masa-te makai hoih khat hong suak hi.” Ellen G. White, The Acts of the Apostles, p. 124.

KIKUP DING DOTNATE:

1.     Jesuh thu-um hi napi uh, Paul nasep a langpante’n tung panin bang na mu thei hiam?

2.   Koi bangin upna thuguipite lenkip Pasian langdo lo-in na nungta hiam?

TOMLAKNA:

Saul in Damascus lampi-ah sihna pan a thokik Jesuh a vanglianna in ama nuntakna le pawlpi masa aa dingin na khempeuh kilamdanna piangsak hi. Pasian in a mite a bawlsia tawntung mipa a khel banah Gentile mite tungah Lungdamna Thu puak dingin tel hi. Upna siksanin Gentile mite pawl sungah lutsak hi. Ahi zongin amau ngei-na le ngaihsutna pawl khat in upna tawh diktanna sanhamsa uh hi. Tua-te in hotkhiat nasep nawngkai-sak hi, cih hong lak hi.


To get the latest update of me and my works

>> <<