A Kinialzo lo sapna: part one
Richard
1956 kumin Casa Blanca khua ah ka
suak hi. Tua kum sung mahin France gam panin suahtakna ka ngah uh hi. Jew
biakna kip mahmah innkuan sung pan a khangkhia ka hi hi. Ka pu in gamdang ah
nektheih tuamtuamte a zuak mihau khat hi. Ka pu ka pate uh pen Moroco ah a om
zawh
uh kum 500 bang val khin hi. Tua ma-in Spain gam ah omin, Jew biakna ka zui uh hi. Ahi zongin 1492 kumin Spain kumpi nu in Jewte kiangah Catholic upna zui ding maw ahih kei leh Spain gam pan paikhia ding maw, ci-in thupia hi. Amau zong Catholic upna zui nuam lo uh ahih manin Spain gam pan paikhia uh gam tuamtuam – Portugal, Netherland, Turkey, Morocoo, le Africa gam khanglam ah pai khia mang uh hi. Ka pute ahih leh Morocoo ah na pai uh hi.
uh kum 500 bang val khin hi. Tua ma-in Spain gam ah omin, Jew biakna ka zui uh hi. Ahi zongin 1492 kumin Spain kumpi nu in Jewte kiangah Catholic upna zui ding maw ahih kei leh Spain gam pan paikhia ding maw, ci-in thupia hi. Amau zong Catholic upna zui nuam lo uh ahih manin Spain gam pan paikhia uh gam tuamtuam – Portugal, Netherland, Turkey, Morocoo, le Africa gam khanglam ah pai khia mang uh hi. Ka pute ahih leh Morocoo ah na pai uh hi.
Kum 8 ka phakin ka pute in Morocoo
ah om ding ngaihsun uh hi. Ahi zongin Morocoo gamah om ding pen lauhuai hi. Tua
hi-in, Jew a tamzawte in Canada gamah vapai uh hi. Ka pate ahih leh France
gamah hong pai uh hi. 1964 kumin Marseilles khuapi ah ka teng uh hi. Ahi zongin
ka pa in nasep mu lo ahih manin Paris khuapi ah ka om uh hi. Paris khuapi ah
puankhui nasep sem hi. Ka pa nasep lawhcing mahmah ahih manin mun nih ah
puankhui sai ka honbeh uh hi.
Villejuif khua ah nunzia
Morocoo khuapi sangin Paris khua ah
inn tam man zaw hi. Tua hi-in khuanawl lam mun khat ah ka om uh hi. Ka omna mun
uh pen Villejuif kici hi. A khiatna in Jew khuapi cihna hi. Ahi zongin Jew
minam tawh kisai, Synagogue (Jew biakinn) rabbinic sanginn, cihte om nawn lo
hi. Jew khuapi khat hi, cih muh theih ding bang mah na om nawn lo hi.
Kum 9 ka phakin Villejuif ah sangkah
ka kipan hi. Kum 11 ka phakteh ka ut na peuh ka vakkhia thei hi. Lawm le gual
kituahin gualnuamin ka om hi. Zu le sa, nungak tawh kikhawlin ka ut bangin ka
om uh hi. Ahi zongin 1968 kum ciangin Paris khuapi sung sangnaupangte buaina
lianpi hong piang hi. Sang khempeuh kikhak hi. Gam makaipipa a nasepna pan
kikhawlsak hi. Mipi in suahtakna lunggulh uh hi. French gam sung khempeuh hong
lawh hi.
Biakna tawh kisai:
Ka pa pen biakna kin mahmah khat hi.
Zingsang, suun, nitakin thungen den hi. Sabbath ni pen thupisak mahmah hi.
Friday nitum ciangin Sabbath kipanta ahih manin ka inn uah Jew ngeina bangin
biakpiakna ka bawl uh hi. Ahi zongin biakinn, synagogue ka nei kei uh hi. Inn
golpi khat sungah innkuan thum ka om uh hi.Innkuan thum bang om ka hih manin
Friday nitak, Sabbath ni le Jew pawi cihte ka vekun ka zangkhawm uh hi.
Ka sanggampa in Israel gam ah hong
paisan hi. Innnei nu kiangah ka sanggampa omna mun pen thungetna mun dingin ka
ngen uh hi. Innneinu in zong hong phal hi. Ka pa mah makai-in tua munah biakna
ka nei uh hi. Torah (Jew mite Lai Siangtho) ka sim uh hi. Tua ka kikhopna mun
uh munsiangtho-in ka ngaihsun hi. Torah kikoihna mun peuhpeuh Topa thuciamna
singkuang omna mah bangin ka ngaihsun pha hi.
Deihkin thungetna
Ni khat ka u tawh ka kimawl uh hi.
Kongkhak nakpi takin khak kha ka hih manin, a hoih mahmah, tampi man tua
kongkhak hong kisia hi. Ka dah mahmah hi. Ka pa pen lungtom mahmah khat ahih
manin ka lau peuh hi. Ka pa hong tun ding ka patau mahmah hi. Kei zong ka
kikhopna mun ah pai-in Topa kiangah thu ka ngen hi. “ Topa aw, ka pa hong tun
ciangin a heh loh nading hong huh in. Ka pa pen a lungtom mahmah hi, cih pen
nang thei hi. Topa aw, nang om takpi na leh, ka thunget hong dawng in,” ci-in
thu ka ngen hi. A piang thei lo ding thu khat hi, ci-in ngaihsun ka
hih manin, thu ka nget hangin Pasian
in ka thunget hong dawng dingin ka lamen kei hi.
Mai Sabbath zop kik ding: