SABBATH NITAK
TU
KAAL SUNG SIM DING: Rom. 1: 18 – 20; 3: 1-4; Job 10: 8 – 12; 12:
7 – 10; Mang. 4: 11; Kol. 1: 16, 17; Matt. 6: 34.
KAMNGAH:
“Tua
ahih manin zing ciang huna ding ma lungkham masa kei un. Zing ciang thu
ding ama thu-in omsak un. Tuni thu pen tuni thu mah tawh beisak unla, lungkham
ding behlap se kei
un”
(Matt. 6: 34).
Lai Siangtho bu dangte tawh kibang lo-in Job in Israel
gam, amau ngeinate pulaak lo hi. Piancil a kipan Abram tunga Topa kamciam
‘minam lian khatin kong bawl ding hi ( Pian 12: 1), Mangmuhna dongah “
Jerusalem, khuapi siangtho” (Mang. 22: 19) cihte in lam khat ahih kei leh lam
khat panin Israel mite tungah Topa Pasian kamciam le Pasian tawh kizopna a
pulaak loh om lo hi.
Job sungah Israel mite’ nunzia, Egypt pan suahtakna cihte
kigelh lo hi. Moses in Midian gam a om lai-in Job le Piancil Lai Siangtho gelh hi
thei ding hi (The SDA Bible Commentary, vol.3., 1140). Job kigelh hun in Egypt
pan Paikhiatna hun ma hi ding hi; bang hang hiam cihleh Paikhiatna thu kipulaak
lo hi. Ahi zongin tua thute kigelhlohna hang thupi khat om hi ding hi. Job thu
bulpi khat in gimna thuak lo mi om lo hi. Jew, Gentile, kuamah in gimna tawh
kipelh lo hi. Job’ thuak gimna in siatna tawh kidim leitang ah nungta i hihlam
pulaak hi. Job thuakna in tuam phadiak mah ta leh, ama thuakna sungah eite’
thuakna khempeuh om khin hi.
SUNDAY OCTOBER 16
PIANSAK NATE LAKAH PASIAN
Romans 1: 18 -20 sim in. Paul
in bang gen hiam?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
A kipiangsak nate in Pasian om takpi hi, ci-in pulaak uh
hi. A um lo mite in paulap zong thei lo ding uh hi. Bang hang hiam cihleh nate
in Piangsak Pasian pulaak hi. Piansak nate tungtawnin mihing in Pasian om
takpi, Pasian’ vangliatna theithei uh ahih manin thukhen ni ciangin Amah a um
lo mi khempeuh in gimna a thuak ding kilawm hi.
Kimlepaam nate in Pasian om takpi ahihlam pulaak hi, cih
pen langpan zawh ding hi lo hi. Leitung pilna mahmah in zong piansak nate omzia
tampi pulaak uh hi. Tuma kum za tampi hun lai-a a ngaihsut khak ngeiloh nate
tu-in om khin hi. Leitung pilna in nate’ lamdanzia pulaak napi, nate hong
piankhiatna um lo-in, nate in amau le amau thu in hong piangkhia tawm hi, ci-in
pulaak uh hi. Gentehna-in i phone zatte, a kibawl tawm hi-in, a kibawlzia
dandan bek mahin a kizang suak hi. A kibawlzia khengvalin kizang thei lo hi.
Mihing zong a piangkhia tawm mawk hi, ci-in pulaak uh hi. Hih bang ngaihsutna
in khialhna lianpi ahi hi.
Job 12: 7 – 10 sim in. Koi bangin Romans 1:
18 – 20 sunga thute pulaak hiam?
___________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Job in zong piansak nate in Piangsak Pasian a omlam
pulaak uh hi, ci-in gen hi. Siatna tawh kidim ahih manin nate in Pasian zia le
tong kicing takin pulaak lo hi. Ahi zongin Ama vangliatna le Ama hoihnate kimu
thei veve hi.
Bang
nate tungtawnin Pasian’ hoihna, liatna na mu thei hiam? Koi bangin tua nate in
tha hong pia-in hong hatsak hiam?
MONDAY OCTOBER 17
PIANSAK LOHIN BANG MAH PIANG LO
Pasian in
om takpi hi, cih thu kua-ma nial zawh ding hi lo hi. Piansak nate banah ( a om
lo panin bang mah piang lo, a om lo khat in nate piangsak cih bang hi thei lo
hi ( cosmological argument). Nate a om ma-in a omsak ding khat, a piangsak ding
khat a om masak kul hi. Kimlepaam nate a om ma-in a omsak ding khat a om masak
kul hi. Tua bangin bulkanto lehang a tawntungin a om den khat, cikmah hunin a
om ngei nai lo khat tawh tawp ding hi. Tua in kua hi ding hiam? Lai Siangtho
gen Pasian simloh kua mah dang hi lo ding hi.
A nuai-a
Lai Siangtho in na khempeuhte kipatna bang pulaak hiam?
Mang. 4:
11_________________________________________
Kol
1: 16, 17 __________________________________________
John 1:
1-3__________________________________________
Nate kipiansakna thu le nate khempeuh a kipiansak ma-in a
om Pasian hi. Amah in a tawntungin a om den hi. Piansakna thu tawh kilehbulh in
mi kim khat in na khempeuh a piangsak pen bang mah hi lo hi, ci-in pulaak uh
hi. Isaac Newton nasepna ah a sem leitung mipil scientist minthang mahmah
Stephen Hawking in na khempeuh a piangsak pen bang mah hi lo hi, ci-in pulaak
khia hi. “ Leitung ii huupna a om bangin na khat a piangsak om a, tua in bang
mah hi lo hi,” ci-in gen hi.(Stephen Hawking and Leonald Mlodinow, The Grand
Design (New York: Random House, 2010), 180.
Hawking in
nate’ pianzia a lahkhiat tampi om hi. Tuma kum 400 sungah a minthang pen
scientist khat hi napi, na khempeuh a piangsak in bang mah hi lo hi, ci-in a
pulaak thu in lamdang hi. Nate thu tampi thei hi mah taleh a theihkhialh khat
pen a khial mah hi veve hi.
Khialhna
khat pen thuman kici thei lo hi cih thu siksanin 1Kor. 3: 19 sim in. Bang
hangin Khristiante in hih thu let tawntung ding thupi hiam?
TUESDAY OCTOBER
18
LAIBU MASA PENPENTE
Pasian om lo hi, a ci mite in siksan nei hi. Pasian om
mah hi, ci-in a um mite in zong siksan nei hi. Pasian om lo hi, ci-in siksan in
koi bangin hoihna tawh kidim, itna tawh kidim, vangliatna tawh kidim Pasian in
siatna phal hi ding hiam? Mi tampi in hih thu hangin Pasian um lo uh hi. Pasian
a um, amah a it mi tampite in gimna, siatna a tuah uhteh Pasian om takpi mah
hiam, ci-in dong kha zel hi lo hiam?
Job tawh kisai-in Ellen G. White in zong Jew’ ngeina
siksanin hih bangin pulaak hi. Moses in Midian gamah a om sungin Job gelh hi,
ci-in pulaak hi. “ Moses in sehnel gamah kum tampi a nuntakna a mawkna suak lo
hi. Tua hun in na lianpi a sem ding kiginkholhna lianpi hong suak hi. Tua hun
sung mahin Kha Siangtho’ makaihna tawh Piancil le Job gelhkhia hi. Hih Lai
Siangtho in leitung bei mateng thuman muh theihna dingin a kisim Laibu ahi hi.”
Ellen G. White Comments, The SDA Bible Commentary, vol.3., 1140.
A kigelh masa penpen Lai Siangtho bu lakah Job kihel hi.
A pulaak thute lakah mihing thuak gimna, siatna thu pulaak hi. Mihing in hih
thute telzo lo-in lamdangsa ding hi, cih pen Pasian in zong theikhol lo hi lo
hi. Moses in Thu a pulaakte lakah Job thu zong kihel hi. A kipat a kipan mahin
gimna i thuak ciangin, siatna i tuah ciangin ei kia bek hong omsakin, hong
nusia ngei lo Pasian ahih lam zong hong hilh hi. Eite tawh hong om, na khempeuh
a thei Pasian ahih manin a tawpkhakna ah na khempeuh a hoihin bawlkik ding hi,
ci-in i lamen hi.
Matt. 6: 34; 24: 7; John 16: 33; Dan. 12:1
cihte in siatna tawh kisai bang thu hong hilh hiam?
___________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pasian om takpi hi, ci-in i pulaak theihna in siatna a om
man hi, cih thu in khiatna nei lo hi. Pasian in na khempeuh a thei, na khempeuh
a it Pasian a hih mah bangin siatna, gimna om takpi ahihlam zong hong hilh hi.
Siatna om hangin Pasian om lo hi, cih pen paulap hi. Job cimawhin gimin a om
hangin Pasian om takpi mah ding hiam, ci-in lungka ngei lo hi. Bang hangin Job
tungah siatna tung hi ding hiam, cih pen dotna man hi zaw hi.
Siatna tawh kisai i tel loh thute mihing in a
dot ngeina hi. Koi bangin siatnate lak pan Pasian’ hoihna mu-in muang ding na
hiam?
WEDNESDAY
OCTOBER 19 BUAI-NA
Job 6: 4 -8; 9: 1 -12 sim in. Job in bang thu
buaipih hiam? Bang thu dong lo hiam?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Job Lai Siangtho in Pasian om le om lo thu genin nei lo
hi. Bang hangin Job in tua bangin genthei hi ding hiam cih thu vive hi zaw hi.
Job in Pasian um mahta leh genthei mahmah ahih manin bang hangin tua bangin
genthei hi ding hiam cih leh dothuai thu hi.
Pasian a um lo mi khat in gimna thuak leh ama a dingin
dot ding tamlo hi. Khiatna nei lo, man nei lo leitungah a nungta-in kingaihsun
lel hi. Tua hi-in hehpihna nei lo kimlepaam nate tung pan i thuak gimnate in
khiatna nei lo hi, ci-in ngaihsun uh hi. Khiatna nei lo takpi mah ahi diam?
Nuntakna in mannei lo hileh, tua gimnate in zong mannei lo suak pah ding hi. Mi
tampi in tua bangin ngaihsun lo uh hi. Pasian om lo takpi hi mawk leh,
nuntakna, leitung gimnate in man nei lo hi leh, lamet neilo leitung hi ding hi.
Ahi zongin Job mah bangin mi kimkhatte aa dingin tua bang hi lo-in, nuntakna, i
thuak gimnate in mannei-in khiatna nei vive ahi hi.
Job 10: 8- 12 sim in. Job in a telloh thute
koi bangin hong hilh hiam?
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Job’ dot thute in Pasian a um mite in i buaipih, a kidong
thute mah ahi hi. Hoihna, itna tawh kidim Pasian om takpi ahih leh bang hangin
mihing in gimna tawh nungta hiam? Bang hangin Job a kipan mi hoihte in genthei,
dongtuahnate in mannei lo tawh kibang hi lo hiam? Pasian om lo takpi hi leh na
khempeuh in amau thu-in piangtawm hi ding a, nate bang mahin mihing zong a
piangkha mawk mawk i hi ding hi.
Job in tua bang thu sangin a hoih thei zaw hi. Gimna
thuak eite in zong i thuak gimnate in a mawkna hi lo hi, ci-in i thei hi.
THURSDAY
OCTOBER 20
SIATNA LAKAH PASIAN HOIHNA
Romans 3: 1 -4 sim in. Pasian tawh thuciam
bawl mite’ thuman lohna tawh kisai ahih hangin, Paul in a taizai zaw thu bang
pulaak hiam? Paul in Pasian tawh kisai bang thu pulaak hiam?
_________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Late 51: 4 siksanin Paul in “Topa mahmah in thu na gen
peuhmah ciangin a man na genna thu mite in hong thei ding uh a, mite in nang
hong mawhsakna na genkik ciangin na kiphellah ding khat beek om lo ding hi’
ci-in a kigelh mah bangin mi khempeuh in zuau a gen zongin Pasian in thuman gen
veve ding hi (Romans 3:4) Hih pen siatna omta leh Pasian’ hoihna theihtelna ahi
hi. Hih thu mah tu dongin mi tampi in buaipih hi. Kidona Lianpi zong hih thu
mah ahi hi. Mi khempeuh, vantungmi khempeuh, vantung le leitung in bang bangin
siatna tawh kidim leitung hi taleh Pasian’ hoihna a muh hun hong tung ding hi.
“Thuman muanmawhna, theihkhialhna khempeuh tu-in
kitelsiang ding hi ta hi. Langpanna hanga a gah, thupiak palsatna hangin a
kingah ding thute tu-in vantung, leitung in a muh dingin kipholak ta hi. Satan
sep khempeuh le Pasian sep khempeuh kilamdanna kitel ding hi ta hi. Satan in
ama siatna mah thuak ding hi. Pasian’ pilna, Ama thumanna, Ama hoihna khempeuh
kilang ding hi. A mite aa dingin a geel na hoih khempeuh, hoihna tawh kidim kik
ding leitung in Kidona Lianpi thu sunga piang khempeuh theitel ding uh hi.”
Ellen G. White, The Great Controversy, 670, 671.
Tu-in tua thute i tel zo kei hi. Bang hang hiam cihleh
siatna tawh kidim leitungah i nungta lai hi. Gimna a thuak laitakin Job in bang
ngaihsun ding cihte i tel zo kei hi. Na khempeuh a bei hun hong tun ciangin
Pasian’
hoihna, thumanna, itna le a dikna hong i mu ding a, mihingte, Satan le mawhna
tungah Pasian in thu hong khen ding hi. Tua bang i gen ciangin leitunga
thupiang khempeuh in thu hoih hi, a ci i hi kei hi. Pasian in ama pilna tawh na
khempeuh a hoih penin sem hi. Siatna khempeuh a bei ciangin eite in “ Thahat
pen Topa Pasian, nangma nasepte lianin, piandang hi. Khanghunte kumpipa aw, na
lampite thumaanin thutang hi” (Mang. 15: 3).
Bang hangin gimna, hamsatnate kawmkalah Topa
Pasian a min phat tawntung ding thupi hiam?
FRIDAY
OCTOBER 21
NGAIHSUTBEH DING: Laigelh
minthang C. S. Lewis in a zi’ nusiatna thu le sihna tawh kisai a
thuaklah thu pawl khat hih bangin pulaak hi: “Pasian ka up nawnloh khak ding
lauhuai hi, ka ci kei hi. A lauhuai taktak in Pasian pen lau dingin ngaihsut
detna ahi hi. Pasian om kei cih khak ding a lau ka hi kei a, a lauhuai pha bel
thu in Pasian pen migilo khat bangin ngaihsunin lau-na hi zaw hi. Ei le ei
kikhem nawn kei ni.” A Grief Observed, 6, 7. Job in hih thu mah buaipih hi. Job
buaipih thu in Pasian om le om cih thu hi lo-in, Pasian’ zia le tong tawh kisai
buai zaw hi. Job in cihtakna tawh Topa bia hi. Job in mi hoih khat hi. Tua
hi-in gimna a thuak ding kilawmsa lo hi. Gimna a thuak takteh Pasian’ zia le
tong sittel hi. Pasian in bang tawh kibang hi ding hiam? Kidona Lianpi in zong
hih thu mah hi lo hiam? Pasian om le om lo thu hi lo-in Ama zia le tong tawh
kisai tuni dong kibuai ahi hi. Kidona Lianpi tawh kisai-in singlamteh tungah
Pasian Tapa amah mah hong kipiakna Pasian mai-ah eite aa dingin a namtui
biakpiakna pia hi. (Eph. 5:2). Hih sangin Piangsakpa’ zia le tong a pulaak ding
om nawn lo hi. Singlamteh in Pasian in eite belhtakcing Pasian hi, ci-in hong
hilh hi.
KIKUP
DING DOTNATE:
1.
Pasian a um lo mite gimthuakna ngaihsun in.
Pasian a um
eite in zong gimna a thuak lo i om kei hi.
Gimna pan suahtakna ding lamet nei-te i hi hi. Leitungah genthei, cimawh, gimin
tawlin, i leitung nuntakna hong bei hen la, thawhkik hun hong om kei leh i
nunna in bang kimang ding hiam? Thu-um lo mi tampi in nuntakna mannei sa uh hi.
Leitung tawh kipawl laibu tampi takin zong nuntak manneihna pulaak ciat thei uh
ahih leh, koi bangin thu-um mite in gimnate lak pan lametna, upna nei thei ding
i hiam?
2.
Pasian’ hong itna kilangsak, Pasian a pulaak
singlamteh mitsuan ding bang hangin hamsa hiam? Bang hangin Singlamtek
mitsuan tawntung ding thupi hiam? Tu laitakin
i phutkhaknate hangin a tawpna ah lametna bang nei i hiam?