LESSON 5 JULY 23 – 29
ZEISU IN MI TAWH A KIZOPZIA
TU KAAL SUNG SIM DING: Luke 4: 16 – 19; 10: 25 – 37; Matt. 5: 13; 13: 3 -9; Isa. 2:8; John 4: 35 – 38;
KAMNGAH: Galilee gam sung khempeuhah Jesuh pai kawikawi a, amau’ kikhopna innte-ah thu hilhin, vantung ki-ukna hangin lungdamna thute hilh a, natna tuamtuam a nei
cina khempeuh a damsak hi” (Matt. 4: 23).
Robert Louis Stevenson in a gelh tangthu minthang mahmah hi. Naupang khat cina lua mahmah ahi manin sangkah zo lo hi. Tua leh naupang kisap bang a huh ding le laihilh dingin naukem khat cial uh hi. Zan khat naukem nu a lupma-in naupangpa lupna ah a om hiam ci-in va en hi. Naupang in lupna ah om lo-in innpua ah na om-in, naukem nu in inn sungah lutpihin lupna ah paipih hi. Naupang Robert in naukem nu kiangah “Hong pai dih. Hua tak en dih,” ci-in sam hi. Naukem nu zong vapai hi. Bang mu hiam cihleh meivak vakkhawmsa-in a mial lakah a pai nading mun ciangkhut khat tawh a zawnzawn mi khat mu hi.
Thuciam Lui in cimawh mite huh ding a hong hilh thute i sin khin hi. Tu-in Thuciam Thak, Zeisu hong hilh thute i en to ding hi. Zeisu in note in leitung khuavak na hi uh hi” ci-in hong hilh hi (Matt. 5: 14). I nunzia in Zeisu a pulaak ciangin Khuavak taktak a kilangsak i hi hi (John 8: 12). Zeisu hong hilh thute in lauhuai-na tuamtuamte lakah Amah tawh i nuntakkhop zia ding hong hilh hi.
SUNDAY JULY 24
ZEISU NASEP A PULAAK KAMMAL
Nazareth khua pan a khangkhia naupang Zeisu pen Galilee gamah minthang mahmah hi (Luke 4: 15). Zeisu in thu a hilh ciangin laitheite bangin thuhilh lo-in aa-na neite bangin thu hilh hi (Matt. 7: 28, 29). Sabbath ni khat Isaiah laizial sim dingin Zeisu tungah kipia-a, Zeisu in Isaiah 61 sung a banbanin sim toto a, “Pasian thukhen ni” cih kammal a tung ciangin a laisim khawl hi (Isa. 61: 2).
Luke 4: 16 – 19 sim in. Hih thute koi ah kisim ngei zelzel hiam? (Isa. 61: 1, 2). Zeisu in hih kammalte a simteh bang pulaak hiam?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
I pulaak khitsa mah bangin Topa maipha a ngah kum in jubiliee kum mah hi (Siam. 25). Nazareth khua-ah a hawh sung mahin Zeisu in kamsangte gen Messiah thute, “ Tuni-in Lai Siangtho tangtung hi” ci-in thu hilh hi (Luke 4: 21). Kamsangte in Sathau Kinilh Mipa in mizawngte tungah lungdamna thugen dinga, kolbulh thuak mite a suahta sak ding hi, nenniam mite honkhia ding, thuhilh ding, cinate damsak ding le cimawh mite a huh dingin ka hong pai hi, ci-in Khrih in pulaak hi.
Bang hangin Zeisu in Isa. 61:2 sunga thute hilhin dinkhawl hi ding hiam?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
"Topa phulak ni" cih tawh Zeisu in a thuhilh dinkhawl hiam cih leh Israel mite in amaute a uk Rome khut sung panin a suakta sak ding Messiah lamen tawntung uh a, tu-in Zeisu in honkhia-ta ding hi, ci-in ngaihsun uh hi. Tua bangin Israel mite in lamen khial uh ahih manin Zeisu nasepzia telthei lo uh hi. Rome ukna pan a suakta sak ding hi lo-in suahtakna taktak a pia dingin Zeisu hong pai hi zaw hi, cih a tel nadingun Zeisu in tua bangin thu hilh hi.
Amah a um mite zuih ding Zeisu in ama nasepna panin bang pulaak hiam?
3 3
MONDAY JULY 25
VENGTE ITNA
“ Na Topa Pasian na lungtang khempeuh, na hinna khempeuh tawh na it in, cih le Nang le nang na ki-it bangin na vengte it in,” ci-in kigelh hi, ci-in a dawng hi (Luke 10: 27).
Luke 10: 25 – 37 sim in. Huhna kisam mite huh ding tawh kisai-in bang thu hong hilh hiam?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Thukhamsia pa in neihsa khempeuh tawh Pasian it ding le ei le ei ki-it bangin vengte it ding thupiak tawh kisai-in a theihloh khat beek om lo hi. Ahi zongin vengte i cih kua hiam cih pen thukhamsia pa in theithei lo hi. Thukhamsia pa in a lawm a gualte, maipha a pia mite bek it dingin ngaihsun uh a, tua lote it dingin ngaihsun lo uh ahih manin Zeisu in gentehna tungtawnin thukhamsia pa thu hilh hi. Eima huhna kisam mi khat peuhpeuh pen i vengte ahi hi. Khat ii huh mi na hihleh tua mi ii veng na hi pah hi. Siampipa le Levite mipa in amau le amau kininsak nuam lo uh hi. Amau a huh kik thei lo ding huhna kisam mipa biakna paulapin huh nuam lo uh hi.
Ahi zongin Samaritan mipa in ahih leh Judah mite gal, namdang khat ahih hangin a liam mipa in huhna kisam hi, cih phawk a hih manin ama kisapnate ngaihsun lo-in huhna pia zaw hi. Cihnopna ah ‘ka vengte in kua hiam? cih dot sangin a cimawh, kinengniamte vengte in kua hi ding hiam ci-a kidot ding hi zaw hi. Kua kua hi ta leh a mi hi masa zaw lo-in, huhna kisam mi khat i huh ding hi zaw hi.
Pasian in minam, pau le ham, beh le phung ci-in deidan lo hi. Pasian in mi nam khempeuh a piangsak Pa hi. Piansakna hangin mi khempeuh in innkuan khat hi; Khrih hong hotkhiat vive i hi hi. Khrih in biakna sunga kideidanna khempeuh hemkhia hi. Minam khempeuh a kibangin hong kihonkhia ahih manin Pasian tawh kizopna i nei kim thei hi. Ama hong itna in lian lua mahmah, zai lua mahmah, mun khempeuh zel khin hi. Ellen G. White, Christ’ s Object Lessons, 386.
Huhna kisam mi khat a huh ding kim lai huh lo-in bang in hong khaktan hiam?
TUESDAY JULY 26
NEKTHEIH KHEMPEUH LIMSAK
“ Note in leitung mite aa dingin ci na hi uh hi” (Matt. 5: 13). Khrih nungzuite in ‘ci’ hi dingin hong kisawl hi. Ci in kikhelna piangsak hi. Pawlpi sungah leitung mite aa dingin ci bangin a sal mi kihel hi. Na tuamtuamte lakah ci kisawh mah bangin, bang nate, kuate tawh na kisawh, kipawl hiam? Nang hong it mite bek it in, nang tawh kibang lo mite zong na it veve hiam?
Kuang khat ah ci bek koih in. Kuang dang ci kihel lo nek theih tuamtuam koih in. Ci bek omna kuang sungah ci sim loh nek ding om lo hi. Ci bek kine thei lo hi. Ahi zongin nek theih khat peuh ci a kisawh teh anlim hi. I nunna ah zong tua bang hi. Ci kia bek a kinek theih loh mah bangin ei tawh kibangte bek it lehang man nei lo ding a, ei tawh kibang lo mite zong i it ciangin nuntakna in etlawm pan hi. Ci in a hong hilh thumanpha i mangngilh khak ding kidawp huai hi. Zu dawn lo, zatep lo, mi that lo-in na om hangin, bang zahin hihte thupi mah taleh, hihte in siatna a pelh nunzia hi pan hi. Ahi zongin na nun sungin bang nasem hiam? Huh kisam mi khat bang tawh na huh hiam? Bang thupha na bawl hiam?
Matt. 5: 13 sim kik inla a lian 5 sung a thute ngaihsun in. Koi bangin ci alna bei hiam?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
“ Ci in a alna nei nawn kei leh bang mahin a kiman nawnloh mah bangin Khrih itna i neih kei leh Pasian thuzuihna zong kimanna nei lo hi; hoihna khat beek nei lo hi. Hotkhiatna thu tawh mite huzaap zo lo hi.” Ellen G. White, The Desire of Ages, 439.
Khristian nunzia ci tawh gentehna ngaihsun kik in. I neih khempeuh ci hi leh, ci in kimanna nei lo ding hi. Ci tam lua pen gu suak thei hi. Ci le na dang i gawm ciang bekin ci in a hoih hi pan hi. Tua hi-in leitung mite bangin i om leh leitung mite tawh kilamdanna nei lo i hi hi. Leitung mite tawh kilamdanna nei kei lehang amau i hawp ding a nei lo i hi hi; kimanna nei lo i suak ding hi. Tua bangin om lehang Jesuh in bang hongci diam? Ei tawh kibang lo mite Khrih hong it na tawh i it ciangin leitung mi hihna panin Khrih mi hong suak ding uh a, mite kikhel nadingin Pasian zat i suak thei ding hi. Nunzia a domto, thupha bawl i suak ding hi. A thupi penpenin hotkhiat ngah dingin Zeisu kiang mite paipih hi.
Thkna. 12: 30; 31: 20 sim in. Bang lauhuai thute pulaak hiam? Koi bangin lauhuai sungah i kiat loh nading kidawm ding na hiam?
WEDNESDAY JULY 27
LOKHO MI KHAT
John 4: 35 – 38 sim in. Mi khempeuh in hotkhiatna thu a muh nadingun Khrih in bang thute pulaak hiam?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Lokho mi khat in sep ding na tampi nei hi. Ankung in gah tampi a gah nadingin sep ding bawl ding tampi om hi (Matt. 9: 35 – 38). Nasepna ah buh at ding mite bek hi lo hi. Ankungte minta-in anlak hun laitakin khaici tuh dih ni, cih bang om thei lo hi. Na tampi sep khit takteh an kila thei hi pan hi.
Khaici tuh nadingin leitang puahkul masak kul hi. Leitang khempeuh khaici tuh nadingin a hoih khin hi lo hi (Matt. 13: 3 – 9). Leitang hoihlohna munte ah ankung a po zawh nadingin na pawlpi in koi bangin nasem ding hiam? Koi bangin ‘suang’ ‘lingkung’ cihte hemkhia ding na hiam?
Anlakma-in nasemte in na tampi sem khin uh hi. Mi kimkhat in but at ding bek ngakin bang mah sem lo uh hi. Tua bang mahin mi kim khat in Lai Siangtho sinpihna, thugenna cihte neih pih lo-in, tuiphum nasep bek sem uh hi. Khaici lak zawhna dingin na tampi sep kul a, tua bang mahin mi khat a kituiphum theih nadingin thuman thutak hilhin, panpih kul hi. Lokhawh nasep ah, leitangpuah khitteh khaici tuh, tuipia, ankung hoih nading don kul, a susia thei tuamtuamte dal kul, anlak hun ngak kul hi. Buh at hun pen hun khat hi pan hi. Pawlpi in zong Pasian nasepna ah mi khat a hong kituiphum nadingin sep ding a banbanin om hi. Mite omzia theih kul hi. Lai Siangtho sinpih kul hi. Thungetpih kul hi. Va hawh kul hi. Kha Siangtho bek mahin amaute lungsim lawng thei-in khel thei bek hi. Upna thu ah a picin nadingun pantah kul hi. A kituh khaici kidon kei leh gah hoih thei lo ding a, lopa in khannelh ding hi.
Koi bangin a mangthang mite zongin tatkhiatna thu hilh na hiam? Tu laitak na dinmun na kipuahphat ding a om hiam?
THURSDAY JULY 28
PAWLPI PHUT KAWIKAWI
Matt. 10: 5 – 10 sim in . Bang hangin khutguak bek tawh khuakim khuapam ah Lungdamna thu hilh dingin Zeisu in a nungzuite sawl hi ding hiam?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Neih le lam bang mah kengsak lo-in mun tuamtuam ah Lungdamna thu hilh dingin nungzuite kisawl hi. Khrih in tua bangin a sawlna a hangin nungzuite in Pasian bek mah a muan ding uh a deih man ahi hi. Tua banah mi tawh kimeltheih ding zong a deih hi pah hi. Tua bangin mi tawh kimeltheihna panin tualsung mite in nungzuite kitangsap bangbang huhin panpah thei ding uh hi.
Pastor Frank in Adventist thu-um mi khat beek a om lohna mun ah pawlpi phut ding ngimna nei hi. Tua bangin nasep kipatna dingin bang mah nei tuan lo hi. A nasepna ding mun hong geel masa phot hi. Hong paikhia-in mi tam mahmahna khua sung mun khat ah khawlin inn khat khit inn khat ah pai-in thudotna nei hi. Khua sung hausate, sum bawl mite kiangah pai-in khua sungah bang kisam penpen hiam cih thute a kipan khua sung khantoh nading kikuppihna nei hi. Tua bangin khua sung khangtoh nading nasem kipawlna khat hong phuan khia hi. Tua bangin nasep kipatkhiatna dingin Presbyterian pawlpite neihsa innneu khat zuminn dingin hong saap hi. Khat le nih tung panin zong huhna sum hong ngah thei ahih manin zuminn puahin khua sung khantoh nasep hong kipan uh hi. Khua sung makaite tawh hong kikum uh a, khua sungah kisampi pen in cidamna lam nakpi sep kul hi, cih hong kithukim uh hi. Pastor Frank in amah tawh nasemkhawm ding mi hong zong pah hi. Hih nasem dingte pen sum kipia ding hi lo-in kipiakkhiatna tawh nasem ding mite ahi uh hi. Tua bangin cidamna tawh kisai nasep kipan uh a, tua bang nasepna hangin phattuamna ngah mite kim khat in nasep nadingin sum pia uh hi. Tua bangin kizopna nei toto uh a, Sabbath School kikhawm kipan uh hi. Pastor Frank in bang pulaak hiam cihleh mun tuamtuam ah pawlpi phut kawikawi theih nadingin mite kitangsap huh masak kisam hi, cih pulaak hi. Pawlpi khang i cih ciangin mimal khanna bek hi lo hi.
FRIDAY JULY 29
SINBEH DING: Ellen G. White, The Ministry of Healing, 143. Matt. 7: 12; 23: 23; 25: 31 – 46; Mark 4: 1-34; 6: 1-13; Luke 6: 36; 11: 42; 12: 13 – 21; 14: 16- 24; 16:13; 18: 18 – 27; 19: 1-10; John 10: 10; 12: 8; 17: 13 – 18. Ellen G. White, “ The Least of These My Brethren,” in The Desire of Ages; “ The Missionary’s Pattern,” in Signs of the Times, Marh 19, 1894.
“Pawlpi in leitung aa dingin khuavak a hih kei leh pawlpi in khuamial sungah a om a hi hi” (Ellen G. White, in Signs of the Times, Sep. 11, 1893. Khrih in “ Kei hong pawlpih lo peuhmah keima lang hi uh a, kei hong kaihkhoppih lo peuhmah a thehthang ahi hi” ci hi (Matt. 12: 30). Sia le pha kido-na ah a lailak dinmun om lo hi. Khrih tawh kipawl le Satan tawh kipawl cih dinmun nih bek om hi. Khuavak nei napi-in a khuavak a tangsak lo mi-in khuavak langpang khuamial ah om mah hi veve hi. Thuman thei napi a nuntakpih lo mi in thuman langpang mah hi veve hi. Leitung khuavak hi dingin eite in sapna ngah i hi hi. Khuavak tangsak lo mi in khuamial sungah a om mah hi veve hi. Na sunga om khuavak in tanglo ahih leh khuamial mah hi veve hi. Tua khuamial in bang zah in lauhuai hiam?
( Matt. 6: 23). Hih in bang pulaak hiam cihleh “Ahi zongin a topa’ deihna a theih lohna hangin satthuak nading a gamtakha nasem pa pen kidamsat zawdeuh ding hi. Tampi a kipiakna pa tung pan tampi kikal ding a, a tamzaw a ki-apna pa tung pan a tamzaw kikal ding hi,” (Luke 12: 48), cih hong hilh hi.
KIKUP DING DOTNATE:
1.Midangte kiangah Lungdamna thu gen nading koi bangin amau tawh kizopna nei na hiam? Siatna sungah a nungta mite Topa sungah a nuntak theih nadingun amau tawh kithuahkhopna ah amau siatna in hong huzaap lo-in koi bangin amau aa ding khuavak na hi thei diam? Khantohna a dongkhak na hi kha hiam? A khangtosak na hi zaw hiam?
2.Leitung mite tawh kizopna ah leitung thu tampi kituak kha phelmawh hi. Gamkhantohna ding tawh kisai muhzia tuamtuam om hi. Tuate kawmkalah koi bangin pawlpi nasep in mainawt thei ding hiam? Leitung thu tawh kisai kiphelh thei lo thute na thuak khak ciangin pawlpi nasep mainawt thei veve ding hiam?
3.Pawlpi in kimlepaam puahin khua le tui khangtoh nading a sep theih bang a sep ding kisam hi. Pawlpi in Lungdamna thu a hilh ding a nasep nusia lo-in kimlepaam khantoh nading koici sem ding hiam?