LESSON 3 | APRIL 11 – 17
KHRIS IN KUA HIAM?
SABBATH NITAK: TU KAAL SUNG SIM DING: Lk. 4: 16 – 30; 6: 5; 9: 18 – 27; Eph. 1: 3 – 5; 2Pet. 1: 16 – 18.
KAMNGAH: Tua ciangin Jesuh in, “ tua ahihleh note in kei kua hi, hong ci na hi uh hiam? ci-in a dong hi. Tua ciangin Peter in, “ Nang pen Pasian’ Khrih na hi hi,” ci-in a dawng hi. Luke 9: 20.
Khrih in kua hiam, cih dotna pilna le khanggui thu tawh kisai hi bek lo-in mi khempeuh tungah kipia nuntak tawntungna thu hi zaw hi. Mi tampi in Khrih’ nasep hoihsa, Ama’ kammalte
SUNDAY APRIL 12
KHRIH I MUHZIA
Gospel Thubute, Thuciam Thak cihte sim in. Hihte in Khrih’ nasepte banah Jesuh in kua hiam, cih hong hilh hi. Ama sep khempeuh Amah kua hiam cih teci hi pah hi. Khrih in Pasian hi, Honpa hi, Amah bekin tawntung nuntakna lampi hi. Hih thute ngaihsut kul a, a deihna i tel manin tawntung nuntakna hong ngahsak hi.
Luke 4: 16 – 30; Jn. 3: 10 sim in. Bang in mite’ gamtatzia makaih hiam?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Khrih’ pianna khua mite in Khrih’ nasep a muh tak ciangun, Khrih in kua hi, cih lamdangsa mahmah uh hi. Khrih’ bawl na lamdangte le ama’ thugente lamdangsa mahmah uh hi (Lk. 4: 22). Ahi zongin Khrih in amaute’ mawhna a hilh tak ciangin, a langpanna lungsim uh amaute’ gamtatna in pulaak hi.
Lk. 7: 17 – 22 sim in. John in Khrih bang thu dong hiam? Bang hangin dong hiam?
_________________________________________________________
___________________________________________________________
Jesuh hong pai ding hi. Jesuh in Pasian’ tuuno hi, ci-in a pulaak a magenkhol John nangawn in a lungsim sungah muanmawhna nei kha hi. “Hong PAI DING PA nang mah na hiam? Ahih kei leh, lamen lai ding ka hi uh hiam? ci-in thudong hi (Lk. 7: 19). Khrih in John’ dotna dawnglian lo hi. Ahi zongin, khebaite in lampai hi. Miphaakte in damna ngah hi. Bengngawngte in khuaza thei hi. Misite thokik hi. Cimawh a zawng mite tungah lungdamna thu kihilh hi, ci-in zasak hi (aneu 22). Khrih in John’ dotna dawng lo hi. Bang hang hiam cihleh, Khrih’ nasepte in Amah in kua hiam, cih pulaak khin hi.
Khrih’ dawnna in John lunghimawhsak thei hi. Bang hang hiam cihleh, Khrih in tua bangin na lamdang tampi bawl ahih leh, bang hangin, kei, thongsung panin hong honlo hiam? ci kha thei hi. Hamsatna i tuah khak ciang Pasian muanlahna nei lo kua om hiam? Pasian in vanglian mahmah ahih leh, bang hangin hih bang tuak ka hiam? ci-in i ngaihsut khak hun om thei hi. Bang hangin Singlamteh in tua bang ngaihsutna khempeuh pan lungnopna hong pia hiam?
MONDAYAPRIL 13
PASIAN’ TAPA
“Pasian Tapa,” “ Mihing Tapa,” hih min nihte Gospel Thubu sungah Jesuh in kua hi, cih a pulaak minte ahi hi. Mihing Tapa cih min in Pasian in mihingin a hong pianna pulaak hi. Pasian’ Tapa cih min in Pasian ahihna, Nam Thumgawm Pasian khat sung pan Nam Nihna Pasian hi, cih a pulaak min hi. Hihte in Jesuh Khrih’ bawl na lamdangte thupi takin ngaihsut ding hong hilh hi. Jesuh Khrih in Pasian hi, mihing lah hi. Hih thu in a kitel zo lo ding thuthuk hi. I telzawh loh manin thuman ahihna kiam lo, i lametna zong maimangsak lo hi.
Lk. 1: 31, 32, 35; 2: 11 sim in. Jesuh in kua hi takpi hiam?
_________________________________________________________
_________________________________________________________
Luke 1: 31, 32 sungah vantungmite in Jesuh cih min le “Sangpenpa’ Ta tungah David’ tokhom a pia ding Topa Pasian” cih a kizopzia pulaak hi. Jesuh in Pasian’ tapa hi. Amah in Khrih lah hi, David’ tokhom puahpha ding Messiah lah hi. Leitung kumpite’ khut sung pan suahtakna pia ding hi zaw lo-in, na khempeuh a bei ding hun, Satan’ ukna kisusia-in Pasian mahmah in hih leitungah Ama tokhom a hong khoih ding a pulaak hi zaw hi. Vantung mite in tuucingte tungah bawngbuk sunga naungek in, “Khrih Topa amah in Honpa hi,” ci-in pulaak uh hi (Lk. 2: 11).
Tham lo-in Pasian Tapa cih min in Pasian ahihna pulaak banah, hih leitungah mihingin a hong nuntaklai-in Jesuh in Pa Pasian tawh kizopna kip a neihna pulaak hi. Tua kizopzia pen nang le kei in Pasian tawh i kizopna tawh kibang lo kizopna hi. Pasian tawh eite’ kizopna ahih leh, Khrih, Piangsakpa le Honpa ii hong bawlsak hi a, Khrih in Pa Pasian tawh kizopna ahih leh, tawntung a kipan kizopna, Pasian khat bek ahihna panun kizopna ahi hi.
Jesuh in “Ka Pa in vantunga om hi” a cih ciangin, Khrih in a mihing hihna a nungzuite tungah pulaak hi-in, amaute tawh pumkhat ahihzia a hilhna ahi hi. Nungzuite in gimna a thuak uh ciang, Khrih in amaute tawh thuakkhawm, amaute a hehpihna, pulaak kammal hi. Khrih in a nungzuite a nuntakkhop kawmmahin, Amah in Pasian ahihna,vantung Pasian’ tokhom tawh kizom ahihna, amaute hilh hi. Ellen G. White, The Desire of Ages, 442.
Jesuh in Pasian hi, cih na upna in bang pulaak a, bang khiatna nei hiam? A khiatna le deihna tuamtuam om hi mahta leh, Pasian hi napi, Jesuh in mihingin hong piangin, biakpiakna-in amahmah hong kipia khia tawm hi. Pasian mahmah a gen i hi veeh! Hih thuman in nang le kei a ding lametna hong guan hi lo hiam? Pasian in Pasian ahihna taktak hong lak hi lo hiam?
TUESDAY APRIL 14
|
MIHING TAPA
|
Jesuh in Mihing Tapa ahihna, Pasian Tapa ahihna kithei mah
| |
taleh (Lk. 22: 67 – 70),
|
amah le amah Mihing Tapa ki ci zaw hi.
|
Kuamah dangin tua min tawh sam ngei lo hi. Mihing’ Tapa ci-in kilawhna mun tamlo hi. Stephen’ thugenna (Sawl. 7: 56) le Mang. 1: 13, 14; 14: 14 sungah kimu hi. Luke in Jesuh’ mihing ahihna pulaak a, Jesuh in mi khempeuh tungah hotkhiatna lungdamna thu tangko dingin Pasian’ sawl Mipa hi, ci-in pulaak hi.
Pasian’ Tapa a mihing hihna in eite a dingin na khempeuh kicinna hi. Kham khau bangin Khrih tawh hong khihkhawm hi. Tua thu eite sin ding thu ahi hi. Khrih in mihing takpi hi; a mihing’ hihna hong lak hi. Mihingin hong piang Pasian hi. Ellen G. White, Selected Message, Book 1., 244.
Luke in Mihing’ Tapa cih min tawh kisai-in mihing Jesuh’ nasep, a pianzia le mungtup pulaak hi. Khatna: Jesuh in leitung liatna, za liatna nei lo mihing hi (Luke 7: 34; 9: 58). Nihna: Khrih in Pasian ahihna pulaak hi. “ Mihing Tapa in Sabbath ukpa hi” (Lk. 6:5) Tua hi-in Khrih in Piangsakpa, mawhmaisak ding vangliatna neipa hi (Lk. 5: 24). Thumna: Leitung pianma pekin Pasian in a geelsa hotkhiatna tangtun nading ahi hi (Eph. 1: 3 -5). Mihing Tapa in a mangthang mite zong ding le hon dingin hong pai hi ( Lk. 9: 56; 19: 10). Ahi zongin Mihing Tapa in mite’ langpanna thuakin, sihna a thuak khit ni thum khit ciang sihna pan a thawhkik mateng tua hotkhiatna kicing lo ding hi(Lk. 9: 22). Khrih in mawhna pan mihingte a hong hotkhiat nadingin a totding lampi thei kawmsa-in hong thuak hi. Pasian’ geel thute a sem khia ding banah, Pa Pasian tungah a kiniamkhiatna zong kilang hi. Li-ah: Khrih in a thuak ding gimna theikhol hi (Lk. 18: 31 – 33); lehhekna thuak mukhol hi (Lk. 9: 44); Ama sihna in genkholhnate a tangtunna (Lk. 22: 22); sihna thuakin sihna pan a thawhkik manin Pa Pasian mai-ah mimawhte’ Palaai hi ding cih zong theikhol hi (Lk. 12: 8; 24: 7; 11: 30). Nga-na: Luke in, Mihing Tapa in ama mi siangtho khempeuh la dingin leitungah hong pai ding a, Khrih le Satan kilangdona beisiang ding ahihna thu zong pulaak hi (Lk. 9: 26; 12: 4; 17: 24, 26, 30; 21: 36; 22: 69).
Mihing Tapa cih kammal in Khrih in kua hi, cih a pulaak min hi banah, Khrih in bang na sem dingin a hong paina, bang na a sep laitak le a sep lai ding nate a hong hilh min hi banahtampi a pulaak min ahi hi.
WEDNESDAY APRIL 15
PASIAN SATHAUNILHPA
Lk. 9: 18 – 27 sim in. Bang hangin Jesuh in a Nungzuite’ dawnkik ding thu thei khol napi, thudong sese hi ding hiam? Ama thu amaute a hilhnop banah bang thu hilh nuamin, nungzui mi khat ii dinmun bang hong hilh hiam?
_________________________________________________________
____________________________________________________________
“Note in kei kua hi ci na hi uh hiam? ( Lk. 9: 20) Hih dotna in tu ma kum 2000 pek a kidong hi taleh tuni dongin hong kidong lai hi. Dawnzia tuamtuam kipia ciat hi. Mipil, milian, thuman zui, kamsang a kipan mi namkimin kidawng ciat a, mihing khat ii nunzia ding zong kilang hi. Ahi zongin upna tawh Peter in Topa’ dotna a dawnkikna sangin vanglian zaw om lo hi.
Khrih in nate tungah vangliatna a neihzia kilangsak (Lk. 8: 22 – 25); dawite tungah vangliatna (aneu 26 – 35); natna namcin a damsak theihna (Lk. 5: 12 – 15; 8: 43 – 48); bangmahlo neuno khat tawh mi 5000 anvakna ( Lk. 9: 13 – 17); sihna a zawhzawhna (Lk. 8: 51 – 56) cihte khit ciangin, Jesuh in a nungzuite thu nih dong hi. Khatna ah: mite in Amah bangci ngaihsut uh hiam? Nihna-ah: nungzuite in Topa bangci bangin ngaihsun uh hiam? Jesuh in amaute’ ngaihsutna theilo-in tua bangin a dong hi lo hi. Tua bangin a dotna a hangin Khrih in kua hi takpi hiam cih nungzuite in ngaihsuna a theihtel nading uh deihna ahi hi. Khrih in amaute in bang bang thuak ta le-uh, Ama tungah citak ding deih hi.
Jesuh i theihna pen theihsawnna mawk hi lo ding hi. Mi tampi in Khrih’ thu thei-in, Jesuh in pilna thuk neipa hi, thuthuk theipa hi, ci-in thei mahta leh, ama nungzui hi tuanlo uh hi. Khristian biakna in Jesuh’thu theihna bek hi lo hi. Jesuh mahmah theihna hi. Jesuh Khrih in mimal upna kal hi. Khrih in Peter bek a dong hi lo hi. Eite zong hong dong hi. Note in kei kua hi, hongci na hi uh hiam? William Barclay, The Gospel of Matthew, 161.
Peter’ dawn bangin mimal khat ciat in, Khrih’ dotna don ding kisam hi. Jesuh in Pasian’ Khrih hi (Lk. 9: 20). Khrih cih a khiatna in “Sathau kinilhpa,” Messiah, Ama nasep in leitung suahtak hi lo-in, Satan’ ukcipna, mawhna pan suahtakna hi.
Jesuh in kua hi, cih theihna bek kicing lo hi. Mimal nuntakna tawh theih ding kisam hi. Jesuh ka thei hi, a ci mi in, a taktakin Amah bangci theih hiam? Jesuh in kua hi, na ci hiam? Ama’thu na pulaak ding na nei hiam?
THURSDAY APRIL 16
MEEL KIKHELNA
Lk. 9: 27 – 36; Matt. 17: 1- 9; Mk. 9: 2 – 8 sim in. 2Pet. 1: 16 – 18 Peter mah mahin a tuahkhak thu, ama mit tawh a muh thute zong sim in. Tuate banah Luke in bang pulaak hiam? Bang hangin tua thute thupi hiam?
__________________________________________________________
__________________________________________________________
Matthew le Mark in a pulaak loh thute, Luke in thupatna in zang hi. Jesuh in mual tungah thungen dingin Peter, John le James sam hi. Jesuh in Jerusalem khuapi lamnga-in, a thuak ding gimnate mu khol hi. Pasian’ sawl bangbang sem dingin Jesuh in khensat hi. Tua bang hun ciangin, lungmuanna le khamuanna lampi in thungetna bek mah hi. Thungetna tungtawnin vangliatna in Khrih’ maitang tuamin, a meel puak kikhel a, a puan in vangtangpi bang hi (Lk. 9: 29).
Meel kikheel Jesuh in Moses le Elijah tawh a kiho-na ah Khrih in Jerusalem ah a thuak ding thute pulaak hi (aneu 31). ‘Si’ cih kammal thu nihin kimu thei hi. Khrih in Jerusalem ah sihna a thuak ding, sihna pan suahtakna, sihna pan paikhiatna cih thu pulaak hi.
Tua Mualtungah vantung pan awgingin “ Hih in ka it ka Tapa hi, Ama thu na ngai un’ cih aw za uh hi (aneu 35). Tua meel kikhelna in Jesuh vangliatna pia hi. Tapa taktak ahihna kilangsak kik hi. Nuntak tawntungna i ngah nading, Tapa in a nunna piakkul hi, cih kilang hi. Tua hi-in nungzuite tungah a kipia thu in: Ama thu na ngai un. Thumanna le Ama tung cihtakna lo-in Ama nungzui taktak hi thei lo hi.
Khrih in Moses le Elijahte tawh kihona tungtawnin Ama thuak ding gimna thei khol mah taleh, lungmuanna nei theisak hi. Amaute’ gen thu in leitung mite lamet ding thu le mi khempeuh tungah hotkhiatna thu ahi hi. Ellen G. White, The Desire of Ages, 425.
Lungkham mite a hehnem den Jesuh mahmah in, tu-in hehnepna ngah mi hong suak hi. Bang zahin makaite upna hat uh hi mah taleh, amau zong thanemin lungkia-in a om hun uh ciang, thapiakna kisam hi, cih hong musak hi lo hiam? Thapiak, hehnep kisam mi na huh hiam?
FRIDAY APRIL 17
SIMBEH DING: Khrih, a mihing hihna tawh kisai thute kitel khial baih thei ahih manin tua thudotnate pelh zaw in. Khrih, a mihing hihna a kipulaak ciangin, Khrih in Pasian ahihna hong mangngilhsak thei thute kidop huai hi. Thu khat peuhpeuh a kigen ciangin, a gen mite ngaihsutna sangin a hoih zaw zong hi thei, a hoih lo suak thei hi. Khrih a hong suahna pen Pasian’ nasep a lamdang mahmah thu hi. Tua hi mah leh, a mihing hihna hangin siatna tawh kipelh lo hi napi, siatna bawl lo hi; ze-etna tawh kipelh lo hi. Eite bangmahin ze-etna thuak hi. Ahi zongin mawh lo hi. A lamdang i tel zawh loh thu ahih manin bang hangin tua bangin nungta thei ci-in kanteeltaal a kul hi lo hi; a hong kihilh loh nungsangin! Khrih, mihingin a hong pianna thu in cikmah hunin i tel zawh ngei loh ding thuthuk ahi hi. Ellen G. White, The SDA Bible Commentary, Vol. 5, 1128, 1129.
KIKUP DING DOTNATE:
1. Ellen G. White in, Khrih mihing ahihna a pulaak thute ngaihsun pha in. Mihing in Khrih a mihing hihna le Pasian ahihna i telsiangzo kei hi. Tua ahih leh, ei telna bangin a tel lo mite, bang hangin mawhsak lo ding thupi hiam?
2. Meel kikhelna mualtungah bang thu piang hiam? Hotkhiatna thu a piangkhiatma tua mualtungah a lamdang thu a om laitakin nungzuite bangci om hiam? Ih mu uh! Tua thupiang in, Khrih nihvei hong pai madeuhin a nungta mimal khat ciat a ding hi taleh, pawlpi a ding hi taleh, bang thu hong hilh hiam?
Jesuh in amah le amah a kigenna thute ngaihsun in. Jesuh in mihing khat hi lel hi; kamsang lian khat hi peuh ee! mi minthang khat hi, ci-in ngaihsutna in bang hangin khial hiam? Bang hangin Ama gen bangbang i up ding thupi hiam?