MUC

Print Friendly and PDF

Thursday, January 22, 2015

ZOMI TE TANGTHU



            
 Zomite, Pian khiat dan

             


Lawm aw, nang zong " Beh" nei khat hi ding hi teh. Beh lai bu sim le teh , " beh" a pian khiatna ih PU pi pa pen, " Zo" ki ciding hi. Beh a nei khem peuh Pu Zo khang tangthu  a nei hi aa, tua laibu pen" Genealogy of Zo",( Zo khangtaangthu ciaptehna) zong ki ci thei ding hi. Tua a hih man in, PU Zo sung ah PUM khat, unau khat hi hang ci in, ong thei sak nuam ing.

       


BC 1100 pan BC 256 ciang, Zhou kumpi in China gam na

uk ngei aa, Zhou kumpi lak pan , a nu nung pen,  " Zou" na ki ci aa, ii pu pi " Zo" tawh a min suah ki bang lian a hih man in, Zhou family pan a Nu nung pen kumpi" Zou "pen ih PU hi ding in ki um hi. Tua a hih man in , BC 1100-BC 230 Kim pen, China te laibu sung a Hoih tak ki ciam teh a hih man in, khanggui zopna Hoih tak om hi. Zou pen Mogolia a hihi. Ih Thu gen a man leh man loh pen, DNA check up bawl sak leng

hoih ding ci in, ka ngaih sut laitak a hihi.

   


History sung ah ih sim Shi Wai Ti kumpi pa, pen Pu Zou

in na lel dipdep in, cih na ding thei lo in, tai mang aa, Leikhaw hawm sung ah bu hi. Tua Leikaw Hawm sung pan ih pian na Zola a om hi. " Ih teng khawl khawm a tuam omlo, vannuai cih teng , Gu a PIANG , Tunsung khat pan, PIANG  te hi ngeingei , te hi ngeingei hang ee" cih la ki phuak hi.

             

Tua mun pan ki Tibet gam ah ki galtai hi. Tibet pan,

Kawlgam ki pai suk aa, Zo gun( Chindwen gun) ah ki teng hi. Sagaing Division, Magui Division teng pen Zogam hi. Ih Zo gun( Chindwen Gun) pen ii evidence hi. Burma te kawlgam a tun ma peek in, Zomite Kawl Gam ah ki om khin hi.Burma te in , eimi' te  pen Shen te ong sa a hih man in, Chin ( Sen te) ong ci uh hi. History sung ah, battle of "China- Burma" cih na om aa, Bagan kumpi pen Zo kumpi in lel hi.

    

 ZO kumpi in do kik in zo kik aa, Bagan kumpi ki tam kham

hi. Tua cing in, "Yaw Min Gyi " cih kam mal,  " Zo kumpi maan hun lai" ci in , Burma history ah ki ciam teh leuleu hi. Kum za lom tampi sung mah " Zo kumpi" in Burma gam na uk hi.  " Yaw Min Gyi  aa naa kyatsiin change ", Zo kumpi pa uk na a bei maimang hun" ong ci in ki ciam teh leuleu aa,   " Yaw" or  " Zou" kumpi in,  Kawl kumpi ( Ava mangpa) lelh ci tak in lel aa, Zo kumpi ukna bei siang dong in lel aa, Zo kumpi tawmkhat zong tang zo nawn lo hi. Zo kumpi gal lelh nu nungpen Ava mangpa a ki ci ( Kongbawng Min Gyi) na hihi. Ava mangpa in , tu a Sagaing Division, Magui Division , leh Bangaladesh a om Chitagone  aa om Zomite sim in , zo dipdep hi.


 Zo kumpi pa pen galgel lua mahmah a hih man in, galtai

leuleu aa, khamtung gam ah " Gal lau in  Bu hi. "Yaw Min Gyi " Zo kumpi khamtung gam ah a buk na a muan huai ding zong in, ki tuah kawikawi hi. Tua galtai PU Zo kumpi pa  " Yaw Min Gyi " pan khang  GUI hoih tak ki ciamteh aa, tu ni dong a hi , nang leh kei min dong ki ciam teh hi.


 Pu Zo pen " Yaw Min Gyi " hi aa, " Zo kumpi" hi. A
ukna kumpi gam pen , Zo gun ( Chindwen gun) pan in, Bangaladesh Chittagone, Rakhine Northern part dong a hihi. Sagaing Division leh , Magui Division pen Burma te in, " Yaw née" ci " Zogam"ci in, tu ni dong in , Burma te  in na lo lai uh hi. Zo kumpi ukna pen, khamtung gam hi lo in, Burma gam pan, Rakhine gam, Bangaladesh Chittagone gam dong a hihi. Kham TUNG gam pen "gal tai na" , hi lel hi.

  

  Zo kumpi suanlehkhaak sung pan khat ( 3 or 4 ) na pawl ah
Ciimnuai khau ki sat aa, Ciimnuai khau sat mi' mithang te lak ah, Pu SongThu leh Pu Lamlei te na hi uh hi. Ciimnuai sat khit teh , Geltui ki sat pan hi. Geltui pen, " Lailun hi ding " hi ci in ki um hi. Ciimnuai pan in Zomite PIANG in khang to semsem aa, Tedim gam, Mizo gam, Manipur gam, Naga gam,  Asam gam, dong ah ki zel hi.  "Lailun" pan in  ki khang to semsem aa, Falam, Haka, Thantalan, Matupi, dong in

ki zel hi. Theih ding ka deih,


(1) Zo sung ah unua lai GUI zom hi hang.A zo Tuam omlo hi.

(2) Zogam pen Chidwen gun pan, Sagaing division, Northern Arakine State, Bangaladesh Chutagone, Mizo State, Manipur State southtern, Asam, Nagaland dong a hihi.
(3) Zo minam buppi 3 million cing dek tak hi.

      Lungkim loh a om leh ki kum thei hi hang.

Lungdam

PU DaiSum

ZNC- LA



To get the latest update of me and my works

>> <<