Conference Thu Kizakna
Editorial Board
Siapi Kai Za Dal President, MUC
Sia Kam Khan Mung Secretary, MUC
Sia Khen Do Pau Asst. Secy, MUC
Sia Gin Khen Kham Treasurer, MUC
Dr. Gin Lian Mung Principal, MMCC
Sia Nang Za Mung Principal, ALAS
Sia Thang Za Pau
Editor
Sia Nang Za Mung
Sia Kam Khan Mung
Sia Thang Za Pau
Field Reporters
Pr. Hmunling Circle Leader, Kalay
Pr. Zam Kho Gin Circle Leader, Tamu
Pr. Thang Khan Pau Circle Leader, Tedim
Pr. Kap Do Thang Circle Leader, Tonzang
Consultants
Pr. Kham Khen Pau
Pr. D. Nangno
Sia Kham Sian Kim
ZON-OLNA
| |||
No.
|
Thulu
|
Laimai
| |
1.
|
LEINUAI GAM
|
.... .... .... .... 1
|
2. PASIAN A KOSIATE (BLASPHEMERS): KINEU (OR) SAPI LEH ZEISU NIHVEINA
HONG PAIKIK A LAMENTE
|
.... .... .... ....
|
6
| ||
3.
|
CI ZATNA, NAM TAMPI OM HI .... .... .... ....
|
11
| ||
4.
|
PAWLPI (CHURCH) NA
| |||
BANGCI MUH HIAM?
|
.... .... .... .... .... ....
|
12
| ||
5. SABBATH LUNGNOP KIPAAK NI .... .... .... .... 15
6. SEVENTH-DAY ADVENTISTS-TE
LEH HALLOWEEN......................................................... 17
7. I KENG A BAI HIAM?.................................................... 21
8. CHRISTMAS (X'MAS)..................................................... 23
9. SUM LEH PAAI VAI THU LAIGIL.............................. 25
10. CIDAMNA TAWH KISAI
THEIHHUAI THUTE....................................................... 26
11. THUCIN THUTANG......................................................... 29
12. THU TUAMTUAM........................................................... 30
13. THUMNA............................................................................ 32
1
|
LEINUAI GAM Leinuai mi
Pr. D. Nangno
Tanglai khamtung Pi-pute in tangthu a tuamtuam tampi na nei uh hi. Leitug leh leinuai mun nih mi’ teenna dankhat na nei mawk uh hi. Hih pen a mun le a mi in maan ta kei phial leh a kinei hi phot hi. LST a umte lak nangawnah hong om ciangin Doctrine dan khatin hong pai a, Misite’ Gam cih min khat kivawh hi. Tua bang a min a kivawh ciangin leitung pan misi ahi phial uh zongin leinuai ah hing lai uh hi cihthu hong om hi. Tua ahih manin sikha gam kici nuam hi. Pumpi a sih hangin Kha silo hi cih Satan’ doctrine hong lut ciangin Sikha gamah leitung a misite; khate a hing lai-in sikha gam (hell) ah teeng uh hi, kici nuam pah hi.
“Nuai lam pan-in” cih kammal zong LST in zatna om ahih manin a leitung-a leinuai mahah tua bang nuntak paisuakna khat om hi dingin kisang ta hi.Pasian kiangpan ahih leh tunglam pan a kici ahih manin tualote nuailam pan akici hi pah hi. Leitung tawngah khua leh gam om takpi sak pah ding hi lo hi. Pu Nantal bang leinuai mi kici hi. Taangthu mawkmawk hi pian napi Beh-a nei peuh zong om dih mawk hi. Tua hih leh Nantal pen mitak pi maw, phuahtawm tangthu maw? Mitakpi ahih leh leinuai-ah teeng takpi maw? Leinuaimi hi in, leitungmi zi hong neito cih danin kigen hi. Dawi maw leh? LST in dawite eite sangin a dinmun uh sang zaw a hihmanin i kidona vai LST in a gen ciangin i tunglam vai vive-in gen zaw hi. Efesa 6:11-17
I dawithu up vai tawh dawi teenna ding a i seh mawkmawk mun citengah dawi in hong pang hong ngak mah uh hi. Ei’ sehna peuhpeuhah a om uh hi pah lel hi. Tua bang munte cih thadah leitung a inn thupi pen inn hoih pente ah zong dawite a teeng ding hi tuanlo hi. Inn kulsa se lo a Pasian’ bawlsa a hoihte a susia nuam a a kawi len kawikawi uh hi zaw hi. Vantungah om munngah kei uh. Leitungah zong Mun leh Mual nei tuan kei uh. Leinuai ah e?
Conference Thu Kizakna
|
2
| |
Bang va hih suk laizang ding uh ? Kizen, thanuam, kitaaklah lua uh i inn leh lo, mun leh mual, a khual man uh hi lo hi. Van leh lei amau bat zawhna ciang a toknawi nuam lel uh hi-in kicinglah peuhmah uh, Mang. 12:12 Nasep tamlua ahih manin eite, ei mihingte, amau’ meelmaa ding a Pasian sehte nangawn in a nasep uh va huh kha zen hi hang. (Pian. 3:15).
Dawite leinuai gamah teeng maw?
Tui ciin tun lai-in Pasian in van panin satan suksiatte tui buak suk hi, Pian.6,7. Vantung Guah leh leinuai tui kikhawh teng tawh leitung tui in hong tuumcip hi. Tui ciin in mihing hihzahta, ganhing hi zahta, singkung lopa ama suksiatna lakah innpi (tembaw ci hang) sung aom teng bek hong suakta uh hi.
Tui kihawthawtin mualte zangleite kheel gawpin leitung a omna khempeuh vukcip uh hi.Tuate mihingte in a zat theih veve dingin Pasian in hong bawlsak lailai-in,
1. Suangmeihol
2. Namgim (datsi, diesel, etc...)
3. Gas
cihte i nei hi. Hih na namte bangzahin kizang zang ta leh a beithei lo ahi hi. Tuiciin tun lai a leisung pan a tui a kihawt khiat bang keekin leitung Pasian in mei tawh a haal ni ciangin atung a i gente pawl leisung pan hong pholhkhia ding a, a leisung galvanzat hong suak ding hi. A zat hun a hong tun ma-in tuate in leitung gilsungah gilpuak sungsia bangin a sun a zan kihawthawt uh hi. Rom 8:22. Leitung thuthangte i sim ciangin i thei hi.
1. Zinliing
2. Meipawt (meimual puakkham, volcano)
Hih bang apianna pen a tung a i gen nam 3 teng kilem theilo haang ahihi. Topa in tua leitung haalna a azat masiah hong suuk tektek ding hi. II Pet. 3:10-12.
LST lui-ah tam sim mah kigen in tawm khat en ni.
Source: Zomi Daily
Conference Thu Kizakna
|
3
|
Nahum 1:5,6 _ Topa a heh ciangin mualte kilok, mualneute tuisuak, leitang zong meikaang, atung a teengte leh a omna khempeuh zong kangtum leinuai gam hih bang dan hilo ding hi. Late 144:5,6 - Topa in mualte hong lawng leh meikhu vauvau ding, keek baak tawh hong deeng leh ahihkei leh hong kaap leh a sukkhakte kisia ding uh hi.
LST thak ah Peter’ gen en ni.
IIPeter 3: 10-12 - A gin ngaih mahmah in vanpi lengmang ding, vantung nate zong salua-in tuisuak ding, leitung leh leitung a kiseem khempeuh kangtum ding.
Tuiciin hun lai Satan mahmah a manthan ding lau ci hi, PP 99. Mei tawh a kihal ciangin Satan akihaal ding hi ta hi. Mang. 20:10. Leinuai gamah a va kihaal ding hilo-in leitung gamah mit hak thei khempeuh in a muh dingin kihaal ding hi.Hih leitung nangawn ama a ahilopi ama a ci hipeuh ding hi. Hih leitang a neipa in anei kineihpa a haaltum ta ding ahi hi. Satan in hih leitang ama aa hita keileh ama aa ciphot ahih manin Topa in ama cih mah zangh suak lel in, "hih leitung a ukpa" John 14:30, aci hi. Hih leitung a ukpa takpi hi-in hitakei leh leinuai a va teen’ suk sangin leitung a teen’ bel kilawm zaw veve hi.
Leinuai, leisung, bel Pasian galvan teng kisenna hi. Tua lah mihing in a si theilo kha nei takpi a mihing asihte ahinglai a cih a kha tua leinuai-ah va teeng ahih leh zong galvan lak a teng hilel ding hi. LST limtak kan lehang a up huailo upna ahih lam kitel mahmah hi. Mawk up, hai up cih bang piang thei vetlo hi. I tua cih nemnum pen dawi in noptak hong sakna.
Leinuai ateeng ding sikha om lo hi. Leitung a teeng ding sikha zong om lo hi.
Leitungmi a hong kici a, leinuaimi a hong kici zongin Pasian tawh i kizopna a niam luat leh leimi a hong kici ding ahihi. Pasian tawh kizopna hoih a neite vanmi a kici hi ziau hi. Dawite a teennopna mihing’ sung hi.
Conference Thu Kizakna
|
4
|
Lk 11: 24-26
1. Munkhempeuhah Pasian teeng lo hi, “Vantung a om kote Pa aw”, Mate 6:9
2. Mun khempeuhah Pasian om hi, cih leh mun khempeuh /na khempeuh Pasian’ teenna a i vawh leh PANTHEISM hong hi hi.
3. Pasian pen Pantheos hi i cih leh Dawi zong munkhempeuh na khempeuh sungah hong om nuam ding, zong hong om pah ding hi.
4. Mihing- Pasian' Biakinn, I Kor. 3:17
5. Mihing- Kha Siangtho biakinn, IKor. 6:19' IKor.3:16
6. Mihing- Pasian' lim leh meel sun a kipiangsak, Pian 1:16,27
7. Mihing- Pasian' ta, Matt. 6:9
8. Mihing- Dawi' meelmaa, Pian. 3:15
9. Mihing- Dawi' bawl a akhial, Pasian in a tapa tawh a gupkhiat a siansuah kik, Johan 3:16
10.Mihing- Gupkhiatte vantunga dawite’ mun awng a luah ding a kiseh,
- (RH May 29,1900), 7BC 949; 5T 473; COL 163; Mang. 1:6
11. Mihing- Satan’ dan thuak ding a khensat ding, Matt. 19:28; IKor.6:2,3
Hih zah a thupi mihing suksiat ding Satan’ nasep thupi pen hi. Pasian cih thadah mihing mahmah i om noplohna munte ah dawi teeng cih pen dawi hong kheemna mah hi pah hi. Ei sung hi a teennopna mun. Mihing’ sung a tuh zawh kei uh leh ganhing’ sung beek ah, a ci lai hi uh hi. Mark 5:1-17 (dawi tampi, Legion, V.9)
Dawite mun leh mual neilote hi uh a Pasian’ omna akici ding mun khempeuh atuh uh, a nawngkaisak uh ahi hi. Mi nawngkai khat ka hih khak leh ka sungah dawite teeng hi, lut hi, cih loh thu dang ngawh ding om lo hi mai hi. Tua ahih manin James in, “Pasian’ thu na mang un, Dawimangpa na nial un,Nial le uh cin no kiang pan taikhia ding hi. Pasian kiang nai un. A mah in zong hong nai ding hi. Mawhneite in na khutuh silsiang
5
|
unla a kineihkheemte in na lungsim uh siangsak un. Dahin thuumin kap un. Na nuihnate uh dahna suaksak zaw unla, na lungdamnate uh maigumna suaksawk zaw un. Topa mai-ah kiniamkhiat un. Tua hi leh amah in hong lian bawl ding hi." na ci hi. James 4:7-10 I sung a hong lutsa dawi not ding haksa ahih manin amah lah kinehsak lo ding, ei zong va neh vetlo ding cih thu hi. Pasian’
deih ahilo khat peuh i sep, i ngaihsut, i gen, i gelh leh dawi a zual bawl kihi ta hi. Hong zual phot leh bang i cih tam?
1. I Peter 5:8 - Dawimangpa pen humpineelkai tawh a kigentehna ah Ei Zo LST ah “a hawkhawk” cih kammal om kei in, a kammal a omlo pen in a khiatna a suutte hu zawsop sa ing. Manglai- a “hawkhawk” cih pen humpi’ nasep a genna hilo-in a humpi’ pianlim pianlai genna hi. Sa amat nop teh hawk thapaai cihna hilo hi.
2. Tuazah khatin dawi in a hong bawlsiat nopteh thatang khahkhia zaizai khol lo zaw hi. A kul mahmah munte-ah cih loh Humpi zong tua bang mah hi.
3. Mate 13:25- Galpa’ khaicii pawi dan “mite a ihmut kal un galte khat hong pai-in tang lakah tahum tang vawhin a paikhia hi.” Pasian’ thu tawh tei sitset lo a om te a ihmu akici a hi hi. Thudang vai dang tawh a pawngnawng hilo ding deih hi. Leinuaimi i hihna tua takah hong dawk hi. Leinuai, lei sungah i va teenloh hangin dawi tawh i kithuahna ah a kituaci hi cih genna hi. A siat khit teh puah hak hi. Pasian in ni 7 sung a hoih a bawl a lungkimna pen a minit (minute) sungin kisia-in Pasian mah in a puahkik tuni ciang ciang kum 6000 val puahin zo siang thei nailo hi.
I leinuai lungtang puak in hih ciang a hong tun’ suk ahi hi. A hilopi ahi sa, “Sia leh pha” theih khopa kul keeilopi i theihkhop ciang a thubuai tu a bang teng hi.
Tuiciin tun lai-in vantung lampan a Pasian galvan zatte "guahtui" bek mah hih tuak hi. Pian. 7:4, 11-20; Leitung lampan in zong “tui” mah hi. Pian 7:11.
Conference Thu Kizakna
|
6
|
“Leinuai gam” ci a teen theih nading mun gen lo hi. Meikuang tawh leitung ahaal ciangin zong vantung panin a vot lua leh a sa lua kigawm hong zangh ding hi. - “gialpi”, Mang. 16:1, leh “Kaat” (brimestone)”, Mang 19:20; II Pet. 3:10. Leinuai lampanin laimai 3 a i gensate hong zangh ding a, tuate zong “tuisa” mah tawh hong kihel hamtang ding muhsa hi.
Tui bek tawh hilo, Mei bek tawh hilo, Mei leh Tui tawh siansuahna hong bawl ta ding hi.
Leinuai gam a teengte tuikiat nading, leh meikaat nading hilo-in leitungmi leh tunglam awngthawl lak a kawi lenlen-te suksiat nading pen tu a i gente hi ding hi. Dawite leinuai-ah teenglo hi. Mi asih ciangin leinuai a teeng ding kha (sikha) neilo hi, nei hi phial ta leh leinuai-ah teenglo zaw ding uh hi. Satan’ phuahtawm leinuai gam pen a gamin teen theih nading hilo hi.
r r r
Pasian A kosiate (Blasphemers): Kineu (or) Sapi leh Zeisu nihveina hong paikik A lamente
Sia Kimno
Matt. 9:1-8 sung tengah, pumzaw mikhat tautawh hong kizawng in Zeisu mai-ah hong kipaipih hi. Zeisu in, “Ka ta aw na lungsim kinuamsak in, na mawhna hong kimaisak khinta hi,” (NIV) a cih kammal hong paukhiat ciangin, Jew minam thukhamhilh siate leh laitheite pautau mahmahin, hih mipipa in Pasian demna, kosiatna kammal pau a, Pasian bang kineih hi cih kammal a cing dingin a gennop uh ciangin Greek lai Blasphemy cih kammal nazang. Thukhamhilh siate leh laitheite in hih Blasphemy cih kammal i khiatna pen nak tel mahmah le uh kilawm hi. Banghang hiam cihleh, “namawhna hong kimaisak,” cih khongpen Pa Pasian khat bek hih theih hi, a dang leitung vannuai leh vantung khempeuh
7
|
ah mawh maisakna a pia thei ding a dang kuamah omlo hi. Zeisu pen Topa hi cih sang zolo uh a hih manin, Topa Zeisu kammal tungtawnin Amah pen Pasian dem, Pasian kosiatna pau hi cih in, mawhna lianpi mahmahin na ngaihsun uh hi. Zeisu mahmah in zong micina damsak, mawhna maisakin a om ciangin Topa hih theih bek tengmah tawh asep abawl ahih man, Zeisu a umlo Thukhamhilh siate leh laithei ta dingin a puatham bek ahi zongin mulkim huai mahmah kha ding hi.
Blasphemer: Ki neu or Sapi
Zeisu in Pasian kosia maw kosia lo cih thu kannuam i hi kei a, Pasian kosiatna (Blasphemy) cih thu a khiatna a pholhkhia i hi zaw hi. Pasian Thuneihtheihna khat pen a kicinglo mikhat in aitang aa dingna pen (Blasphemy) ahi hi. Ei Seventh-day Adventist-te in Pasian kosiatna cih thutawh kisai-in Mangmuhna 13:5-7 sungleh a dang mun tuamtuamte siksan-in Sapi (Beast) or Kineu (little horn) pen Pasian samsiatna kampau leh gamta, Antichrist, ahih lam, tua biakna makaipa nasepna leh a thuneihna uh tangthu tawh hoihtakin siksan kician mahmah in Antichrist ahih lam teltak in a kimuh theih nadingin vaipuak lian pente lakah khatin i ngaihsun a, zong i taangko hi. Tua sapi (Anti Christ) in Pasian kosia (Blasphemy), Pasian dem i cih theihna in,
1. A mahmah leh amah mihing hinapi khial theilo a kicihna.
2. Pasian bek sep theih mawhmai sakna, Antichrist in nei ing a kicihna.
3. Leitung kumpite, hun leh naileh Thukham 10 a ma deih bangin a khelna.
4. Leitung-ah Pasian aitang ka hi a kicihna.
Hih a tunga thutengpen Sapi (Antichrist) in semin bawl ahih manin Pasian samsia (Blasphemy) cih in ei SDA te in a gengen
Conference Thu Kizakna
|
8
|
i hi hi, banghang hiam cihleh Pasian longal hih thuneihna a neithei ding leitung vannuai-ah kuamah ta omlo hi.
1. Pasian bekmah a khial thei lo a hihi. Thuhilhkikna 32:4-A mah pen i belh suangpi, a nasep khempeuh kicingin thuman a, thutangin mawhna neilo Pasian a hihi. (KJV)
2. Pasian hihna bek in mawhna maisak thei. Thukham hilh siate leh Farisai-te in Zeisu Pasian Tapa a san noploh manun a khial uh hi a, Pasian thuneihna amuh zia uh man (dik) mahmah hi. “Pasian Khat bek in mawhna maisak thei hi.” Luk. 5:20-21 (KJV)
3. Pasian bek mah hunleh nite ukin, leitung kumpi khempeuh a ma khut nuai-ah om hi. Pasian in hun, khuahun leh kumpi khek hi. Dan 2:21,9; Dan. 4:17. (KJV)
4. Leitungah Pasian taangding a ding Khasiangtho bek.
a. Kei tangding huhpa Khasiangtho kongsawl ding hi. John 16:7. (KJV)
b. Khasiangtho in note nakhempeuh honghilh ding hi. John 14:20. (KJV)
Pa Pasian khatbek hihtheihna hih thuli teng pen, sapi, kineu in hong sepciangin Pasian a samsia, a langpan (Anti Christ) hi ci-in SDA in tangkona a nei i hi hi. Banghang hiam cih leh tua sapi in Pasian hihna thumanteng leitung mite tung tangsak lo-in lampial dingin ahih man a hihi. Pasian hihna ama tungtawnin kilangsak lo-in, leitungah Pasian kisapna omlo dong dingin nasepna nei a
hihman a hihi.
Blasphemers: Zeisu Nihveina a lamen pawlpi mite
Laisiangtho sungah Pasian samsiatna a paute (Blasphemers) pen Sapi (or) kineu bek a ci nuam hi-in teh ci-in ka ngaihsut leh ei Nihvei kumkikna a lamente zong tua a lauhuai
9
|
thu abawl thei (Pasian samsiatna) i hihi, Tua thutawh kisai-in, eite zong Pasian samsiate ih hih theihna thu themkhat i kikum nuam hi. A lauhuai mahmah thu khat ahi hi. Paul in 2Timoty 3:2 ah hun nunung ciangin thu-um mite lakah Pasian a kosia mi pawlkhat hong om ding ci hi. Mun khat leuleu ah, Rom. 2 sungah en lehang a diakdiakin a neu 24 ah, “Note (Christians) hangin Gentile-te lakah Pasian kisamsia hi,” (KJV) na ci hi. Paul in Zeisu Honpa leh Gumpa a sang thu-um mite in, a up-uh Zeisu nuntak zia bangin a gamtat, kampau loh uh ciangin, thu-umlote' mai-ah Pasian na kosia uh teh cih Blasphemy kammal zangin na vau hilh hi.
Pasian thei ing, um ing ci pongin, i upna bangin i nuntak kei leh tua Pasian a zangkhai ngaihsut, a samsia i hihi. Ki neu in Pasian hilo pi kei leitung a ding Pasian ka hihi a cih ngamna leh Pasian nasep dingteng a sep manin Pasian samsia(Blasphemy) hi a, Paul in acih mah bangin Zeisu um ci aa, i upna bang i nuntak loh na zong Pasian a samsia (Blasphemy) mah ihi. Thuman deih Pasian hi, kiniamkhiat deih Pasian hi, khialhna khial-ing cih ngam ding a deih Pasian hi ci ngakngakin Sabbath School lesson khawngah zong nakpipi mahin kikup ngakngak hangin, zuau phuak, kiphasak, kiliansak leh i khialhna i theih nangawn khial keng ci-in kidiksak teltal lehang, tuateng hangin zong na pulaak Pasian it ing na cih Pasian a samsia (blasphemy) na hi hi.
“Blasphemy,” cih kammal pen Greek pan hong pai hi a, Laisiangtho siamte in a khiatna a gen uh ciangin, mi khatpeuh thuak lah na ding leh lungsim natsaknanopna tawh kampau nate ah kizang hi ci-uh hi. Mite nattheihna lungvutvalval ding pauna, a thu kituaklo pi-in gensiatnate kizang ahi hi. King James Version
Conference Thu Kizakna
|
10
|
sung a “Blasphemy” a kilimzatna a thupi diakdiakte-ah hih blasphemy cih koi danin khiatna nei hiam cih leh;
1.
|
Hamsiatna kammalte,
|
Matthew 27:39
|
2.
|
Mawh zonna (mawhsakna) kammalte,
|
Mark.15:29
|
3.
|
Minsiat sakna kammalte,
|
1Corinthian 4:13
|
4.
|
Kamsia paunate
|
Roman 14:16,
|
2 Peter 2:10
| ||
5.
|
Mi gensiatnate
|
Romans 3:8
|
Mangmuhna sung Sapi’ samsiatna pauna “blasphemy” kammal pen hih a tung, Paul genna hitaleh a dang Laisiangtho mun tuamtuamte ah a kammal kibanglian mah na zang hi. Topa Samsiatna kampau leh agamta thei pen Kineu or Sapi bek hilo-in Pasian’ Pawlpi, a beibang a cianlai pawlpi a kici ngakngak Zeisu nih veina hongpai ding a lamen nang mahmah zong Pasian a samsia (Anti Christ) na hih theih luatna i kitel ding ka deih hi. Ka cihnopna ah eite in Mangmuhna sung a kineu mah hihang a ci nuam ka hikei a, tua Mangmuhna ii gen langpanna cih kammal i a khiatna eite tek tungah penglo i hihna hong lakkhia nuam kahihi. Ki neu in Leitung buppi ai awh prophecy in ana genkholh hi-in, ei mimal aiawhin tua kammal’ khiatna zong a lauhuaina a kibatlam hongthei sak nuam ka hihi.
Etkak laibu te:
1. King James Version
2. Preston Monterrey, “Blasphemers,” Our Firm Foundation,
Vol.11.5, May 1996.
r r r
11
|
CI ZATNA, NAM TAMPI OM HI
By: Pr Munling
Kalay Circle leader
1. Piancil 19:26; Conference pan, nung hei nawn ken. Lot zi na bang kha ding, lauhuai tham hi.
2. Ezekiel 43:24; Siampite in , Topa kiangah biakpiakna, nei dingin a pai uh teh, ganhingte tungah ci theh sa-in pai uh hi.
3. Gamlakvakna 18:19; Israel mite in, Topa tungah biakna siangtho a neih uh teh, nang leh , tapate tanute tung na suan na khakte a dingin Topa mai-ah a tawntungin, a kiphel thei lo ci tawh thuciamna ahi hi a ci hi.
4. Siampilaibu 2:13; an tawh Pasian kiangah biakna a neih uh teh, Pasian tawh, thuciamna-in an ci sawhsa-in biakna na nei uh hi.
5. Job 6: 61; An lim lote ci sawh lo-in kine theilo hi.
6. II Kumpi 2:19-22; Tui siangtho lo ahih manin sihna leh ta tolhna piang hi, tui nakah ci hai khat a va lot (theh) uh teh tui hong hoihpah hi.
7. Ezekiel 16:4; Nau suah ciang ahi zongin, lai meima leh a dang natnate ci tawh sawp leng dam baihin hoih hi.
8. Mate 5:13; Upna, mite tungah, ci bangin al sak ding, meh tui kuangsung, ci sawh a, i tok bang ding, al kim ding cihna a hi hi.
9. Maku 9:50; Ci al bangin, ki-itna nei un , ki lem un, tua a hih kei leh ci al lo tawh kibang ding hi.
10. Luka 14:34,35; Ci bangin zakna ding bil a neite in khuadak dan siam ta un, upna lamah, thu dik, thuman zakim ding cihna hi.
1. Ci, tam, ci al tam leh si khang hi.
2. Ci, tawh savun kidiah hi.
3. Ci, tawh sik huanna nei uh hi.
4. Ci, tawh satpia huanna nei uh hi.
5. Ci, tawh phan chawn bawl uh hi. zang uh hi.
6. Ci, tawh thau vui thau tang bawl uh hi.
Conference Thu Kizakna
|
12
|
7. Ci, tawh ngasa diah uh hi.
8. Ci, tawh suaklu diah leh, sawt kikoih thei hi.
9. Ci tui tawh, mitza hoih hi.
10. Ci tui tawh meima sawp leng dam baih hi.
11. Ci tui dawn den leng sung man hi , ek hul lo hi.
12. (
|
)
|
13. (
|
)
|
14. (
|
)
|
15. Sodium Chloride. Sa ci al kei leh limlo ki ci hi.
16. Ci leh cikhum pawi leng datsa piang hi. Dawn den ding cihna hi.
r r r
PAWLPI (CHURCH) NA BANGCI MUH HIAM?
By: Pr Lang Khan Suan (Myothit)
Pawlpi i cih pen thu-um mite kipawlkhawmna mun hi. Tua thu-um mimalte in Pasian’ tungah a piak dinguh sumpite a piakkim uh ciangin biakinnte sanginnte, sia innte kinei zo ahihi. Pawlpi i cih pen Unionte Section-te hi lo-in khuatual pawlpi hi. Tua pan siapa guak zong hi lo, upapa guak zong hi lo, pawlpi mimal khempeuh kigawm pawlpi hi. Nang mahmah pawlpi na hihi.
Ephet 5:23 Khris in pawlpi lutang ahih mah bangin pasal in a zi’ lutang ahihi. Ephet 5:27 Tua pawlpi a ding ama pumpi a pia hi. Pawlpi pen paubanna a om hetlo, a siangtho mahmah ding ahihi. Ahi zongin pawlpi sungah mi gensia in, mite’ upna nawngkai sakin pawl a kikhensak mite kidawm un. Tua bang mite tawh kikhawl vet kei un. Rom 16:17. Tua bang mite in i Topa Khris’ nasem hi lo-in gilpi a ding bek a sem ahihi. Philippi
13
|
3:19 A maute in leitung nate bek ngaihsutin nei uh ahih manin Hell khuk sung a tung ding uh ahi hi. A lungsim paizia uh man nawn lo-in biakna pen hauh theihna ding lampi bekin a ngaihsun mite in a tawntungin kitot kiselna a piangsak uh ahi hi. I Tim. 6:5 Peter zong a pianthak taktak ma aitam Zeisu kiangah "Kote in na khempeuh nusia-in nang ka hong zui uh hi. Tua ahih ciangin bang ngah ding ka hi uh hiam?" ci-in na dong ngei hi. Mate 19:27
Ei Kawlgam khanglam mipawl khat in, “SDA pawlpi suak leng an kingawl lo ding hi. ci-in lut uh hi. Nang e leh, SDA na lutna bang hang a lut, na koi cih leh lut kha na hia?
Nupi khat in, bawngpi khat khawi hi. A no a suah ciangin a pi nawi suk cihtakin sukin a no zong ne sak ngam lo hi. A bawngnawi bek deihin a pi nangawn anvak ding phawk nawn lo hi. A nawi goihin si hi. A pi lah a mul nangawn pulh gawpin si hi.
I thulu dawng leng; pawlpi pen company tawh kibang ka sa hi. Company te zong mitampi kipawlin &S,f,m khia uh hi. Tua teng mah tawh company phut zo uh hi. Tua company kipawlna a lut peuhmah in a company a dingin nasem tek uh a, a pawlpih ding mi zong tek uh hi. Tua a ngah thak mi pa in zong mi na zong sawn leuleu-in a banbanin pawl tawm tek uh hi. A company a dingin a vekpi un nasem khawm ziahziah uh hi. Eite company lutangin Zeisu a hihi. I sep khempeuh ei a ding hi lo-in Zeisu a ding ahi hi. I Pasian a dingin thasial sep kei ni.
Ei conference te pen i dinmun sangsakin i ngaihsutna i muhna tangzaisak ni. Eite pen Missionary a puakkhiata dingte i hi hi. Mi tungpeuh, pawlpi tungpeuh a huhna ngengen, huhna lamenen dingte hi nawnlo hi hang. Ei khuatual pawlpi in bangzah
Conference Thu Kizakna
|
14
|
tu quater in huhna piakhia zo ding, koi lai ah missionary puak ding ci-in churchboard kikupkup ding hun hi ta hi. Cih nopna ah local fund tawh i sep dingte hi.
US khawng a conference ten seh sawm suah seh khat bek hi lo-in a mau teenna innte zuakin a lang pawlpi a dingin pia in, a cian lai a langtawh a mau inn ding leikik hi kici hi. A maute in seh sawmsuah seh khat tithe-in khia in, seh sawm suah seh nihna pen sabbath school sumpi, sun sumpi, AY sumpi, Dorcas sumpi dingin hawmsakin khia uh hi. A maute zong a hau lua uh hi tuan het lo uh hi. Missionary sum ding a piak pen a zing niangtui hawp tang hawp lo-in a pia hi. Mi te'n a nek tangtang mah a piak uh hi.
Tua mah bangin i pawlpi a nawi suk ding bek ngaihsun lo in an vak ni. Ei aituam bang phialin ngaihsun ni. Vaihawmna, sepna khempeuhah innteek ngaihsut ni. Pawlpi panpih ni. Neu kha khempeuh thaman la liang kei ni. Sum a valin teen kei ni. SDA i suah i kituiphum kiciamna no 11 na ah seh sawm suah seh khat leh sumpite a kipan thagui thatang tawh pawlpi ka panpih ding hi. ci-in kiciam hi hang. Pasian in bang ci hiam cih leh Topa note’ Pasian’ tungah thuciamna na bawl ciangun na ciamna uh tungsak lo-in na om mawk kei ding uh hi. Bang hang hiam cih leh Topa na Pasian un hong kal tektek ding a note tungah khialhna hong hi ding hi. Thkna. 23:21, 23:23, Mate 5:33, Gam. 30:2.
Sanggam aw nang pawlpi puah kei lecin kuan puah ding a nang zuun kei lecin kuan zuun ding hiam tun pia khia kei lecin bang hun ciang pia khia ding na hiam; nang a dingin ni hong tuam suah tuanlo ding hi. Na piak ding mah a Pasian’ ong piak ahi hi. Ni tum zel lel ding a nang na nuntakna a kiamkiam na sih ngakna hun a beibei hi ta hi. Na pawlpi a hong puah dingin kua
15
|
muang na hiam, kua ngeng na hiam, na muan pa zong mihing hi a, na gitneih loh laitak hong si lel ding hi. Mi muang ken, mi na muanmuan leh hun in hong kheng ding a ni-in hong tumsan lel ding hi.
r r r
SABBATH LUNGNOP KIPAAK NI
by: Sia Kai Lun Mang(USA) I. A Manpha Sabbath ihmutsan ding Pammaih Lua Hi.
A kuamapeuh in kaal khat sung leitung nasep tuamtuam tawh nakpitakin lungsim thuk lutsak lo-in leitungvai meet nading hanciamluatna hang a pumpi tawlsak luat loh ding kisam hi. Tuate hangin Sabbath ni PASIAN in i biakpiakna hong thaneem sak, ong zawngkhal sak hi. A siangtho Sabbath ni-in biakpiakna i neih sitset zawh loh ciangin PASIAN a zangkhai bawl i suak hi. PASIAN hoihtakin i biak sitset loh na hangin ei leh ei zong a kizangkhai bawl i hihi. Banghang hiam cih leh Christian pihte’ thutheihna leh pilna tungtawnin thalak ding leh amaute tawh kilawmtatna i neih ding kisam mahmah hi.
A manpha Sabbath hunnuam pen ihmutna tawh mawk beisak kei ni. Sabbath ni zingsang pen innkuan bup-in thawhbaih ding a hihi. Zingsang thawhhak ciangin buaina tampi om a zingan ding leh Sabbath school a ding kiginkholhzia hong manmawh sak gawp hi. Tua munah nawhsatak a kithawina, khat leh khat kiphiilna leh lunghamnate hong om pah hi. Tua hangin innkuan sungah a hoihlo lungsimte hong lut ta hi. Hi thute hangin Sabbath kininsak kha a, Sabbath pen a ithuai dinmun sangin a lungkham huai, a dahhuaini hong suak zaw ta hi.
II. Tate Tawh Kikhopna-ah Paikhawm Ding
Nute leh pate in tate kikhopna munah paisak ding thukhun te gamtatna limpha tawh i kipsak ding ahihi. Abraham bangin i innkuanpihte leh tate in i nung ong zuih nading mawhpuak nei hi
Conference Thu Kizakna
|
16
|
hang. Biakna thuhilhnate ii manphatna tate in a tel theih nading a lunglut theih nadingin gamtatna leh limpha tawh nakpitakin i makaih ding ahi hi.
Ahi zongin PASIAN biakpiakna pen a cimtakhuai a ngaihsut khak ding hi lo hi. TOPA’ Sabbath ni pen ei leh i tate a dingin thupha ni i hih sak ding kisam hi. I tate tungah Sabbath ni pen lungnop kipakni PASIAN in a sianthosak ni hi ci-in hoihtakin i hilh leh a mau zong tua bang mahin ong ngaihsun thei ding uh hi.
III. Biakinn-ah A Kilawm A kituak Puan Silh Ding
Mi tampitak Sabbath ni kikhopnana ah puansilhzia ding leh omzia ding kihilh kul mahmah lai hi. Nipi kal sung a i puan silh maimai khawng tawh PASIAN’ omna biakinn sung lut ding kilawm lo hi. Sabbath ni PASIAN biakpiakna biakinn-ah silh ding puan a tuam a neih ding kisam hi. Leitung kizepzia tawh kibang a kizep loh ding a hih mah bangin i pualam omzia zong lamdangsak tuan lo ding hi hang. Eite a khengvalin kizem se lo-in a siangtho sitset, a kilawm a kituakin kipuah ding kisam hi. PASIAN’ tate pen a sung apua siantho ding kul hi.
IV. Sabbath Ni Thu kigente Tate Tungah Hilhciankik Ding Sabbath ni-in Pastor, pawlpi makaite pen a siangtho , a
zahtakhuai nasep tawh kinahvawh uh a hih manin thungai mite in sep ding vaipuak thupi nei hi. A kihilh thute zuihna hangin a tawntung nuntakna kingah hi cih lungsim tawh thungaih ding kisam hi. Thungaite in amau kiangah a kigen PASIAN’ thu Lai Siangtho thumante tel theih nading hanciam mahmah kul a, upna tawh sangin, nisim nuntakpih ding thupi mahmahhi. Tate in tua thute nuntakpihna hangin a kicing hehpihna thupha leh kilemna thupha kingah hi cih a tel theih nadingun nu leh pate in tate tungah pulpit tung-a thu kigente hilhcian ding kisam mahmah hi.
Ellen. G. White., Child Guidance ( Naupang makaihzia), Khenpi 79, pp.530-531.
Conference Thu Kizakna
|
17
|
SEVENTH-DAY ADVENTISTS TE LEH HALLOWEEN
Translated by: PAU L. DAL
Thu Masa
Kumsim October 31 acin ni sial-in, leitung mi atul alom tampi takte’ sung pan adiakin, America gam leh England gam a om mi pawkhat in-ah, mun tuamtuamah party (pawi no) bawl uh in, Halloween ni, pahtawi na ci-in, mibum thei, dawi-ai tawi, siampu te’ puansilh daante tawh kizeemin mi lauphawnin nuam sa mah mah uh hi. Hih Halloween huntak atun ciangin, naupangte bek hilo in, atamzaw khangcing khin sate nangawn zong kihel uh aa, alauhuai theithei dingin dawi gilo upmawh kizep uh aa, inn khat pan inn khatah pai-in, pawlkhat bangin vansuh sak cih bang omlai uh aa, ngeina sehin nopsa mahmah lai uh hi. United Nations Children’s Fund (UNICEF) leitung bup naupang donghu kipawlnate bang in 1965 kum pan kipan Halloween ni-in mipawlkhat atuam vilvel in seh liangin, alauhuai mahmah dingin zeem uh aa, Halloween pawi leitung mun tuamtuam aa naupangte bawl’ sak zawh na dingin tua ni pen sumdon na ni-in zangh kawm uh hi. Philippines gamah, Halloween huntak ciangin, alauhuai thei penpenin akizem, adawi gilo upmawh lim dan aa om thei pente a pawlpawlin kidem’ na om sakin, a zote letsong leh pahtawina tampipi pia uh hi.
Halloween cih min i zakna pen Roman Catholic biakna sung pan hong ging khia hi aa, Mi Siangthote’ Pawi, Mi Siangthote phawkna in kumsim November ni khat ni sim-in bawl den uh hi. AD 600 kumin Pope Boniface IV in, All Saints’ Day cih tawh nabawl hi, Pope Gregory III in November 1 pen PAGAN celebration dingin Christian sungah onglut pih ahi hi. Pawlpi’ calender ah tuamkoih ngiat uh aa, phawkna leh pahtawina bawl den uh hi. Tua mi siangthote’ pawi ma-in a kibawl pen nitak pawi ‘All Hallows’ Eve’ hi aa, October 31 nitakin kibawl aa, tua panin Halloween cih hong piangkhia ahi hi.
Halloween ii Tangthu leh Hong Kipatkhiatna:
Tapidaw masate’ hun lai-in, taanglai Britain (England) leh Gaul ah Druids (Biakna makaite) pawi panin hong kikhang, hong kizel khia ci’n mipil’ tampi bawl’ Encyclopedia Britanica bu-ah kiciamteh hi. A
Conference Thu Kizakna
|
18
|
tangthu tawm en suk pak leng: Celtic (European) mite teenna ahi Great Britain gam sungah: Ireland, Scotland, and Wales gamte ah Samhain, anlaak zawh pawi zong akici pupa ngeina pan hong kipankhia ahi hi. Tanglai-in Britain leh Ireland gamah khang kizom toto-in abawl det uh Samhain cih min nei pawi khat khaal abei October 31 (amau’ khuahun khuadam kipat hun) ni-in Celtic mite’n bawl to to uh hi. Hih October 31 ni ahih leh Celtic te leh Anglo-Saxon te ii mualdawnah dawi gilo leh kaute a hawlkhiatna uh leh a do na un, mei phuaal lompi (meipi hal) uh hi. A kumthak pawi uh zong kici thei hi. A hih ni lapin, gamvakte, gancing-te, gamgiakte, kituntuah ngeingai uh aa, thu kikum khawm in ah agam ki-uknate uh, a thukhunte uh leh a gam, a leitang, a neihsate uh puahpha-in a kisiansuah ni uh ahi hi. Hih hun teh, asisate ii khate pen amau ii inn tekah hong vaak (hawh) hi ci’n zong um uh hi. Tuhunah, hih Halloween ni tawh kisai ngaihsutna ah, mi pawlkhat bang in ah nupa suahna, kamphatna, cidamna, leh hih ni-in i sih phial leh zong lungkim huailua, amanpha (adeihhuai) pen ni cih bangin asang pawlkhat om hi.
Hih i gen Samhain pawi hunsung ahih leh October 31 nitak hun pan November 1 sun sung bup zangh uh hi. Hih pawi pen Celtic mite ii zat pawi thupi hun khat ahih banah Tapidaw biakna Britain gamah alut Kum zabi nga (5th Century) hun na dongah min nei mah mah hi. Britain gamah Tapidaw biakna hong lut tak ciangin Celtic mite Tapidaw lamah ong kihei uh aa, tua Samhain pawi panin Tapidaw Mi Siangthote’ pawi tawh paikaan to uh hi. Irish leh Scottish gam mite honpi khat America gamah hong lal (peem) uh aa, a gam vua a bawl det uh dawibiakna “Nitak pawi (All Hallows Eve)” kumsimin bawl uh inah, hong khangcing, hong pungcing mahmah unah, a sawtsawt tak ciangin US gam hong lawhto ta unah, aaluu kial (potato famine) tun kum (1845
– 1846) sung bangin Halloween pen gam bup pawipi khatin hong piang to hi.
Tua hun tak ciangin, naupang uhamte akizeem liamluam sa-in, inn khat khit inn khatah va kiban kawikawi hamtang se uh hi. Tua pen Mikang lai in, Trick-or-treat kici hi. Ahang in, taanglai Druid (Biakna makai siampu) te in zong a uniform tek uh silh sa-in, inn khat khit inn khatah abanbanin va pai uh aa, amau’ neek ding, azat ding uh leh dawi
19
|
gilote piak ding uh cih bangin na a tuamtuam va ngen kawikawi uh hi. Khua sung mite’n neek ding, dawn dingte a piak kei vua leh, tua a pia khialote’ innkuante dawi’ min tawh phuisamin, hamsiat uh aa, tangthu pawlkhat-ah tua apialote innkuan sung pan khat teitei tua kumin si hi, kici hi.
Tua bangin ava lut kawikawina vuah, Druid a kici siampute in a gol simsim kawlkai san (mong-la-uuh) i cihte a sung hawm sakin, amai lam pang teng dawi lim danin bawl, zeemin tawi kawm uh hi. Tua pen, a lauhuai mahmah dawi kha ci uh hi. Tua kawlkai san sung khuaimei tawh taan uh aa, lalcin (meipi) i zat bangin zanghin dee-in tua tawh zan ciangin inn khat khit inn khatah pai uh hi. America gamah hih bangin a zat uh pen Kum zabi 18th pan 19th Centuries sung teng ahi hi. Tu-in tua kawlkai san taangin maipum (pumpkin) tawh laih ta leuleu uh hi. Tua min a kipia dawi kha pen, “Jock,” ci uh aa, America gamah “Jack, lalcin (mei) sung aa om dawi kha” cihna hi aa, or (ahih kei leh) Mikang lai in, “Jack-O-Lantern,” ci uh hi.
Etphat Kikna leh Ki Sittelna
1. SDA te in, Halloween tawh kisai, a tuam vilvelin pelhdet na ding thu pulaak i nei nai kei phial zongin, pawlpi dangte’ hong huzaap theih thusim khat leh a sia mahmah dawi’ hong khemna hih daan pawi athapia i om’ loh nadingin kidal kholh ding ahi hi. (Pulaakna action lak na aom khit leh lah telvat lo hing, aom nai kei leh ka cihna bek)
2. Halloween taangthu i et tak ciangin LST tawh a kizopna neng cilik zong omlo, kimemat hetlo hi, bek thamlo-in, Christian Pawlpi tawh zong ahong kipan masa hi beek lo lai hi. Taanglai lawki, pu pa tual pan aa hong kizangh khia, upmawh san pawi ahi hi. Upmawh tawh kisai-zuih ding LST in hong hilh na omlo hi. (Siampi Laibu 20:6).
3. SDA-te in LST om bangin i sih khit tak ciangin bangmah kigamtang nawnlo cih i um hi. I naupangte kiangah zong mi sikha kici a om hetloh lam i hilh hi. LST tawh kilehbulh lianlianin Satan leh a pawlte in nasiatakin na hong sem uh hi. LST Piancil pan Mangmuhna ah Satan leh a pawlte a om lam LST in kiciantakin hong genzo hi. (LST Piancilna 3:1; Job 1:6; Matt. 8:31; Mangmuhna 12:9)
Conference Thu Kizakna
|
20
|
4. Sangkahna, abucing khantoh na’ng kipattahna-ah, ngaihsut na hoihlo, amanlo, adik lo thute sang naupangte’ lungsim sungvuah koih khak hetloh na ding i kihilh hi. LST Paunak 22:6 in, “Naupang khat aneu lai-in lampi man tawnsak lecin, a teek dongin lampial ngei nawnlo ding hi”, cin hong lamlak hi. Pasian’ deihna ahilo na khat peuhpeuh i hilh ngei kei hi.
5. LST Thuhilhkikna 18:10-12, “Note lakah a tanu ahi a, a tapa ahi zongin biakna-in a zang, ai a saan, khong a khai, mailam thu a gen, ai a tawi, bum a zang, van a kah, sikhate tawh a kiho, sikha thu a dong kuamah na om kei ding uh hi. Bang hang hiam cih leh hihte a hih mi peuhmah { Topa}-a’ dingin a kihhuai ahi hi. Hih bang a kihhuai gamtatnate hangin note’ mai panin { Topa } na Pasian un amaute hawlkhia hi.” Hih thu tudong mahin zuih ding hi.
6. Halloween ngeina pawi-ah kihelna, zatpihna in, bangmah atheinailo naupangte ahi zongin, atheisa uhamte ahi zongin Pasian’ thumaan panin Satan in i ngaihsutna hong pialsak thei ding thu ahi hi.
7. Ellen G White, kamsangnu in Halloween a pulaak na lian a om loh zenzen hangin, sikha thu upna (spiritualism) tawh kisai-in, kidal kholh zia ding, “Ki Dona Lianpi Laibu” sungah tampi na pulaak hi.
Thukhupna
SDA te in ih hih leh sikha thu tawh kisai maitang tampi tak pan hong kipan pan ahih lam ih thei khin zo hi. Ih ut, ih uuk pen pen te ta tawh Satan in hong khim thei deuh hi. Tua uuk na tuamtuam te pan in, naupang te leh ulian te Pasian’ thuman pan pialkhia sak zo thei pen hi. Tua man in SDA te in Halloween tawh kisai aki bawlna, a ki gualnopna, a kizep na aa kipan a khempeuh ah neng cilik zong ki memat loh ding ih kizasak phapha hi. Nisimin a sia a pha i tuak kha den-a, Pasian in mimal deihtel theihna a hong piak pen mihing ii hamphatna ahi hi. Ahi zongin, mihing in zaleenna leh diksakna (justice le freedom) thupi sak lua ihih manin tua hamphatna kizang khial thei zel hi. Halloween adeih (lunglut) te in amau’ deihna hong gen ding uh a, ei SDA-te in zong Pasian’ deihna mah gen tangtang zaw ding hong kisam mahmah ta cih kong phawk sak hi. Khristian dangte sangin ei SDA-te in Zeisu Khrih leh Ama’ deihna alamsang zaw dingte i hi hi.
Conference Thu Kizakna
|
21
|
Etkak Laibu te:
Gerhard Pfandl, PhD (Associate Director, Biblical Research Institute). Halloween and Seventh-day Adventists. Available at: http://www.gcchildmin.org/pdf/ halloween.PDF (Accessed November 3, 2014)
Encyclopedia Britanica – Micropedia, 15th ed., s.v. “Halloween.” New Catholic Encyclopedia, 1967 ed. S.v. “All Saints, Feast of” The Encyclopedia of Religion, 1955, s.v. “Halloween.”
r r r
I KENG A BAI HIAM?
By: Siapi Kam Khan Mung
Thupatna
Khatvei lai-in khualzin mi nih kituak a, a khatpa in lawm Zeisu na thei maw ci seisai hi. A lawmpa’n zong thei mahmah keng, ko khuapih hi ken teh, ka khua vengte uh hin teh, ci-in dawngkik hi, kici hi. Hi luazen hi. Bang hang hiam cih leh thu i theihte a langbaipi vive hi kha thei hi. (Laphuak siamte in nungciang i min bang ci than ding cih tun i thei nai kei hi a cih mahbangin) Banghang hiam cih leh i pawlpi pen kipawlkhopna maimai, gualnopbawlna (stage show) maimai hi lo, i upna bulphuh a biakna pia, thungen, thugen, lasate i hihi.
Ngaihsut ding
1. Isa. 9:6 - Mongneilo itna ahi Pasian in a bawlsa mite mawhna sung a sicip ding phallo ahih manin ci leh sa la (incarnate) sung suakin singlamteh-ah ( leitung piancil a a gelsa gupkhiatna nasep) tangtungsakin khatvei ciangin vanglianpi tawh hong pai kik ding a Jerusalem khuathakah hong manpih ding cih zong gelsa-in nei hi. Ci leh sa naungek min pen Lamdang, Thulakpa, Vanglian Pasian, Tawntung Pa, Nopsakna Kumpi, Matt.1:21. Tua ci leh sa tawh suak tapa min Zeisu (Mawhna pan Gum khiapa).Tua tapa a min
Conference Thu Kizakna
|
22
|
Emmanuel (Eite tawh Pasian omkhawm) I Topa Pasian min leh a vangliatna, a hihna ah i keng a bai kha hiam?
2. Ci leh sa tawh bawngkuang sung a hong suahna bek thei-in a suahni, a suah kha thei tello hi hang. Lai Siangtho-ah na ki ciamteh lo mah hi. Tua tapa in hong gum zo cih bek, zo bek tawh lungkim lelin a tung a, a tangtawng guite theihna, upna-ah i keng a bai kha hiam?
3. Upna-ah i keng a bai kha hiam?
Topa Zesu’ suahni theilo, Lai Siangtho-ah om lo ahih manin Sunday tang khempeuhte ii zat (Christmas) Zeisu suah pawi zong i bawl nuam kei hi. Thupi i sa kei hi. Zeisu’ suah phawkna lungdamkohna-in akno khat zong sihsuah nuamlo napi hang in Lai Siangtho a om lopi mah January ni 1 kumthakni ci-in sialtal gol theithei, bawngtal gol theithei, a thau theithei tawh hanciamtakin i bawl veve hi. I keng a bai kha hiam?
4. Julius Ceaser (100-40 B.C) Zawma (Roman) galkapmangpipa (kumpipa) in calendar khat na bawl ngei a, Julian calendar kici hi. A.D 1582 kum ciangin Pope Gregory XIII (Pope 13 na pa) in Julian calendar laih nadingin calendar thak khat bawlsak a, Gregorian calendar kici hi. Zawma (Roman) calendar masate-ah kum khat in kha 10 bek om sak uh hi. Tua lai-in October pen kha
8 na hi a, ong puah phat uh ciangin January leh February kha nih hong behlap uh teh October pen kha 10 na hong hi-in tu dong kizang suak hi. Pasian bawl ahilo, Lai Siangtho a om lo, January ni 1 kumthak ni thu-ah i theihna , i upna, i dinna i keng a bai kha hiam?
5. Sunday tang khempeuh in December 25 ni pen Zeisu suah lungdamna ci-in lungdampawi a bawl uh hangin a mau suahni birth-day bawl ngei peuhmah lo uh hi. Tua hi napi December 25 kum khat khatvei bawl nuam lo-in Lai Siangtho sung a omlopi
23
| |
mah Quater sialin eima birth-day i bawl zel hi. I keng a bai kha
| |
hiam?
|
Thukhupna: Hih a tunga thu 5 te limtakin, damdamin lungngaikhawm ni. Pawlpi khat (Conference) cih buang i thu i la, i kalsuanzia, i theih zia, i up zia, i pomzia, kibang buang leh hoih zaw, kilawm zaw lo ding hiam? Kal kikim lo, kalsuanzia kituak lote kengbai ci hi lo i hiam? Thu kituak, la kituak, upzia, sanzia kituak diamdiam dingin khuavak Pasian in a thupha tawh hong vaankim ciat ta hen.
Etkak laibu: 1. Seventh-day Adventist Believe -28, chapter 2,3,4-The Godhead, God the Father, God the Son.
2. The Oxford Paperback Dictionary. Third Edition
r r r
CHRISTMAS (X'MAS)
Siapi Kai Za Dal
Christmas i cih ciangin lungdam bawl ni hilo-in lungdam bawlna hi. Ni khat peuh hi thei napi'n kumpi' holiday aa a ciapteh ni-in kibawl pah hi. Christmas a khiatna in Chirst (Khris) + mas (mass = mihon, mipi) cihna hi a, Khris leh mihonpi kithuahna, kipumkhatna, kipawlkhopna hi.
Christ ecclesia (Khris Pawlpi), Christ cosmos (Khris leitung), Jesusmas (Zeisu + mihon), Emmanuel (Pasian + eite), Elmas (Pasian + mihon), Yahweh (lord) of host (tawntung Pasian + mihonpi) LST lui-ah 281 Veizang, Jomas (Pasian + mihonpi) cih bangin min kivawh thei hi.
Suahni om lo-in sihni, kivuini, thawhkikni cihte om theilo hi. Suahni, sihnite kaal khat sung ni khat tek a piang hi a, kaalsimin kitang (Sabbath) kimang se lo hi. Suahni sangin "Sualna", Sihna sangin "Sihna" (Singlamteh) thawhkikni sangin, "thawhkikna"
Conference Thu Kizakna
|
24
|
cihte thupi zaw bek hi. Thawhkik ni kum khat khat vei pen kalsimin Sabbath a zat ding cih om lo, hilh lo, vaikhak lo hi. Sih theihna pan sih theih lohna hi bekin sih theih ni pan sih theih loh ni. (I Kor. 15:54) na ci lo hi.
Christ (Grk) pen sathau kinilhpa (annointed) cihna hi-in, Honpa, Tankhiapa, Gumpa, Topa, Topa' sawltakpa cihkhiatna na nei hi. (LST thakah 558 vei zang hi.) Hebia pau in Messias, Messiah hi a, sathau nilh ngahpa cihna mah na hi a, Kumpi, Makaipa, Honpa, Tankhiapa (Dan. 9:25, 26) ni hong kilangkhia in, tuapa pen Christ (John 1:41; 4:25) hong kici to pah hi. Hih kammal pen I Samuel 2:10 ah kimu masa-in sathau kinilhpa pen pahtawi ding hi, na ci hi. Hih mun takah hihpa pen Kumpi, Siampi, Honpa cih kimu thei hi. (V. 35, Late 2:2, 45:7; Isai. 61:1) te zong en lai in.
Hih leitungah Pasian ci-a a kibia dangte pen a suahdan ding Topa Zeisu bangin (Isai. 7:14) kihilhkhol lo banah a suah nading mun zong Topa bangin (Micah 5:2) kitangko khollo hi. Christmas, Messiahmas, Immanuel in nang upna om lo-in hong thatang hotkhiat hilo hi. Amah um a, na pianthakna (John 3:5-8) na deihna nailin singlamteh pua a, upna tawh na zuihna (Mark 8:34) mawhna sila hilo-in Pasian' sila hi-in, na gah pen a siangtho gah hi-in, a tawpna-ah tawntung nuntakna (Rom 6:22) ngahna, ci leh sa' deihna (Gal. 5:19-21) nusia-in Khasiangtho gah (Gal. 5:22, 23) gahsak lecin na lungtang leh na khuakah Christmas hong suak takpi ahih lam na kithei ding hi; mi in Khris nungzui cih hong mu thei pan ding hi.
Christmas i cih in ni khat bek hi lo-in na nuntak sungteng Khris tawh nungta den (Gal. 2:20) Christmas denin nuntakna lukhu hong kipia ding hi. Zeisumas nei tek ni. Amen. Nuntakna khomun (an) (John 6:35), Nuntakna luii (John 4:10, 11) nei denin Topa' hong bawlsa (Col. 1:15-17) leh hong leisa (I Cor. 6:20) na
Conference Thu Kizakna
|
25
|
pumpi in Ama teenna biakinn (I Cor. 3:16, 17) ahih lam phawk danin a nungta, a hing biakpiakna (Rom 12:1, 2) tawh ki-ap den lecin Topa na nei den ding a, na lungsung a tawntung X'mas, Messiahmas, Jesusmas na nei tawntung ding hi. Anei thei tek dingin tawntung Pasian in thupha hong pia tek hen. Amen.
SUM LEH PAAI VAI THU LAIGIL
Siapi Kai Za Dal
1. Sum ah na muanna koih kei-inla, na muanna nget nek theih lohna, gutate' guuk theihlohna-ah na sum koih in.
2. Mikim lungtangah ciangtan neilo sum ta thei in, Pasian thu ta kimsak lo hi. Na Topa sum hisak ken.
3. Mihai nangawn in sum leh paai deih pak leklek a, sum leh paai neipa phawk selo uh hi.
4. Khutpek khat in kham tang khat liah (seel) zo napi'n, van leh lei sanga gol zaw Pasian a kimuh theih loh nadingin tua khamtang (or) tua sumtang a ente liah thei hi.
5. Sum itna, sum duhna in siatna zungpi hi a, Topa in hoihna naak, phungpi hi.
6. Sumduhna in minambup supna hi a, a dam theilo natna, (cancer) bangin hong nene hi.
7. Nuntakna neilo sum ki-it, kizahtak, kibia in, sum leh nuntaknate anei Pa kinolh khin hi.
8. Sum kipia leh mikim in sangnop sa-in, Zeisu Christ kipia leh san hak kisa hi.
9. Sum sang suangmanpha, suangmanpha sangin pilna manpha zaw a, tua pilna abul in Pasian zahtakna, kihtakna ahi hi.
10. "Sum in na khempeuh hih thei" ci-in Paunak a om hangin a sisa nungtasak theilo hi. Nuntakna guan theilo hi. Pasian bek in hih thei hi.
Conference Thu Kizakna
|
26
|
CIDAMNA TAWH KISAI THEIHHUAI THUTE
A kaikhawm :Sia Naa Mung
1. Tui Lum Dawn Na Tawh Pumzaw Natna Dalna
Tui dawnna in cidamna lamah hong huh mahmah hi ci-in pilna nei ten gen uh hi. Tuhun okawoe bawlna tawh kizui-in pumzaw natna dalna dingin nisimin tuisa a tawm pen hai 4 dawn hamtang dingin hong mukhia hi.
Nisim tuisa hai 4 pan a tungsiah a dawnte pen tuisa a dawn ngeilote sangin pumzaw natna 21% in ngah hak zaw ci hi. Ahih hangin tuisa hai 4 nuaisiah a dawnte pen phat tuamna om pah zuahzuah lo hi. Tuisa hai 4 pan a tung siah a dawnte pen lutang sungah si khal a pian lohna ding 21% dalsakin pumzaw natna kiamsakna tawh zong kizom hi ci-in okawoe bawlte ii muh khiatna ahi hi.
Sweden pawmh[krf; khuapi ah a om um½dkvifpum wuúodkvf
pan Scientist-te in pasal, numei 75,000 bang a etkakna-ah a nuai a bangin hong mukhia hi. Britain gam sungah ni khat in mihing 100 bang pumzaw natna tawh si-in a tam zaw ah pen damlohna, nasep zawhlohna pan piangin nih vei ahih keileh thumvei bang a ngahna panin si thei hi. Pumzaw natna a ngah 85% bang pen lutang sung si kizopnate pan sikhalin si luanna kikhak ahih manin a ngah ahi hi. Pumzaw natna hangin bangmah sep theihlohna, sep zawhlohna hong piang hi. Lutang sung a sihui neute kitatin a si zong om hi.
Sweden Scientist-te in 1997 kum pan kipanin a cidam a kum cingsa mihing 74,961 a sin (test) zawh kum sawm bang hong cin ciangin mihingte' sung pan mihing 4000 val bang pen pumzaw natna ngah hi. Tua natna a ngah mihingte pen a lutang sung uh si khalin nasem zo lo-in sem thei lo-in om uh hi.
Conference Thu Kizakna
|
27
|
Pumzaw natna hong ngahsak thei thute in zatepna hang leh si khan (aoG;wkd;) na pan zong kingah thei hi. Ni khatin tuisa a tawm pen hai 4 pan a tungsiah a dawnte pen a dawn ngeilote sangin cidam zaw hi cih pen kilangkhia mahmah hi. Nisimin tuisa hai 4 pan a tungsiah na dawn leh pumzaw natna dal zo hi. Tua ahih manin pumzaw natna tawh na kigamlat nop a leh tuisa tampipi dawn in.
2. Kawngna theite Damna Zatui
Kimawlna hangin,vangik khat peuhpeuh domna hangin, Computer mai ah sauvei tutna hangin kawngnate a dam theihna dingin a nuai-a obm0 zatuinate in na sin dih ve.
1. Aalu pum khat pen siangtakin sil in la, paa takin a beemin at in.
2. Zan na lupkuan na kawng a na munsantakah tua na aalu pen
belh in la, kimawl te ii a zat t,fvyfpwpf tawh na kawngtungah(a na mun santak ah) gak in. (Hih t,fvyfpwpf a om kei leh puan
siangtho mahmah tawh tua aalu a kiat loh na dingin belh in.) Zingsang na thawh ciangin tua aalu pen la khia in. Ni
thum sung kizom takin hih lecin hong nuamtuam ding hi. Ni 5 pan in kaal khat hih zom lecin na kawng natna hong bei siang ding hi.
3. Lonamsia (yllplDDeDH) teh zatui a a kizat theihna:
1. Mihingte i huih diikna-ah lungno alut leh ylpDeH teh nam leng nuamtuam pah hi. Tua ban-ah tua teh pen tui lum sungah khahin ne leng sisan hong suah loh ciang a natna a piangtheite zong dal thei hi.
Conference Thu Kizakna
|
28
| |
2. Gilpi bawk (tpmtdrfa&mif&rf;jcif;), i kamah natna hong pian ciang, ha natna, ha hong diik ciangin si pai theih nadingin ylpDeH gawi-in a tui dawn in.
3. An gawina (tpmacszsufrl) ah huh bek tham lo-in i ci i sa a guai nading panin zong dal thei hi.
4. Sakol khekhap Nek a Hoihna:
1. Gilsan, zunkhum, zun a si paite a dingin sakol khekhap teh huanin a tui dawn ding hi.
2. Thaza dingin sakol khekhap a tui cikhum/khuaizu tawh hel in dawn ding hi.
3. Sikhang theite a dingin dapkeusak dingin niangteh tui dawn bang a dawn ding hi.
5. Mehnalteh (½Hk;ywDoD;) Nek a Hoihna:
Meh i huan ciangin i hel theih a hi mehnalteh in cidamna dingin phattuamna a piaknate:
1. Guh khauhsak hi.
2. Lungtang thahatsak hi.
3. Guh leh taang nate nuamtuamsak hi.
4. Sisan luan maansak hi.
5. Guhngeek natna dal hi.
Source: TZ News: useff;rma&;f
Cidamna Fb pan
*Hih cidamna thu pen kammalte translate (Kammal let) khialh a om leh kitelsiam ni/. Lungdam.
r r r
Conference Thu Kizakna
|
29
|