BIAKPIAKNA SANGIN . . KA DEIH ZAW
Kham Khen Pau,
Ratchaburi, Thailand
(June 17, 2014 Tuesday 10:12PM)
Isaih 1:13 sungah Pasian in Sabbath deih nawn keng acih thu Hilhcianna:
Thupatna:
1. Pasian in Sabbath deih nawnlo ahihman-in hih kammal a paukhia ahiam?
2. Banghangin Sabath le khadet nite ka muhdah hi, Pasian in ci hiam?
3. Tuate ama piak, asawl mah hilo hiam, cihte ensuk in nambat 1, le 2 idawng kik ding hi.
Tua adingin , deihmun bek tang laklo-in athudopphah(context) itel ding thupi hi.
Ngaihsut Ding:
Maymyo ka omlai, 1993 gual Sabbath nikhat-in, huangsunga vaimin gaute, naupang khat in ong gusim den hi. Kei zong ka pang sim hi. Huangsung onglut ciangin mi 2 ongpha uha, khat pen kongkhak ah gaalvilin om hi. Akhatpa in vaimimgau abal laitakin paikhiankhian-in a ban ah ka man hi. Lau lua-in kigaih vatin ong ena, ong khah in, Ks 60 ong pia ning ong ci hi. Tua laitakin gaalvilpa lau-in alawmpa nusiain taisim hi. Ka matpa amin kadot ciangin,” thei keng,” vive ci hi. Na nute, na lawmte in ong bangci sap hiam ci ta leng, “Thei keng” ci den hi. Na min na gen leh na vaimin balsa gap 3 teng ong pia ding, ka cih leh, tua le gap sawm ong pia in maw, ong cito sawn hi. Tua ciangin aban guhgak semsemin, na min nagen kei leh Police ah ong puak ding ci’n inn lam-ah kapai pih hi. Inngei tunciangin, “Vok nam, vok nam lua, kei ut ke’ng “ ci’n ong kipek hi. Innkimkot pihin kaetpih hi. “ Kozong voksa ne kei ung, veng pualam-a Lisu-te khawi gimnam bek hi,” cih kawmin, vok mulo ahihmanin, innsung ah ong lut ngam pan hi. Tutphah tung ka tutsak leh, “Na tanu ken thei, ko sang kahkhawm” ci’n maivil theihna tuamtuam zong lai nong hi. Na min nagen kei leh Police kiang ong puak tading hing, ka cih teitei ciangin, “Norman” hi ong ci hi. Amah pen SDA bang maha voksa nelo biakna nei khat ahi hi: Vok gim nam tuazaha lipkhap zah dongin a biakna ah citak bilbel napi, vaimim gau guk ding le min gen nuamlo-a zuauphuah ding pen haksa salo mawk zel hi -- biakna vai akipattahna ah biakna pen minam neihsa suahin kuhkal dingin akipattah hangin dikna kimangngilh kha hiding hi. Pasian zia pen “Thutang le hehpihna kikawi, Late 85:10 ci hi. En ibiakna ah tua imangngilh kha hiam?
Hmmm, biakna icih pen kingeina seh leng, ngeina khat suak lel-a, cihtak mahmah hang, biakna hihna taktak ahi nuntakna omlo theimawk ahi ve maw!
Hilhcianna:
1. Judah mite Biakna le Gamtat kituaklo--lampial:
Jews-te in Pasian nusia, mangngilh uh hi. Sakolte late in apu thei lai buangsam napi Jewste in Pasian mangngilhta ci’n Pasian in Isaih tungah gentehna pia hi(1:2-3).
Pasian bangci mangngilh uh hiam?: Mawhna le gitlohna lungsim vom, tua tawh khangin gamta uh: tua pen Topa anusiatna uh hi, ci hi. (1:4).
Tua manin gim thuak dinguha, a gam uh ki nusia ding hi, cin Pasianin genkhol hi. Zion tanute(Jerusalem khua mite) lobuk bangin kinusia ding hi, ci hi(1:5-9).
Jerusalem le Juda-te pen Sodom le Gomorrah tawh genkak zah dongin Pasian mai-ah gilo uh hi(1:9-10).
2. Itna, thumanna, dikna le hehpihna Awlmawhlo sa-in, Biakpiak Kuhkal pong mawk pen Pasian in Deihlo:
Tua huhau-in Pasian kammal anuai-a bang hi:
a. Ngai dih un, na biakpiakna neunaute uh bang ahiam? Keimah in bawgtal thau limci tampi biakpiak nadingin kisam kahi kei hi. Biakpiakna sisan hangin kanuam tuan kei hi. Biakna pia dingin nong pai uh ciang, bang hangin, kihhuaipi-in biakinn huang ong sik nahi uh hiam? Pasian in ci hi(1:11-12). Hihte ah Judahte in Pasian tungah biakpiakna ahahkat mahmah hangin Pasian lungdam lo cih ong lak hi. Banghang hiam cih leh, gitlohna, nusialo-in biakpiak hangin akhiatna omlo hi Pasian in aci nuam ahi hi.
b. Tua manin, man neilo biakpiaknate ong paipih nawn kei un, sabat le khade nite le kikhopnate ka ning hi, Pasian in ci maita hi. Ahang pen, Judahte in tuate hahkatin abawl uh hangin, Pasian deih lungsim thumana, itna, migitnate awlmawhlo uh ahiman hi. Thungetna saupi na behlaplap-in khut tungah sisan bangsa-in thungetna saupipi na neih uh hangin ka ninglel hi, ci hi. (1:15). Tuate omlo-a sabbath, khadet nite ah biakpiakna a paipih hangin lungsim kipuahphatna omlo-a biakpiakna pen Pasian in deih masa lo hi(1:13-15).
Ei SDA-te etteh dingin lungsim sung thumanna le migitna, itna awlmawh lopi a doctrine tungah citak depin, sabath tan voksa nekloh, sawm-a-khat piak, vegetarian hihna bek pen Pasian lungkim biakna man hilo, cihna hi.
Kipuahphat ding Sawlna:
c. Na khut uh silsiangun, gamtat hoih kisin un, thumanna zongun, na gamhtatna uh puahpha un, tagahte hu un, meigongte panpih un, Topa in ci hi(1:16-17).
Gamtat hoih pen Kha in ilungsim sungah ong gamtat ciangin eite sungpan ong luangkhia thei pan ding hi. Lungsim sung pianthakna agennuam ahi hi. Doctrine bulphuha pianthak ding hanciamna tawh kilehbulh hi. Paianthakna dik a om nadingin kalsuan zia ding abanbanin om hi. Azom ah ong genbeh hi.
d. Ong pai un, kikum khawm ni, na mawhnate uh sisan abat hangin, vuuk bangin kong paak sak ding hi. Thu mangin nong pai uh leh, na leitang pan un gah hoihbelte na ne dinguh hi; nong nial uh leh namsau in ong valh ding hi, Topa kei mahin kong gensa hi, ci hi(1:18-20).
Pasian in lungsim kitam-a amah zuante tungah pianthakna le dikna pia ding hi. Hihmun in mimal le Pasian kizop akisapna ong lak hi. Ipawlpi muanglua-in hih kalsuan nading cial thupi imangngilh kha kei hiam?
Banghangin Juda-te Biakpiakna Pasian in deihlo?
e. Bang hangin Judahte tua dinmun tung uh: Thuman thutak tui vung abatna Judahte banghangin numei paktat le mithat-te dinmun tung hiam? Ahangin na gamukte uh in langpangte vive asuak uha, gutate tawh kipawl uh hi. Golhguk sum bek tawh nasem uha, thaman bek lamen uh ahihmanin, tagahte hulo uha, meigongte thu amau kiang tung zolo hi, ci hi(1:23).
Hih dinmun in Pawlsung makaite le nasemte in Pasian na asepna ah agamtat gitlohna(corruption) ong lak hi. Eite ading diak bangin ih makaite in golhguk koici lak, koici piak hiam cih dong ong huam hi. Pawlsung buaina ong om ciangin kumpi zumte ah letsong limci (golhguk/ niangtuiman ci-in “bungh” (b,fESpf ykH;) bangzah tawh thukhen mangte le kumpi sitnite tungah hawhsim ihiam? cih dong ahuam ding ahi hi.
3. Tomkaihna:
Hih atunga (a, b, c, d, e) thu omteng ikaihkhop ciangin, Juda-te le Pasian kikaal ah thu omzia ong kimu thei hi. Pasian in Juda-te pen thuman le dikna kemcing dingin asawl ahi hi. Tua adingin biakpiakzia tampi zong pia hi. Tua biakpiakziate in thuman-a dikna le hehpihna bulphuh nading le nuntak pih nading ahi hi: thuman thutakna, itna, hehpihna, khualna nei ding uh ahi hi. Tua ding kimlai, makaite akipan, a minam bup un, ngongtat, hehpihna le maisakna neilo, meigong tagahte pampaih, letsong le golhguk piazote bek huam bawl uh hi.
Tua bangin Pasian deihloh teng gamta napi uh, sabath , khadetni, le biakpiakna te kuhkal takin pia vet uh hi. Tua bang hi leh Pasian alung kim ding sa uh hi. Tua bang gamtat kihhuai tawh sabat khade ni le biakpiakna neih pen Pasian in ning ingh, akihiatna om kei aci ahi hi. Pasian deih pen thuman diktatna, hehpihna, khualna lungsim bulphuh biakpiakna ahi hi.
Thukhupna:
1. Hih attunga thu omzia ah, Pasian in ama piaksa sabath le khade nite mawk deih nawn vetvetlo-a a gen hilo hi. Tua Sabbath le biakpiaknate’ laigil ahi Lungsim siangtho le gamtat siangtho awlmawhlopi-in Juda-te in a sabbath, khade ni le biakpiak akuhkal pongmawk uhpen kih ing aci ahi zaw hi. Tua Sabbath le biakpiakna dangte pen Kha nuntakna taktak-ii lim bek hi-a, ataktak pen Pasian deih itna, thumaanna, dikna, khualna le Hehpihna ahi hi. Tuateng kinlopi-in, Norman bangin, Juda-te in a puatham biaknateng kinbawl zaw kha den uh hi—agol penpen meh neu tawi sak uha, aneupenpen meh gol tawi sak uh hi. Tua bang lungsim tawh Sabbath atan pen uh deih keng aci hi beka, Sabbath limlim pen Pasian in deihlo hi ci-a, tua Laisiangtho mun bulphuh pen, athudopphah tellohna le a khiatna lak khialhna ahi hi.
2. Biakpiakzia man khempeuh in laigil le deihna nei ciat uh hi. Biakpiakna man le dik nangawn tawh ibiak ciangin, tua thulaigil ahi, Pasian deih itna, thumanna le dikna, hehpihna le khualna te(Late 85:10) a om kei leh tua biakpiakna pen Isaih huna Juda-te Sabbath tan mahtawh kibang dinga, amawkna hi veve hi, cih Isaih 1 sung thu in ong musak hi.
3. Tua manin eite in zong Sabath zang, gupna sang cihbek hilo-in izuih biakna le ngeina-ii laigil telin, tua thubul tungah kinga-a Pasian deih nuntakzia tawh inuntak ding ei le ei iki ngaihsut ding ahi hi. Tua hikei Pasian in “SDA-te Sabbath tan ka ning ta hi” ong ci ding hi.