
KHANGTHAK SIKHA UPNA
|






Pr. D. Nangno
I. A kipat thak hun, a mun, ami
1. March 31, 1848 2. Hydesville, Newyork 3. Fox unau numeite
L. E. Froom, Spiritualism Today, p 3.
II. Organization - kipawlna
1. 1858 kum-in Sturges, Michigan, ah sikha htu um pawlpi kiphut masa pen hi.
2. 1864 kum ciangin kipawlna organization hong nei ta uh hi.
3. 1893 kum September 27 ni-in USA gambup delegate kiteel-a kikhoppi a masa pen (First Delegated Convention of Spiritualist Societies of USA) Chicago ah hong nei uh a, USA a gambup kha um teng kipawlna Pawlpi (National Spiritualist Association of Churches of USA) hong phut uh hi.
III. Upna zungpi genkhiatna
1. “Mongneilo lungpilna” (Intelligence) i um hi.
2. “Nate-a kilang nate, pumpi lam, kha lam vaite, mongneilo lungpilna lahkhiatna hi” cih i um hi.
3. “Tua akilangte theihtelna leh nuntakpih siamna in biakna maan hi” ci-in i kipsak hi.
4. “Mi khat asih ciangin nuntak kilaih hi lel hi” cih i kipsak hi.
5. “Misite tawh kihotheihna pen Kha thu upna tawh teltak-a lahtheih thu hi” cih i kipsak hi.
6. “Nuntakzia a sang pen in zuih ding thuhoih, midangte in nang hong bawl ding na ut bangin midangte bawl in zuih ding hi” cih i um hi.
7. “Mimal in pumpi leh kha lam upadi (laws) te a zuih a zuihloh tawh kisai-in ama lungnopna ding leh noploh nading ama vai hi” cih i kipsak hi. (Kum 1909 kibehlap)
8. “Mihing kipuahphatna vai-ah tuhun hitaleh mailam hun hitaleh, kong kikhak ngeilo hi” cih i kipsak hi. (1909 behlap)
9. “Lai Siangtho sunga om genkholha thubulte Palai sepna tawh ahi sinsen-in kilak thei hi” cih i kipsak hi. (1945 behlap)
L.E Froom, Spiritualism Today, p 8,9.
IV. Minambup (Gambup) Khristian Khalam Kipawlna
1. 1913 kumin Minambup Khristian Khalam Kipawlna (National Christian Spiritual Alliance) a phuan uh hi.
2. 1913 kum mahin biakna dapphahin “Mai anawt khalam Pawlpi” phut uh a, hih upnateng a pulak uh hi.-
a. Khate kipawlna
b. Kha a thupi pen Pasian
c. Vantungmite misite kha hi uh a, a hing laite tawh kizopna ah palai a sem uh hi.
d. Elias, Moses, leh Johante’ kha in Zeisu ukcip-in palai-in zang uh hi.
V. Kum 1914 kumin Minambup (Gambup) Khathu umte Kipawlna (The National Spiritualist Association) in sikha thu (spiritism) akhiatna honkhat bawl uh hi.
1. “Sikha upna (Spiritualism) in Lahtheihpilna (Science), Thu muhdan pilna (Philosophy) leh a kizomsuak nuntakna biakna hi-a, palai zangh-a sikha gamtawh kizopna thu siksan hi.”
2. “Sikha thu um mi in hih mun leh sikha gam kizopna dinga palai zatna in biakna hi ci a ummi hi a, tua kizopna pan a kingah kihilhna a sangpen in biakna hi ci-a tua banga a zia le tong leh
3
|






gamtat khawheek a hanciam mi a hi hi.
3. “Palai i cih i sikha gam pan a thu kipuakte a gensawn thei ding zaha a sangsiam ahi hi.”
4. “Kha thu-um cina damsak siam cih pen, amah a neih vang maw khat peuh tawh cinate thatang leh damna a guan thei mi ahi hi.”
L.E Froom, Spiritualism Today, p 9,10. Gentehna
— “Sikha thu upna in lahtheih pilna (Science). thu kankhia, sittel, a thute leh nuntakna lampang a kha panin kilaaknate khentel sitset hi.”
— “Sikha thu upna in Thumuhdan pilna (Philosophy) thu zongkhia , untakna lampang muh theih leh muh thiehloh pianpih thupaizia sinna hi a, thu om bang muh khiat theih te siksan a gen khiatna a hihi.
—”Sihkha thu upna in Biakna (Religion)’ ahih man-in Pumpi lam, lunngsim lam leh Khalam tawh kisai Pianzia (Nature) te tawh lemtuah in ‘ Pasian’ thukhamte kanna ahihi.”
L.E Froom, Spiritualism Today, p 10.
4. 1945 kum ciangin Gambup Sikha Thu umteng kipawlna (National Spiritualist Association (a tom in , NSA) USA ah hong phuan uh hi. (Tua bang mahin Italy, Germany, France, Scotland, leh England ah zong phuan ciat uh hi.)
L.E.Froom, The Conditionalist Faith of Our Fathers, Vol. 2, laimai 1060.
Sikha a dawldawlin omsak
“Kha (soul) in a cialcial, a dawldawl , cih bang danin a sang zaw munah kah toto hi. A niam lam dawlte-ah a sang zaw lam kahtoh
zawh nadingin kisiansuahna leh kipuahphatna kibawl hi ci uh hi.” L.E. Froom, Spirtualism Today, 11.
Dawl sagih om hi. A sangpen dawl sagihna ci uh in Khrist omna dawl, ci uh. A gukna - Ita dawl, A ngana - thungaihsut mahmahna leh lungpilna dawl, A lina - thupiang khat peuh a bul kante dawl, a thumna - khuakhal Gam (Summer Land) A paikhinsa khempeuh hih dawl atung khinsa ci uh. A niampente geel bel thupi seh kei uh.
L.E. Froom, Cond. F.F,Vol.2, 1064, 1065.
“Sikha umte in vantung peuh, hell peuh um lo-in, a mangthang omlo ding ci uh ahih manin, mikhempeuh a sangpen dawl ciang a tung kim ding hi uh hi, ci uh hi.”
L.E. Froom, Spiritualism Today, p 11.
Diipkuat huai
Dr. James Martin Peebles i 1904 kumin, “Tukumza huam a nauma beima-in leitung bupah sikha thu upna hong kitheihpih ta ding hi,” ci. (Early Writings, 88 tawh etkaak ding)
L.E. Froom, CFF, Vol, 2, 1116.
Dr. Peebles mah i, “Sikha thu upna in a maan Khristian vai langpan’ lo hi.” ci hi. Sikha thu upna in lim leh na lamdangte, mangmuhnate, leh cidamsakna silpiakte tawh sawltakpite’ biakna pen mah hi a, sawltakte khit-a pawlpi papite biakna hi-in, Constantine amaan donga Khristian miluite’ biakna ahi hi. “
L.E. Froom. Ibid. 1119.
“Hih (Sikha thu upna) in ahui (huai) kimna, asung dipna, Nazarene (Zeisu) mipa’ mailam thu agenna-a, Hih limte in a umte zui dinga, hih nasepte sang a thupi zaw nasem ding uh hi.
En un, ka hong ompih den hi. leitung beiciang dong, a cih a taangtunna hi. L.E. Froom, Ibid. 1120.
Pasian’ thu-ah i naupan lai niloh leh Dawi pen Ngalkhuahang peuh, aital peuh, Sahnupi peuh, Leilum Sikhapi cih khawng peuhin hong kilang lai ding hi. Tuate in TOPA i upna susia zolo ahih manin “teelsa mite” kheemna ding, zol nadingin kizangh theilo hi.
A tunga i muhte i et ciangin “teelsa mite” hong nak khemzawh tuak lua hi. Sawltak Paul in, “Kha Siangtho in teltak in gen hi.” (I Tim. 4:1) a cih ciangin, Kha Siangtho in hong patauhpih hi. “Teltakin hong hilh khol hi, a ci ahi hi. Aital’ hatuupi kaai khawng Kha Siangtho in hong laupih lo lua hi. Ngalkhawhang kidawm un hong ci ngeilo hi. Hotkhiatna thu-a a kimuangte kidop ding a hong gen ahi hi.
A Pasian’ thu lo-ah zong dawi i suksiat nading a sem den mah hi. Lai Siangtho sunga “dawilut’ veite dawi in biakna hanga suksiat hikhinlo tuak hi. Ama zongsatna pan a asuksiat tampi om uh hi. Tuate sung pan Topa in dawi hawlkhiatsak mah hi. A susia hilel in upna pan alampial ding uh gimna hi khin tuanlo ding hi. Hai ta uh ahih manin upna cihte amau a’ dingin a thupitna a omlo zah hita hi. Tua bang taktakte in Hotkhiatna taanlo tuak uh hi. Dawi’ bawlsiat-in hai mah uh, ahih hangin tua haina tawh dawi a lungkim nading thumal kician om khollo hi. (3T 161) Dawi i lelh man a i veka i khai mang hangin lamet om veve hi. Hai lo a dawi’ cih i manna hi i minthan nading, Dawi in zateep teep lel in, Zu ne lel in, tua hih lel in, hua hih lel in, TOPA migi hi, acih pen Sikha Thu-upna thubulphuhte hi. Pasian deihlohte Dawi in phamawh salo hi. Ama manthan-pih ding a hong zotna vive hi.
Spiritism pen kha thu hi. Spiritualism pen kha tawh kisai thu cihna hi a, Pasian tawh kisai kha pen ‘Spirit’ ‘Holy Ghost’ na ci ahih manin Spiritism, Spiritualism pen khanin thu hi.
r r r