KHANGNO LEH MUSIC
Music pen khangno bek hilo-in u ham, naupang, mi haite na-ngawn in
zong deih uh hi. Music zong nam tuamtuam om in ei uk tek om hi. Music
pen a ma thu in ah maan hi, khial hi, hoih hi, sia hi, ci-in om kei.
Ahi zongin music in i lungsim, i pumpi te a kiu tuamtuam pan in hong
su, hong bum in Pasian tawh hong gamla sak thei ahih manin awl mawh
ding kisam hi. Leitung vai bek ah hilo-in biakinn sung nangawn ah zong
a hoih lo music te hong phuul luut ahih manin i dal ding zong kisam
hi. A mimal bek hilo-in, mipi ading zong i phawk siam ding kisam hi.
Music in mi khat bang cih huzap hiam cih tawm khat en ni in tua
tungtawn pan in kikem siam tek ni. Tu hun in music pen mun khempeuh ah
kizeel hi, kikhak tan theilo hi.
zong deih uh hi. Music zong nam tuamtuam om in ei uk tek om hi. Music
pen a ma thu in ah maan hi, khial hi, hoih hi, sia hi, ci-in om kei.
Ahi zongin music in i lungsim, i pumpi te a kiu tuamtuam pan in hong
su, hong bum in Pasian tawh hong gamla sak thei ahih manin awl mawh
ding kisam hi. Leitung vai bek ah hilo-in biakinn sung nangawn ah zong
a hoih lo music te hong phuul luut ahih manin i dal ding zong kisam
hi. A mimal bek hilo-in, mipi ading zong i phawk siam ding kisam hi.
Music in mi khat bang cih huzap hiam cih tawm khat en ni in tua
tungtawn pan in kikem siam tek ni. Tu hun in music pen mun khempeuh ah
kizeel hi, kikhak tan theilo hi.
Leitung vai music te
Biakna la ahilote kideih mahmah hi. A music te zaknop hi. Ahi zongin
“tu lai-a khangnote ngaih music te Christian upna a langpang music hi.
La pawlkhat te’ La mal a pahtaakhuai zongin a music in tuate phiat
siang hi.” (1) Mrs. White in “Satan in khangnote Pasian kiangpan a
pialnang un music pen a lungsim te a kaih theihtheih nangin thaang in
zangh hi.” (2) ci hi.
Biakna la a hilote lamal te’n mawhna namkim bawlding tha piakna tam
mahmah hi. La sunga a om thute a ciin’ man un thong kia tam mahmah hi,
a kisuawm na-ngawn om hi. Sia khat in “i uk music te in tawntung-a
amanding tham an a at ding dong hong bawl ahih lam phawk ni. Music in
Khrist tawh hong kinai sak, hong gam la sak thei hi.” (3) ci hi. Music
ii bum theih na vaang cik mah in neu ngaih sut kei in.
Biakna la ahilote kideih mahmah hi. A music te zaknop hi. Ahi zongin
“tu lai-a khangnote ngaih music te Christian upna a langpang music hi.
La pawlkhat te’ La mal a pahtaakhuai zongin a music in tuate phiat
siang hi.” (1) Mrs. White in “Satan in khangnote Pasian kiangpan a
pialnang un music pen a lungsim te a kaih theihtheih nangin thaang in
zangh hi.” (2) ci hi.
Biakna la a hilote lamal te’n mawhna namkim bawlding tha piakna tam
mahmah hi. La sunga a om thute a ciin’ man un thong kia tam mahmah hi,
a kisuawm na-ngawn om hi. Sia khat in “i uk music te in tawntung-a
amanding tham an a at ding dong hong bawl ahih lam phawk ni. Music in
Khrist tawh hong kinai sak, hong gam la sak thei hi.” (3) ci hi. Music
ii bum theih na vaang cik mah in neu ngaih sut kei in.
Biak inn sung-a music te
Biakinn ah zong music kizangh lehmah picing hi. Ahi zongin biakinn
sungah la tuam i sakte hoih khin hiam cih i sittel ding kisam hi. Mipi
leh la tuam i sak late Israel te gan gawh biakpiak na mah bangin a
thupi biakpiak na khat in i ngaihsut ding thupi hi. I la sakte Pasian
mai ah “gim nam tui” biakpiak na a suah loh pha mawh hi (Pian 8:21,
Pai 29:18,25,41, Siam 1:9, 13, 17; Gam 28:2, 6, 8, 13, 24, 27; 2 Kor
2:15 cih te) Mrs. White in “Music pen Pasian hong piak let song
hi.”(4) cih hi.
Khangnote in Khristian lamal ahih naak leh biakinn ah latuam sak na
in nei ziahziah hi. Zawl lamal a kihel khak loh bek tawh na-ngawn sa
lai-uh hi. Tua dan la te in kha khat Pasian a muh sak theih tuam leh
ki “A men” hi. Pilna siamna tawm bek thei le hang mi kisa kha pah thei
i hih manin kisialt nopna tawh biakinn sungah la kisa, kitum nuam hi.
Thu tampi thei le hang bek biakpiak na pen a thupiit lam, a zahtaak
huai lam, a siangtho lam kithei in Pasian pen kikhangual bawl huai loh
lam kiphawk thei pan ding hi hang, I la sak te siam na lah na hilo zaw
in Pasian i phat bek ding hi.
Rock music a siamsa pawl khat Khristan a hong suah uh te Pasian ading
hong kipia in “Rock gospel” cih te hong om hi, Rock Music hi. A mau
sung pan mah in kilawm a sa thei lo om hi. “Leitung vai-a rock music
leh Khristian rock music kikaal ah a lamal bek kilamdang hi, rock
music pen rock mah hi lel hi. Hun bawlna ah zat ding in kisang theilo
hi. I san’ loh na a hang ol mahmah hi. Rock music ii hong bum na vaang
pen a music pan hong pai hi, a lamal pan hilo hi. A lamal leh a music
i thuah ding baih hi. A lamal kilaih ziauh ding bek hi. Music style
bel a ngeingei mah hi suak hi.” (5) ci-in rock music ah a tual bual
ngei, tu-in SDA a hong suak Brian Neumann in ci hi.
Biakinn ah zong music kizangh lehmah picing hi. Ahi zongin biakinn
sungah la tuam i sakte hoih khin hiam cih i sittel ding kisam hi. Mipi
leh la tuam i sak late Israel te gan gawh biakpiak na mah bangin a
thupi biakpiak na khat in i ngaihsut ding thupi hi. I la sakte Pasian
mai ah “gim nam tui” biakpiak na a suah loh pha mawh hi (Pian 8:21,
Pai 29:18,25,41, Siam 1:9, 13, 17; Gam 28:2, 6, 8, 13, 24, 27; 2 Kor
2:15 cih te) Mrs. White in “Music pen Pasian hong piak let song
hi.”(4) cih hi.
Khangnote in Khristian lamal ahih naak leh biakinn ah latuam sak na
in nei ziahziah hi. Zawl lamal a kihel khak loh bek tawh na-ngawn sa
lai-uh hi. Tua dan la te in kha khat Pasian a muh sak theih tuam leh
ki “A men” hi. Pilna siamna tawm bek thei le hang mi kisa kha pah thei
i hih manin kisialt nopna tawh biakinn sungah la kisa, kitum nuam hi.
Thu tampi thei le hang bek biakpiak na pen a thupiit lam, a zahtaak
huai lam, a siangtho lam kithei in Pasian pen kikhangual bawl huai loh
lam kiphawk thei pan ding hi hang, I la sak te siam na lah na hilo zaw
in Pasian i phat bek ding hi.
Rock music a siamsa pawl khat Khristan a hong suah uh te Pasian ading
hong kipia in “Rock gospel” cih te hong om hi, Rock Music hi. A mau
sung pan mah in kilawm a sa thei lo om hi. “Leitung vai-a rock music
leh Khristian rock music kikaal ah a lamal bek kilamdang hi, rock
music pen rock mah hi lel hi. Hun bawlna ah zat ding in kisang theilo
hi. I san’ loh na a hang ol mahmah hi. Rock music ii hong bum na vaang
pen a music pan hong pai hi, a lamal pan hilo hi. A lamal leh a music
i thuah ding baih hi. A lamal kilaih ziauh ding bek hi. Music style
bel a ngeingei mah hi suak hi.” (5) ci-in rock music ah a tual bual
ngei, tu-in SDA a hong suak Brian Neumann in ci hi.
Upna thugui a hongsu hiam
La sungah a thu om hi. Roy Adam’ lai-at na-ah “Ave Maria’cih thunget
na Khristian sung ah min thang mah mah hi. Khi thungetna ah zong
kizangh hi. Aw tuamtuam tawh la-in kiphuak hi. Franz Schubert leh
Charles Gounod te phuah min thang pha diak hi. Lu ciano Pavarott,
Aaron Neville cih te’ sak za ngei le cin mi lungsim bangzah tak la
hiam cih thei ni teh. Hih la pen “Luka 1” a kisiik san hi in Mary
kiang ah thungetna hi pi pen hi. Latin pau tawh ki phuak a hih man in
a thu tak tak a om pen ei tung ah ki langh lo hi. A lamal a tel hi le
hang hoih ih sak sa a aw kaih hoih ih sa zo lai diam? A tawp na lam a
la mal a nuai a dan hi.
“Siangtho Maria, Pasian nu aw, tu-a kipan ka sih hun dong un, mawhna
nei kote adingin thu hong nget sak ta-in, A men” A la aw i deih manin
a kilawm lo lamal te khuakha lo-in i om leh i ukna nung a zui hi ni.
Misi kiang thu i nget maan lo hi, Lai Siangtho in hong tua cih hilh lo
hi.”
La sungah a thu om hi. Roy Adam’ lai-at na-ah “Ave Maria’cih thunget
na Khristian sung ah min thang mah mah hi. Khi thungetna ah zong
kizangh hi. Aw tuamtuam tawh la-in kiphuak hi. Franz Schubert leh
Charles Gounod te phuah min thang pha diak hi. Lu ciano Pavarott,
Aaron Neville cih te’ sak za ngei le cin mi lungsim bangzah tak la
hiam cih thei ni teh. Hih la pen “Luka 1” a kisiik san hi in Mary
kiang ah thungetna hi pi pen hi. Latin pau tawh ki phuak a hih man in
a thu tak tak a om pen ei tung ah ki langh lo hi. A lamal a tel hi le
hang hoih ih sak sa a aw kaih hoih ih sa zo lai diam? A tawp na lam a
la mal a nuai a dan hi.
“Siangtho Maria, Pasian nu aw, tu-a kipan ka sih hun dong un, mawhna
nei kote adingin thu hong nget sak ta-in, A men” A la aw i deih manin
a kilawm lo lamal te khuakha lo-in i om leh i ukna nung a zui hi ni.
Misi kiang thu i nget maan lo hi, Lai Siangtho in hong tua cih hilh lo
hi.”
Thu khupna
Khangnote in a uk uh music leh a sunmang a tangtung dingin kum 10
khawng hun pia-in bang mah a tangtung lo ding sangin nuntakna ding a
kimang theite thei le-uh mannei zaw ding hi. Music pilna pen a khang
toto hi. Ni khat i om mawkmawk leh a zia kihi ta hi. Kha khat, kha nih
sin bek tawh lah kikhua suak lo hi cih i theih kul hi.
I hunte i mawk bei sak sangin biakpiak na-a i sak late a hi sit set
in a kisak theih nadingin solfa, a tah, tum dante hoihtak in kisin leh
hoihlo ding hiam. Pasian vang a pia mi khat i suah ding a kua ma ciat
in hah kat tek leh hoih hi.
Hun bawl nate picing sak le hang i hunbawl na zah taak kaai ding hi.
Music i uk nate Pasian vang i piak dingin kizang leh hoih hi. “Leitung
vai music te, Rock music, uk kawm in Pasian tawh a ton khawm sawm te
pen nu-ngak khat a lawmpa tawh lupna khat ah lum khawm kawmin nu-ngak
siangtho ahih suak lai dingin a hanciam numei tawh kibang hi. (7)
Nuntak tawntungna a hong taan sak thei music te i uk sang in nuntak
tawntung lam a hong lamto music te teel zaw le hang hoih hi.
Khangnote in a uk uh music leh a sunmang a tangtung dingin kum 10
khawng hun pia-in bang mah a tangtung lo ding sangin nuntakna ding a
kimang theite thei le-uh mannei zaw ding hi. Music pilna pen a khang
toto hi. Ni khat i om mawkmawk leh a zia kihi ta hi. Kha khat, kha nih
sin bek tawh lah kikhua suak lo hi cih i theih kul hi.
I hunte i mawk bei sak sangin biakpiak na-a i sak late a hi sit set
in a kisak theih nadingin solfa, a tah, tum dante hoihtak in kisin leh
hoihlo ding hiam. Pasian vang a pia mi khat i suah ding a kua ma ciat
in hah kat tek leh hoih hi.
Hun bawl nate picing sak le hang i hunbawl na zah taak kaai ding hi.
Music i uk nate Pasian vang i piak dingin kizang leh hoih hi. “Leitung
vai music te, Rock music, uk kawm in Pasian tawh a ton khawm sawm te
pen nu-ngak khat a lawmpa tawh lupna khat ah lum khawm kawmin nu-ngak
siangtho ahih suak lai dingin a hanciam numei tawh kibang hi. (7)
Nuntak tawntungna a hong taan sak thei music te i uk sang in nuntak
tawntung lam a hong lamto music te teel zaw le hang hoih hi.
1. Marvin L. Robertson, “Are Music choices Really Important?”
Dialogue, 6:1, 1994, p. 11, Col. 2.
2. Ellen G White, Messages to Young People, p.291, 295.
3. M. L. Robertson, Dialogue, 6:1, 1994, p. 11, Col 12.
4. Ellen G White , Education, p,167.
5. Brian Neumann, “Pilgrimage from Rock,” Dialogue 12:3, 2000, p. 29, Col. 1.
6. Roy Adams, “Spiritual Perils, “Adventist World. May 2010, p. 12, Col. 1.
7. Ed Christian, “The Christian and Rock Music: A Review Essay,”
Journal of the Adventist Theological Society, vol. 13:1, Spring 2002,
p. 181.
by. Sia Lianpi
Dialogue, 6:1, 1994, p. 11, Col. 2.
2. Ellen G White, Messages to Young People, p.291, 295.
3. M. L. Robertson, Dialogue, 6:1, 1994, p. 11, Col 12.
4. Ellen G White , Education, p,167.
5. Brian Neumann, “Pilgrimage from Rock,” Dialogue 12:3, 2000, p. 29, Col. 1.
6. Roy Adams, “Spiritual Perils, “Adventist World. May 2010, p. 12, Col. 1.
7. Ed Christian, “The Christian and Rock Music: A Review Essay,”
Journal of the Adventist Theological Society, vol. 13:1, Spring 2002,
p. 181.
by. Sia Lianpi
Hih article pen “Khangno Kahlei” laibu ka bawlna bu sung pan kong
hopsawn hi. A zang siam thei ciat dingin I biak Pasian in a sim mimal
kim thupha hong pia hen.
hopsawn hi. A zang siam thei ciat dingin I biak Pasian in a sim mimal
kim thupha hong pia hen.
Nang Za Mung
Anlangh Adventist Seminary
Ph: 0933543921
Anlangh Adventist Seminary
Ph: 0933543921