Thudik lo, zuau tampi
kikhah khiakhia mai hi. Thuk kikna leh thukhennain Topa ahi cih phawk ni. Kampaute thukhen hi (Matt 12:36_cf. Exo 23:1, 2).
Thukham 8th palsatna hi aa, kidop huai, kisittel huai hi. Zuau propaganda te
hong tellah ning:
I. MYUM leh MUC te
kumpi zum ah:
1. Sia Sangpi in “MYUM
in zo in, kum 2004 maa a Biakinn, sanginn leh mission inn khempeuh MYUM te
tungah ka ap kik ding uh hi ci-a, letmat kithusakna ah Sia Kai Za Dal in ka pia
kik ding hi ka aap kik ding hi ci-in letmat kithuh in” ci-in zuau golpi, zuau
lianpi, zuau sangpi tawh a lai a sim peuhmah tungahhong khem hi.
Johan 8:44 en in. Tua
bang ka letmat thuhna om ngei nailo hi.
2. Pr Minlwin hong
khiat pen Myanmar Union Mission min zat loh nading tawntung khaamna hi aa,
Biakinn, sanginn etc te hong ap un cihna hilo hi. Hong ap ning cin khat vei
beek min thuu lo hing. Ki thuu hi leh Ks. 5000,00000/- (5000lakhs) man in MUC
college leh MUC KAS apdingin thukhen zum ah hong khia thak ding hiam? Monyua ah
hong khiat hi aa, Kawlpi ah ki tuahto in Court Case No. 6,District Court
office, Kalay hi.
3. “Sia Kham Khen Pau
in pia kik nuam lo, ap kik nuam lo ahih manin letmat thuu nuam lo in” ci-in Sia Sangpi’n agen pen Sia Kham Khen pen Sia
Minlwin in khia lo hi. Kei bek keiguak leu hong khia hi. Sia Kham
Khen Pau kiang ah “hong ap in” ciin khat vei beek thu khen
zum in thupia ngei nai lo hi.
4. “Siangsawn Pawlpi”
na cih pen a nung om hi aa, Conference ih cih pen Mission om ma aa, om zo hi.
Kibat ding dah huai kei lua. Nang dah huai zaw teh. Inntuan hilo in khan
cingta, picingta, amah leh ama ading zota ahih man in tau pa bangin luah uhhi.
5. Sia Sangpi-in AAA
hawm thawh in, thu nei zolo kisa in ZAA hong phuat khit nangawn in zong ko Conference mah hi ung a cihna document te ki
file lai hi. Tu’n a gah ki mumu ta hi. “Anlangh SDA te’n MUC bel
muang zo non mahmah lo” a cih pen Anlangh SDA abup 100% dan in gen kha hi. Hi
peuh mah lo hi. Pa Suan Khup makaihna tawh Anlangh SDA a tamzaw in beh leh
phung tawh a ding ZAA a ultung sak zawk ciang, MUC ah om thei nonlo-in Mission
ah ki lawn khia uh hi. MUC muan lohna sang in mimal elna, panmun deihna, min
dawk nopna hang peuh hizaw hi.
II. Anlangh SDA C pan
M ah:
Sia Kimpi (Tuan Suan
Kim)
A. “Note” atna ah C
leh M vai ah hoihsa, hoihsa lo cih hilo in “a khangto nuam bek hi” a cih pen bangci khan to uh a nung ah en ni. “Thutangpeek”
hizaw hi.Page 2 of 26
1. “Anlangh SDA pawlpi
in C te paizia man salo paizia tawh kituak kei kipuah ni ci-a a gen gen kum nih val khin ta hi.” Bang teng gen, koi teng
manlo cih lah pulak lo hi. Working Policy
bu amu ngei bek tam? C makai te hawm thawh in “pil zaw ung” a ci nuam hi zen
sam aive.
2. “MUC makaite hong
paito in Pawlpi ong phelkhap uh hi.” A phelkhap pen MUC makaite ngawh hi. MUC
makaite paima in Church board ah “M ten hong san zawh leh kilehkik ding
kithukim hi” cih pulaak hi. “Pawlpi khensatna a utlo Pa Thang Cin Lam makaihna”
cih zong pulaak hi. Khen 2 phakhin cih pulaak gegu, MUC makaite’n Pawlpi ong
phelkhap uh ci’n hong kheem ngam hi. May 7, 2011 leh May 14, 2011 in nakpi-in
kisel uh hi. “Pawlpi khensatna a ut lo” a cih zong a thu khial hi. Pawlpi khensatna
kici nailo in, Church board khensatna cialmasa hi pan bek hi. Tua hi’n a phel
khap pen Pa Suan Khup, Sia Suan Tuan Kim hi zaw. “Thallam cilsiat” tuak hi.
Mission MYUM lam pan
Kayin siate pawlkhat hong paipen tukpaak tawh dawn (Bang man mawk), hanla sak
(Bang ci han hiam), zola sa ziahziah (dawn maw, nam maw), zothau lawn ziahziah
(kumpi maw, gal man, sa man maw) uh hi. Siapite na nuam vetlo lai. Nero bangin
dawnta ngial uh hi. Khemna, aisanna, bumna, kineihna, diklohna, a manlo teci
panna, kitheihsak pong hiau aa mawk pauna, mi up nading mipil/ laisiam khat min
zangin mi khemna, dik hi cih ngah nading aa mi dang mawh zonna, (mawh lah
khiatna thuman a hilote) kiphatsakna, kiliatsakna, kihihsakna, mi simmawhna, mi
neumuhna, a khua min peuh lo a simmawh lungsim neihkholhna, Lai Siangtho tawh
hilo ngeina tawh ciinna leh upna etc… te khempeuh in ZUAU hi aa, HAITATNA LUKHU
(Crown of follies) hi. Tu lai minphatna tawh ci leng
HAITAT DOKTA (Doctor of follies) peuh ih khukkhak loh nang
kidop siam ni. Khu kei ni. Nuntakna thu tawh kipawl NUNTAKNA LUKHU (Crown of Life) khuk ding bek lunggulh hi.
3. “Upapa Upa kong
tawpsak ci uh hi…… Upa pawlpi in hoih tak a atel pen leilung (tung) bup
president te in zong a tawpsak theih loh ong sem uh ahih manin amau a kisang zo
lo hi.” Sawlbawk lakah muhloh gulsat bangin ban ngawh kawikawi hi. US President
Obama in Anlangh SDA upa pa a tawpsak thei hiam? UN Secretary Vankim Moon in
Anlangh SDA upa pa a tawp sak thei hiam? Tawp sak theilo uh hi. Lianlua maw?
Hi peuhmah kei. Amaute
leh tual Pawlpi upa, Anlangh SDA upa kizopna policy omlo uh hi. SDA Church
Manual in genlo, theihpihlo hi. Tua ahih leh leitung bup SDA president, tawh e
leh? A kibang hi. SDA Church Manual in “representative” kiukna hi ci-in na
genzaw a, GC president tawh tual pawlpi upate (viz. Anlangh SDA upa) tawh
kizopna, kipaaikaanna na gen lo hi.
Tua ahih leh
Conference (MUC) leh tual Pawlpi upate kizopna a gen na leh? Conference
president (leitung bup president pa hilo) in Pawlpi khempeuh (all churches) i
elder pi upapi (Chief elder) hi. Pawlpi (tual) khempeuh tawh kizom in, Page 3
of 26
Pawlpi kikhopna,
business meeting te, Church board te, pawlpi khatpeuh i sessions kiteelnate ah a kisapna zui-in makaih hi. Pawlpi laibute, report
bute etc… khempeuh ah kizopna nei hi. SDA Church Manual, 2000
ed., p. 135. Gen mah hilo hia? Kimpi in “M ten hong sanzawh leh kilehkik ding”
a cih mah bangin Anlangh buaina SDA Conference tual Pawlpi sungah Pa Suan Khup
leh Sia Kimpi in kum 8 khitteh hong tawhkuan takteh Conference president leh
makai dangte vaan ding tavuan om bangin itna leh deihsakna tawh 28.5.2011
Sabbath ni zing tung ciang nangawn in kitapkham loh dingin zol lai uh hi. Utlo
uh hi. Conference ka suah ding un zong ko thu hi. Mission zong suak nung ci
tuan kei-ung ci’n hong khem lai hi.
26.8.2011 in Lawibual
ah ki-ap dingin na pai vevua leh MUC treasurer pa’n a cih leh a lehla (avhvm) bek hi ung ci’n zuau phuak lai hi. Sia Thawng
Mung in na sang thei pah lo-in tungsiah dot dingin nagen hi. Ka pai
masak lai-in Pa Suan Khup in, “Kei Mission ut peuh hong
kici-in, a mi theileng a taw sui dak nuam ing,” ci-in Biakinn sung mipi mai leh Pasian mai ah hong gen hi ven! Tu’n muhtheih
loh khe in sui aa, Conference Biakinn pan kilawnkhia in Mission Biakinn tuto hi
cih ngaihsut huai sang. Pa Suan Khup leh apawlte Mission ah a nungtolh, anuakik
pen sial (2) tawh amau leh amau kigawh, ki-ai, kipahtawi keei uh hi. Mission te
hih hilo hi.
28.5.2011 Sabbath
ni-in Pa Suan Khup pen Conference Elder ut nonlo ahih na zui in Divine Service
khitteh Conference ut laiteng, ahih theih leh, a vekpi un khawl ding kipulaak hi. Dotna leh dawnna, C leh M vai zong kikup kul
ding. Pa Suan Khup pen Conference a utlai, a panpih lai a elder a
kitel hi-in, tun Mission ut ahihman leh, cing lo ban ah, khawl non lo ahih
manin Conference ut lai members tengin Conference elder upa ding Pa Thang Cin
Lam tel uh hi. MUC president in SDA Church Manual a bangin makaih bek hi. Niseh
sak lo hi. Conference ut lai teng in Church board a thak in bawl hi. MUC
president in Pa Suan Khup upa tawpsak lo hi. Conference upa in kitel kik non lo
bek, Mission ut upa, Mission ki-ap upa hi lailai hi.
Tua hi’n Mission ah upa
za mah in a miteng tawh taikik ta uh aa, MUC makaite tawpsak ci’n mawhzon
mawkmawk pen balteh tungah tuisun bang lel hi. Lezang te, Sia Thang Hlim te,
Sia Thawng Za Hau te kituiphum kiksak in Pa Suan Khupte kituiphum kiksak loh
pen a bangci dan ai tam? Khialhna omsa lo uh aa, kituiphum saklo uh aihteh, ka
gengen mah hong nung pian veve hi. Conference vai a a paih pawlpite tungah
khial lua ung acih na uh evidence hi aa, Pa Thang Khan Dal (U.S.A) zat SDA
Church Manual (?)tawh kibang lo aitam?
‘Profession of faith’
kici upna pulakna tawh mi (50) val sang uh hi. Church Manual ah p. 40 no. 4,
“missing” kici omna kitheilo tawh sang uh hi. Sia Paulek tuiphumsa (47) a
phumkik se pen ah “legalism” hizaw hin Sia Paulek matsa kha (47) te a tawi, a
pom man a pawl i mat, amau mat hi ngeilo ding hi. Sunday tang siate phumte
Church Manual p. 40 No. (1) ah na sang hi lo hiam? Pa Suan Khup ngah upa za pen
pianpih za hilo-in a kitel za hi aa, upa zia leh tong tawh a om leh kum (1),
kum (2) cih bang bek hi thei zelnapin, tua thu guikhunte Page 4 of 26 a palsat
leh kitawpsak thei pah hi. Church Manual, p. 43-46 en in. A dang khat pawlpi
mite’n tel kik ding hi pah lel hi.
4. “Anlangh buaisak
Anlangh mite mi-in piang kei zaw leh hoih diven mawtaw” (Mawtaw hi zezen kei,
mataw hizaw buang e). Ngaihsutna khialhna bulpi hi. Mi-in piang loh ding zah
dong gen nading mun leh mual, khua leh tui tawh kiteh lo hi. Zeisu in
Jerusalem, Zion a langpangte a buaisakte mi-in piang kei hen na cilo hi. Mihing
Tapa a lehhekte mi in piang kei leh ama ading hoih zaw hi na ci bek hi (Matt
26:24). Mihing Bawlpa, Topa Zeisu Pasian a langpang, lehhek ding tangial pen
mihing in piang kei leh ama a ding hoihzaw hi ci-in a Bawlpa, Piangsakpa in gen
hi. Anlangh pen Pasian hilo, Bawlpa, Honpa hilo hi. Anlangh buaisak Anlangh
mite miin piang kei zaw leh hoih di ven, “mawtaw” cih pen Pasian, a Piangsakpa
demna hi. Mi leh mi kizia-et, kilangpan, ki lehhek, kilamlak khial, kipuuksak
cihte pawl pen a puuksak pa ngawng ah an gawi suang khih in tuipi sungah kipai
leh hoih zaw hi (nungta keileh) ci’h bek Topa’n na gen hi. (Luka 17:1, 2)
“Anlangh buaisak” cih
sangin “Anlangh SDA Conference” kikhen sak buaisaki cileh manzaw ding hi.
Anlangh bup hilo hi. Tua buaisakte lakah “lai-at Tuan Suan Kim” a zungpi khat
hi. Tithe leh sumpite April, May, June teng upa Suan Khup tawh kipawl in hong
puak lo uh hi. April kha Anlangh Appropration huhna Ks. 100,000/- (one lakh)
Tedim pan na thoh khin khin zaw lai hi. Dik mah na sa lai hiam? Pasian in
sittel ding hi. Upa pa zi-in naupangte Conference sangkah loding, van zuak loh
ding buh gawi sak lo ding, Conference te laihilh tawh pilna kingah lo ding
ci-in gengen aa, khenkham zungpi khat ii gah hi.
III. Anlanghnism:
Sua Gen Mung (Thang
Gen Mung)
Anlanghnism sangin Anlanghism
hileh English man zaw hi. Anlanghism cih dingin a mi lah kawk lo, a khua a mite
pianzia lah gen lo hi. Ami hi leh Anlanghites maw Anlanghians maw khat hiding
hi. Upna te, doctrine te, creed te, philosophy namte lah hilo hi cih theih nang
omlo hi. Kiniamkhiatna in kiphatsakna sangin manpha zaw, thupha ngah zaw hi.
Topa phatna pen maituam (mask) bulh aa, ih khua ei leh ei bek ki-ultung sak na
sangin hoih zaw hi. Conference kawkna om zel ahih manin a theihhuai zaw deuh
teng hongpulaak ning:
1. Sia Kim in C pen
paizia manlo cin mawhsak in Gen Mung in mimal ki-elna hangin mu hi. Handbook of
SDA Theology, Vol. 12, p. 18 ah Conference leh Mission pen tungsiah huhna ngah
zui-in minam (ethnic) ahi zongin, pau (linguistic) ahi zongin gam mi (national)
zui ahi zongin kiphuan hi ci-in hong lahkhiat nungsang mimal el kullo, tual
khua kaih lungsim (ae&ma'opGJ0g') te neih kullo hi. Mi khempeuh kikim hang
a, thupha ngahdan kibanglo hi cih phawk ni. Paizia manlo acih vial nong hong
gen hen deih huai peuh mah hi.Page 5 of 26
2. Pr Thang Khan Dal
leh Conference sutuah dah ni. Mimal hilo in, SDA Manual, Working Policy tungah
kinga hizaw hang. MUC dinmun pen SDA Encyclopedia Commentary series, Vol. 10,
p. 1324 ah SDA central organization tawh kizom lo pawlneu (small groups) te upna
a kibatnak leh SDA hilo, SDA pawlpi kipawlna hilo hi ci’n kinial lo hi – acih
te; Constitution of Genera Conference of Seventhday Adventists, article
IV. “membership” ah
zong Union Conference, Union Mission khempeuh Division, G.C tawh kizom khinsate
leh a zom nailote khempeuh, hoih tak a kiphuante GC kikhop ciang a kisang
dingte khempeuh GC member hi ci’n Southern Asia Pacific Division Policy p. 2 ah
kikoih hi. Conference, Mission te Division tawh kizomsa leh kizom nailo te
khempeuh G.C khutnuai ah om hi ci-in Ibid, p. 493. “General Conference” article
ah om bangin offshoot lah hilo, SDA organization taktak hi. Hihte pen Sia
Mungno leh Sia Gen Mung te’n sim kha buang leh maw, thei teei lo maw. A theih
nailoh hang uh hizaw ee. MUC pen MYUM te hazatna, picin lohna, netcip nopna
hang hi bek hi. Sia Pau Za Khan in zong email tawh hi vai teltak in a gensa hi.
3. Church board
khensatna pen G.C president in phel thei hi, phel theilo hi cih mun khat beek ah at lo hi. G.C pen SDA kiukna ah a sang pen hi. Tual
pawlpi zuihding in SDA Church Manual G.C ah voted tawh kithoh khia hi. Anlangh
SDA Conference Elder pen zum pan kiseh lo in tual pawlpi Conference mite tel
hi. 28.5.11 ni a a tel uh hi. Kitheihkheem-mawh-bawlna pen kinei kilkel lo hi.
“Pawlpi a tawmzaw in a tamzaw kihawlkhia thei lo hi/ a tamzaw ten zong a
tawmzawte hawlkhia thei lo hi” cih policy om ngeilo hi. A tamzawte amau leh
amau a Mission ah ki-ap hin, na muh lopi a gen gen kha hi teh. A tamzaw, a
tawmzaw cih hilo in discipline khalna 12 lakah khat a palsat nak leh tamzaw ta
leh kipai thei hi cih SDA Church Manual na sim in. Mimal tung kingalo in
Apostasy tungah kinga zaw hi.
4. Anlangh SDA te
Biakinn dawikua suakta maileh kilawm hi nacih pen nang dawi te mu thei maw. “ki
lawm hi” ci’n upmawh gen mah ve cin. Dawikua hileh Pasian min kiphatlo ding.
Pasian gam a ding kivai hawm lo ding hilo hiam?
5. “MUC te letpi ahi
G.C tawh kizom lo SDA tampi om hi a kici pong hel pen Kawlgam a om MUC te dan
hilo in” Sengam, Arab gamte a thu-um mite genna hi cih zong i thei ding thupi.
Theilo pipi-a thei kineih kha kei-in. Muslim gam a te, GC tawh kizom thei mah
hi. MUC pen GC tawh kizom nuam mahmah, a kikal ah hong khak tan hi bek hi.
Kizop theih hun Topa’n hong pia lel ding hi. Sen gam ah pen pawlpi kipawlna om
lo in GC tawh kizopna gen lo hi. SDA Yearbook, 2005 p.2220. Ei Kumpi’n phal in
Mission in hong haza hi bek hi. Muslim gam (2) – Iran, Afghanistan pen field/
section khat hi. SDA Yearbook, 2005, p. 80.
6. Anlangh te
kikhenkham cici zenzen lo ding. SDA te kikhen khap ma in Anlangh ah R.C,
Baptist (ZBCM, TBC) Thang Za Kam Pawl, Yahwei Church of God, Laipian etc…. in
kikhen hilo hiam. Anlangh SDA kikhenkham hi bek veh aw…..
7. Mimal kawkkawk
sangin ei leh ei kipuah pha zaw leng hoihzaw hi. Topa’n na mit sungah singluang
la khia in hong ci kha ding hi. Page 6 of 26
8. Conference te mi
khenkham ding hilo in, mi gawmtuah dingte hi – Upna, veeina, kipawlna, lametna
kibangte kipumkhat ding hi bek aa, langpangte peuh, tuu lakkhiat ding bekbek sawmsawm,
sumpi leh tithe te piakloh ding bekbek a sawmsawm te bang cih sawm nale? Tui
leh sathau na gawm thei hia? Zeisu in kilemna khah ding a hong pai hing ci maw,
namsau khah ding aa hong pai hing ci zawlo maw? A utlo te, zol zawh lohte amau
leh amau ki paai khia hin, koici gawm ding na hiam? Mawhsak nading bek zong
sangin kilem nading, kipumkhat nading veeina kibangte han thawn zaw in.
9. Sakollam ah kek in
dengtam na cih teh tua kek pen ZAA maw,Pa Nang Suan Gin maw. Koici kitap a
leh.
10. “Anlangh SDA te
kikhenkham tatak leh a min sia ding NANG!!! USA a om pa mah na hi hi” na cih
teh Sia Lian Kap Sang, ZAA phuanpa cipah hiteh maw!!
11.Divine and rule a
cih pen Pasian leh ki-ukna hi aa, a theikhial hizaw. A cih nop pen Divide and rule hi, khenkham in uk cihna hi. Minam tam, pau
namtam, culture tampi omna gam khat khenna peuh, zailua khenna peuh aa zat hi
bek aa, Anlangh SDA te kikhenna ah kizang thei lo hi.
12.Kikhenkham taleh
ahoih lam zuih siam ding leh hong hanthawn in lungdam huai hi. Beh leh phung
kikhen lo aa kipawl khat ding beh tuam tek hita leng kipawl khop ding utna,
geelna, deihna in khialhna omlo hi.
13. “Pu Nang Suan, vai
leuleu bel kei san dan ong gen ning. MUC in Sakollam ah amau thu tawh Church
board ong bawl to in, pu Suan hawlkhiat ding vai hong tung hi. Pa Suan zongh
ong kihel in thu ong gen hi.” “SDA Church Manual, Education Policy tawh kisai
MUC sung a buainate tellahna” ci’n MUC President in Dec.
14, 2010 in a hawm
khiat laibu p. 42-48 ah kigelh sinsen hi. Sakollam pawlpi pen MUC ah sisterhood
in khat aa hong kihel hi-in, MUC khut nuai pawlpi khempeuh ah President in
business meeting, Church services, Church board, session te ah makaih thei,
“may preside ever” ci-in SDA Church Manual, 2000 ed., p. 139 ah na khung hi.
Church record, report etc te en thei, sit thei hi. MUC in Sakollam ah MUC thu
hikei leh kua thu hi mawk ding. Manual simpha hen.
Pa Nang Suan Gin in
“thangbawi911@yahoo.com” a email hong khahna kiphisianna, a tung a laibu p. 31
– 49 dong na en un. ZAA vai hong gen hi. Na semteng zong ciah sak mah hi. ZAA
gen thute, MUC akona thute kipulaak hi. MUC tawh kipawl nuam lo uh hi. MUC pen
GC tawh ki zom lo hi. Lampial hi. Muan huai lo hi. MUC ah aut lo mah hi cih ama
kam tawh hong pulaak ngeu hi. “Ama thu gen sa tawh kizui-in hawlkhia buang kei
ni. Et cik bek in hoih (koih) ni ka ci hi. Sia Kai dal in ong khem na hi. I
gelsa bang in sem to suak ni ci veve mawk hi.” Hiah, ama thu genna tawh ki
zui-in hawlkhiat ding hi mah hi. Conference a utlo bek hi lo in hong langpang,
pawlpi kim ah pai sak in Mission ah zolsak lai hi ven.
Meeting ma in Pa Gin
in ama inn maiah “Mission te hawlkhiat lah lau keng, Conference te hawlkhiat
lah lau keng, ka ek them” cin MUC makaite mai ah ong magen hi liang hi. Pa Gin
in ZAA thu, ama thu hong genna te ah sia Kai Dal in, “ong khem na hi” ci het lo
hi. “I gen bang in semto suak Page 7 of 26 ni,” zong ci vet lo hi. Manual om
bang in sepkhiat ding hi Sia KaiDal in ci hi. Pa (Gin)Suan in comitte te kiang
ah, “No thu hi. Na sep nop bang in zom un” ci zaw hi. Pa Paukap in en cik ding
gen aa, Sia Gen Mung in “Kei khialh na hi, Kei action hong lazaw un,” ci-in a
sungpa pumgup hi. “Nang bang action la ding” a kicih teh “MUC pan aa nalai hawm
te uh ko sia te tawh kikum in pawlpi mai ah sim loh ding in leek zaw in sim kei
ing.” cita ngial hi. Lamdang na sempa hi mah ei. A khasum san na tung cihtak na
sa hiam? Pa Gin in bel, “Na gelsa om bang in sem un” hong ci hi zaw hi. “Gel sa
om lo hi. Kikupding hi” cin ki dawng hi. Mawhna mu keileh
sia Gen Mung leh Pa Paukap in “et cik” ngen lo ding hi. “et cik” nam hi lohi.
IV. SDA/MUC min vai
“It (SDA) does not
apply to those (mostly in small groups) who observe the seventh day and held to the nearness of the Advent but who differ on
other doctrines, and hence are not part of the denomination. On the other hand,
it is not denied to those of like faith who are separated by
circumstances from organization at connection with the whole body of SDA’s”.
SDA Encyclopedia, Commentary series vol.10, Washington D.C: Review and Heald
Pub. Asso., 1976” Seventh-day Adventist.”(A) Hih a tunga (A)na ah, G.C
Constitution ah MUC pen ki sang nai lo member hihna ki lang hi. Matpongtin card
na neih nai loh hang innkuan sazian ah member, gammi (citizen) na hi hi. Suahna
tawh gammi aki hih bangin tuiphumna tawh SDA kihi hi.
Tua ban, tual pawlpi
kigawm in Local(tual) conference tuapan gawmto in Union conference kici hi. SDA
church Manual 26, cf. SSD working Policy 1999, p.44) Tua hin SDA yearbook ah om
leh om lo pen criterion khensatna man a zat ding hi peuh mah lo hi.Hai khengval in “Lawki te’n ih pawlpi min SDA deih,” Mission
peuh SDA pawlpi min sa salai in Mission ah nungtolh pen SDA pawlpi sungah aci
ci lai, SDA teaching tawh a
kigamla pharsise
lungsim nei mi te’n tel huai hi. No. III na ah, upna a ki bat nak leh SDA buppi
tawh kizom ta kei leh SDA hi lo, SDA pawlpi i khenkhat hi lo hi cin kiniallo hi
cin G.C pan a kithoh thu laigil pen mi khat peuh, “Siapite” peuh nial mawkmawk
theih hi lo hi. ZUAU hi lo hi. A thei lo pi, a thei nailo pipi aa SDA sa lo te
ZUAU gen hi zaw hi.
SDA Encyclopedia 1976
pen SDA mipil, 1100 val at hi-in, kipawna, sepzia, thu khunpi (work, belief,
organization, methods, and philosophies – p. xiii) na ci lai ahih man in Pr.
G.C Gulfan peuh, Sia Gin Sian Mung, Sia Gen Mung etc. ten mawk nial theih hi lo
hi. G.C tawh ki zop nang MUC in zong tithe nangawn Mizo Conference ah kipia
ngei napin, workable channel, a kizang thei lampi hilo ahihman leh Chiantagyi
pan Pa Nang te langpanna tawh kikhelphot hi. MYUM in lah tu ciang dong hong dal
niloh hi. Sia Kam Khan Mung in G.C ah 2010 in laikhak aa, tua
kum in assistant to President in President pa za sak in Southern Asia Pacific
Division ah na forward ing cin lai hong thuk kik pah hi.
“Tate it nu leh pa
te’n a tate uh hawlkhia lo in inn ah thu hilh in sat hi” Ta neilo te’n zong ta
te it na thu hilh thei mah hi. Tate itlo nu leh pa om lo hi. Ta din mun, it
ding din mun aa a om lo tate a tawpna ah hawl khia ding mah hi. Topa in mi
khempeuh it hi. Ama thumang lo te thukhen hi Hawl khia bek lo in that hi. Ta
kihilh zo lo te Kawl ten ta pan paaikhia ta ngial hi lo hiam? Tate it man in,
thu mang lo te an ngawlh, hawlkhia pak hi. Page 8 of 26 Hawlkhia lo a, inn ah
thu hilh ciang zong om mah hi. Ih inn nuam sa keng, ut keng muang keng, inn
dang pai ning, teng ning inn hal ning hong ci ci leh e.
A sumte lah apa ap
ngei kei leh cancer bangin hong ne ding hilo hiam? “SDA Manuel in tua bang te
hawlkhiat theih ding in na koih lo hi” Sia Gen Mung in mai kah pih (2) te kiang
ah upna (28) lam pial lah hi lo aa, ki“hawlkhia” thei ding maw ci mah hi. Ki tel
gen pah hi. SDA Manual ah mu kha lo hi ven maw. Omlo cih mawk mawk in tun zong
zuauphuak lai lai hi. SDA Church Manual in pp. 184,185 ah khalna (12) na gual
aa, No. 1-4 dong upna thu guikhun palsatna hi; No. 5 pen innkuan sung ngong
tatna vai hi; No. 6 pen nasep sil bawlna ah khemna vai hi; No. 7,8,9, kipawlna
(i.e MUC) tung kilawm lo gamtatna, kikhenkham sakna (divisive or
disloyal movement or organization) citak lo kipawlna leh hoih tak, mantak a
kitelte nial denna vai; No. 10,11,12 kham theih vai hi.
Tua hi’n Pa Gin in No.
7,8,9 palsat hi, kisik nuam lo hi Sia Gen Mung in tu’n muta hen. Conference leu
leu pen SDA i goal, hih ding sepding hi aa, hih No.7,8,9 in kawk kha lo hi. Tun
zong Anlangh te bang “profession of faith” tawh la kik ziau hi lo hiam? Sia Gen Mung zong hih te tawh Sakollam pawlpi’n action lak
theih, paih thei hi cih thei ta hen. “SDA khantoh nading a dal tan te a ci zaw
hi” SDA Manual munkhat beek ah ki mu lo hi, A muh leh hong gelh pah leh maw.
Hiah khaalna (12) ah kihel lo hi. Ki pumkhatna anialte, a langpang te pawlpi
sung dinmun ah kikoih lo hi. p. 46 ah na ci zaw hi. “Na Pa Suan in SDA
khattohna (khan toh) ding a dal tanna bang om hiam?” SDA khantoh nading hi zah
ta a dal, ban ah a gah tu’n ki mu khin ta. SDA khanto nang a sep bang hi zaw
hiam? ZAA in lah bang phattuamna pia? “MUC pan bel manual dang a neih uh leh
MUC pan hawlkhia hi-in tu ni ciang dong SDA pan ki hawl khia lo hi” MUC in
leitung bup SDA pawlpi zat G.C thoh khiat SDA Church Manual, 2000 ed. zang hi.
Sia Gen Mung in SDA church Manual aa om lo thu phuak tawm in sungpa gupna in
nei zen hi. Sakollam SDA min list pan kihawlkhia khin lua hi.
MUC pan kihawlkhia hi
acih nading in MUC pen tualpawlpi min hi lo banah MUC ah member/worker hi lo
hi. “Sakollam pawlpite Pa Nang Suan hawl khat(khiat) ding thu kim teng khut lam
cih vote tuni ciang kila nai lo hi.” Tua Sabbath ni-in Sia Gen Mung kikhawmlo
ahi teh mu kha lo hi. Hih zuau gen leuleu hi. Sia Kham Khen in sim ngiat in, a
tam zawlua tawh kikip sak hi. Sia Paulek in zong tua khit hong pulaak pah hi.
Pa Gin zi-in bang ci bangin a khut lam teng antang ip khat ta hawm hi ci’n
email ah “katate aw” cin khah hiam? Antang haikhat nangawn kihawm khia lo hi.
Tun Anlangh ah ipkhat ta kihawm hi email lo zel. Pasian in hong mu, hong thei
hi lo hiam? “Sia Kaidal in SDA yearbook ong sim in (a part of SDA) in kiom thei
hi cih zongh kong gen nuam hi. Tua yearbook a kigelh pen siapi te ong genna ah
SDA gen thadah Chirstian lim lim a ki phal loh na gamte’ a gen nuam hi zaw hi”
“The Constitution of the General Conference of Seventh-day Adventists. ( A part
of SDA) in ki om ‘thei’cih bek hi lo in ki om hi cih hi zaw.
Article IV -
MEMBERSHIP: The membership of General Conference shall consist of:
Page 9 of 26
a. All union
conferences and union missions that have been or shall be properly organized
and accepted by vote of the General Conference in session.
b. All conferences and
missions and unions of church directly attached to the General Conference, and
all conferences and missions and unions of churches directly attached to a
division, that have been or shall be properly organized.” Reference No. (1)
2005 yearbook p. 9; (2) SSD Constitution, Bylaws and Working Policies, 1999, p.
2. (B)
V. “General
Conference”
The central governing
organization of the SDA church, composed of such union conference and union
missions (either in organized division sections or without divisional
affliation) as have been or shall be properly organized together with such local
conferences and properly organized local missions as are not included in any division,
union conference or union mission or such local organization directly attached
to divisions as have been or shall be properly organized and accepted by
vote of the General
Conference in session.” (SDA Ency. Com. Vol 10 p. 493). (C) “Tua yearbook a
kigelh pen sia pi te ong gen naah SDA gen thadah Christian lim lim a ki phal oh
na gamte a gen nuam hi zaw hi” Zuauphuah nang leh MUC langdo nang in Yearbook
akigelh GC Constitution (tajccH Oya') pen “Siapite ong gen” cin mawhsut huai
lo hi. Siapite kua
hiam? Siapi, sianeu tung kinga lo in Church Manual, policy tung ah kinga zaw in
a laimai tawh gen zaw in. Koi mah ah kimu lo ding lah phuak kei leng hoih zaw
tham hi.
SDA zong Christian mah
hi lo hiam? “SDA gen thadah Christian zong a kiphallohna gamte” a cihteh SDA
pen Christian limlim lakah a palo dan hi sak hi. “Tua laigual pen ei MUC in
matlap in zang thei lo ding hi hang. Pawlpi mite khemna hi lel ngel hi” acihteh
amangaihsutna pen SDA thuguikhun sa hi. Ki nial kulloding in English thei te ading in atungah honglak khin ing. Theilo napi thei kisa, thei
kineih in pau eueu pen gin ngaih in lauhuai lua hi. Matt 12:36; Eccl. 12:13, 14
leh mite puksakna hi.
Rom 14:13 cf. 1 Cor
8:9 Leitungbup ah SDA pawlpi kipawlna pen Yearbook ah om leh om loh in
kikhensat lo in “upna kibat tawh” “like faith” tawh na khensat zaw hi. (Ref. A en in) MUC in Division leh GC ah puak lo in amin kihel lo hi “…
has been submitted by these organizations and institutions through their
respective divisions…” kipawlna leh institute te’n amau division tek ah a apte
bek kisuaksak hi. SDA kipawlna akicite bek (only organization of SDA) Yearbook
ah kisuaksak hi ci lo hi.
Reference (B) ah
“shall be properly organized and accepted by vote of the General Conference in session” General Conference vote tawh kikhoppi
ciangin mantak a kiphuan ding leh akisang ding Union Conferencete
khempeuh kihel ding hi acih na ah “ngeina lam man” behlap, guantawm theih hi lo
hi. Sia Mungno comment point (6) te lakpan No. 4,5,6 pen GC saansa Union
Conferencete dinmun hi aa, MUC pen GC in sang khin kici ngei peuhmah lo ahih
man kap kha lo hi. No. (3) ah Division tawh MUC kigawm hi ci-in lai Page 10 of
26 kihawm ngei lo ahihman Division in lah GC khawmpi 2005, 2000 ah agenda lut
ding in kikam kek lo hi. Article ah GC kikhopciang “in session” ci bek aa, in
next session GC kikhop kik, mai GC kikhop ciang ci peuh mah lo hi. No. (2) ah
MUC pen Division /GC phalna, lamlahna tawh kiphut hi ki-ci ngei kilkel lo hi.
Hih sia Mungno gen pen ah “have been” “hikhinzote”
dinmunte pulak hi aa, “shall be properly organized and accepted by vote of GC
in session” “Ding” “Shall” acih pen theihtel kul hi.
No. (1) na ah zong MUC
pen “Union leh Division te lung kimpihna leh phalna” tawh kiphuan hi kici ngei
lo hi. Hihte pen “have been” te din mun vive hi. “Shall be” pen theih tel ding
hi zaw hi.
Union Conference,
Local Conference cihtepen local Church tual pawlpi kigawmna pan kilam toto cin
Church Manual 26 ah definition na koih hi. GC, SDA phualpi, tawh kizop loh hang
atung a Church Manual definition leh SDA Encyclopedia, Vol 10, 1324 a SDA
pawlpi kipawlna “a part of Seventh-day Adventist Church/organization” hi kei
cin
kinial lo hi acih
nungsang mimal hita leh, pawlpi hita leh kinial thei lo hi. SDA Kinship
International te (homo sexual) nangawn Conference dan constituent nei lo ahih
hang Pawlpi makaite’n SDA minzatna thu trademark palsat hi ci-in a khiat pen
California, Los Angeles thukhenzum ah kizo sak in zangh uh hi.
Reference (C) ah
Division tawh kizom lo Union Conferences “without divisional affiliation”
kiphuante zong GC ukna sungah kihel hi na ci hi. Dinmun tuamtuam tawh SDA buppi
tawh kipawlna pan a kikhenkhia hang “Separated by circumstances from
organization at connection with the whole body of SDA’s” cih in zong MUC dinmun hong lak khia aa, “shall be” “hiding” lak ah kihel ahihman in GC
member (shallbe properly organized and accepted) khat hi. GC in properly
organize ciang kipawlna min, ahuam gam, anasemte etc te GC tawh kikipsakna
zui-in kisanna om thei pan ding hi. A hun kigen thei lo hi. Mailam hun “shall
be” hi. Tua hi kei leh GC/Division phuat ahih leh GC saan ding pen, leitung na
khut tawh na bet ciang akipelh thei loh zahkhat aa, article ah guan sese kul lo
hi. GC/Division phuat lote GC in amaan in phuan ding, sang ding aa kihelte a ci
hi zaw.
Beh kipawlna ah min
kihel lo in mundang khat ah na om khak zenzen hang in beh mah in a ki sangding
behpa ahih lam kinial thei lo hi. GC san nai loh, Church constituent formation tawh kiphuan, Church representative ki ukna tawh kiuk,
SDA philosophy, belief, work, organization asang, azangh leh Local Church in
SDA buppi huam hi cih athei, azang MUC hi. Tual pawlpi pen Pawlpi bup SDA i seh
khat hilo hi, tual kampau in pawlpi a kicih bang hi pah hi. Pawlpi buppi
in hih khenkhat sung ah om hi.
A kimu thei tual
pawlpi ‘ekklesia’ pen pawlpi bup hi aa, ahun leh a mun zui aa genna hi. “Local
congregation is not regarded as merely a part or a component of the whole church,
but as the church in its local expression. The whole is in the part, the local
visible ‘akklesia’ is the whole church expressed locally in a particular time
and space.” “Nor is the church universal the sum total of all local
congregations. The church is one andindivisible, a unity
expressed in the way the word ‘eleklesia’ in NT. Handbook of SDA Theology, pp.
542, 560. Leitung bup pawlpi pen tual pawlpi khempeuh kigawmna hi lo hi.
Pawlpi in khat hin a
kikhen thei lo, pumkhat hihna LAI SIANGTHO thak in ‘ekklesia’ cih kammal tawh
hun leh mun khat ah honglak hi. Min zong buaipih huai lo hi. Hau Khan Page 11 of 26 Mang, Van Lal Liana, cin a kiphuakte min sittel
ding leh, MUC min sittel ding dinmun hong kipia lo hi. Ta min
pen “Union Conference” akiphuah leh zong thukhen thei kei
niteh. “Tua ahihman in MUC pen leitung SDA te’ kici thei lo ding hi. Tua
ahihman in SDA ut te mission ah a pai kik ding mah hi ci in ka sang hi” ci-in
Sia Gen Mung in a atna tawh kisai in SDA Encyclopedia in GC ah mat pong tin nei
nai lo member khat ahih nungsang mi khat leklek peuh nial thei hi lo hi; Pr.
Minlwin peuh, Sia Mung peuh nial thei hi lo hi. Tua SDA thu nial te SDA hi lo
zaw hi. Christian limlim phallo na gamte ah conference, mission cih pawlte
kipawlna om thei vet lo ding hi pah aa, tua te hih GC constitution gen tawh
kibulh thei ngiat lo hi. Tua bang kiphal lohna gamte koite hiam? China(Sen) ah
pawlpi 858; pawlpi mi 319,972 ( 2005 Yearbook, p. 222) ah
om aa, Conference leh Mission om lo ahihman in GC constitution leh Yearbook a
GC membership cih pen Christian limlim akiphal lohna gamte agen akawk hi ngei
lo hi.
IV. Anlagh SDA
Conference pawlpi leh MUC te:
Mungno Gualnam (Gin
Sian Mung)
“A zenzen in SDA
Yearbook sungah a om loh pipi SDA Conference peuh a kici i hih leh zuau a phuak
den keei hi ding I hih manin thumaan muh nading iin“kaanna” nong bawl ding hong
ngen ingh Zo ngeina bang a kinaupuak tawh “kaanna” bawl ding Pr. Paulek atona hi
nong zen hi. Sia Mungno in zogeina tawh kaanna a bawl masa ding hi zaw.
SDA tual pawlpite
kigawm in Michigan Conference of Seventh-day Adventists cin Oct 5,6, 1961 in
Conference masa pen hi. Illinois and Wisconsin Conference pen Sept 27, 1862 in
kiphuan hi. SDA Encyclopedia, pp 880, 619, GC om nai lo in GC phalna cih bang
om lo hipah hi. GC om khit ciang in Conference hong kiiphuan ziahziah hi. Mrs
White in Conference thak tampi phuat ding hi cin GC ah gen hi.
Asia ah amasapen
Conference in Central Southern Luzon Conference hi in, pawlpi 8, 752 member hi
67% tual sung tithe support tawh hi. Ibid p 1115. 1917 in Japan Conference kiphuan (p 701) Sia Mungno sepna California Conference(a
kikhenma) pen Feb. 1873 in
pawlpi 7, 238 member
tawh kiphuan hi. Mizo conference pen 1993; Khasi Jaintia Conference, 1996;
North Tamil Conf. 1995 cih bang dan in kiphuan hi. Myanmar Union Conference 2004 in kiphuan hi GC ah a kisangsa Conference leh a
kisang nai lo Conference in kikhen hi. GC in a san nai lo conference pepeuh in
Sia Mungno zasak phot ding ci thu om lo hi. A kisang nailo te
SDA yearbook ah zong gelh veve ding, gelh hamtang cih thu zong om tuan lo hi.
Tua ahih man in a tung a Manglai No. I, II, III etc en leng MUC pen SDA
conference tatak , GC in Conference min tawh a sannai loh GC ii member khat
ahihna sunnitang bang in kilangh hi. Hih thu a thei nai lo te in MUC pen SDA
Conference hi kei a kici laiteng ZUAU phuak den hi zaw uh hi Sum tawh “kaan” le
zong kua mah in pe se lo ding ahih man in thuman a lak hi zaw ing.
Sia Saw Glad too, Sia
Thang Hlim, Sia Nang Za Tuang, Sia Hau Go Thang, Sm Nian Ngaih Man te minzong
SDA yearbook sungah a om loh hang in SDA sia ahih na bei lo hi. Mung, Gin(4) in
SDA yearbook kimu bel om teei sam ven. Sen gam ah Siate, pastor te e leh. SDA
yearbook ah na mu hiam? Amaute SDA sia , pastor hi lo maw. Yearbook pen Page 12
of 26 thukhen sia hi peuhmah lo hi. Pastor Paulek a ki cih leh Sia Mungno hazat
ding om lo hi. Ama kiang ah nget masak kullo hi. A ma thukimpih zong kul lo hi;
te leklek luak hi. Kawlgam ah akua SDA pastor min nei dang in ama effort khat
tawh kha 70 val phum ngei hiam? Pasian tha lo ngal kua
ngawh thei ding na hiam?
13.3.1962 in Director
General of Inspection in upna a sukha ciaptehna pawlpi min peuhmah Trade mark
in matpong ten thei lo ding hi cin acted law 18(F) guang in direction 13) koih
ahihman in Yearbook tawh thu khen thei lo hi. Anlangh SDA te kikhenkhap pen Sia
Gen Mung leh Sia Kimpi in mi ngawh in Sia Mungno in Kha Siangtho min vawh hi.
Anawkik aa ciah pen lungdam pawi cihsak liang hi. I pumkhat lai-in Kha Siangtho
neilo in hong seh aa, ih kipumkhatna hong dahpih mahmah hi.
MYUM a Kayin siate
hong pai aa vedio i zaih, galhang bang a tukpaak i piak, zothau I lot aa, zo la tawh i pahtawinate, leitung kipahtawinate azakteh
sia Memory Tun in Yangon vanleng kuan ah nadawn aa man video a zaihsang thupi
suah zaw ahihman-in sia Mungno in “lungdam kipaak in hong kihel nuam mahmah
ing” acipah lian hi. “Conference te’n hong dawn loh uh” acih te khawng i ngaihsut
teh leitung vai bel iplah mah mah sang. Sia Mungno in UMM ah sumkem leh
Education alet lai-in zong Anlangh phalo, bangmah sepsak zong neilo pipi hong
veidan a gen pen kineih vai lua sang. A sum kem za MYUM in hong kia sak in,
Mandalay ah Church Pastor in MYUM nasem kimlai i mipihte huai nuam, it ahih
sangin sum leh paai deihzaw in USA tung hilo ahiam. Tua lai in MYUM te maan
salo napi tu-in lah amau tawh kithuah ding, za kikim cih dan in hong at saan
keei mawk ee ci-in Anlangh SDA lak pan kigen hi.
“Saul kumpipa banga
akhialhlam uh theipipimah a kisikkik thei lo, akisikik nuam lo, backgear aneilo
mite “pasal taktak” asa leitungmi” tawm mah mah ding hi. Tampi hi lo ding hi.
Tam asakha lote lakah sia Mungno kihel thei-in lungdam huai hi. Saul pen “pasal
tak tak” na ci se lo-hi. “Back gear” neilo mihing khat beek om lo hi. Mihing
khat in a ut leh a ut loh, a duh leh aduh loh, sep nop leh sep nop loh cihte
pen front gear leh back gear hi pah hi. Khensatna pen gear thu na hi pah aa,
gamtatna in tua gear a ki thu bang bang {mai (front) ahih keh nung (back)} in
kimukhia sak hi. ‘Back gear’ neilo acite tu bang in Mission lut khin aa, zum
selna peuh in Mission lah hilo, Conference lah hilo, SDA hing ci pong hi. Tu
nangawn in “Kai Dal khemsa in om laimaw?” ci-in mawk awt awt in, amah pau leng,
mukbang tung sak seh sah zen hi.
Kikhoppi lai-in 1
Chro. 19:13 thu bulphuh in kinei hi. “Be of good courage, and let us play the man for our people, and for the cities of our God”
RVS) “Hang in, i mite’ ading leh i Pasian khuapite adingin pasal tat in”
(Tiddim chin Ref. Edition).
“Hanna hoih nei in ih
mite ading leh ih Pasian khuapite adingin pasal taktak in semni” (My own) A lai Siangtho ah Joab mangpa in Abishai kiangah
agen thu hi.
A mai uah Syriante,
anunguah Ammorites hin, hihte gel do gawp, zo gawp ding aa pasal kampau, pasal
taktak in ta ni acihi. Ih mite leh ih khuapite adingin pasal taktak
hini-Backgear thu nuamlo kisa pawlpi dang khat pana SDA hong suak sia khat
bangin “Conference pen sihpih ngam keng, hin pih ngam
bek ing” civial nong napin tu’n hinpih ngamlo in khawlta hi. Bang phattuam hiam
leh? Conference lo in sihding bek sam lai hi. Page 13 of 26 MUC in back gear
thu lo-in front gear thu aa, Biakinn\sanginn lam khin zo hi. (1) Thalmual (2)
Zampi (3) Valpabung (4) Ayethaya (5) Nanphalon (6) Myothit (7) Lanmadaw (8) Talek (9) Lezang (10) Tuikhing zang Tu
laitak akilam san, akizo dektak pen Anlangh Biakinn hin, Tonzang Biakinn pen
aki top top san lai tak hi. Front gear! Maipai gear! Saul pen “pasal khat” (numei
hi lo) “a man” naci ziau hi. Pasian teel hi.
Numei vai cih nang
zong om lo hi. Israel mite teel hi lo hi. (1 Samuel 9:1, 2, 17; 10:1,) David
zong Pasian teel mah hin, “Pasal taktak” ci tuan lo hi. “Pasal khat” “a man” na ci veve hi. (1 Samuel 13:14; Acts 13:22; I Sam. 16:7,
12, 13) Sia Mungno comment bangin “Saul kumpipa khialna akhialh lam thei pipi a
akisikkik theilo, a kisikkik nuamlo, backgear aneih loh” hang hi peuh mah lo
hi.
Sia Mungno deihkaih
comment leh mikawk nang comment bang hi lo in Saul khialhnapi pen kisikkikna
akulma, akisapma aa, Pasian thupiak palsatna masa pen hi aa, kisikkikna pen
anihna hi pan hi. Tua in Adam leh Eve banga thuman lohna (disobedience) hi.
Samuel in Saul (Bejamin mi) kiangah, “Gilgalah na pai khol in. Haltum/Kang
biakpiakna leh kilemna biakpiakna pia dingin hong pai ning. Bang hih ding cih
na kiangah hong pai a, kong lah mateng ni sagih (7) na ngak in,” (I Sam 10:8)
ci-in vaikhak hi napi Saul in paulap (5) nei-in Samuel hihding Pasian thupiak
palsat in nabawl hi. Samuel in “haitat teh Pasian thupiak zuilo na hihmanin
(kisik kik lo na hih manin cilo hi) nagam uk za kizom
nawnlo ding hi” ci pah hi. (I Sam 13:8-14; 15:16) Saul in Gilgal ah
Philistineste tawh kido ding a pai masak in Samuel in a khialhna agen ciang
Saul i pulaakna saanna leh kisikkikna dawk lo hi. (I Sam 13:8) Saul in Gilgal
ah Amalek kumpi Agag leh ganthaute sit in kang biakpiakna apiak khitteh Samuel
tawh kimu kik in Pasian thupiak a palsatna pulaak hi. Mawhmai ding zong ngen
hi. Samuel in a zuih kik ding thum hi. Ngah lo hi i Sam 15:24-26 Saul kisikkik
dan man lo hi. Theih lohna sangin thei gegu aa Pasian thupiak palsatna in
haitatna hi zaw hi. Tua theih lohna sangin thei kineih na in haitatna suk zaw
khat hi. Ki sikkik na kullo pipi aa, kisikkik ing cih zong haitatna mah
hi.
Kisik kikna kullona
mun ah kisikkik ding sawlna in haitatna mah hi. SDA te conference gengen pen
thuummi atam zaw in ii deih man in “thuman hi” cih theih hi lo hi. 1861 in
conference masa pen kiphuan aa, 1863 om GC kici General Concerence kiphuan hi.
Division Conference, Union Conference leh local conference om zih ziah hi.
Conference ahi zo nailo peuhmah mission, section, region, station, field,
territory cih bangin ki gen aa, conference suah ding pen SDA goal hi. Front
gear tawh a delh ding hi.
Mission dinmun
asangpen Union Mission ciang bek hi. Conference pen tual pawlpi te kigawm aa,
amah leh amah ding zo pawlpi ki-ukna sang pen hi. 1917 in Japan Conference,
1916 Luzon Conference, cihbangin kiphuan hi. Conference phuatdan masa pen hi.
Anihna ah, Mission pan zong conference hi to ding pen geel ding, a hun seh ding
ci’n policy kikoih hi. Ih Division lui ah, Mizo Conference (1982) Khasijaintia
Conference (1996) North Tamil Conference (1995) Gujarat conference (1994) hi to
diam diam hi. Hihte pen minam zui, pau zui-in kiphuan hi ci-in Handbook of SDA
Theology, vol. 12, p.18 ah gen hi. Tua ahih leh SDA te ading in Conference pen
tawm leh tam hang in gen Page 14 of 26 baan nang om lo in thuman khat hong hi
phot hi. Pawl tuam sat hi lo hi. Ta upa hin inn luah din mun hi. Mrs. White in
Conference thak te phuat ding hi ci-in GCB. Apirl 5, 1901, pp 69, 70 in na gen
aa, mun tuamtuam a Conference te kiangah GC in thupiakding hi thei pah lo ahih
man in Union Conference phuat ding kisam mah mah ci-in Ms. Pp. 26, Apirl 3
(1903) ah na at hi.
Conference, Mission
Union of Churches te GC, Division tawh kizomkhinsate, kizom nailote khempeuh,
hoih taka a kiphuan aa GC kikhop cianga akisang dingte khempeuh GC member, pawl
hi. SDA Encyclopedia, vol. 10, 1976. p. 493; SSD working Policy, 1999 p.2. MYUM
te khakna hang aa GC tawh kizop ding ahi thei nai lo pen leh MYUM te disband t eta zavuan lo, man lo hi. Tu-in zong “Profession of
Faith” ki ci upna pulaak na tawh sang ziau uh hi. Pawlpi kibang i hihna teci
hi. SDA Encyclopedia vol. 10. P. 1325 “Seventh day Adventist
Church” upna kibang ahih leh GC tawh kizoploh hangin SDA, ahih kei
leh SDA pawlpi kipawlna kizoploh hangin SDA, hih keileh, SDA
pawlpi kipawlna hilo
hi cin pawlneu \ small group te ki nial lo hi cih hong lak hi. Tua hi-in
procedure nangawn khial lo hi. MYUM bek hi lampi khakkhak.
Saul kumpite, David te
in Pasian thupiak palsat uh aa, kisikkik ding lo ngal thu dang om lo hi. Ih conference vai pen “Hih ken” cih Pasian thupiak
omlo ci a i palsat na zong om lo pah hi. Kamsang nu’n athak phuat ding gen zaw
lai ban ah Pawlpi’n zong a deih pen kiukna hi aa, thu mangte ki hi zaw hi.
Veeina nei SDA tak tak i cihte ki hi hi. Israel mi 12 te lakah 10 in Egypt
ciahkik ding acih pen uh Kha Siangtho makaih na
mah in seh kha ken.
(Num. 13, 14) San tuipi in a dal tak teh Egypt te khut nuai mah ah om ni amau
na sep hoih aci teng “pasal tatak” hi na ci na leh. (Exodus 14:11-13) Moses,
Joshua, Caleb te kimawhsak, kikoko taleh amai nawt teiteite; anawkik lote,
anungtolh lote, sum leh paai tawh apuk lote, mi haza lote, leitung vaang leh
min deih masa lote, Pasian thu masak leh ki apna neite thuman cihtak teeltalte
“Pasal taktak” hi zaw hi Egypt gam a i ngasa nekte, tangmaite, dawnpawlte, lo
uihte phawk lua hang ci’n a makaipa amawh sakte pasal tatak hi zaw deuh ci ding
maw (Num 11:3). Egypt ciah kik ni.
Makai teel ni ci a,
ciah kik ding avaihawmte 1 Thes 14:41 athak in phawk ni. Mission pen Egypt zah
in sia hi cih na hi lo hi. Pawlpi policy hi aa, Mission pen Egypt ah Israelte
amauleh amau ki-uk theih loh bang in tung siahte guat bang bang tawh ki-ukna
hi. Mihon pi’n Canaan paiding agen Joshua leh Caleb suang tawh den ding in gen
lai (14:10) Anlangh ah zong 25.6.’11 ni zan 1:20
in sungtum (4) tawh ka lupna inntung sikkang hong kideng ta
ngial sam.
Canaan paina ah makai
Moses leh Aron anial, alangpang Korah, Dothan, Abiramte dan kipia, lei in valh
(ch. 16:3,30) Pawlpi goalpi Conference akhak, adal, alangpangte koici tam.
Conference pen Mission langpanna hilo in goal a sep ding hi aa; akisem lo khat
sepna pen Korahte bangin khial lo hi. Pianpih siampi om nawn lo hi. Tan (10)
atut teh tan (9) langpanna hi lo hi. Israelte Zin mun a tun ciang tui om lo;
Hor mual a tun leuleu ciang zong an leh tui omlo
tuate paulap in makaite mawhsiat uh hi. Pasian in amau tel nading lak hi. (Ch.
20:1, 9; 21:4-8) Lampi thei kinei, policy thei kineih pong a, thei lo pipi a
makai te mawh sak in nungtolh te ki dawp huai hi. Page 15 of 26 “Pum
khat i suak theihnate hangin vantung Topa Pasian, vantung mite leh
SDA pawlpi mite
khempeuh lungdam in kipaak ciat uh hi”. acih teh Mungno kisang koih lua sang.
Topa Pasian, vantung mite kipaak zia muthei pen aup huai diam? Avek khempeuhte
tung pan amu tawh kibang hi. Omnipresence nei kisa ai tam. “Note hangin SDA
pawlpi ait takpi khempeuhte in i Topa Pasian leh a it vantung mite tawh ka lungdam khawm uh hi.” tawh ki sai-in Mungno Gualnam leh Topa
Pasian, vantung mite lungdam khawm uh acih mawk mawk, amaute, kithuah, kimu,
kiho uh hiam? Lai Siang tho siksan neilo pi-in khemna hi. Lai Siangtho sungah
“pasal taktak” cih theih ding in Joseph (Zawhtah) Moses, Elisha, Paul leh
Daniel bang hi. Mrs. White in hih (5)te agen khitteh leitung kisappi pen in mi
hi.
Sum leh paai, inn leh
lo, pilna sang, siam na sang, tha leh ngal, hatna, huaisiamna, gensiamna leh mut siamna, thugen siamna nei mite pasal tatak na
ci masa lo hi. (White, Education, p. 51) The greatest want of the world is the
want of men-men who will not be bought or sold, men who in their in most souls
are true and honest, men who do not fear to call sin by its right name, men
whose conscience is as true to duty as the needle to the pole, men who will
stand for the right though the heavens fall. P. 57 Leitung i kisapna lian pen
in mite pasal tak tak kisapna hi, sum tawh
kilei loding ahih keh
kizuak lo ding mite, lungsim tawng dong ah thu man leh thu tang mite, mawhna
pen ama min lian tawh lau lo tak a agen setset mite, phim leh khau bang aa
lungsim uah tavuan cihtak mite, vanpi a kia zong in thuman thudik ading ding
mite kisapna hi.
Noah tembaw, Pawlpi,
SDA yearbook:
Sia Nginkok
“Pawlpi sungah na om
nading thu tawh kisai in, Noah’ tembaw sungah omna thuthuk pawlkhat enphani”
cihtawh kisai telkhialhna in ngim loh, deihloh lampialnang hilhna (false
doctrine) suak mawk hi.
I. NOAH TEMBAW
1. “Ngaihsun ve, a
tembaw in kongvang khat bek na neipah mawk a, khua zing in, lumlua in uih
mahmah ding hi” Kong vang sawm Pasian in a nei sakzong in khak cip ding aa tua
pan khuavak lut nang, khua lum loh na ding hi lo hi. Khua zing lo lua kisa in
khuavak ngah nang akhum ah 18” tawh geel sak hi “The light was admitted at the
top and the different a pertments were so arranged that all were lighted” (PP
95)
2. “Inn dei tuamtuam
te om lo a, hon teen uh hi” Pasian in dawl thum tawh a gel sak hi a, ganhing te leh an (leh tui) khol in inndei tuam tuamte om
lua hi. “different apartments…… were lighted” A khan tuamtuam te
…………. khuavak ngah sak hi” cihna ah kitel siang hi.
3. “Kha thum” valdeuh
a cihpen kha (5) hi zaw. Gen 8:2 Page 16 of 26
4. “Zun leh eak”,
“ganhingte ngim”, “ganhing tuamtuamte mul, eak, zun, leh a ngim tuamtuam te in
bang zah in uih ding hiam?” LAI SIANGTHO leh spirit of prophecy, commentaryte
in hih thu gen lo uh hi A tua ci uih mah tam e? Tembaw lampa Noah, a desai suai
pen Pasian hi. “God was the designer, Noah was the master builder” PP.92 Dawl
thum, cubic tuazah ci a thupia pen a siangtho pen a hihteh tuate pen mihing
gelna hi lo hi. Pasian in paubaang lo zaw ding hi. An leh tui a koih bang in
(God directed every part) zun leh eak/ek ading patauh huai lo hi. Conjecture hi. Pasian hawmthawh bawl kha kei leng hoih zaw in
teh.
5. "Noah tembaw
in pawlpi lim ahihi.” LAI SIANGTHO thak hi ta leh, Spirit of Prophecy hita leh,
Bible Scholarte hi ta leh “Liim” ci ngei lo hi. Cih theih loh nang thu tampi om
hi. “Ahizong in gupkhiatna ngahna hi ka cih na hilo hi” cin kiphelh zel napi in Noah tembaw sung aate siatna pan gupkhiatna ngah lo om
lo” acih nungsang “Pawlpi lim” hi thei lo hi. Hih pen invalid,
imaginative, conjectural theology hi.
6. “Tembaw in amuan
huai penpen mun hi” La in “Ih buukna suangpi, huihpi nuncing aa kidalna” ci hi.
“I buukna Tembaw huihpi nunciang aa kidalna” a cih loh bang in huih nei /uk pa
leh Tembaw nei, abawlsakpa muanhuai pen pen pa hi. “Tuipi nak pi in kihual mah
ta se leh” tembaw sungah kihual hi lo kimlai, “tembaw sung pan Noah te in
pusuak khia lo in, om teitai uh hi” ut lopipi a om teitai bang, pusuak thei
napi pusuak khia lo bang in gen pong hi. Tembaw kong Topa’n khak hi (Gen.7:16)
Mihing hon thei kongpi hi lo in, Pasian vantung mi in hong thei bek hi. Kum 100
ciang a thuakzo sing tawh a bawl hi ta leh Pasian lo in huih gilo dan pan tua
tembaw in dal zo lo hi. (Yet the ark could not of itself have withstood the
storm which was to come upon the earth PP 95) “God a lone” Pasian bek in tua
tuigilo pan hon khia thei hi (PP 95) A bawl sak khit teh nai (watch) bang dan
koih hi lo in kemsuak cing suak hi cih kithei tel hi.
7. “A hun a cin ciang
in lei hong keu in, lei keu tungah kinga in hong pusuak pan uh hi” Amau thu tawh lei keu tung a hih man aa pusuak hi lo in
Pasian thupiak ciang bekin pusuak pan phing hi (Gen. 8:15) A kong
pen Noah hon theih hi lo pah phot in Pasian in direct
control hi zaw hi.
8. “Midangdang te in
tembaw lamhna a huh sam uh hangin, atawp dong sem zolo, nop ci sa lo, thupi
ngaihsut khol lo in, nusia sia uh hi” Noah in tetcipan na, thu hilhna, tuiciin
tun ding gen leh lamkawm kawm thuah hi. A kipatcil in mun tuamtuam pan mi honpi
(Multitude from every direction) in lampih hi. Tua khit mi tampi (many) in
warning sang thei lai in lampih lai hi. “Nop ci sa lo” ahih man hi lo in mawhna
kisikkik loh(no repentance), Uplohna(unbelief) pan hi zaw hi (PP 95) A ko hang
pen, azahpih hat pen leh a nial ngam pen te suak uh hi Pasian pen a siang zaw,
kitel zaw ngaih sut thei nang cin milin ultungsak; guahzu ngeilo pi tuicin tung
ngei lo ding , pianpih(nature) thu kikhel zo lo ding cih bang in nial, mawhsak
in lang pang uh hi zaw (PP 95, 96).
Hih bang akote
lettamate leh sia Paulek koici teh thei ding na? Sia Paulek in pawlpi gensia
lo,ko lo hi. Doctrine te zahpih lo hi. SDA leh doctrinete Topa Pasian a hi, LAI
SIANGTHO pan hi cih tawi sang zaw hi. Tulai tak mission a om SDA honkhat zong
sia Paulek thuhilhna pan kiconvertte hi zaw ven, a Page 17 of 26 ma personal
kicin lohna simloh, pawlpi vai ah na kawkna, na mawhsak nate Tembaw, pawlpi
tungtang tawh nagentehna (imaginative conclusion, theological conjecture,
extreme view on visible church) man theilo, kisang thei lo hi LAI SIANGTHO text
tawh kisai lo, kibulh thei lo (Out of context) te hi.
9. “Tembawpi in
nopsakna muh nading mun hilo” cizel; a tungdeuh ah lah “Pawlpi in lungnopna i muh nading mun hi thuak teitai “Noahte in
pusuakkhia lo in om teitai hi”, acih tawh kileh bulh hi. Anuai lam
ah “lungnopna hong pia hi” cizeel telmun om lo in “Lim”
hihna om lo hi. Tembaw lamna in Noah i thumanhna (obedience) dikna
(righteousness). Upna (faith) alakkhia hi aa, abeh aphung apawlpi, tuu huang in
gupna pia lo ahihna kitel muh hi.
10. Pasian pawlpi pen
Pasian lo ngal anei tuamdang om lo hi. Sia Mungno, Sia Ngikok, Sia Paulek te neihsa hi lo hi. Tua pawlpi sungah nasemte hi bek
uh hi. Pawlpi tungtawn in Pasian nasemte hi uh aa, manager anei mihaupa leh a
cial mite a met ngah zah sittel na ah pawlsung om leh om loh
hi lo in acih tak leh a citak lo tawh thu khen hi zaw (Luke 16:1-13); Jesu
gentehna a talent pungsak ding genna ah zong
kipawlna leh pawlpi
tawh thukhen masa lo in amaumah sepna tawh hi zaw. (Matt 25:14-30) Pawlpi pen
gupna thu tangko nang, sepkhiat nang etc hi zaw hi.
II. PAWLPI LEH GUPNA
1. “Pawlpi tawh kizop
loh hangin Zeisu nei peuh leng, Zeisu umpeuh leng, upna thu guipi 28 te sang peuh leng gupna kingah ding hi i ci kha ding
hi……. Tembaw sungah lut nuam lo uh hi. Amau thuthu sa in hong om uh a gupna ni
hong tun ciang in ki nusia hi.”
2. Tua pa tawh nakizop
nadingin tua pa in a pawlpi tuu huang hong koih suk hi… Kong vang pan in tuu huang ah lut lo na hih man in guta buluhte na suak
hi(John 10:8)” Tembaw in pawlpi lim hi ci in genteh banah tua
sungah a lut lo peuhmah gupna in
nusia uhhi acihteh
pawlpi tembaw sungah a lut khempeuh gupna, suahtakna ngah hi a cihna pen
“pawlpi upa na hih hangin gupna ngah na hi kei” ci zel in telmunmel om lo hi.
Pawlpi sungah lut peuhmah gupna ngah guarantee om loh ziapulaak bilbel zel hi.
Smyurna pawlpi
tungah,” Na haksatnate leh na zawnna (ahihhang na hau hi) ka thei hi. A maute’n
Judah mi hing cina pi-in Judah mi a hi lomite hong zahkomite pen Satan i mite,
biakinn (synagogue of Satan) ahi uh hi” (Mang 2:9) na ci a, Philadelphia pawlpi
tungah zong na ci lai hi. (Mang 3:9) Tembaw /Pawlpi/ tuu huang sung om kisa-in
a om na hilo mite cih nopna hi. Gupna ngah hi lo cih kitel hi. Pawlpi tawh
kizop lo/ lutlote gupna om lo hi cih No 1 ah ki mu hi. Pa tawh ki zopna ding
tuuhuang No. 2 ah ci hi. Pawlpi din mun, mimal dinmun gupna vai in tel siang
kul hi. John 3:16 Jesu um khempeuhte; Heb 4:16 Pasian tokhom ah direct in i lut
a thu i ngen, Gal 6:7,8 na vawh bang at ding etc. citeah pawlpi tawh kizopna
masakding na gen lo hi.
“Tua Jesu in pawlpipen
ka “pumpi” hi ci hi (1 Kor 12:27,Eph 4:12) a cih pen zong “note in Khrist pumpi
na hi uh hi, adiakdiak in Page 18 of 26 memba, pawlpi mite na ci zaw hi. Khrist
cih hi lo; St. Pawlu cih hi zaw (1 Kor 12:27) ah Khrist pen pawlpi lutang hi
aa, thu um mite pawlpi a ding pumpi amengte hi-in Khrist pumpi hi uh hi (Efe
5:30) na ci hi. Kipumkhatna, kipawlna thupi zia hong lak hi. Khat guak ki cing
thei sam lo aa, mitampi tawh kicing zaw, muibun zaw, gualzo zaw ahih man in
kipawlna limla pawlpi kipawlna conference thupi to hi.
“Pa” tawh kizop nang
tuuhuang tawh kizom masak kul hi lo hi; gupna ngah nading in Tembaw pawlpi sung
ki lut hi lo hi. Pa tawh kizop masak man in tembaw tuuhuang sungah aompah na hi
zaw hi. Gupna a san khitteh pawlpi sung a lut san hi zaw hi. Jesu ngiat in
(John 3:3) ah pawlpi masak lo in, lungtang pianthakna masak ngeu hi. Pawlpi
lian pawlkhat in Pawlpi thugui khunte, sacramento te zuihna in gupna pia hi a
cihuh teh pawlpi zuan masak hi pawlpi ultung sak in Sabbath laih thei uh hi.
Tu’n zong sia Nginkok i Logic pen Pawlpi lut lo in ngah lo cih hi aa,
Tembaw/pawlpi lut ta leh ngah lo om (“Upa na hi zongin”) ci zel kawikawi.
Atom in, Topa sang a
kituiphumsa te kipawlna hi zaw. SDA Church Manual, 2000 ed.p.29:2. Tembaw in honkhia lo hi. Pasian in Tembaw zang in hon
khia hi bek aa, tembaw pen hotkhiat nang a kizang sawn
na(Instrument) hi bek hi. Tuuhuang in tuute hon khia lo hi.
Tuute cing lo hi. Ih Topa in honkhia, cing hi. Pawlpi i cihpen thu ummite
kipawl, kipumkhatna hi. A k convert khintebek (tuiphum) lutna hi. Church
Manual, 2000ed, p.29. Tua hi leh pawlpi masa zaw lo in thu um mi masa zaw hi
cih kilangh hi. (Ibid., p.26) Pawlpi sung lut hang, min khum hang hi masa lo
hi. Tua banahpawlpi sungah mihoih leh mi hoihlo (taang leh tahum) a om lam pen
Sia Nginkok a gen nungsang Tembawpi tawh kigenteh thei kei maw. “Pasian
hehpihna neihman hi” acih teh Pawlpi i din mun bang ciang cih hong lak zel hi
zaw lo maw! Lai Siangtho in pawlpi pen zaitak in a kimu thei pawlpi leh a kimu
thei lo pawlpi nam nih om lam hong gen hi. “The invisible church composed of
all God’s people through out the whold. It includes the believers within the
visible church, any many, who, though they donot belong to a church
organization, have followed all the light Christ has given them (John 1:9)” SDA
Believe… p.142.
“A kimu thei lo pawlpi
ah leitung bup Pasian mite kigawm khawm uh hi. A ki mu thei pawlpi sung a thu
um mite ki hel in, pawlpi khat pepeuh ah lutlo in Khrist piak khuavak khempeuh a zuisa mite ki hel hi. (1 John 1:9) Lungsim
takpi leh thumanna tawh Pasian a biate(John 4:23) a lungsim sungah a khuavak
muh bang a gamtate(Rom 2:14) zong ki hel hi. Kha tawh kisai biakna ahih man in
mi hing kuama peuh in Pasian pawlpi ah om, om lo cih cian tak in gen siang thei
lo hi. SDA Believe… p 142. Tua hi’n ka lawm sia Nginkok in Sia Paulek tung
ah
(1).“Noah lettama a
hihna bek kilang a, tembaw sungah lutin suahtakna angah na thu ka mu kei
hi”
(2).“Leenggui khat na
hi a, ahizong in a kungpi tawh na ki zom kei hi tua man in a si
leenggui na hi
hi.
(3) Kongvang pan in
tuu huang sungah lut lo na hih manin, guta buluhte na suak hi(John 10:8)”
(4)“Kha Siangtho piak
hi lo hi cih Yearbook in hong tellah hi.” “Tua hang mah in Pawlpi na nusia kei
hi” ci-a agen koikoi nate ah Page 19 of 26 evidence om lo hi. Noah lettamate
tembaw sungah lut lo ahih manin amah leh amah kikhem hi. Zuau lianpi mah hi.
Jesu in kongvang, lampi lenggui hi cihpen sia Nginkok in zaigen, deihgen lua in
pawlpi in kongvang, lampi, lenggui hi cih dong suahto hi. Jesu’n tuabang na ci
lo hi. A cikzaw in SDA pawlpi-in, “Kongpi, lampi, lenggui hi ci’nkivawh thei lo
hi. A cik zaw kan in Myanmar Union Mission in kongpi, lampi, lenggui hi cin ki
vawh thei lo hi. Tuuhuang sa aa, a vawhkha ki om lai hi. Sia Paulek i lampi,
kong, leengguipi leh tuucing pa in Jesu hi kei Sia Ginkok in acihtheih nading
om vet lo hi. Mihing kuamah in Pasian pawlpi ah a om leh a om loh khen sinsen
thei lo (cannot calculate precisely) a cih pen telsiam ngel kul hi.
Myanmar Union Mision
pen Tembawpi leh Topa Jesu bang a tuat kha hi cih dawk hi, Mission pen Lampi
leh Kongpi a tuat in a sung a om lote lampi tawn lo cih leh a sung om napi kongvang pan lut lo ci kawikawi in gutabuluh peuh a
sakha hi. Jesu kammal nialna, langpanna, siatutna hi zaw hi.
Mate 23 et huai hi. Sia Nginkok in “gupna in Pasian
hehpihna hang bek tawh” cina pi’n Pawlpi/tembaw gupna pia (Salvation by Church) suaksak zel hi.
SDA pawlpi pen ‘cult’
a kicih theih nadingin hih bang doctrine phuah tawm ding hilo hi. Khat in a
kimu thei pawlpi pen ultungsak, khat in a kimu thei lo pawlpi pen mah uang lak
ahih na in kheng val 2 (two extremes) cin Handbook of SDA Theology, Comentary
series. Vol 12.p.545 ah lak hi. A lai ah din mun lak ding ahih zia (“the
biblical solution to the problem lies between these two extremes”) hong lak hi.
Ibid. “Pawlpi sungah om bek tawh suah takna kingah hi” cihpen kheng val upna hi
aa, man lo hi. Pawlpi pen telnop ding in gentehna (metaphor) tawh LAI SIANGTHO
in hong hilh hi. (1) Pumpi (2) mo (3) Biakinn (4) Pasian mite (5) kulhpi (6)
lenggah huan (7) galkapte (8) gamhau (9) thuman i khuampi, (10) innkuan (11)
zion/vantung Jerusalem cih bang in hong lak pen thu um mite a kimu thei pawlpi
tawh Jesu kizopdan hong lak hi.
Tual pawlpi pen Pawlpi
bup SDA i seh khat hilo hi, tual kampau in pawlpi a kicih bang hi pah hi.
Pawlpi buppi in hih khenkhat sung ah om hi. A kimu thei tual pawlpi ‘ekklesia’
pen pawlpi bup hi aa, ahun leh a mun zui aa genna hi. “Local congregation is
not regarded as merely a part or a component of the whole church, but as the
church in its local expression. The whole is in the part, the local visible
‘akklesia’ is the whole church expressed locally in a particular time and
space.”
“Nor is the church
universal the sum total of all local congregations. The
church is one and
indivisible, a unity expressed in the way the word ‘eleklesia’ in NT. Handbook
of SDA Theology, pp. 542, 560.
Leitung bup pawlpi pen
tual pawlpi khempeuh kigawmna hi lo hi. Pawlpi in khat hin a kikhen thei lo,
pumkhat hihna LAI SIANGTHO thak in ‘ekklesia’ cih kammal tawh hun leh mun khat
ah honglak hi. Tual pawlpi khat nangawn pawlpi picing hi aa; kizoppih a neih
kei leh zong “bul nei lo” ki mawk cih thei lo hi. Leitung bup pawlpi lah tual
pawlpi teng kigawmna hi tuan lo hi. SDA ki lamdan
(constitution) ah cileng USA bekah SDA buppi om hi. Conference/Mission, Union
Coference/ Union Mission, Division, GC cihte pen SDA Page 20 of 26 pawlpi ii
khenkhat vek hi.
Church Manual,
2000 ed, p26; SDA
Ency. Com.Vol.10, pp 346, 907 Tualpawlpi pan GC dong SDA pawlpi hi pan a hihman
USA bek ah om hi. Constitution lo in, ‘ekklesia’ pawlpi tawh ci leng, tual
pawlpi ah SDA buppi om hi. Pawlpi nasep teng:
(1) Biakpiakna le han
thotna
(2) kiompih,kithuah
pihna
(3) Tuiphum leh
nekkhawmna gelsak , leh bawlsakna
(4) Leitungbup gospel
tangko innungzui suah sakna
(5) mi cimawhte
huhna
(6) Pasian min thansak
nading cin LAISIANGTHO mun tampi ah gen hi. Gupna hawm khia, pia khia ahih kei
leh a lutpeuh mah gupna amahkhan lo guarantee lo hi .
III. SDA MIMAL LEH
MIHONSDA Church Manual zui a, kituiphum khempeuh SDA hi. Kituiphumna
ahConference leh Mission, Ellen G. White min cih bang ki guang lo hi. Cult kihi
lo hi.Christian dik hi.
Seventh-day(Sabbath)
tang in Jesu pai kik ding um aa, teci a pan hang in doctrine dangte a up kei
leh, a ki lam dan leh SDA kipawlna ah khen khat member (a part of SDA denomination) hi lo hi. A hihang upna kibang a dinmun a tuamtuam
hang in SDA kipawlna phualpi tawh a ki zom lo pawlpi
kipawlnate (Small groups) te SDA/SDA pawlpi hilo (not apart of
denomination) ci-in kinial lo hi. SDA Encyclopedia, Commentary Series Vol. 10
1976, p 1324. “Seventh-day Advetist Church” article thu um mimal hi ta leh,
tualpawlpite hi ta leh kipawlna MUC hita leh SDA hi aa, GC tawh a kizom nai lo,
kisang nai lo GC member hi cih nial theih hi lo hi. Ibid, pp 493,496 te en lai
lai in. “General Conference”, “Article III membership” leh SSD Constitution,
Bylaws, and working policies. Silang, Cavite, Philippine, 1999 p.2 leh SDA
yearbook 2005 Hager town, MD: R&H Publication, 2005, p.
9 (hih pen English in Sia Gen Mung ading gelhna ah om zo hi).
Tua hi in MUC pen SDA
pawlpi te kipawlna aman adik khat hi (a part of SDA denomination) hi. Sia
Nginkok in SDA Encyclopedia Vol. 10, p. 1324 ah mu keng a cih pen column nihna,
paragraph nihna, laigual 16-35 dongah kiguang sitset hi.Kua te SDA hiam? Who are
Seventh-day Adventists? Cih dotna tel dawnna ah Saturday ni pen Sabbath ni-in
tang aa, Jesu nih vei hong pai kik baih ding a lamen Christiante hi ci’n
kitomkaih thei hi. A kicing zaw in, khatpeuh in a gen theih in ah
Seventhday-Adventistte pen Evangelical Christiante tawh kisai Conservative
protestant te hi a, amaute upna in LAI SIANGTHO sung ah kiphut
in, Jesu tung laigil la in, singlamteh tungah hong sihna
(atoning death) vantung Biakinn ah a nasepna leh a mite gum ding hong pai baih
ding cih a um Christiante hi. Handbook of SDA Theology. Com. Series. Vol 12,
R&H Pub, 2000 p.1. Tua hin Union Mission, GC tawh kizomte bek tawh khensat
kha ken.
Conference, Mission,
Union (Conference/Mission) pen SDA bup huam lo in SDA i khenkhat (a part of
SDA, a section of SDA) bek, a unit of SDA organization hi. Myanmar Union
Mission of Seventh-day Adventists i cihciangin SDA i Myanmar Union Mission
cihna hi a, Myanmar Union Conference of Seventh-day Adventists i cihcingin SDA
i Page 21 of 26 Myanmar Union Conference cihna hi. SDA bup
huam kha lo in anaipen in tual pawlpi bek in huam kha ahihman
Elder, Treasurer, Secretary, Deacon etc kitel in ‘Church’ ‘pawlpi’ pen local
church tual pawlpite cin kibulh hi. A tung aa kipawlna te ah
kibulh thei lo hi.
Conference ahi nai lo
peuh mah, section, mission, region, territory, station, field cih bang a gam
zui in kiphuan hi. SDA Church Manual, 2000 ed. xxii. GC pen SDA constituent
(kilam dan) ah dawl (4) na, ki-ukna ah dawl/ level (4) na hi, kipawlna i a zai
pen khenkhat (the larget unit of organization) hi in a sang pen kipawlna a sang pen thu nei kipawlna (the highest authority under God among
SDA) hi. SDA CM,
2000 ed; p 1 cih pen
MUC in nial lo hi. Pomlua hi. GC nial nading pen Pasian thu tawh kituak lo cih
leh mimal sungtawng ngaihsutna rights (unless they can be conflict with theword
of God and the rights of individual conscience) cihte gel bek ahihi.
SDA Elder’s Handbook,
Silver’s Spring MD: Miniterial Association GC 1994, p.21 MUC vai GC in bangmah instruction, direction nei nai lo hi.
Conference pen direct a hih keileh Mission/section pan kiphuan hi a
tungsiah pan huhna ngah leh ngah lo zui in min kivawh hi in gammi minam, kampau
zui-in kipia hi cin hong lak hi. MUC zong hih thute ngaih sun leng din mun buai
nang om lo hi. SDA Theology, p.18. MUC pen SDA kipawlna “small group” lak ah
om, GC san nail oh member (innkuan sungah zong NRC neinai lo hi ta leh
inkuanpih member) hi. GC in a deih lo homosexual, lesbian, gays, bisexual,
transgender kici a numei-pasal ut, pasal numei ut, Pasal leh apasal, numei leh numei om khawmna sex laih te kipawlna “SDA Kinship”
kici organization na om
hi. 1981 gam (62) pan
member 1,500 om hi. Organization pen US ah (9) nei-in US pua ah gam (8) nei uh
hi. 1980 lai in Neal Wilson in administrator- pawlpi ukmakaite’n muh lohding in
thupia napin pawlpi makai pawlkhat in na mu veve zel hi. 2000,2006, 2008 te in
meeting, worshop nei uh a, 2005 kum in DVD, Open heart, Open Hand cih
thoh uh hi.
SDA in homosexual hua
in, discipline khaalna pia uh aa 1987 in District Court, Los Ageles, California
SDA makai te’n thukhenmang zumpi ah khia uh hi. “Seventh-day Adventist”min zang
trademark (van ciapteh na matpong tin) palsat hi cin khia uh hi. Pawlpi headquarters
ah tuate’n sandah piah demonstration lak uh hi. USA kumpi thukhen zum in SDA
Kinship te zo sak hi. (SDA Kinship International ttp//:www.sdakinship.org/) MUC
pen pawlpi i khen khat, SDA nasep sem kimlai pen mission makaino makaite’n MUC
akhiat leh hih a tung a Sadom leh Gomorah te SDA minzat thute sai kak in,
sittel in, ngaihsun in.
1962 Director General
of Inspection in kumpi upadi hong thoh khiat direction (13) pen kawlgam mite
rights, leh biakna lam suahtakna hi. GC trademark policy kawlgam ah thu nei
theilo zaw hi. Chinese Union Mission ah pawl 925, pawlpi mi 328,857 om aa
Conference/Mission om lo ahihman in tualpawlpi ukna bek om hi. Myanmar Union
Mission pen tuuhuang, lengguipi, kong, lampi in bulh lecin, nasemteng zong Jesu
pen kong leh lampi hihna pai, nolh na hih man in
gutabuluhte zuau makaite na suak sak ta hi. Page 22 of 26
IV. SDA YEARBOOK:
KHASIANGTHO PIAK MITE CIAPTEHNA
1.“Pawlpi sung a
nasemte ut bang bang ahih ziazua lohnading zuau makai a om loh ading in kua
teng tungah khut ngakna, ordination kipia hiam cih ciapteh hong nei in tua bu pen year Book kici hi” Year Book hi lo in Yearbook, 1996, ahih
kei leh, YEARBOOK 2005 hi zaw hi. Kammal khat hi zaw. “Pawlpi sunga nasemte ut
bang bang ahih ziazua loh nading, zuau makai a om loh nading in Yearbook
kithoh hi lo banah, makai zia, kiteel zia, nasepzia etc te lak peuh mah lo in
“World statistics” kici leitung bup sazian bek lak khia hi. “Nasemte ut
bangbang ahihzia zua lohnading zuau makai (upmawh thugen makai min zong kihel)
a om loh na ding” a ki bawl pen “Constitution, Bylaws, and Working policy of
General Conference of Seventh-day Adventists” cih laibu, Gospel “nasemte ading
ut bangbang” aom theih loh nading “Seventhday Adventist Minister’s Handbook cih
laibu, tual pawlpi ading alianpen policy bu “Seventh-day AdventistChurch
Manual” laibu-ut bangbang amakai elder, deacon etc khan ziauziau lo nading,
tual pawlsung elderte nasepzia paizia tel zawk nading Seventh-day Adventist
Elder’s Handbook; Sang lamleh Education ading “Education Policy Manual” leh SDA
Bible Comentary, Commentary Series laibu te leh Spirit of Prophecy bu Mrs.
White a te hi bek hi.
Yearbook in
Fundamental beliefs bek gen masa a tua in tangkona leh thupi ahihman hin
‘discipline’ khalna vai om vet lo hi. Hih in sepzia lak vet lo hi. “Yearbook
zatzia a thei nai lo hi zaw ding in kong um hi” ci a sia Paulek tungah a kap
pen a thei lo pipi mah a thei akisak khakna atal tung ka lawm Nginkok kha kik
hi. “Zuau makai aomloh nading in kua teng tungah khut ngakna, ordination kipia
hiam cih ciapteh hong nei in tua bu pen Year Book ki ci hi” cih tawh kisai in
Yearbook in zuau makai hi leh hi lo ciapteh hi leh “Official Employees’
censorship” “nasemte zumpan sittelna” cih dan tawh tittle om ding hi.
Zuau makai min leh
address te zong agen kul hi. Zuau leh tak tel nading in kumpi, pawlpite
Companyte, Sangte etc in identity card kipia hi. SDA workerte card bang hi.
Conference/Mission/ field officer te’n min thu/sign sak ding, date at ding
session sim renew ding, kum 1, 3, 5 ciangtan hi.
(1.) SDA Church Manual
2000 ed. p.140. “Scope of Yearbook” pen organization in GC ah apuakteng, apuak
dan hi bek aa, man sitset lo lua kisa in tulaitak lian report kingah lote ki
hel lo, “Where current reports have not received” acih leh pawlpi in sang,
zato, press cih instituationte a bup in a let lo te (not fully owned and
operated by church entities are not included ci ahihman in nasemte employee te
kihel kim thei lo lai hi. A kipuak thu khempeuh man sitset hi cin ki sittel lo
hi “No attempt is made by the office of Archives and Statistics to verfy the
accuracy of the information submitted” ci’n Yearbook Preliminary page, preface
ah at hi.
2. “Tua Yearbook in
ciaptehna angah khalo Tuiphum sia kici peuhmah pen tuuhuang sungah kong vang
pan a lut lote hi a, zuau kamsang makaite ahihi” Ka lawm Nginkok bel Page 23 of
26 Noah letamate bangin hang mahmah hi. A theih na ciangciang tawh a gen takpi hi
hiau maw! Lamdang, lamdang lua Pastor khat ding in. Myanmar Union Mission peuh
tuuhuang sakha lai maw hi. Union Mission pen “a unit of Church organization”
SDA pawlpi kipawlna khenkhat bek hi. SDA buppi hi nai lo lai hi. SDA pawl
nangawn ei thu um mite’n tuuhuang i tuat, (Visible Church) a ki muthei pawlpi a
i seh hang in Protestant dang te’n zong amau a tekmah na ci ding hi. I upna, i
khamuanna hiphot hi. A kimuthei lo pawlpi zong i lungah khankhat i piak kul a,
tua in LAI SIANGTHO hilh doctrine khat ahih lam zong theih kul hi.
Zuau kamsang sittelna
pen SDA pawlpi in nam (4) zanghi
(1) Agah tawh kithei
hi (Matt 7:16,20, Gal 5:22)
(2) Lai Siangtho tawh
kithuhual ding (James 1:17; I Cor 12:4; Isa 8:20)
(3) A gen tangtung
ding. (Jame 28:9, I Sam 3:19)
(4) Jesus ci leh sa
tawh hong piang ding pen teci pang ding. I John 4:1-3
Sia Paulek in bang
hilh kholna gen ahiam? Athudangte tawh sit leng eleh, Kitheipah hi. Amah zuau
kamsang ci a, kingawh leh leitungah SDA siate dang a upate, Sia Nginkok zong
zuau kamsang mah hi cin ngawh kul hi. Myanmar Union Conference tuuhuang sung
lut lo peuh mah a ci ten pawlpua khem peuh siate zuau kamsang suaksak leuleu
hi. Kamsang pen Pasian kam gen sawnte hi bek hi. Pawlpi min leh ki ukna
Conference leh Mission tawh dai khung lo hi.
Lawm Sia Ngihkok cih
nopna khat leuleu ah tua Yearbook i ciaptehna ngah tuiphum thei (ordination)
pastor khempeuh kong vang pan a lut kamsang man-makaite hipah ahih
man in sia Nginkok
kamsang man hi cih thei pah ding maw le. Sia MinLwin te e leh. Pasian kiang pan
bang message kamsang lampi tawh hong lak khia ngei hiam? Kua mah’n um thei nai
ken teh.
3. “MUC leh ka lawm
Kai Za Dal’ hong piak “khut ngahna”(khutngakna) pen Lai Siangtho sung ah na
lamdang a lak thei aitawi Simon nalamdang bawl theih na silpiak angah tawh kibang ding a, sum tawh lei hiam, zawh thawh thu tawh
kipiak hiam cih khat
peuh hong hi lel ding
a, Kha Siangtho piak hilo hi cih Yearbook in hong tellak hi.” Sia Paulek
khutngakna ngah Kai Za Dal kiangpan hi lo in MUC pan hi. Ka lawm Suak Kho Ngin
khut ngakna ngah pen a tung a ngapa pastor khat leh nih kiangpan hikei,Pasian
kiang pan hi na cih theih nading upna longal evidence om lo hi. Sia Tin Tun
maw? Sia Samuel maw? Sia Lian Khan Dal maw? etc hi lel ding hi. Yearbook a om
peuhmah Kha Siangtho piak hi leh ama tungah khut nga Kha Siangtho hi acihna in
zuau sia suak zaw hi. Sum tawh ki lei thei, zawh thawh thu tawh khutngakna
kingah thei ahih leh zong Sia Nginkok in sum bangzah bei aa, zawhthawh thu tawh
piak dingin vau gawp, ngawng tat gawp ngei hiam cih hong lunghimawh sak hi.
Page 24 of 26 Sia Paulek tawh atehpih Simon pen mitphial lakpa hi aa asiamna
tawh mi a neu alian in vanglian sa uh hi.
(Sawltak 8:8, 11)
Ahihhang siapa cih bangin “na lamdang bawl theihna silpiak angah” na ci lo hi.
Amitphial lah siamna pen lamdang sa (amazed) uh in lian sa mahmah uh hi
cihciang bek hi lel a “na lamdang (miracle) bawl theihna silpiakngah (gift)”
acih pen LAI SIANGTHO ah om lo hi. Nalamdang bawl theihna (miracle) angah
nading in Simon in nung zuipite kiangah sumpia hi cihkhitteh, Peter in “sum
tawh Pasian piak khong (gift) ngah ding sa nahih man in na sum tawh
sia in” cigiap a, a tawpna ah Simon kisikkik aa, na gente hong tangtung lohnang
thu hong nget sak in cin thum hi. (vs.19,24) Sia Paulek
in a thuhilh theih nangin ordination ngen ngei lo hi; lei lo hi.
Sia Nginkok tungah,
Mission siate tungah e leh ngen ngei lo hi. Tehpih thei ngiat lo hi. Sia Paulek
tuiphum theihna pen GC Division Sia Sandee piak hi lo hi. Myanmar Union Confernce piak hi. Conference in credential, licence,
certificate pia hi, SDA Enc. p.346. Mission te ading tui hong phumsak cih a
hikei leh zong Mission nasemte tawh bang kisai lua mawk hiam?
4. “Kha Siangtho piak
hi lo hi cih Yearbook in hong tellak hi” acih teh Yearbook pen Lai Siangtho din mun tawh kikim sak (2 Pet 1:21 Kha Siangtho
humuap 2 Tim 3:16 Pasian humuap) Canonical status ngah sak hi. A bawlte
tangial in zong tua bang dinmun ah koih lo uh hi. “Spirit of Prophecy” bute
ciangin lah ki seh thei ngei ngei lo ding hi. SDA in hih dinmun in akoih takpi
hi leh “cult” ah kihel thei pah ding hi. Bangzah
ta in lauhuai aa,
lampial hiam cih thei huai hi. Hih Yearbook pen December, 1882 in kibawl masa a
nasemte min kiguang nai lo hi.
1884 Yearbook ciang in
“Ministers’ Directory” akiguang masak pen kum ahihteh, tua ma a minister, khut
ngaksiate kha Siangtho ngah lo, tuu huang sung a om lo siate hi ve maw. Nung
zuipite hun in Yearbook kibawl hi leh, Judas Siakazoh zong kihel ding hi. Topa leh hek pa zong Topa tuu huang sung ah om hi lo hiam? Ahi
zongin amau Yearbook a
kihello mikhat in Jesu
min tawh dawite hawlkhia banah Jeus leh anung zui te zuilo ahih manin John in a
kham uh teh, Jesu in “Kham kei un, banghang hiam cih leh nang hong langpang lo
peuhmah nang tawh om khawm hi” na ci hi (Luke 9:49, 50). LAI SIANGTHO lui ah
zong Elijah in Yearbook sungah amuh lo milim bialo tulsagih aom lam Pasian in
gen hi (I Kings 19:18). Bible Directory ah Tobiah, Sonballat te Biakinn
sungah om ta ngial aa,
Korah leh Kohite suan Levi nam, Dathan leh Abiram leh Reuben nam zong kihel uh
a, Kha Siangtho langpangte nangawn kihel uh hi.
Don Fleming, Bridge
Bible Directory, Brisbare: Bridge way Pub. 1994. See Articles
Tua thamloin
ordination akhiatna i Pasian ading “tuam kawih” cihna Pasian tungah pumpi, kha,
ngaihsutna a bup ap in a innpiihte tawh etteh ding om ding cihna hi. Kha ngah
pen ordain ngahnang Pasian sapna tetci (proof) khat hi (SSD Working Policy-
1999, p.413) cih leh ordination piak ding sittelna ah kidong dotna(13) lakah
(1) in khate Khrist kiang atutpih gah neihna- “fruitage in souls won to Christ”
(1 Cor. 9:2) cin thuguikhun nakoih hi. Page 25 of 26 SDA Pawlpi in ordination a
piak teh a kidok khia kik thei lo gam tatna, ahihkeh, vangliatna tuam vilvel,
ahih kei le aman adik doctrine bawl siamna kipia hi lo hi. Dikna thak hoihna
tawh kisai theihsiamna thak kipia beh hi lo hi. (It adds no new grace or
virtual qualification) SDA Minister’s Handbook, 1997 pp. 85, 90, AA p.162 naci
ahih manin “Khutngak” angah leh Kha Siangtho ngah cihna hi lo in, Yearbook sung
ah a kiat leh zong Kha Siangtho ngah cihna ahih se loh lam hong tel lak hi.
Khatvei lai,
Conference ki patkhit deuh pawl in Sia Nginkok in “The Shaking of Adventism”
cin circular hong bawl hi. A title pah phot khial hi. Adventist te a ki
singkhia, kilik gawp upna, hilhna khangkhia acihna bulhkhamawk in pawlpi dangte ah hi leh hong gensiatna hi kici thei hi. Adventism kilok lo a
en mite kilok, Sia Nginkok kilok hi zaw hi cin circular mah tawh
kidawng hi. Tun zong Tembaw in pawlpi lim hi cin upmawh lel, deihkaih lel thu
zuau (Conjecture, guessing, invalid conclusive statement) hong khah khia leuleu
hi. Yangon SDA Church ah khutngakna ngah manin midang pastor title suan peuh ko
theihna right, sittel theihna qualification, doctrine man muhkhiatna ciimna
ngah hi lo hi.
Yearbook sung a om
credential minister khempeuh Kha Siangtho ngah cih thadah Jesu hong paimadeuh
(preceding) aa pawlpi makaite, layte, i phat mahmah aksi-siapite ki singkhia in khuamial ah lut ding uh hi.(EW. 270, 5T.781, 6T 332)
acih teh SDA Yearbook pen Statistics report hi a, Holy Spirit sealed report hi
lo lua peuhmah cih hong tel sak hi. Pasian tel Israel te Sandhedrin Council in
Honpa Zeisu bawlsia gawp, athah gawp bangin Pasian pawlpi khenkhat hing a kici
Myanmar Union Mission of Seventh-day Adventists pan nasem pawlkhat te’n Honpa
Zeisu nasem Conference siate
bawlsiat nang zumah
khiat khit ciang in Sia Nginkok in Noah lettamate bangin sia te zahpi, ko,
simmawhna tawh email hawmkhia lailai ding maw. Nidang Sapyah Clinic” omna 40’ pen lakh 400 val tawh zuak in Sakhangyi SDA Church
field pen 30 lahks tawh
zuak te Pasian nasem,
Pasian lenggah huan cing, Pasian gamkek i cici thei lai ding hiam?
Thukhupna:
Anlangh SDA Conference
pan Mission taikikte amau tel (personal choice) hi. Amau khensatna hi. Ngawh
ding zongzong ta lecin, a tawpna ah kileh ding/ kileh loh ding khensatna pen a nungtolh mi i khensatna (self decision) tangial
hi cih longal na mu kei ding hi. Vawh bang at ding hilel hi. Koikoi ah a taisuk
a taito ta zongin SDA nunzia hoih a neih kei leh Pasian min daisak, (Rom 2:24)
Pawlpi min daisak bek a suplawh suak ding hi! Khua mulote makaih hing, tuu note
huai hing. Thu theilo aa omte ading khua vak hing, a haitatte a puahpha, ahilh,
akhaalpa hing. Khangno, naupangte sia hing, mi dangte a
hilhhilhpa hing akici zawzenpa in Jubilee laak ding a gengenpa, pawlpi upa hing
a ci-ci pa in amah khom ah ki-en kik henla amah kihilh ta hen. (Rom 2:17 – 23
et beh in) Anlangh SDA lak pan kipawlna tuamtuam ZAA leh a kibatpih kipawlna
ten Anlangh SDA te kipawlna (AAA) pen thanem sak, sukham hi. Kipawlna ah ci leh
sa, beh leh phung Page 26 of 26 deina in ki-en kha to hi. Hih in angsung
khualna (selfishness) khat hi aa tawtawnna, nungtolhna, Mission ah nawkikna
bulpi hi. khanlawhna kikhoppi (Revival meeting) ding kimlai kihihsakna pawi
suak hi. Pasian pahtawi sang in ih siapite, ih Mission Kayin siate pahtawina,
minpha piakna, mai-et na in neizaw mawk leng hoih zaw ding hiam? Leitung
gualzawhna pawi in khalam guallelhna hi. Noah tembaw pen pawlpi lim la sa nawn
kei ni. Mission peuh pawlpi min, tuu huang leh tuu huang lutna kongpi, lampi,
leenggahgui sa kei ni. A tawpna ah, Topa itna, Topa hoihna, Ama hehpihna, Ama
ompihna leh THUPHA Anlangh SDA pawlpi mite tungah kicingtak in om tawntung
tahen. Amen!!
Khrist sungah, Na sem
Siapi Kai Za Dal
(pdf file laimai 26
sung pai thei khiat hi)