MUC

Print Friendly and PDF

Wednesday, October 29, 2014

KHANGLUI LAI A A KI THUPI SAK UM LEH BEL ZAM LEH DAKTE



Nidang lai a kuangte pen tu hun lai kuangte bang hilo-in, vokkuang limpian a zawl hiuhiau-in sui uh hi. Keu dingin um leh gua a ki phalkham zang uh hi. tua hun laitakin pasalte in tuukbel tep uh a, zoza zang uh hi. Kizepna lamsang panin khi leh tau milian pian a kisate bek in nei zo uh hi. Khipi tang khat aman ki seh theilo-in, khua khat bangman thei ding ci uh hi. Manpha sak mahmah uh hi. Ki zepna-in numeite in keppi, kepta, siktau, daltau zangin, numei te’n a kiu vuah hakpi ci-in hak tawh 

Innpite’ tangthu 181------------------------------------------------------------------------------


kibawl a pum kiukeu khat hi a, a ziat lam leh a vei lam kiu tuak vuah bulh uh hi. Khi tawh kisai-in khimaw lom kici hong suak masa lom khat ciangin zang 15 bang a phate a bucing, a guicing, ci-in sialpi khat mansak uh hi.

Pasalte in gal leh sa manin a pasal hihna a latsakna–un, akgia sawnkai, mukha siik, vakhu khe a hoih theithei-in zemin, vakhu khebom, saiha paakdial tong 8 a nei zote milian mahmah hi a, a tam zaw in tong 2 tong 3 kan nei zolo uh hi. Samat simna lamsang panin, Sai man te’n saidial, sahang man te’n sahang dial, cih bang, Ciingpi man te’n dialvom khat, a hih kei leh nim vomin dialvom khai se uh hi. 

Sahang, Humpi, man te’n dialsan khai uh hi. Taang 100 ai te’n naang phanin taang 100 ciangin tawn khat, 200 ciangin tawn nih cih bangin khai uh hi. (Taang 100 ih cih pen seu(seng) 100 hi a, seu(Seng) za ciangin tu lai ei bungin bung 300 cihna hi-in Taang 100 neite hau ki sa mahmahin na ai uh hi) Tu lai ei lokho mite in taang 100 cih thadah seng (seu) 40 pianna zong ki kho zo nawnlo a hih manin ih pu ih pate a hat mahmah a hihna uh theih huai hi.

Hih hun pen A.D 1840 kim pawl hi dingin ki ummawh hi. Khanthuam in gimna, tawlna, gentheih haksakna, zawnna ngauna, gilkial dangtakna, haksatna tampi leh mite’ simmawh bawlsiatna tampite’ lak panin, minthanna leh gualzawhna tampi a ngah khit ciangin Mualbem khua-ah si a, Zo ngeina bangin kawsah tampi keng hi. A sih ni-in zongeina bangin nasia takin ki lam a, sih nung a ni kop kimlo-in ki vui hi. Tuck leh Carey in Khanthuam galhang galhat a hihna “The Chin Hills by Carey and Tuck Volume.I.” sungah na ciamteh hi. Mangkaang galkap maang Col. Johnston in, “Sukte (Tedim ) mite in Chittagong mualtung nisuahna gam lam a om, a thahat mite a hih manun, Shindus mite a hawlkhia mite a hi 

182 Innpite’ tangthu------------------------------------------------------------------------------

uh a, galsim uk, galsim siam, galhang thahatte a hi uh hi,” ci-in a pahtawina thu, The north-east Frontier of bengal; Page 163; na sungah na ciamteh hi.

(Teimei=Meitei gam, Lamtui= Falam gam, cihna hi)

Thu khupna:

Taanglai mi minthangte leh mi gualzo, mi lawhcingte’ nuntakna lui ih et ciangin, haksatna tampi na thuak masa phot uh a, a tawpna-ah minthanna leh lawhcinna na ngah pan uh hi. Tu hun ih Christian biakna en leng zong, lai siangtho sung a mi minthang ih cih, Moses, David, Joseph-te zong minthangin tu dongin a tangthu a zaknop mahmah hangin amaute thuakna gimnate ih et ciangin en ngam ding hilo hi. Tua ahih manin Pasian in mi thupi khat a hong bawl nop ciangin Training hong pia masa hi.


To get the latest update of me and my works

>> <<