CING KHUP LEH NGAM BAWM’ TANGTHU
Nidang lai-in a ki thutuak
mahmah lawmta nih om uh a, lo peuh a kilawm thei zel uh hi. Ni khat ni
ciangin anihun pasal a nei tuak uhi.
Lamdangtakin a gilnat uleh a sung vua nau tat a ki tuak hi. Amau zong lamdangsa-in kikum uh a, “Lawm
aw, i naute numei tuak a hih uh leh kizawl sakin, pasal tuak ahih uh leh zong
ki zawl sak ni. Numei leh pasal ahih uleh ki tengsak ni”ci-i’n a kiciam uhi.
Nau hong neihtuak ciangun khat numei, khat pasal hong hi a a pasal Ngam Bawm
phuakin a numei Cing Khup a phuak uhi.
A nau neih nungun zong lawmtate’ kikingaihna beituan lo-in lo khawng aki
lawm den lai uhi. Lamdang takin naungek tegel a gilkial hun u leh a kah hun
bang a kituak thei zel hi. Nauluai khat a asial khawm
ciangun kah uh dai a, asial tuam ciangun a kapzel
uhi. Asa uh aki sukkhak peuh leh ciing uh a kep zong ngai kullo hi. Khangto
zelin hong tual taithei ta uh a, kimawl khawmin kithuah den uhi. Ataksa uh
akhan’ tawh kizui-in aki ngaihna uh zong khang a, nungak tangval hong hih
ciangun, a nute bangin nasep silbawlna-ah kilawmin singnuai gammualah akithuah
den uhi.
Nikhat, Ngam Bawm’ pa
sabetna-ah tuahsia-in hong si a, Ngam Bawm tagah suak hi. Apa’ sihnungin zawng
hiaihiai uh a, puansilh nikten kisia in gentheitakin Ngam Bawm anu tawh khosa
uh hi; Hi mah leh Cing Khup leh Ngam Bawm kingaihna bel kiamtuan lo-in khang
zaw hi. Tua ciangin Cing Khup’ nu a lung kia-in, Cing Khup a tai thei zel hi.
Anun a taitai ciangin Cing Khup in Ngam Bawm a itna lian sem-sem a; atawpna
ciangin Cing Khup’ nu-le-pate in khaw dangah a pemkhiak pih uhi.Himahleh itna
in gamla leh nai theilo-in Ngam Bawm azu aham thuakin singnuai gammual tawnin
Cing Khup heel-in va kuan den hi.
Lampi a thelnah lak
khawngah a khawl ciangin singkung peuhah kahin la asa zel hi.
“Amual in
hong hal kamkei mual in hal
Hal zolo e zawlching ngai ing e,
A tui in hal ciautui in hong hal
Halzo lo e zawlcing ngai ing e”
Vang kingaihna hangin
nikhat melmuh loh zong a kum kivei bang ahihmanin Cing Khup leh Ngam Bawm
om zolo tuak uh a, apasal zaw Ngam Bawm Cing
Khupte’ innah ava lengla hi.Cing Khup nu’n “Hong hawh nawn dah mai in Cing
Khup’ gentheih ding deih ke’ng” ci-in zawn ko gawp hi. Ngam Bawm ciah a, Cing
Khup’ nu’n “Ngam Bawm tagah genthei ahih lam theilo na hiam? Sit huai sa in,
tawpsan in” ci a atai Ngam Bawm in na za sim hi. Tua bang thu a zak ciangin
Ngam Bawm lungliap leh duangvul-in a hehtha peuh suakin Cing Khup nu’ a ci na
mai leh cih bang khawng peuh ngaihsunin a khasiatna la a sa hi:
Cing Khup
nu’ tongsuah siahkun a ka ngaih
Cing Khup tawh laitawi ton lo aw e
Ka luankhi’n tuibang hong tuum hi e,
Cing Khup na tun in na tun lungmawl in sanggah
lua hong ci,
Sanggah
muantu- ah va bual leng e
Laukha selo aw omlai tang thei leng
Na tun sungnek in neinuam ing e.
Cing Khup’ nun nak
kham lua ahih manin dainawl peuhah aki thuah uh hong kul ta a; atawpna ciangin
amaugel’ ki-itna khuakim-khua pamah a thangin
mite in hehpih mahmah uh a, a ki ten theih ding uh a deih sak mahmah uh hi. Gamlak
khawngah vakin la sa-in kumkhen hun kikhekte, huihkhi laang leh vasa hamte’n a
lungzuan uh phawngin sing leh lopa banga ki hekkhawm ding bang a lunggulh uhi.
Cing Khup
leh Ngam Bawm liangvai lua sang e
Gamah tangnah silhpuan in nei e
Cing Khup leh Ngam Bawm liangvailua sang e
Puanbang pom nan leibang lel ve vua,
Cinglhim khimin zing hong zialkhawm hen aw
Banzal naangbang hong henkhawm hen aw
Cing Khup ka ngaihmanin tuanglam i tungah
Khawkhang phaikhin sem e vuang ngel-ngel
A singzing nuai-ah tangnah lam nuai-ah
Zawlcing sialbang giahpih nuam inge,
Thangvan ging dimdim laikhun thawn cia,
Puanbang pomnan leibang lel ve vua
Cing Khup leh Ngam Bawm in
a lungsim uh ngaihsunsunin,a tawpna ciangin Cing Khup in:”Ka nu leh ka
pa va hopih him him ning in,bang agen uh hiam?”
ci-in zahtak maizum zong khual zo nawnlo-in a itna uh atangtun sak nadingin
Ngam Bawm in Cing Khup’ nu leh pa ava hopih hi. Cing Khup’ nu’n na ko gawp kik
a hihmanin zum leh dai teng thuakin khasia-in hong ciah kika:
Ka tun va
dong aw Ka zua va dong aw
Khuakhal tuibang kei hong la ve aw,
Na tun va biange Na zua va biange
Khuakhal tuibang lakna nailo e,
Tua bangin a zawn a ngauna
uh tawh a nun a koko ciangin Ngam Bawm in nuamsa nawnlo banah a
lungkia-in a inn vuah a hawh nuam nawn kei hi.
Tua bang a a kum nawn loh uh ciangin Cing Khup a leng leng mahmah hi. Ni khat
ni ciangin Cing Khup a ci hong na a, a thoih thoih hangin a dam tuan kei hi.
Atawpna ciangin beidong kisa-in anu-le-pan, “Cing Khup a dam sak thei a om leh,
nu hi leh kizawl sak ding, pa hi leh kiteng sak ding” ci-in a gen uh hi. Ngam
Bawm in tua thu a zak phetin ava hawh pah vingveng a, Cing Khup in amel amuh
lian tak ciangin hong halh hiai hiai a hong damsiang ta hi.
A damsiang ciangin Cing Khup’
nu-le-pa’n a tanu uh Ngam Bawm tawh aki tengsak nuam tuan kei hi.,
Ngam Bawm hehlua-in, Cing Khup’ nu agawt danin ki
nei-in Cing Khup’ lu zaang a samzang khat botkhia-in Ngazam luipangah suang a
delh sak hi. Tua ciangin Cing Khup a cina-in hong gim semsem a, a ni ni-in gim
hiai hiai hi. Cing Khup gim semsem cih Ngam Bawm in a theih ciangin va delh pah
vingveng a, ava muh leh a upmawhna sangin na gim zaw hi.Luigei a a samzang koih
bulh kik leh dam ding cih ngaihsunin ala dingin va kuanpah hi. Himahleh tui na
khang a a samzang na taimang khin ahihmanin mu zolo hi. Tupi heipi tawh asing
asuang teng kalin lumlet mah leh a mu zo tuan kei hi. Cing Khup lah ani ani-in
kiam hiai hiai ahihmanin atawpna ciangin hong si ta hi. Ngam Bawm dah luan ahih
manin la a sasa hi.
Cing Khup
ka ngaih aw sen a ka ngaih aw
Khupching ka ngaih kulsin tang ta e,
Ka siallum pan tang kawlhei liang a bat
Cing sesul sabang ka zuimawhe,
Atui sukin luang damdiai- in luange
Cing aw vaibang na tham na hie,
Cing Khup hong sih hial
ciangin Ngam Bawm lungzuang mahmah a, mawh kisa, a a kisuan lah tawh a
khasiat tawh innah ki kulkhumin sigalin zong va
pailo hi. Cing Khup’ kha in khenglah lua a, Ngam Bawm a muhloh chiangin
kikhangsak a hankuangah a luang kita zolo hi. Sivui dingte beidongin “Ngam Bawm
a omloh man hin teh, va sam un” ci-in ava sam uhi. Ngam Bawm hongpai ngei a
Cing Khup’ luang kiangah
“Cing aw, kineusak mai in, hici ding mah hi hang,
khase lo-in pai mai in” a cih leh siluang hong neu hiaihiai-in hankuang sungah
hong ta hi. Vui ding a hong kisak uleh hankhukah hong kita kei leu-leu hi.Ngam
Bawm in “Cing aw,kineusak mai in, hi hi ding mah hi hang, khase lo-in pai mai
in” honh cih kik leh a luang hong neu hiai hiai kik-in hankhukah a vuithei uhi.
A vui zawhun Ngam Bawm in Cing Khup’ han tungah zozam a va suan hi.
Hun hongpai zel a, Cing Khup’ nu’n atanu leh Ngam Bawm gawm ding hong
sawm hi. Ngam Bawm a bawlsiat le a tung a athilhihdante hong kisikta hi. Ngam
Bawm pen Cing Khup’ nau Sialcing a ding a zol sawm uh hi. Cing Khup nute’ lolai
a mawngsing lianpi sim leh mal sun aka zei-zai ahiang in mual bang khum hial
khat a po hi. Cing Khup’ nun tua mawng sing Ngam Bawm khiasak a Sialcing tawh
kithuahsak ding a lunggel hi. Tua dingin Ngam Bawm cialding sawmin naanglom khat tawh kuan a, a bawldan uh
kisuangtakin ava gen ngamkei hi. A tua cih na lamin a nanglom lem khinin a hong
ciah kik hi. Anu hong kipan kik a, a khausum peh tawh a kuan hi. Aman zong gen
ngamlo-in akhausum tawi apehzawh ciangin hong ciah kik hi. Tua khit ciangin ava
kuan kik leuleu a, a tawpna-ah a va gen hi. Ngam Bawm in zong na nial samlo-in
na mang pah vanglak hi. Inn a tun ciangin Sialcing sam a” zing ciangin Ngam
Bawm sing khiatna-ah na va zui dinga, lolai khawngah na kipuk khem khem sak
dinga, ahong phot ciangin na na kawi zel ding” ci-in thuhilh sim uh hi.
Zingkhua hong vakin sun-an meh limtak bawlin Sialcing puasak uh a, lokuan dingin Ngam Bawm va zawnsak
hi.Ngam Bawm gawsem leh thau pua kawm, heipi liangbatin Sialcing’ lolamah a zui
hi.
Lo hong tung uh a, Ngam
Bawm in mawngsing hon khia hi. A kaa
khat sun ma hih khop a, tua zawhin a
kathuamah nahteh phahin tu a gawsem a tum hi. A lungsim mitkha-ah Cing Khup kia
mu-in,anu’ deihsak loh dan leh, tu a Sialcing a dia azoldante angaihsut ciangin
Cing Khup longal midang a om thei kei hi.
Ka
silhpuan tang aw ka kaihdial tang aw
Ka sialcing tawh laitawi ton ve aw
Silhpuansia nong ci kaihdial sia nong cih
Nang Sialcing tawh laitawi tawn lo leng,
Cing aw na malnuan na tun lungmawl in
Pamlo sang singsawl khian ei sawl e
Ka semgua pan tang kawlhei liangbat ing
Tulsing lel a khua va thil inge,
A u lah ngai ing anau lah ngai ing A milai pen ka
ngaih tung nung hi
Cing aw na laukhan’ naubang hong nui in
Melmuh dingin thilmun hong leng aw:
Cing aw na laukha mel mu nuam inge
Khattang koi-ah sawlbang na hei hiam
Lungzuang tak a gawsem tum
a la hong sak ciangin Cing Khup’ kha omthei lo-in musi-in hong leng a; Ngam
Bawm’ tungah hong lam diai diai hi. Cing Khup’ kha muhtheih a hong len ciangin
Ngam Bawm in
khelah mahmah a, ni bang tum ngeikei leh a ci
hial hi.Thilmum hong leng e Cing aw na laukha
Khaubang ciahna leibang lel maw’nge,
Cing aw na laukha tangbang i kholh nin
Tung sunni vaibang thamsawt hen aw,
Sun-an nek hunin Ngam Bawm
anne dingin singkung pan kum suk a, a bulah Sialcing na kipuk khembawlin
pheingou dawk henhanin a lum hi. Ngam Bawm in aphot kawmin: “Mita mi nau hi ci
dingin kilawm kei” cihsan lel hi. Sun an nekzawhin sing hiang hong khia kik a,
agim ciangin a ka thuam a gawmsem la-in la asa zel hi. Cing Khup’ kha hong
kilak kik zel a, tua bangin a kithuah thuah uhi. Nitum dekkuanin singhiang lang
khat a kkhia kik hi. Ciah hong hun ta a, a lungsimin Sialcing pen Cing Khup hi
zaw leh ci-in a samsam hi.
Muikhua
zingta e seinou tam gual aw
Tunsiang sihkhum bang zuanta ni e,
Cing aw na laukha tangbang ka kholh nin
Tung sunni vaibang thamsawt hen aw
Ka tem apai a kuah leng ci buang ing
Zawlcing kama-ah pai leh cinge,
Ka tembang mi tem a om ve diam aw
Zawlcing bang mi’ nau a om ve diam,
Vabang hong leng aw damtui tanggual aw
Sialbang lian leng hei nawnlo ding hi
Ka siallum pan ing na kawlciang pan ing
Cing sesul sa bang ka zui mawhe,
Hantung a azozam suan zong
hong pak ta a, Ngam Bawm in Cing Khup’ muhloh /lawh loh dingin pammaih sa lua
hi. Tua pakte amuh ciang in Cing Khup’ melmu bangin aki ngaihsun hi.
Ka buktual
zang a zozam ka suan in
San in pal ven ngaih in lo mawh e,
Vual in lo thei ka sinlai- ah damtui ata e,
Hantung a zozam pak ana
kilo thei zel hi. Kua lawh hiam cih theinuamin Ngam Bawm in zankhat apang hi.
Zanlai takin sangak khat in hong lou a, Ngam Bawm in thakhatin manin “Bang dia
ka zozam pak na lo na hia?” ci-in a dot leh, “Ka pi Cing Khup’ hong sawl hi.
Ama adia ka lawhsak hi” ci-in a dawng hi.
Tua phetin “Na pi Cing
Khup koi-ah om a hiam? Na gen masiah kong khah kei ding hi,” ci-in dong a.
Sangak in Cing Khup misi khua-ah om hi, a lampi ken leh kawlse lak ngen ahi
hi,” ci-in Ngam Bawm
ahawh theihloh ding dan a hilh vek hi.Tua
ciangin, “Tua bang ahih leh pai inla paklo dinga nong kuan kik ciangin lam
tawntungah akmul hong bot in” ci-in Ngam Bawm in sangak a pai sak hi. A cih
bangin sangak hong kuan kik ciangin lam tawntungah akmul hong bawta, (sangak in
ak amat ciang a amul a bawh sek kipatna ahi hi kici hi).
Tua akmulte zui-in Ngam
Bawm misi khua a hawh dinngin a kuan hi. Ken leh kawllakah khaugui peuhah
luai-in, a tawpna-ah Cing Khupte’ khua a va tung
hi. Misi khua a innte telhawng khawng a kilam hi a, Nambawm in innkaa khawng
asik ciangin a cim zuazua geuh hi. Cing Khup in Ngam Bawm na ngai mahmah lai a,
hoihtakin na bawl hi. Nitak hong hi a, HAM a giahna ding a et leh Ngam Bawm in
saguh tampi mu a, a khente paikhia-in akhente bicingah siat hi. Zingkal in
saguhte mi hong suak uh a, mai hon phiat sauhsauh uhi. Ngam Bawm in misi khuate
hindan lamdang a sa mahmah hi.
Nikhat misi khua te’n
ngabet hong sawm uh a, Cing Khup in Ngam Bawm zong va kuan dingin sawl hi.
Luilam zuanlo-in tangdung khawngah pai uh a,
mauteh peuh abawm vuah aguang guang uhi. Ngam Bawm in lamdang sa-in a bawm
tawphah ding mauteh tamlo tawm khat a koih niangnuamg hi. Inn hong tun ciangun
Cing Khup in : “Nga nong man uhia ?” ci-in a dot leh Ngam Bawm in “Bang nga i
man dia, taang dung khawngah nga ki beng hi ven” cihsan hi. Cing Khup in
bawmtaw a et leh mauteh bang zah hiam khat mu a, “Nga tawm nong pua mah ve leh,
Koi hong em pah dih ning” ci-in mei a honh em leh ngasa bangin a puak hi. Ngam
Bawm in a em ciangin lah mauteh keu mah bangin a kangtum vut-vut mai hi. Misi
khua ate’ a dingin mauteh pen ngasa ahi mai hi.Nikhat sabeng dingin a kuan kik
leuleu uh hi. Lunggam leh tangngol khawng peuh man uh a,a zawng luailuai uhi.
Amau a dingin tuate pen vompi leh sahang ahi hi. Sa huan uh a,khindangah a hang
uh hi,salute kong biang leh bangah a suang uhi.
A tawpna ciangin Cing
Khup in “Ki-it kingai mahmah ta lehang, omkhawm thei nai mahmah lo hi hang.
Inlamah va paiphot inla, na voktal va go in, asa na nek zawh ciangin lupna tung
bichingah teipi leh siat inla, anuai sanah lum in “ci-in a hilh khit ciangin
Ngam Bawm a paisak hi. Ngam Bawm zong ciah pah
a, Cing Khup’ gen bangin a hih pah takpi hi. Lupna tung a alup laitakin
Cing Khup’ kha musi-in va lengin teipi va bot khia aa, a dip sun letin, Ngam
Bawm si hi. A sihphetin akha uh ki gawmkhawmin misi khua a tung pah uhi.
Telhawng a inn kilamte
Ngam Bawm in thupi sa lua a, “Hiai innte kua lam ahia? Ci-in a dot ciangin Cing
Khup in, “Tuma nong pai lai a nangma nong lamsak a vele, manghilh khin ta na hi
maw?’ ci-in Cing Khup in nuikawmin a dawng hi. Tua bangin leitungah ki it
kingai mahmah ta le uh deih bangin a omkhawm thei ngeilo uh hi mah ta leh, misi
khua-ah bel nuamsa takin tawpni neilo-in a omkhawm thei
ta uh hi.
Thang Ho leh Lian Do Tangthu
Thu masa:
Minam khempeuh in Tangthu a neih ciat mah bangun, Zomi te’n zong tangthu
tampi mah na nei hi. Tua hi a hih ih zo Tangthute I manthan sak khak ding dahna
tawh hoih taka kep theih dingin hih laibu sungah a ki khum ahi hi.
Tangthu i cih mah bangin a khang akhangin a ki
pia sawnsawn ahi a, tua ahih manin ih gen dan, I sut dan zong a ki bang lo
tampi om kha thei mah ding ahi hi. Tua hi-in hihpa’ genna maan pen ding hi cih
zong ki gen theilo hi. Bang hanghiam cih leh unau khat nangawn ih zakna a
kibang ciatciat I gen kik dan a kibang lo tampi om thei ahih manin gen dan a
tuamtuam a om thei mah ding hi, ci a ih pom theih ding thupi ding hi.
Thu masa:
Minam khempeuh in Tangthu a neih ciat mah bangun, Zomi te’n zong tangthu
tampi mah na nei hi. Tua hi a hih ih zo Tangthute I manthan sak khak ding dahna
tawh hoih taka kep theih dingin hih laibu sungah a ki khum ahi hi.
Tangthu i cih mah bangin a khang akhangin a ki
pia sawnsawn ahi a, tua ahih manin ih gen dan, I sut dan zong a ki bang lo
tampi om kha thei mah ding ahi hi. Tua hi-in hihpa’ genna maan pen ding hi cih
zong ki gen theilo hi. Bang hanghiam cih leh unau khat nangawn ih zakna a
kibang ciatciat I gen kik dan a kibang lo tampi om thei ahih manin gen dan a
tuamtuam a om thei mah ding hi, ci a ih pom theih ding thupi ding hi.
THANG HO LEH LIAN DO TE’ TANGTHU
Thangho leh Liandote unau neucik ahih lai-un apa
un sihsanin tagah suak uhi. Apa uh omloh zawh unaute neucik hi mah leh uh a nu
uh a mailam ding a ngaihtut ciangin a lungkhamin, a lungleng kawm hi ding hiam
a a theihloh kalun pasal nei sim dingin
a kithawithawi hi.
Ni khat a tate’ mitah vaiphulin kuangpi khat tawh
khupin a tate a taisan hi. A nu a taimang lam a ni in a theih ciangin a innah
va pai a, Thangho leh Liando a na kapkap uh hi. A kahna mun a zonzon hangin a
ni in a mu zo kei hi. Thangho Liando koi-ah om nei vua ci-in zong kawkawi
a, inn nuai-ah tuak leh inn tung tawh kibangin, inn tungah
kah leh innnuai tawh kibangin a a zonzon hangin a mu zo kei hi.
A tawpna ciangin a ni in, Thangho leh Liando ka
phawkna dingin hih kuangkum beek la dih ninge, ci-in kuangpi khat a hon leh
kuangkum nuai-ah vutkhu vai khu-in a na om uh a, a ni-in a mit uh a nawizu
pekin hoih takin a silsak hi. Tua ciangin a ui tal uh tawh a nu uh delh
vingveng uh hi.
Lampi-ah Thangho in ”Nu aw nong na ngak in” ci-in a sap leh “Na uital leh na nau lamsak/lam
khangah hong sawnpai inla, hong delh in” a nuh cih san zaw lai hi. Unaute’n a
uital uh tawh delhdelhin; lampi-ah gim-le-tawlin dangtak gawp uhi. Liando
tuidim dingin kuan a; himah leh a
tuithawl dim theilo hi. Anu’n a umtaw uh ana vuhvang saksa ahi hi.
Anu un na
ngak ding a a sap zel uh hangin hong delh mengmeng un cih leh taitai thuah hi.
Thangho in “a nau tuitawi a om ngak den hi. A tawpna ciangin ni hong tumin,
khua hong zing hi. Inn lam lah a ki bansam hong suakta uhi. Tua bangin agangte’
mimphual pawllakah hong giak uhi.
A agal vua anu uh gal te’n tuakin amat sawm uleh
“Kei hong man kei unla, gala unaute va man un” ci-in ki hemkhia hi. Galte’n
unaute giahna pawllak teipi a hong ban dawt uleh Liando’ kheme dawt kha a, aman
na salua-in a u’ kiangah “U aw na lua, ka kap dia.? ” a cih leh a u’n “Bawi,
kap ke’n la, cikcik ci in; tua hi leh zusa hong sa ding uh hi”a ci hi. Tua
bangin hong cih tak ciangin, galte’n
zusa om hi, ci-in pawllak hong hal uh a, a meikhu zui-in unaute taikhia-in a
suaktak thei bilbel uh hi.
A taina lam vuah Vompi kua hawm khat tuak kha uh
a, tua sungah hong bu uh hi. Vompi hong lut ciangin a mul in Liando nak sung
sunkha hi ding hi ven, anak zia sa-in a heh thiai leh, vompi ki latin thakhatin
leng khia a, a khang kenah kia-in a si hi.
Lian Do Thang Ho - Zogam
Zing khuavakin unau te’n akhang vua vompi sisa
hong mu ta uhi. Lungdam mahmah napin a semna ding tem neilo-in agangpi uh
kiangah tem kawm dingin va pai uh hi. Thangho Liando in a vom mat uh a gen
ciangin a gang in, “Thangho leh Liando in vompi man uh ei.. Khua zang aw sa pua dingin hong kuan vo” ci-in hong
taangko hi.
Khua mite in a sa pua gai uh a, Thangho leh
Liando in a gilpi guak bek
tang kha uhi. Dahlua kisa’n kap kawmin lui-ah sil dingin apai uleh a
sunga ging helhel khat za-in “Thangho in anau’ kiangah: “Bawi aw kap kap ken; a
sungah a ging helhel khat om hi” ci-in a nau a khem hi. A gil hong khei ciangun
singkung tung pan vasa khat in, Thangho Liando aw, khang deuhah, khang deuhah ci-in a gen hi… Tua bangin khei dingin kithawi le
uh “Khang deuhah” ci’n na hilh zel hi. A khang lamah pai le uh khua mite in
phawk kha lo ding cihna hih tuak hi. A tawpna ciangin a thuveina-ah hong khei uh leh, a gil sungah khipi tang
vive a na om hi. A mauzong nuam lua kisa-in inn lamah hong ciah uh hi.
Thangho leh Liandote mi’ lo hung peuhin om a, a
muh sunsun uh hawmin mimtang khat mu leh hawmin taang tang khat mu leh phal
hawm uh hi. Lo na hong sep theih ciangun khaici ding nganwn neilo uh hi. A gaang
in aktaang hungin a omlaitakin sailung tang tawh taang hual khawm uh a, tua
teng khaici-in hong zang uh hi. Tagah mahmah uh hi mah ta leh amau tegeel unau
pen mi hoih, ahih manun mi te’n zong ahih pih mahmah uh hi.
Nikhat, khua mui kuanin lonawl sawlbawk lakah
bang hiam khat ui in nana a; ava et uleh piteek phinphian khat a na om hi..
Hehpih huai sa-in, nek ding nei kei mah
ta leh uh, “I meilum beek awi sak ni,” ci-in innah a ciahpih uh hi. Anhuan ding
neilo uh a, a lo kuan kalun api un an lim mahmah a na huansak thei zel hi. Nikhat, anhuan ding koipan a
kaikhawm zel hiam cih theinuam uh ahih manin lo kuan ding kineihin innkunah a
en sim uh hi.
Tua bangin a et sim u leh api uh anhuan dingin
kithawi-in pialkhangah a din kawmin a nik a puan teng lawhpi sung khatah a
kisingin mimtang taangtang hong kia khia latlat hi. Tua teng tawmin a huan hi.
Annek huh ciangin Liando in a u” kiangah, “U aw, an ne ni ci-in sam a, Thangho
in, “Mi su bal mi’ taw bal duh ke’ng,” ci-in a ne nuam kei hi. Tua ciangin a pi
zong kisuangtakin, “Tute aw, tua bangin kei hong kih na hih uh leh, Hih i sum
tawng vai lakah ka tum mang ding a, na cinat na lainat ciangun, AKTAL
SIAKKAWI-IN hih ka tum mangna mun nong bia zel ding uh hi,” ci-in a sumtawngah
mel nel hong kai-in tua lakah a pi uh a tum mang hi.
Api un taisan
khit ciangin hong hau mahmah ta
uh a, Tong leh lamin hong om ta uh hi. Pitek kuama don nop loh hong don hong
kep ciangun amau a diing gualzawhna leh hauhna nak hong suak hi. Damdamin a
hauhna uh mun khempeuhah hong thang a, ni khat ni ciangin a nu un na za kha
ahih manin, a tate’ hauna en dingin Thanghote’ innah hong hawh hi.
A neu tung vua kipan a don nop loh a kep nop loh
a, a taisan hi mah ta leh, Thangho leh
Liando in hoihtakin na bawl veve uhi. A gante uh a innkim, innnuai vuah kual
dimdem uh a, Zanin hong kisik ciangun inn kilingin a anu uh ihmu theilo hi. “KI
SI SI KEI VE VUA…THANGHO LEH LIANDO’ KAWSAH DING HI LEL VE UH TEH” peuh ci-in
gante a hamsiat hi.
Thangho leh Liando in tua bang anu’ hamsiatna a
zak uh ciangin zing khua hong ciangin “Nu, tuzan bang gen na hia?” ci a a dot
uleh anu’n “Thangho leh Liandote’ sawmsial aw, hong sing ta luapluap uh teh,
hong khim ta diai uh teh a ci hi veng aw,” ci-in dawng hi. Pasal dang neisa
ahih manin a om den ding lah hilo a inn lah a ciah kik hong kul hi.
Apai ding zingsang ciangin inn kimvel a akbu bah teng, aktui akhon uh a
vial khat a tun ma-un, a nu’ seeng hong dim hi. Unaute’n a nu’ kiangah khuamual
a tun ciang nunghei lo dingin a vaikhak uhi. Ahi zongin anu uh kidek zolo-in
khuamual a tun ciangin nunghei a, atate innkiim a puanpi, puandum, puansan ki pho khia
phengphang leh agan khakkhiahte uh taina leivui kitung biakbuakte hong galmuh
ciangin atate hauhsakna thupi sa-in a lung aleng gawp hi. Inn hong tun kik
ciangin a taangzom vuah khakham vei-in a
pukin si kici hi.
Thangho leh Liando in zi hong nei ta uh a,
Thangho’ zi min in Hantong hi a, Liando’ zi min in Neihtong ahi hi. Ni khat ni
ciangin a Pute uh veh dingin gun gal
lamah hong zinna vuah, a kuan lamun Guntui tamlo hi mah ta leh, a ciah lam uh
ciangin guntui na khangin a kan uh leh Thangho in a zi alet khahsuahin tui in
Thangho’ zi tai-in a si hi. Tua tawh kizui-in Thangho in hih bangin la na phuak
hi.
Ka kuan
lamin pal sialsial tang, Ka ciah lamin Guitui a lian e,
Ka thaitong aw na pam lua hi e, Thai aw, tho aw
ningzu lup aw,
I sum tual a lentual kawl va lam bange,” a ci hi.
Mi’ pawl khat genna-ah Liando upa zaw hi a cih uh
hangin a taktakin Thangho mah upa zaw hi. Hih i pu Thanghote’ Tangthu tulai
mite’ ading zong kisam mahmah ahih manin a theih huai leh a ciapteh huai
Tangthu khat ahi hi. A ki-itna uh, a nunnemna uh, a mihehpihsiamna u leh a ki
niamkhiatnate un, i Kristian nuntakna tawh kisai-in etteh tak lua hi. Tu-in
amau mel mu thei nawn kei mah le hang a kimu thei lai khat om a, tua in gamlak a Thangho-Liando kici vasa zem hoih
mahmah nih kithuah helhel den, asan zaw pen Thangho, a engpak pen Liando kici i
muh theih ahi hi. A vasa bel khankha, baibek cia khawng khat ahi hi. A lamdanna
bel vasa beng peuh in tuate man cih ki thei ngeilo hi. Tua ahih manin a sih
zawh nangawnun KAMPHA lai uh hi, ci-in
ki gen hi.
Thangho leh liandote unau pen Cimnuai-ah suak uh
a, Geeltui-ah khangkhia uhi. Geeltui pen gal in simin a ki siat ciangin Dimpi
gam, Tuikawi-ah galtai uhi. Thangho zi min Hantong hi a ta neilo-in si hi.
Thangho zong a sih ciangin Dimpi gamah kivui hi. Tuikawi tawh ki gamla lo
Cingkual lo a ki khawh lai-in Thangho’ khi kimu hi. Dimlote haliam to khat in
Taaklam mualah Thangho’ teipi mu a; Thangho’ lutang zong Dimpi hanken sungah
sengbeem cia pha-in tuni dong kem uh cih thu zong om hi.
Liando in zong zi nei a; amin Neihtong ahi hi.
Lailen khua te’n a sialte a deihgawh manun Liando that uhi. Naulak te’n a
lutang la-in Dimpi a Thangho’ hanah koih uh a, a gamh zong a taakdo (inka
zawlpi) dongin tom uh hi.
(Thulakna
Tualchin Neihsial laibu: Guite kual a Luutna)