Tu Hun Kiphuahphatnate
PASIAN thu om bang hoih taka aki hilhna peuhpeuhah Pasian sehna
bangin thaman nei zel sam hi. Pasian Khaa in Ama naseemte huh a, A thu in vang
lian nei hi. Mawhneite lungsim hong ki phel hi. “Leitung mite khuavaak in taan’
a,” aki dawk khia lo lungsim tawng nung dongin taan’in, alak khia hi. A lungsim
uh thuk takin va lawng a, va khel sak hi. A mawhnate uh mu in thumaan mu uh a,
hong tung ding thukhenna te zong phawk uh hi.
Amau te in Jehovah deihna
mu uh a, lung sung zongkhiapa mai ah a siantho lohna te uh leh a mawhbaan’na te
uh ki mu in hong kha lau thei uh hi. Lung gim in, “hih a si ding pumpi panin
kua in hong hon khia ding hiam? ci uh hi. Mihingte mawhna thoih dam nading a ki
pia Kalvary singlamteh hong ki langh hi. Khrist cin’na lo ngal amaute mawhna
phel khia dingin a dang bang mah om lo cih thu leh tua bek mah in amaute Pasian
kiangah lemkik thei hi cih thu a mu uh hi. Ki niamkhiatna leh muan’na tawh
leitung mawhna a pua khiapa Pasian Tuu no na saang uh hi. Tua ciangin, Jesu
sisan hangin “a mawhna uh a omsate ki mai sak hi.” Tua bang mitein ki
sikkikna gah hong gah uh hi. Amautein um-in ki tuiphum uha, nuntakna athak tawh
tho khia in gamta uh hi. Jesu sungah piangthak uh a, ni danga a lung gulhna te
uh deih nawn loin Pasian Tapa upna tawh a nung zui uh hi. Ama gamtat bang (462)
gamta in Amah a sian’tho bangin siangtho in nungta uh hi. Ni danga a muh dahte
uh tu in it thei ta uh a, ni dang a itte uh tu in mu dah thei ta uh hi. A ki sa
thei a ki hi sakte ki niam khiat in lung neem ta uh hi. A maitat aki phasaktein
thu hong ngaihsun in, hong leiihaang nawnlo uh hi. A thopptat te hong zahtaak
kaai in, zu kham khamte hong tei sit set uh a, a khuaval te hong siangtho ta uh
hi. A mawkna tawh kipawl leitung kizepnate paai khia uh hi. Khristiante in pua
lam zepna, sampaak manphate, kham leh a man pha na te zatna te, a ki lang khia
na te zangg loin,..Pasian muhna-a a manpha zaw nate ahi lungsim sung zepna a
zongg zaw ta uh hi.” 1 Pet. 3:3,4.
Kipuahphatna in lungsim
sung thukpi bun suk ahih manin, kinaimkhiat sak hi. Amaute hoihna tawh ki sek
uh a, Khirst sisan in a lei lungsim hoihte deih uh hi. Numei-pasal hotna ngah
nadingin thu ngetna tawh Pasian a buan uh hi. Amau leh amau ki nial-a a kipia mite
in tua bang ki puahphatna gahte gah uh hi. Khrist hangin simmawhna leh
bawlsiatna te thuak tham cing a a om uh zong lungdam zaw uh hi. Midangte-in
zong Khrist min tawh amaute ki khel takpi uh hi cih a gamtatna pan un mu thei
uh hi. Amaute huzaap in a veeng taang uh ading phatna a bawl hi. Khrist tawh
kikop in khaa khaici tuh uh a, tawntung nuntakna a la uh hi.
“Hong dahsaka hong kisiksak
ahih manin alungdam ka hi uh hi.” “Pasian deihna tawh kituak in kong dah sak uh
hi. Bang hang hiam na cih uh leh, Pasian’ deihna tawh kituak dahna in hong gup
nading tawh kizom kisik kikna lungsim hi a, kikheel theilo kisik kikna lung sim
hong bawl thei hi. Leitunga dahna in sihna a piangsak thei hi. Pasian’ deihna
tawh kituak note dahna in note sungah bang ci bang phawkna, bangci bang mawh
kiphelna, bang ci bang hehna, bang ci bang launa, bang ci bang lunggulhna,
bang ci bang dikna lungsim, bang ci bang thuman tawh dan piak thu-a bawlphatna
ci-in en ta un. Note in hih thu sung pan mawh sakna tawh na kipelh uh ci-in na
khempeuh hangin na lak zo uh hi.” 2 Kor 7:9-11.
Hih in Pasian Khaa nasepna
thaman ahi hi. Ki puahphatna taktak a ki muh khiat mateng ki sik kikna maan
teci a om nailo ahi hi. A kam khapna taang tun’ sak-in, a suhsa na te pia kik
in, mawhna ki pulaakna nei in, Pasian leh a mi pihte a it leh tua mawhnei (463)
mi in Pasian sung ah lung muan’na ngah takpi a hih lam ki thei thei ding hi.
Kum beisate ah biakna khan’ lawhna a om ciangin tua bangin a piang hi. Amaute
gahte Pasian thupha pan ahihna ki thei thei a, mite hotkhiatna leh ki niam
khiatna ki lam to pah zel hi.
Ahih hangin tu lai
kipuahphatna pawl khat pen nidanga Pasian nasemte nasepna thaman Pasian thupha
ki saang ngeisa te tawh ki lehbulh hi. Khaa lam lawpna kuang khia a, mi tampi
ki khel hi ung ci in pawlpi sung lut uh hi. Ahih hangin a omzia te uh ah upna
kimu lo-in, khaa lam nuntakna maan om tuan lo hi. A khuavak uh tawmvei sung a
taan’ khit ciangin a mit hi.
Ki puahphatna ci-a a
minthang pawlkhatte pen lungsim-a ngaihsutna lel peuh hi mai a, a lawp kineih
tawm pong te peuh hi mai hi. Itna phuahtawm leh peh tawi mawk mawk peuh a hi
lel hi. A ki khel a kicih uh teh tawm vei Laisiangtho hong sim nuam zok uh a,
kamsangte leh sawltakte teci pan’na thei nuam pak lel te a hi zel uh hi. Biak
ki khopte bang a lawp huai zek a a om kei leh ut lo pah mai uh hi. A thu ki
gentein azaknop thuneem amau deih lam pang ahih kei buang leh bun lo hi. Pasian
hong gen a tawntung kimang ding thute awl mawh lo lel uh hi. kizom koi ah
om mawk hiam? Thuzui a kici mite in ki saktheinna leh leitung iiplahna khah het
lo uh hi. A ki khelma uh sangin a ki niam khiat zawkna, a lung neem Jesu a zuih
zawkna mah mah uh om lo hi. Amah leh amah ki niala a ki khalna singlamteh a
puakna mah mah om tuan lo lel hi. Biaknate thu umlo mite ciam nuih mawl bawlna
suak lel hi. A min bek pua in a thu lah a zui kei ve ve mawk uh hi. Khristian
gamtat hoihna in Pawlpi tampi te nusia ta hi. Picnic peuh, biak inn-a pawi
lahna peuh, biak inn-a van zuakna, inn zep, mi mal ki lahsanna te in Pasian phawkna
hawl khia hi. (464) Leitangh neihna, vante neihnaa, leitung nate hauh nading
bek bek mite lungsimte ah ki dim a, a tawntung nate a saan nadinguh in lungsim
mun awng nei nawnlo hi.
Upna leh hoihna ah pawlpite
a niam kiat mah mah hangin a lak uah Krist nungzui maan zong om lai ve-ve sam
hi. Pasian hehna in a hong phial ta tak ma in Pasian mite lak ah sawltak te
khang lai-a kipan a piang ngei lo zah kipuahphatna lianpi hong piang ding hi. A
mite tung ah Pasian Kha Siangtho ki buak ding hi. Tua hun ciangin leitung
deihna in Pasian itna a bawhkhiat sak pawlpi te sung panin mi tampi hong pai
khia ding uh hi. Siate leh pawlpi mite in Pasian thumaan lian lungdam takin
saang ding uh a, Topa hong pai kik nading tangkona nasep hong sem ding uh hi.
Tua nasepna pen galpa in dal nuam ahih manin, tua nasep a ki sep ta tak ma-in a
lim ciing zuau thu tawh na ma leep khol sak ding hi. Ama kheem zawh pawlpi te
tung ah Pasian kiang pana hong kipia thupha takpi bangin ki dawk sak ding hi.
Biakna lam khan’lawhna, leh lawpna lianpi bang in a dawk sak ding a, Pasian in
thupha hong buak takpi hi ci in mi honpi te a ki sial ding uh hi. Ahih hangin
khaa dang khat nasep na hi gi ge mawk ding hi. Biakna lim mah zui in kheem
dinga, Satan in Khristian khempeuh ngahzawh nadingin a hanciam ding hi.
Kipuahphatna nasepna mun
tampi ah kum 50 bang-a kipan in tua bang pian ngen hi ta zaw hi. Nung sang
ciangin tua bang vive hong ki om lai lai ding hi. A maan leh a khial helzau-sa
in mite lam khial sak dingin lawp hen han pak nading khanlawhna khem hong
ki om ding hi. Ahih hangin kua mah in tua kheemna tak san’ kul lo hi. Pasian
kammal khuavaakte pan in tua bang nasepnate telhaklo hi. Mite in Laisiangtho
thumaan ci cintenlo uh hi. Pumpi nial-a leitung nusiat a kul sak, a ki tel sin
sen, lungsim tawng dong a sit tel thumaan te a ki thu don lohna peuh peuh ah
Pasian thupha ki pia takpi het lo hi cih a ki tel pah hi mai hi. Khrist in a
genna” (465) “Amaute a gah-in na thei ding uh hi” a cih pen ettel ding ahi hi.
Matt. 7:16. Tua teci tawh hih khanlawhna pen Pasian Kha Siangtho’ aa hi lo cih
ki thei pah ding uh hi.
Pasian in Ama thumaan
kammal sungah Amah mah aki laktel hi. Tua thu tawh aki dal mite Satanin kheem
theilo hi. Tu khawnga leitunga biakna maan lo a ki theh luatna zong tua thumaan
a awl mawh loh luatna uh in a kongvang a hon’ haang ahi hi. Pasian thukham leh
nate pian ngei ziate mu nawn lo sak hi. A tawntung thute saang khial uh ahih
manin Pasian thukham a kulna te mu nawn lo uh hi. Pianthakna leh Khristian
nuntak sianthona te ah lam pial in khial pah uh ahih manin, pawlpi din’ munte
niam kiat suk pah hi. Tua mun ah Pasian vang leh Kha Siangtho nei lo uh ahihna
tu lai kipuahphatna a kici te ah ki tel thei hi.
Pawlpi tuamtuam tampite ah
mitein ki Pasian thu zui sak mah mah uh ahih man mah in, a kisia zaw uh hi.
Prof. Edwards A. Park in tu lai kisiatna a genna ah, “A lau huai thupi bul khat
in, pulpit pana Pasian thukham I gen loh na hang ahi hi. Ni dangin pulpit pen
sunglam upna tangkona mun-in ki nei hi. Ih thuhilh sia a seem siam pen pente in
ih Topa hong lamlahna vangliante gen uh a, thukhamte a thupi pen in gen uh ahih
manin tua thukham te nasepna a phat tuamna zong hong ki dawk khia a hi hi. Amau
in thu lian pen nih te ahi, Thukham leh Lungdamna Thu, gengen uh a, thukham in
Pasian sianthona kilah khiatna ahih zia leh thukham deih lote in Lungdamna Thu
a deihlo suak ahihna te zong gen uh hi. Thukham ahi a Lungdamna Thu ahi zongin
a thu nih mah un Pasian omzia liimlang banga hong lak a hi tuak tuak uh hi. Tua
tegel a khat kinusia leh mawhna a sia huai ahih na neu sehna ciang
hong tun in, tua in siatna hong tun pah hi. Thukham maan luatna zah mah
zui in tua thukham azuilote khialhna zong khial luatna a suah to pah lam aki
lang pah hi.
“Tu-a ih gen lauhuaina tawh
ki pawl a lau huai khat om leu leu hi. Tua pen Pasian thumanna(thu-tangna) a ki
neu sehna thu a hi hi. Tu lai pulpit te in Pasian thutang khenna leh Pasian
hehpihna khen khia uh hi. Citna tawh Pasian thupha bawlna pen thubulphuh suak
sak nawnloin lungsim phuut tawm thu ki suak sak hi. Theology thu phuah tawm a
neih thakna uh ah, Pasian in a ki kim-a a (466) koih thu phelkhap-in khenkhia
uh hi. Pasian thukham a hoihlo ahi hiam? A hoih ahi hi. Thutang-na zong a maan
ahi hi. Tua manin Upadi kilen thei ahi phing zaw hi. Pasian thukham leh thutang
a ki neu seeh na pan in, sawlman’ lohna leh deihkaihna ong om hi. Tua ciangin,
mawhna pan a hong sian suah hehpihna zong neu seh nopna hong om pah hi.” Tua in
mihingte lungsim ah Lungdamna Thu-ii manphatna bei mang sak a, Laisiangtho na ngawn
kul nawnlo ci-sak in a nawl khin sak pah leuleu hi.
Khrist in Ama sihna tawh
thukhamte phiat khia khin a, mihingte tua thukham khut nuai pan ki suakta khin
hi, ci in biakna sem sia tampite in hilh uh hi. Tua thukham kolbulhna in gim
hong pia a, Lungdamna Thu in ahih leh ut bang in om theihna ding suahtakna hong
pia hi ci-in hilh uh hi.
Pasian kamsangte leh
sawltakte in bel amau cih bangin hilh lo uh hi. David genna ah, “Nangma
thukhamte zuih ding hanciam ka hih manin, nuam takin ka nungta ding hi “ ci hi,
Late 119:45. Sawltak James in Khrist sih khit in thukham sawmte a genna ah,
“Kumpi Thukham “ leh “Suahtakna tawh kizom a kicing thukham” ci in na gen hi.
Jakob 2:8; 1:25. Singlamteh khit kum sawmnga bang khit ciangin mangmupa in,
“Thukham zuite in thupha ngah uh ahi hi. Bang hang hiam cih leh khuapi kongvang
ah lut theihna ngah-in nuntakna singkung kiang a tung thei ding uh hi” ci lai
hi. Mang. 22:14.(KJV) Khrist in Ama sihna tawh A Pa Thukhun phiat mang sak
hi cih ngiau mawk pen bulkip nei lopi a hi hi. Thukhamte a ki phiat thei, a ki
khel hi leh thukham palsat mite mawhna daan thuakna pan hotkhiat kik nading
kullo dinga, Khrist zong asih kul lo pah ding hi. Khrist sihna in Thukham aki
phiat cih tha dah-in, thukham kip sak zaw a, “zahtaak huai sak zaw” dingin hong
pai a hi hi. Isa. 42:21(KJV).
Amah in, “Thukham leh Pasian kamsangte thu siasak dingin hong pai
hi ci-in hong um kei un. Akicingsak dingin hong pai ka hi hi. Aman takpi kong
cihinah, van leh lei a mangthang zongin thu khempeuk a kicin’ matengin Pasian’
Thukham a neu pen nangawn kisia ngeilo ding hi.” na ci zaw hi. Matt. 5:17,18.
Amah mah in, “Nangma deih bang hihna-ah nuam ka sa hi, ka Pasian aw; na thukham
ka lung sung ah om hi,” ci zaw lai hi. Late 40:8.
Pasian Thukham pen a pian
lim phet-in kheek theih loh in tawntungin a kip (467) a hi hi. A neipa deihna
leh a gamtat lah khiatna ahi hi. Pasian in ki itna hi a, a thukham in ki itna a
hi hi. Tua thukham thubulpi nihte in Pasian it nading leh mihing te it nading a
hi hi. “Tua ahih ciangin ki-itna in thukham zuihna thu kicin’na ahi hi. “ Rom.
13:10. Pasian gamtat zia pen Dikna leh Thumaan hi a, thukham zong tua hi pah
hi. Laphuakpa in, “Na thukham zong maan tawntung hi. “ na ci hi.
Late 119: 142,172. Sawltak Paul in zong, “Thukham in a siangtho
hi. A thu in zong a siangtho, a dik, apha hi” na ci hi. Rom. 7:12. Tua thukham
pen Pasian deihna leh a lungsim omzia pulaakna hi a, a neipa a kip lai teng kip
ding hi.
Pasian leh mihingte ki lem
kik sak a, a siangtho kik sak ki khelna in Ama thukhamte tawh ki tuaka gamtatna
ahi hi. A kipatcil in mihing in Pasian lim le meel suun-a ki bawl ahi hi.
Siangtho in kicing a, Pasian leh a Thukhuntawh ki lem hi. A lungtang sung ah
Dikna thubulte om kholzo hi. Ahih hangin mawhna in a bawlpa kiang panin khen
khia hi. Tua-a ki pan Pasian lim suun thei nawn lo hi. A lungtang puak in
Pasian Thukham sawl thute a langdo hi. “Ci leh sa lungsim in Pasian’
Thukham manglo tham loin a mang zolo ahih maninah Pasian tawh a kido hi. “
Rom. 8:7. Ahih hangin “Pasian in a Tapa khat bek a piak dongin leitung mite a
it hi.” Tua pen mihingte Pasian tawh ih kilem kik theih nading a hi hi. Khrist’
dikna hangin mihing in amah abawlpa tawh a ki lem kik thei hi. Pasian thupha
tawh a lungsim uh ki thak sak dinga, vantung pana piak nuntakna thak nei ding
uh hi. Tua ki khelna in pianthakna hi a, tua bang tawh loin “Pasian gam sung ah
alut thei kei ding hi” ci-in Jesu in a gen hi.
Pasian tawh ki lem kikna
theih nadingin mawhna hoih lohna tel theih ding kisam masa bel hi. “Khialhna in
thukham palsatna ahi hi”. “Thukham tawh mawhna kilang” hi.” 1 Johan 3:4; Rome
3:20. Mawhnei mi khat in a mawhna a tel muh nadingin ama gamtat te leh Pasian
Dikna din mun ahi thukham a et kaak ding ki sam hi. Tua in gamtatpha a ki
taangcing lak khia a, tua panin ama kisap laina munte a ki kawk khia hi.
Thukham in mite kiang ah a
mawhna lak a, a zatui ding bel pia lo hi. A sawlmang nuntakna pia ding ci in
khaam a, sihna bel palsatna thaman (lem lawh) hi cih athei sak hi. Khrist (468)
Lungdamna Thu bek in mawhsakna leh mawhna in a hong suksiatna panin hong suakta
sak thei hi. Amah in a thukham palsatnate hangin Pasian lam ah ki sik kik ding,
Khrist leh Ama tatkhiatna muang dingin in hong sam a hi hi. Tua ciangin a
“mawhna omsa te mai sakna ngah in,” Pasian omzia a suun in hong nungta ding hi.
Tua ciangin amah in ta dinmun ngah kikna lungsim hong nei in Pasian pen “Abba,
Pa!” hong ci ta hi.
Tua bang ong hih ciangin
Pasian thukham palsat theih nading thu ngah a hi hiam? “Tua ahih leh, upna
hangin eite in thukham paaikhia ihi hiam? Tua bang hi lo hi. Thukham ih kipsak
hi, “ Paul in ci hi. Rom. 3:31. “Mawhna a anusia eite in tua sung mah ah nungta
lai lai ding I hiam?” Johan in a genna ah, “Pasian itna in Ama thukhamte zuihna
a hi hi. Pasian thukham zong a zuih hak a hi kei hi.” Rom 3:31; 6:2; 1 Johan
5:3. Pianthakna ah lungtang puak in Pasian tawh ki lem a, Ama thukham
70
tawh zong kilemna hong puak hi. Hih a lamdang kikhelna hong pian
ciangin amah in sihna pan hin’na ah, mawhna pan sianthona ah, palsatna leh galbawlna
pan sawlman’na leh migitna ah a tung ta a hi hi. Pasian tawh a ki khen khia
nuntakna lui pen bei ta a, a ki lem kik nuntak thak ahi upna leh itna hong
kipan ta hi. Tua ciangin, “cileh sa deihna zui loin Pasian’ Kha Siangtho’
deihna zui-in a nungta eite tung ah a Thukham hanciamna thu a tun’na ding hi. “
Rom 8:4. Tua ciangin “Na thu deih mah mah ing! Sun tawntung-a ka
lungngaih-ngaih ahi hi” ih ci thei ta ding hi. Late 119:97.
“Topa thukham in kicinga
nuntak a thak suah sak hi.” Late 19:7 Thukham simloh Pasian cihtakna leh
sianthona muh theih nading dang omlo hi. Thukham simloh mihingte’ mawhna leh
kih-huaina aki dawk nadingin alak thei dang omlo hi. Mawhna aki muhloh ciangin
ki sik kik a kulna zong phawk lo uh hi. Pasian thukham palsatte in a mang thang
ahih lam uh thei loin Khrist sisan a ki sap lam uh phawk lo uh hi. Lungsim ki
khel lopi leh kipuahpha lopi in hotkhiatna saan’na thu lamen pah mawk uh hi.
Tua bang a pua tham bek kikhelna tawh mi honpite in pawlpi azop pong mawk uh
hangin, Khrist tawh kizom kha ngei hetlo mawk uh hi.
(469) Pasian thukham nial pi pi mah in sianthona ngah ding ki lam-etna
pen thumuh dan amanlo ahi hi. Tu hun-a biakna sunga a thupi ngaihsut pen khat
uh hi ngiau mawk hi. Tua bang upna pen amau in dik asak mah mah uh hangin, a
thu in a lau huai ban ah a tak tak ciangin zong lau huai gamtatna in zui kik
hi. Hih bang munte ah Laisiangtho hilhna a tel theih nadingun a tel sim phat
zawk ding uh a ki sam ahi hi.
A maan sianthona pen
Laisiangtho hilh upna maan ahi hi. Sawltak Paul in Thessaloni pawlpite a
laikhakna ah hi bangin ci hi, “Note sianthona pen Pasian deihna bang hi, na
pumpi-un lungmuan’na-Pasian in hong siantho sak nadingin thu ka ngen
hi,””Nopsakna a pia Pasian mah in note khempeuh hong siangthosak ta hen.” 1
Thess. 4:3; 5:23. Laisiangtho in sianthonathu bang ahi hiam cih ahi
zongin, ih ngah theih dan ding ahi zongin a hong hilh hi. Honpa in anungzuite
ading agenna ah,”Na thuman tawh amaute na siangtho sak in: Bang hang hiam na
cih leh na thu in thuman ahi hi,” na ci hi. Paul in thu um mite “Kha Siangthoin
a siantho sak nading” vai a hilh hi. Tua ahih leh kha Siangtho nasep bang ahi
hiam? Jesu in anungzuite kiangah agenna ah: “Thuman thutak Khasiangtho hong tun
ciangin Amah in thuman a om khempeuh hong makaih ding hi,” ci hi. Johan 16:13.
Laphuakpain, “Na thukhamin thuman ahi hi” na ci hi. Pasian thu leh Akha in
thukham sunga om dikna bulpite mite tungah a lakkhia hi. Pasian thukham
“siangtho in, thutang in, hoih” hi. Pasian kicinna zia leh tong teng muhkhiat
theih dingin a ki gelhkhia ahi hi. Tua ahih manin thukham tawh kituak ding a
kipuahpha nuntakna pen a siangtho ding ahi pah hi. Tua bang nuntak ih neih
nadingin Khrist in a et teh ding a picing pa a hi hi. Amah in, “Keimah in ka Pa
thukhamte ka zui hi,” ci hi. “Ama deihna bangin ka hih tawntung hi,” ci hi.
Johan 15:10; 8:29. Khrist nungzuite in amah tawh ki bang ding ahi hi,—Pasian
hehpihna tawh a siangtho thukham deih thubulte tawh a kituak in nungta ding uh
hi. Tua in Laisiangtho gen sianthona pen a hi hi.
Tua bang nuntak pen Khrist
upna neih taktakna leh, ih sunga Pasian Kha Siangtho a teen’bek tawh aki
tangtun thei ahi hi. Paul in thu um mite a lamlahna ah, “launa liin-na lungsim
tawh, na pumpi uh na gup nadingun na hahkat un. Banghang hiam na cih uh leh,
note in ama deihna bang na sep nop na’ng uh leh nasep theih na’ngun amahmah
Pasian in nomau sungah hong bawl ding hi.” ci hi. Filipi 2:!2,13. Mawhna in a
phut (470) lam Khristiante in thei ding uh a, a nan’ den ding uh a ki sap lam
zong a thei ding uh hi. Tua mun ah Khrist huhna ki sam hi. A thanem mihing pen
Pasian thahatna in kop pih hi. Tua ciangin upna in, “Ih Topa Jesu Khris hanga
eite zawhna hong pia Pasian’ hehpihna ka phat hi” ci hi. 1 Kor. 15:57.
Khristian nuntak ahi
Sianthona pen tatsatlo in akizom den kalsuan’na hi ci in Laisiangtho in teltak
in ong lak hi. Mawhnei mi khat hong ki khel ciangin tatkhiatna sisan
hangin Pasian tawh kilem-lungmuan’na a ngah hi. Tua pan-in Khrisitan nuntak
kipan pan in, “kicin’na kim” zuan in a kalsuan to to ding ahi hi. Khangto to in
“Khrist din mun ciang aphak dongin” mai a nawt ding ahi hi. Sawltak Paul in,
“ka nungah a om nate ngaihsun loin, ka mai lamah a omte zamin, Khrist Jesu
sungah Pasian in tung lam pan hong sapna tawh kipawl lungdamna ngah nading in,
kidemin kung dongin hahkatin ka tai hi.” ci hi. Filipi 3:13,14. Peter in I mai
ah tua a kicing sianthona ngah nading kalsuan daan a na gen’na ah: “Tua thu
hangin note in upna tungah lungpilna, lungpilna tungah noptat khamna, noptat
khamna tungah thuakna, thuakna tungah Pasian biakna lamah nopsakna, Pasian
biakna lamah nopsakna tungah ki-unau itna, ki-unau itna tungah ki-itna hahkat
mah mah in na koih thuap un....Tua bang na hih uh leh, na puk ngei kei ding uh
hi.” ci hi. 2 Pet. 1: 5-10.
Laisiangtho gen sianthona a
ngah mite ki niamkhiatna lungsim tawh hong kithei ding hi. Moses bang mah in
sianthona thupina mu-in mong neilo Topa sianthona leh kicin’na tawh ki khai lua
uh ahih lam zong ki mu uh hi.
Kamsangpa Daniel pen
sianthona manah etteh tham cing ahi hi. Amah khangto-in, Topa nasep thupi
sepna-in anuntakna bup zangh hi. Amah pen “Pasian in a it mah mah pa ahi hi.”
Dan. 10:11. Ahih hangin a siangthonate akisial in a pulaak sang sik in mawhna
dim Israelte tawh ki genkhawm in, deihsakna tawh amite ading in Pasian mai ah,
“Kote’ gamtatna pha suang hi loin, nangma’ migitna suangin thu kong ngen uh
hi.” “Ka mawh khin uh a, ka khial khin uh hi.” “Keima mawhna leh ka mi pih
Israelte’ mawhna pulakin, ...thu ka ngen hi.” ci zaw hi. Dan. 9:18, 15, 20; Tua
khit ciangin Pasian Tapa amah thuhilh dingin hong kilang hi. “Ka tha neih teng
bei khin a, ka mel kikhel gawp ahih manin kei ka hih lam mel kua mah in a hong
thei nawn kei uh hi,” Dan. 10:8. ci hi. (471) Job in pingpei
lai pan Topa aw a zak ciangin “ka paunasate khempeuh hangin ka
maizuma, tu-in vut leh vai khu-in nakpi takin ka kisik hi. “ ci-in a kiko khia
hi. Job 42:6. Isaiah in Topa minthan’na a muh ciangin, Cherubim in “Mihonpite’
Topa, Siangtho, Siangtho, Siangtho hi” a cih azak ciangin, “Gim ngahpa hi ta
ing! Bang hang hiam cih leh a mawkna pi ka hi hi” ci hi. Isa. 6:3-5. Paul in
van athuapthumna ah a ki laak toh lai in, mihing in a ki tel gen theilo thu
azak lai in, ama omzia a genna ah, “Keima pumpi ahih leh, thanemna simloh, ka
kisa thei kei ding hi,” ci in ki gen hi. 2 Kor. 12:2-4; Eefesa 3:8. Johan pen
Jesu awm-a kingama a minthanna a mupa hi a, vantung mi khe mai ah misi bangin
puuk hi. Mang. 1:17.
Kalvary singlamteh liim
bel-a kalsuan mite in mawhna su kha loin ka siang hi ci-a kisialh nading leh ei
leh ei ki pahtawi nading mun om thei peuh mah lo hi. Amaute in amau mawhna in
Pasian Tapa lung gimsak, a lungtang ki tamkham sak hi cih mu zaw uh hi. Tua
muhna in ki niam khiatna a piang sak hi. Jesu kiang nai pen pen-a om te in
mihing tha neemna leh mawh kidimna te tel muh pen pah uh hi. A ki khailum, a
tho kik Honpa’ sepsakna bek mah amau lam etna a hi hi.
Tu khawnga biakna sunga
sianthona-a a ngaihsut pi pen uh in, ei leh ei ki pah tawina, Pasian thukham
awl mawh lohnate peuh hi zaw mawk hi. Tua bang lungsim pen Laisiangtho pan aki
ngah biakna lungsim hi lo hi. Tua bang ahilhte in sianthona pen tom kha no
sunga ki ngah upna tawh ki zui-a sep zom pai suakna bek tawh hi a, upna bek
tawh thuah le hang a kicing siangthona ki ngah thei hi ci uh hi. Amau cih dan
ah, “Um lel un,” leh “thupha bel saang het ding hi teh” cih a hi hi. Tua thupha
ngah nadingin nang ki thasaan kullo hi, ci uh hi. Tua ci kawm kawm sa-in Pasian
nial uh a, Thupiakte zuih ding kul nawn lo hi, na suakta khin zo uh hi, ci in
ki hilh uh hi. Ahih hangin ngaihsun le u cin Pasian gamtat, Ama pian zia, Ama
deihna te tawh kilem lopi a leh tat gawp keeipi mah in Ama lung ki dam sak thei
zaw zen in a siangtho I hi ve ve thei ding hiam? Ki thasaanna, pumpi
deihna nialna, akullo leitung hai-vai (472)te tawh zong ki khenna
nei loin biakna a baih lam thei thei ki ultung sak hi. Upna bebek, ci lan lan
lai uh hi. Ahi ta mawk zongin Pasian kammal in bang gen hiam? Sawltak James in,
“mi khat in, “Upna ka nei hi, a cih hangin a hoih a gamtat kei leh bang phat
tuamna a om hiam? Tua upna in tua mi gum zo ding ahi hiam?...gamtatna hoih
omlo, upna in khat bek om ahih ciangin asi-in a om hi. Kiphasak pa aw, gamtatna
hoih omloin upna in phattuamna omlo hi cihna thei nuam hi hiam? Ih pa Abraham
in ama tapa Isaak biakna thau tungah a piak ciangin a gamtatna hoih hangin dik
kitangsak hi lo ahi hiam? Upna in ama gamtatna tawh bawlpha khawm a, gamtatna
hoih hangin a upna a kicing hi ci-in na thei ta in.” ci hi. Jakoh 2:14-21.
Sepna omlo upna pen lampial
nading thang zak ahi hi. Pasian kammal tawh a ki leh bulhna Laisiangtho in tel
takin teci a pang hi. Hih bang upna in thupha piak dinga vantungin a khap upna
pen hi lo hi. Deih bawl tawm ahi zaw hi. Laisiangtho sunga upna maan in zuih
ding sawl a, khapna tawh ki zui pah zel ding hi zaw hi.
Mi kua ma peuh in Pasian
nget khat peuh susia ngit nget sa kawm kawm in mi siangatho hi ve ve dingin ki
lam en in amah leh amah ki kheem se dah zaw hen. Akilanga mawhna bawl
teeiteeina in, Kha Siangtho teci pan’na aw meng cip in, mihing leh Pasian khen
khia hi. “Khialhna in thukham palsatna ahi hi.” “ Mawhna a hih mi in amah a
mungeilo, a thei ngeilo ahi hi.” 1 Johan 3:6. Johan in zong a lai khak na ah ki
itna thu bulphuh in ki cing takin a gelh hi. Tua sungah zong Pasian thukham
palsat sa pi pi-a mi siangtho hi dinga kigen te tung ah thumaan gamtatna a tel
lah ding cik zia loin zekai het lo hi. “Tua Topa ka thei hi, ci napi-in ama
thukham a zuilo miin thu zuau genmi hi-a, ama sung ah thuman thutak a om kei
hi. Ama thu a ngai mi sung ah Pasian’ itna a kicing taktak hi.” 1 Johan 2:4,5.
Hih lai tak ah mi khempeuh amau ki genna tawh a ki bang uh hiam sit telna om
hi. Eite in mi khat peuh sianthona, van leh lei sianthona tehna dinga Pasian
thukham pen a man nei loin seh a Pasian makaihna a neu seh leh, tua
thukhamte a neu pen khat na ngawn a palsat leh, mi dangte zong a palsat dinga a
hilh leh, tua mite vantung (473) in pakta thei ding lam et om
lo a, amaute din mun kip a nei lo hi cih I thei thei pah ding hi.
Mawhna nei lo-a ki genna
him him in tua banga a gen mi sianthona maan tawh a ki gamla mah mah ahihna
dawk sak hi. Tua bang mi in mongneilo Pasian siangthona, a ki ciatna a maan in
saang khalo lua zaw a, Ama gamtat pha zuih ding mu kha nai lo lua zaw uh ahih
hang hi. Tua bang mite in Jesu-ii it huaina leh kiciatna tel muh kha nai lo uh
a, mawhna gitlohna in a suksiatna te zong tel muh nailo uh hi napi, amau leh
amau siangtho-in a ki gen kha mawk mawk ahi zaw uh hi. Amau leh Khrist a
kigamlat sem sem ciangin, Pasian deihna bang zuih ding hong ngetna saang kha lo
sem sem uh hi. Pasian tawh a ki gamlat ngel laitakun amau leh mau mi dik in ki
mu pha zaw kaan lai deep uh hi.
Laisiangtho sung a
sianthona kigen pen in lungsim pumpi leh khaa dongin huam kim hi. Paul in
Thessalon pawlpi ading thu a nget sakna ah “na lungsim na ngaihsutna uh leh na
pumpi uh, ih Topa Jesu Khrist hong pai kik ciangin mawhsakna tawh a kipelh
nading un “ a ngen hi. 1 Thess. 5:23. Tua baan ah, thu um mite lai a khakna ah,
“Tua ahih ciangin ute naute aw, a hing biakna, a siangtho leh Pasian’ deihna
tawh kituakin, na pumpi uh Pasian kiangah na piak nadingun Pasian’ hehpihna
tawh kong thum hi.” ci hi. Rom 12:1. Tanglai-a Israelte hun laiin zong
kithoihna Pasian kianga a kipiak ding ciangin phinciil takin ki sit hi. Ganno
tung ah poina neu no khat ki mu leh ki nolh kik hi. Bang hang hiam cih leh,
Pasian in tua biak piakna pen “Kawk baang lo ding” ci in ngen hi. Tua ahih
manin Khristiante pen amau pumpi mah mah, “a hing-biakna, a siangtho kawk
baanglo Pasian saan’ theih dinga” kipia ding ahi uh hi. Tua bang a pian theih
nadingin amaute vaang pen ahoih thei pen pen in keem ding uh ahi hi. Pumpi
ahi-a lungsim a hi zongin a tham neem sak thei gamtatna khat pepeuh in
piangsakpa’ na ih sep ding zah sem thei lo dingin hong tuantual sak hi.
Eite hih theih ding zah sanga tawm zaw tawh Pasian biakna pia leng Amah a
lungkim zo ding hiam? Khrist genna ah, “Na Topa Pasian na lungsim khempeuh, na
kha khempeuh, na pilna khempeuh tawh na it in “ ci hi. A lungsim khempeuh tawh
Pasian a it mi in ama nuntakna a hoih pen pen tawh A na sem nuam ding uh hi.
Ahih theihna khempeuh ah Ama deihna a sep theih nading hanciam in, thukham tawh
ki lem-a nuntakk ding han suah ding uh hi. Amaute nek leh dawn, lungsim
gamtatnate ah vantunga Pa
mai-ah
ki awng hon lo ding uh hi. |
(474) |
Peter in, “kha tawh a kido
thei pumpi tawh kipawl deihgawhnate khempeuh na tan’ nadingun, khualzinte,
peemtate bang ahi note ka hong thuum hi.” ci hi. 1 Pet. 2:11. Mawhna lam ei
deih bawl a peh tawi tawm mawk mawkte peuh mah in lungsim leh khaa navaakna mol
sak hi. Lungsim sungah zong Pasian khaa leh Pasian thu thaneem sak thei hi.
Paul in Korinth pawlpite a lai khakna ah, “ih pumpi kihhuainate leh lungsim
kihhuainate khempeuh pan kisiangthosakin, Pasian kihta-in, a siangtho gamtatna
tawh dimin om ni.” ci hi. 2 Kor. 7:1. Tua ciangin Kha Siangtho gah, “Ki itna,
lungdamna, lungmuanna, lungduaina, thumaanna, hoihna, muan’na leh lung neemna”
te tawh “ki deek ki daamna” a gen khawm hi. Gal. 5:22, 23.
Hih Khasiangtho thumuapna
tawh hong ki hilh thumante tawh ki lehbulh in Khristian tampi te leitung
hamphatna tuhna in biakpiak zia , Pasian deih bang lo huai hamna, uisanna, zu
nekna, awiloh gualnop bawlna te ah bual uh a, a hatna uh tha neem sak uh hi.
Pawlpi in lah a khal zawk gen loh tua bang gamtatna te thapiakna lim vive a lak
zaw sop hi. Tua bahg in a om maan un Khrist itna tha neem sak uh hi. Tu lai
biak-inn sung te ah Jesu hong lut leh pawi bawlna te, biakna min paulam-a ki
bawl a siangtho lo sum bawlnate mu ding ahih manin, Jerusalem Biak-innpi sunga
sum khekte leh anin sakte a nawh khiat bang mah in amaute zong hawl khia tham
mah lo ding hiam?
71
sep ding zah sem thei lo dingin hong tuantual sak hi. Eite hih
theih ding zah sanga tawm zaw tawh Pasian biakna pia leng Amah a lungkim zo
ding hiam? Khrist genna ah, “Na Topa Pasian na lungsim khempeuh, na kha
khempeuh, na pilna khempeuh tawh na it in “ ci hi. A lungsim khempeuh tawh
Pasian a it mi in ama nuntakna a hoih pen pen tawh A na sem nuam ding uh hi.
Ahih theihna khempeuh ah Ama deihna a sep theih nading hanciam in, thukham tawh
ki lem-a nuntakk ding han suah ding uh hi. Amaute nek leh dawn, lungsim
gamtatnate ah vantunga Pa
mai-ah
ki awng hon lo ding uh hi. |
(474) |
Peter in, “kha tawh a kido
thei pumpi tawh kipawl deihgawhnate khempeuh na tan’ nadingun, khualzinte, peemtate
bang ahi note ka hong thuum hi.” ci hi. 1 Pet. 2:11. Mawhna lam ei deih bawl a
peh tawi tawm mawk mawkte peuh mah in lungsim leh khaa navaakna mol sak hi.
Lungsim sungah zong Pasian khaa leh Pasian thu thaneem sak thei hi. Paul in
Korinth pawlpite a lai khakna ah, “ih pumpi kihhuainate leh lungsim kihhuainate
khempeuh pan kisiangthosakin, Pasian kihta-in, a siangtho gamtatna tawh dimin
om ni.” ci hi. 2 Kor. 7:1. Tua ciangin Kha Siangtho gah, “Ki itna, lungdamna,
lungmuanna, lungduaina, thumaanna, hoihna, muan’na leh lung neemna” te tawh “ki
deek ki daamna” a gen khawm hi. Gal. 5:22, 23.
Hih Khasiangtho thumuapna
tawh hong ki hilh thumante tawh ki lehbulh in Khristian tampi te leitung
hamphatna tuhna in biakpiak zia , Pasian deih bang lo huai hamna, uisanna, zu
nekna, awiloh gualnop bawlna te ah bual uh a, a hatna uh tha neem sak uh hi.
Pawlpi in lah a khal zawk gen loh tua bang gamtatna te thapiakna lim vive a lak
zaw sop hi. Tua bahg in a om maan un Khrist itna tha neem sak uh hi. Tu lai
biak-inn sung te ah Jesu hong lut leh pawi bawlna te, biakna min paulam-a ki
bawl a siangtho lo sum bawlnate mu ding ahih manin, Jerusalem Biak-innpi sunga
sum khekte leh anin sakte a nawh khiat bang mah in amaute zong hawl khia tham
mah lo ding hiam? Tunglam pana ki pia pilna pen a”siangtho masa”ahih na
thu sawltak James in agen hi. Jesu min manpha lawh na in amuk zang in, tua muuk
mah ah a mi nin sak, gimsia-in, vantung huih a kih huai sak, za teep khutawh
pum sunga gu a thun thun khawng mawh sak ngel mah lo ding ahi hiam? Sawltak pa
hong pai leh zong Lungdamna Thu sianthona a dal te, “Dawi aw, leitung mi aw,
khawval mi aw” ci in mawhsak mah hi lo a hi hiam? Zanah-ii silate hi napi in,
sianthona ka nei ci a a ki gen te, vantung alamen lai deepte khawng Pasian
kammal in ki tel takin, “A kihhuai na te khempeuh tua lai ah ki lut sakk lo
ding hi” ci hi. Mang. 21:27.
(475) “Note pumpi in Pasian hong piak na sung uh ah a teeng Kha
Siangtho’ biakna inn ahi zong, na pumpi uh no aa ahi lo ahi zongin thei lo na
hi uh hiam?Bang hang hiam na cih uh leh, man tawh kilei zo na hi uh hi:tua ahih
manin Pasian neihsa ahi napumpi uh leh lungsim uh tawh Pasian vaang na pia un.”
1 Kor. 6:19,20. Ama pumpi Kha Siangtho teen’na biak-inn ahi mi peuh mah in hong
susia thei na te’ sila in om lo ding hi. Ama vaang khempeuh in Khrist neihsa hi
a, Ama sisan tawh leisa a hi hi. Aneihsate zong Topa aa a hi hi. Kepsiamna tawh
apungsak dinga ki aap na manpha teng a zang tum mang mi peuh mah mawhnei lo kici
thei ding ahi hiam? Khristian a kicite in kum sial in ki manna nei lo hong
susia lel ding munte ah ki awnghon in sum bang zah gaitum uh hiam? Tua te
hangin mite in nuntakna pan ki sia uh hi. Tham loin, Pasian Kaih(sawm-ah khat)
leh a sumpite pia loin suh sak sim tawntung lai uh hi. Mizawngte a huh sang sik
un, Lungdamna Thu Tangkona-a a zat sang sik un, a pumpi uh suk siat nadingin ne
tum uh hi. Khrist nungzui ka hi aci mite in a siangtho in nungta ding uh hi. A
kul lopi, leh hong na sak zaw thei mun khawngte peuh ah a sum uh zang zaw loin,
Topa sum kholna ah pia zaw ding uh hi. Ki deek ki daamna lam te ah ei leh ei ki
nial a ki ukna, ei leh ei kipiak zawhna te ah et-teh hoih suak ding uh hi. Tua
bang hi leh amaute in leitung khuavak a suak ding uh hi. Ci le sa
lunggulhna zuihna ah leitung buppi ki khah khong in om uh hi. “Ci leh sa lung
gulhnate, mit et lah nate, gamtat ki phasakte” tawh mipi ki uk hi. Khrist
nungzuite ahih uh leh a siangtho zaw ding in tuate sung pan aki sam khia ahi
hi. “Tua mite lak pan paikhia unla, a tuamin om un. A siangtho lote na lawng
kei un,” Topa in ci hi. Pasian hong khuavaak piak tawh eite in Dikna ki ngah a,
sianthona pen tua mawhna lampi te zui kawmsa pi pi in leitung tawh kizopna te
nial kei mawk leng a ki ngah thei ngei ding hi lo hi, ci in I tangko khia hi.
“Tua mite lak kpan hong pai
khia un la,... a siangtho lo nate lawng kei un” cih thu a mang mite tung ah
Pasian thuciamna in, “Note Pasian ka hi ding hi, Note zong ka tanu ka tapa na
hi ding uh hi, Vanglian Topa in ci hi.” 2 Kor 6:17,18. Tua ahih manin Khristian
khempeuh in Pasian piak hih hauhna leh hoihna na te I neih theih nadingin thu a
ngah I hi hi. (476) “Keimah in hih leitung khuavaak ka hi hi.
Ka nung hong zui te in khuamial lakah pai lo-in nuntakna khuavaak angah ding
hi” Jesu in ci hi. Johan 8:12. “Thuman mite’ zuih lampi ahih leh, sun dong a
taang pha sem sem zing khua vaktung tawh kibang hi.” Paunak 4:18. Upna leh
thumanna tawh a kalsuan khempeuh in Leitung khuavak lam neh sem sem uha, “khua
mialna om nawnlo hi.” Dikna Ni in Pasian mite tung ah a taang hi. Amaute in Ama
khuavak leng kik ding uh hi. Aksite in van ah khuavak lian’ vaang taang tawh a
taang khia sawn ahih uh mah bangin, Khristian te in khua vannuai khempeuh te
ukna Tokhom tungah a tu Pasian khat om a, A vaang leh gamtat pha te biak tham
cing, ngaihsut tham cing hi ci in I pulaak ding ahi hi. Ama Kha Siangtho
thupha, Ama omzia, leh a sianthona teng A tecite tung ah a ki dawk ding a hi
hi.
Kolosete tungah Paul lai
khakna ah Pasian mite thupha ki buakna thu tampi a gen hi. A cihna ah, “Tua
ahih ciangin kote in zong ka zak uh ni pana kipan, note ading thungen
tawntungin ka om uh hi. Ka thungetna un: note in gamtat hoihna apawlpawl ahi
gah gahin, Pasian theihna pilna khan’tohna nei-in a hi zongin, lungdamna tawh
na khempeuh thuakin lungduaina ding in ama minthan’na vangliatna bangin,
thahatna tawh dimin ahi zongin, Topa tawh a kilawmin gamta-in, na khempeuh ah a
hong deihsak nading in Pasian tawh kipawl theihna leh pilna apawlpawl tawh, ama
deihna khempeuh na tel nading un thu ka ngen uh hi,” ci hi. Kol. 1:9,10.
Efesa-a sanggamte tungah
zong a deih sakna gelh a, Khristiante hamphatnate a theih nadingun a gen hi.
Amaute maiah kammal ki tel mah mah tawh a lam dang vangliatna leh theih theihna
in, a Tungnungpen pa tanu tapate a suah nading uh a hilh hi. “Topa in ama Kha
Siangtho hangin note sungmi in hatna tawh kip tawntungin,” “ki-itna thu ah
zungkha-in, “ “misiangthote tawh itna a zai zia, a sau zia, a thuk zia leh a
saan’ zia thei telin; theih zawh loh zah-a Khrist’ itna theih nading a hi hi.”
Sawltakpa in thungetna hun hoih angah zah zah tawh amaute “Pasian’ kicin’na a
om khempeuh tawh a kidim nading un “ a nget sak hi. Efesa 3:16,19.
(477) Vantung I Pa in Ama hong deihsakna te I na zuih leh upna tawh
I ngah theih ding thute hiah hong lakk hi. Khrist sepna masuan in Mong nei lo
Vanglian tokhom ih zuat theih nading thu a om hi. “Ama Tapa khat bek haza lo a,
eite khempeuh ading a piapa in man ngen lo-in nate khempeuh ama Ta tawh hong
pia khawm loin om ding ahi hiam? “ Rom 8:32. Pa in Ama Khaa tehna nei loin A
Tapa a pia hi. Ei zong tua mah a dim in angah khawm thei ding ih hi hi. Jesu
in, “Note in migilo hi napi-in na tate uh ahoih na piak uh leh, tua sangin
vantungah a om na Pa un a ngen mite Kha Siangtho hong pia zaw ding hi lo ahi
hiam? “ Lk 11”13. “Kei min suangin na nget peuhmah uh hong hih ding hi.” “Na
lungdamna uh a kicin’ na dingin ngen un, na ngah ding uh hi.” Johan 14:14;
16:24.
Khristian nuntak ah ki niam
khiatna ki mu ding hi. Dahna leh khakunna ki mulo ding hi. Pasian in mi
khempeuh thupha a piakna thu a muh theih nading hunpha ngah ciat uh hi.
Vantunga i Pain eite khuamial sunga mawhsakna thuaka ih om cip ding hong
phallo hi. Lukuunsa-a ei mah bek ki ngaihsutna pen ki niam khiatna maan lahna
hi tuanlo hi. Jesu kiang pai in ih ki puah siang leh thukham maiah zum huaina
leh ki suantaakna omlo ding hi. “Khrist Jesuh tawh kipawlin anungta mite pen
mawhna thukhenna tawh kipelh hi,” Romans 8:1. Jesu hangin apuksa Adam suan le
khak khempeuh “Pasian tanu tapa” asuak kik uh hi. “Mawhna pan in mite asiangthosakpa
leh sian’thona a ngah mite in, Pa a kibang a nei khawm uh hi” Hebia 2:11.
Khristian nuntakna in Pasian sung ah upna leh gualzawhna tawh lungnopna ahi hi.
“Pasian ta ahite peuh mah in leitung nate zo uh hi: i upna tawh leitung nate
tungah a gualzo ihi hi.” 1Zawhg 5:4. Tua thu in, upna tawh ih ngah zawhna a hi
hi. Pasian sawltak Nehemiah in man taka a genna ah, “Topa sungah lungdamna in
note’ thahatna ahi hi” ci hi. Neh. 8:10. Paul in, “Topa sungah lungdam
tawntungin om un. Khat vei ka hong gen kik inah lungdam un!” “A tawntug in na
lungdam ta un. Thungen niloh un. Na khempeuh ah a hong hehpihna phat un. bang
hang hiam na cih uh leh, note in tua bang na bawl dinguh Jesu Khris hangah
Pasian’ deihna a hi hi.” Filipi 4:4; 1 Thess. 5:16-18.
Laisiangtho sunga ki khelna
maan leh sianthona maan in tua bang ahi hi. Ahih hangin Khristian-leitung in
Pasian thukham-ii deihna thubulpite a bulhna uh lam dangpi khat suah uh a, hih
a gah te ki tawm muh mah mah hi. Tua bang mah in a thuk zia te man khia zo loin
Pasian Kha Siangtho sep pihna neu lua cih hun beisa-a puahphatna a cihte uh
omzia te ah ki mu hi.
Mitsuan in ih etna tawh a
ki khel ih hi hi. Pasian in mite mai-a hong hon khiat sak Ama omzia siangtho leh
kicin’na a lak a siangtho thukham pen ki awl mawh lo hi. A lungsim uh in
mihingte bawltawm leh ngaihsutna bek deih uh ahih manin, pawlpi sung nuntak
hoih mi kiam suk pha mah mah pah hi. Tua tawh kisai Topa in a genna ah,
“nuntakna ciktui(tuinaak) ahi keimah a hong taisan zo uh hi; tuibeem bawltawm
uh-a, tuibeem keh-in tui a vung thei kei hi,” ci hi. Jer. 2:13.
“Mi nuamsa ih cih in,
migilote’ thu a zuilo mi” ahi hi. “Ama nopsakna in Topa’ thu sung bek ma hi a,
sun leh zanin ama thu ngaihsunsun mi ahi hi. Amah in luitui luang gei-a a
kisuan, ama gah hunin gah a, a teh avul lo sing kung tawh ki bang hi. Ahihna
khempeuh ama apai hi..” Late 1:1-3. Pasian thukham ama mun mah a a ki koih kik
ciangin mite lak ah taang lai upna maan pasianmi hihna te Pasian’ mi ka hi a ci
te lak ah hong om thei bek ding hi. “Topa in mite tungah, ‘Lamka bomah ding un
la khuadak un. Lam hoih ahi lampi luite dong unla tawn un. Na kha uh a ding
tawldamna na mu ding uh hi.” Jer. 6:16.
72